| Video Tài Liệu | Audio Tài Liệu | Nhạc | Tin Tức & Thời Sự |
B́nh
Luận  |
Lời phi lộ.
Gần chín mươi triệu dân sống trên mảnh đất h́nh chữ S eo hẹp, lại đang bị cắt xén dần dâng cho giặc phương Bắc ! Những kẻ nắm vận mệnh quốc gia không có tài đức, lại rất đam mê quyền lực. Đưa đến hậu quá là chúng đẩy cả dân tộc vào con đường đói nghèo cùng quẫn! Nghèo nàn về đạo đức, yếu hèn về phẩm giá con người.
T́nh h́nh mỗi lúc thêm nghiêm trọng, đất nước đă và đang bị xâm lăng về văn hóa, về lănh thỗ, lănh hải.
Thiết nghĩ, không có ai quá vô tâm với đất nước mà yên ḷng trước họa ngoại xâm hiện nay. Trừ bọn Mạnh, Dũng, Trọng... Giờ là lúc mỗi công dân Việt Nam cần nh́n vào sự thật. Đó là lương tâm và trách nhiệm không thể thoái thác.
---------------------------------------------------------------------------
Phần II
Giá của tự do luôn luôn cao
Trần Nhu
Về Đông Đức, Hoa Kỳ và Liên Xô đă dựng lên hai chế độ chính trị đối đầu nhau. Năm 1955, Anh, Pháp và Hoa Kỳ trao trả quyền độc lập đầy đủ cho Tây Đức và gia nhập vào Khối Hiệp Ước Bắc Đại Tây Dương NATO.
Trong khi đó, những biến cố quan trọng cũng đang diễn ra ở Đông Đức.
- Ngày 7-10-1949 , nước Cộng Ḥa Dân Chủ Đức được thành lập ở Đông Đức mà không có bầu cử. Ông Wilhelm Pieck được Điện Kremlin đưa lên làm Chủ Tịch nhà nước. Otto Grotewohl làm chủ tịch hội đồng bộ trưởng. Chính quyền quân sự Liên Xô được thay bằng Ủy Ban Kiểm Soát Liên Xô.
- Ngày 15 tháng 10, bầu cử lập pháp ở Đông Đức do Liên Xô đạo diễn.
- Ngày 1-5-1952 , chủ tịch Dieck loan báo Đông Đức buộc phải tái vũ trang nếu Tây Đức ḥa nhập vào khối Tây Âu.
- Ngày 7 tháng 5, chính phủ thông báo kế hoạch thành lập quân đội để bảo vệ đất nước.
- Ngày 28 tháng 5, Liên Xô tuyên bố giải tán Ủy Ban Kiểm Soát Liên Xô ở Đông Đức và thành lập Cao Ủy Xô Viết. Vladimir Semyonov được giữ chức vụ này (nó tương tự như quan toàn quyền).
- Ngày 16-6-1952 , chính phủ Đông Đức loan báo các quy định mới đối với công nhân xây dựng dẫn đến các cuộc biểu t́nh của công nhân ở Đông Berlin .
- Ngày 17 Liên Xô đưa xe tăng và bộ binh đến giải tán các cuộc nổi dậy của nhân dân Đông Đức làm 25 người chết, hàng ngàn người bị thương và nhiều ngàn người bị bắt.
- Ngày 22 tháng 6, trong khi các vụ bắt bớ vẫn tiếp diễn, chính phủ Đông Đức đưa ra chương tŕnh cải cách 10 điểm, gồm tăng lương, giảm giờ làm việc và cải thiện điều kiện sống.
- Ngày 8-6-1960 , nhà cầm quyền Đông Đức tuyên bố việc du lịch của công dân Tây Đức đến Đông Berlin sẽ bị giới hạn nghiêm ngặt...
- Ngày 13-8-1961 , chính phủ Đông Đức đóng cửa biên giới giữa Đông và Tây Berlin , bắt đầu xây dựng bức tường ngăn cách hai vùng.
Cơ cấu quyền lực của Đảng Cộng Sản do lực lượng chiếm đóng đă tạo ra các chuyển dịch văn hóa và đường lối kinh tế khác. Sau nhiều thập niên đối mặt với hàng loạt các thử thách, mặc dù được Liên Xô giúp đỡ về kinh tế, kỹ thuật, nhưng Đông Đức ngày càng tỏ ra lạc hậu về mọi mặt.
