Việt Cộng Sẽ Sụp V́ Tư Bản Gia Tộc
Kinh Tế Tư Doanh VN Vẫn Do Đảng Viên Nắm
Mạng lưới quyền lực của nhà nước CSVN đă cấu kết chặt với mạng lưới tài sản, và bàn tay cứng rắn của CSVN có thể sẽ biến các tiến bộ kinh tế tại VN vào một thảm hoạ xă hội.
Việt Nam sẽ đi về đâu? Chắc chắn là sẽ không b́nh yên. Báo Foreign Policy hôm 21/01/2010 có bài viết nhan đề “Vietnam’s New Money” (Đồng Tiền Mới của VN) cho thấy một viễn ảnh u ám của kinh tế và xă hội VN, và dịch tóm tắt như sau.
Nhà phân tích Bill Hayton mở đầu bài viết bằng h́nh ảnh ngày 16/11/2008, kể về đám cưới của 2 doanh nhân tại khách sạn sang trọng Caravelle ở Sài G̣n: Chú rể là Nguyễn Bảo Hoàng, 36 tuổi, quản trị công ty đầu tư IDG Ventures Vietnam, và cô dân là Nguyễn Thanh Phượng, 27 tuổi, chủ tịch quỹ đầu tư VietCapital. Hai công ty của cô dâu chú rể kết hợp quản trị 150 triệu USD các khoản đầu tư ở VN.
Cô Phượng là con gái Thủ Tướng CSVN Nguyễn Tấn Dũng. Chú rể là Việt kiều công dân Mỹ, con của một gia đ́nh chạy khỏi VN năm 1975 để trốn chế độ CS, bây giờ trở về để cưới con của một trong những người quyền lực nhất nước.
Đám cưới này biểu hiện cho thấy Đảng CSVN vẫn khống chế cả khu vực công lẫn tư. Nhiều hăng tư thực ra nguyên là hăng quốc doanh cũ (SOE) hay vẫn c̣n thuôc quyền nhà nước quản lư, và hầu hết vẫn điều hành bởi các đảng viên.
Hầu hết những người chỉ huy kinh tế tư doanh hiện này là do đảng chỉ định, hay gia đ́nh họ, hay bạn bè của họ. Giới thượng lưu CSVN đang biến chủ nghĩa tư bản VN trở thành một kinh doanh gia đ́nh. Và nếu phiên toà xử 4 nhà dân chủ tuần này về tội lật đổ chính phủ có dấu hiệu nào, th́ t́nh h́nh củng cố quyền lực đảng là diễn biến kinh sợ cho tương lai VN.
Có nh́ều điển h́nh về mối quan hệ gia tộc và tiền bạc, quyền lực tại VN: một trong những người giàu nhất VN là Trương Gia B́nh, chủ tịch công ty tin học lớn nhất VN, hăng FPT. B́nh cùng là ngườii duy nhất tại VN thường được nhắc với nhăn hiệu “cựu pḥ mă” bởi v́ B́nh từng kết hôn với con gái của tướng Vơ Nguyên Giáp.
Một thí dụ khác là Đinh Thị Hoa, người VN đầu tiên tốt nghiệp MBA, cao học kinh doanh, tại Đại Học Harvard. Đầu thập niên 1990s, khi Ngân Hàng Thế Giới muốn kích động nền kinh tế tư doanh ở VN, mới cấp học bổng cho tuổi trẻ, trong đó có Hoa. Khi về VN, Hoa sử dụng kiến thức để lập công ty có tên là Galaxy, bây giờ sở hữu một hăng PR (tiếp thị quảng cáo), chủ hầu hết các hệ thống tiệm ăn kiểu Tây Phương tại VN, một rạp hát lớn ở Sài G̣n, và cả một hăng sản xuất phim ảnh.
Trông th́ đúng là mô h́nh kinh tế tư doanh thành công. Nhưng Galaxy là một trong nhiều công ty thuộc sở hữu của con cái các lănh tụ đảng. Khi WB cấp học bổng cho Hoa, cha của Hoa là Thứ Trưởng Ngoại Giao.
Việc kết hợp tài sản của cả nước vào tay các gia đ́nh quyền thế tại VN đang bóp méo nền kinh tế này: kinh tế sẽ đi theo ư muốn của một số ít người, chứ không đi theo nhu cầu của đa số dân. Và mạng lưới chủ nghĩa xă hội bè cánh chia chác kinh tế đang trở thành một đe doạ cho ổn định tương lai VN. VN có cơ nguy gặp số phận của nhiều đứa con cưng trước kia của WB -- bùng nổ kinh tế, rồi sẽ sụp đổ.
Các hăng quốc doanh lớn nhất được hưởng nguồn tài trợ tiền không minh bạch cho các dự án tài chánh với rất ít hợp lư về kinh tế. Vào tháng 6-2008, tới 28 hăng quốc doanh xài 1,5 tỉ USD để thiết lập hay mua cổ phần trong các công ty quản lư tiền đầu tư, các hăng chứng khoán, các ngân hàng thương mại và các hăng bảo hiểm. Có 3/4 công ty tài chánh VN hiện sở hữu của các hăng quốc doanh lớn nhất (c̣n gọi là tổng công ty).
Với tiền dễ dàng xài như thế, nên mới xảy ra hiện tượng các hăng quốc doanh phải hối lộ khách hàng, cán bộ và thanh tra để nhắm mắt cho vi phạm luật. Câu hỏi là, vào thời khoảng khủng hoảng, Đảng CSVN có thể trừng phạt chính các đảng viên của họ không để đưa kinh tế đen này trở lại ṿng kiểm soát. Nhưng bao lâu nữa mới có thể làm thế?
Giới lănh đaọ đảng CSVN có thể đứng ḱnh với các công dân mới giàu đó hay không, và để đ̣i hỏi họ phải trao lại một phần tài sản xuyên qua đánh thuế để sẽ tạo phúc lợi cho những người nghèo ở các tỉnh xa hay không? Vụ kết án các nhà dân chủ tuần này có phải là dấu hiệu cho thấy mạng lưới tham nhũng của đảng, của quyền lực và của đặc quyền hiện đă ra ngoài ṿng kiểm soát? Nếu thế, đồng tiền mới của VN có thể sụp đổ ngay dưới sức nặng của nó.