Trong khi Tây Đức từ năm 1955 đến năm 1957, kinh tế Tây Đức phát triển mạnh mẽ, thu nhập đầu người tăng gấp đôi. Đây được coi là một điều kỳ diệu về kinh tế. Điều này đă có sức thu hút đối với công nhân Đông Đức, nên họ chạy sang Tây Đức làm việc ngày một nhiều và cuộc sống tự do ở Tây Đức mới là động lực chính thu hút nhân dân Đông Đức bất chấp cả những hiểm nguy vượt biên chạy sang Tây Đức.
Đến năm 1989 chính phủ Đông Đức rơi vào khủng hoảng, suốt mùa xuân năm đó, Tổng Bí Thư đảng Cộng Sản Erich Honecker phản đối phong trào cải tổ của Mikhail Gorbachov. Chế độ Honecker cho rằng sự thay đổi đó là không cần thiết. Sự ngoan cố của ông làm cho dân chúng phản đối mạnh mẽ, nhiều đảng viên Cộng Sản xin ra khỏi đảng. Trong ṿng 5 tháng, kể từ tháng 9 năm 1989, số đảng viên Cộng Sản giảm từ 2.3 triệu đảng viên tụt xuống c̣n 89.000. Sau đó sinh hoạt của đảng hoang vắng. Người ta gỡ bỏ cả ảnh Các Mác, trên quê hương của ông không c̣n ai tôn thờ ông và nghĩ đến việc bảo vệ đảng.
Trong khi đó, đảng Cộng Sản Việt Nam vẫn một mực giữ niềm sùng kính tôn thờ Mác Lenin, hăng say bảo vệ đảng, phản lại tổ quốc, phản lại đồng bào. Tôi cầu nguyện “tẩy trần” cho tất cả sự ngu muội qua đi, để những đảng viên Cộng Sản Việt Nam trở về nguồn. “Chuông ai nhà nấy đánh, Thánh ai nhà nấy thờ”. Nếu cần một chỗ dựa ở thần thánh, ta thờ Hai Bà Trưng, Lư Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Quang Trung... vất Mác Lenin đi và “Hăy chăm sóc cho nước Việt”.
Về nhà lănh đạo đảng Cộng Sản Đông Đức: Ông Honecker phải từ chức sau gần 20 năm cầm quyền. Những sự bất măn của dân chúng đối với sự cầm quyền của đảng Cộng Sản vẫn c̣n căng thẳng. Song song với việc dân chúng chạy sang Tây Đức như nước vỡ bờ.
- Ngày 5/11, có trên 10.000 người dân Đông Đức chạy sang Tây Đức qua ngả Tiệp Khắc.
- Ngày 9/11, không khí rối loạn bùng lên như cơn sóng thần ở Đông Berlin . Đă khiến các Ủy Viên Bộ Chính Trị đảng hành động một cách độc lập, không cần thông qua quốc hội, họ cho phép mở cửa biên giới với Tây Berlin . Tức nước vỡ bờ ḍng người Đông Đức như thác nước đổ về phía bức tường. Bức tường Berlin bị phá vỡ từng đoạn, Đông Đức mở cửa biên giới với Tây Đức. Vài tháng sau, bức tường bị phá bỏ hoàn toàn.
- Tháng 12, chính phủ của Đảng Xă Hội Thống Nhất Đức (tức Đảng Cộng Sản và bộ chính trị) xin từ chức, (những người lănh đạo Đảng Cộng Sản Việt Nam cần học tập).
- Ngày 23/8, sau cuộc tranh đấu đầy cay đắng, Quốc hội Đông Đức tán thành thống nhất với Tây Đức. Sự kiện này được thực hiện vào ngày 3 tháng 10 năm 1990.
- Tháng 8/1991, cựu Tổng Bí Thư Đảng Cộng Sản Đông Đức Erich Honecker chạy sang Liên Xô, tháng 12 ông ta xin tỵ nạn chính trị tại đại sứ quán nước Chile ở Moscow . Honecker bị buộc phải quay về Đức tháng 7 năm 1992 để chịu sự xét xử về chế độ của ông.
- Tháng 1/1993, Honecker được trả tự do, miễn xét xử, ông được sang sống đoàn tụ với vợ con ở Chile .
Thật là khoan dung, nhân đạo, nếu muốn nói đến ḷng nhân nghĩa, bao dung th́ dân tộc ta vốn có truyền thống và ông cha chúng ta cũng là tấm gương lớn đáng để nhân loại muôn đời noi theo. Đại Việt sử kư Toàn thư tập II trang 96 có ghi: “Trước kia, người Nguyên vào cướp, vương hầu, quan lại nhiều người đến doanh trại gặp xin hàng. Đến khi giặc thua, bắt được cả một ḥm biểu xin hàng. Thượng Hoàng sai đốt hết đi để yên ḷng những kẻ phản trắc!” Ở sách Quốc Sử Việt Nam th́ ghi rơ hơn về vua Trần Thánh Tôn như sau: “Trong thời ngài làm vua th́ đất nước thịnh trị, thái b́nh. Khi ngài truyền ngôi cho Nhân Tông, th́ giặc Nguyên lại cất quân sang đánh lần thứ hai. Sau khi đuổi được giặc khỏi bờ cơi, th́ vua Trần Nhân Tông họp quần thần văn vơ để thưởng những người có công, phạt kẻ có tội. Khi ấy quân lính khiêng mấy ḥm sớ hàng giặc của quan quân ra giữa sân triều, xin nhà Vua mở ra để xem xét xử tội. Bấy giờ ngài (vua Trần Thánh Tôn) cũng có mặt trong buổi đại triều đó, Ngài liền ra lệnh cho Vua Trần Nhân Tông đem mấy ḥm sớ hàng giặc đốt hết. Ngài nói rằng khi giặc xâm lăng đến, thấy thế quân giặc mạnh quân ta rút lui, những người này nhát gan, họ sợ nên xin hàng giặc. Bây giờ giặc rút hết rồi, họ có muốn hàng cũng không có ai cho họ đầu hàng. Thôi hăy đốt hết đi. Nếu mở ra nêu tên họ nhục nhă và có tội chi bằng đốt hết đi để họ yên ḷng sống với ḿnh cho vui vẻ”.
Chúng ta thấy vua Trần Thánh Tông quả là một vị hoàng đế đại nhân đức thật ḷng bao dung, độ lượng, Cổ Kim Đông Tây chưa có được người thứ hai như Ngài, thật xứng đáng là “thượng nhân vô nhị”.
Tuy nhiên, để giữ kỷ cương cũng có khi ngài cương quyết, như sử đă ghi: “Có tên Đặng Long cận thần của Vua, rất giỏi văn học, tước đến hạ phẩm, đă được ghi chú để cất nhắc. Vua định cho làm hàn lâm học sĩ, nhưng thượng hoàng ngăn lại. Hắn mang dạ bất b́nh, đến giờ cũng hàng giặc. (đúng như ngài nhận xét) Giặc thua, hắn bị bắt đem chém để răn bảo kẻ khác!” Đây là bài học trước mắt đối với chúng ta. Kể cả những người lănh đạo đảng Cộng Sản Việt Nam . Tất cả khả năng lựa chọn đang nằm sẵn ở chính bản thân họ.
Ngoan cố, gắng sức bám ghế cách mấy cũng không nổi nữa!
Tôi thành tâm cầu mong sự ra đi của đảng Cộng Sản Việt Nam sẽ diễn ra êm đẹp.
*
Bài Học Thứ 5: Cuộc tranh đấu cho tự do của nhân dân Ba Lan
Hội nghị Potsdam được tổ chức khi chiến tranh kết thúc. Trong suốt thời kỳ hậu chiến, chính sách đối nội và đối ngoại của Ba Lan phần lớn được quyết định dựa theo t́nh h́nh ở Liên Xô. Ba Lan trở thành thành viên tích cực nhất của khối Hiệp Ước Warsaw . Tuy nhiên, giới lănh đạo đảng Cộng Sản Ba Lan nhiều người vẫn mang nặng tinh thần dân tộc. Họ trung thành với dân tộc, với tổ quốc của họ hơn là trung thành với chủ nghĩa Mác, với đảng Cộng Sản. Khác hẳn với giới lănh đạo đảng Cộng Sản Ba Lan và các nước Cộng Sản Đông Âu, những người lănh đạo đảng Cộng Sản Việt Nam trung thành với chủ nghĩa Mác cho tới lúc chết không thay đổi như Hồ Chí Minh đă chủ trương. Có thể ông đă tạo thành cái khuôn cho cả đảng Cộng Sản Việt Nam noi theo.
Ở Ba Lan ngay từ thời tiền khởi, Tổng Bí Thư đảng Cộng Sản, ông Wladylaw Gomula đă chống lại đường lối của Liên Xô. Sau đó ông bị buộc phải từ chức và bị bắt cùng với nhiều nhà lănh đạo của đảng Cộng Sản Ba Lan. Mặc dù nhiều đảng viên bị bắt nhưng các nhà lănh đạo lên thay thế vẫn tiếp tục chống lại Liên Xô.
Năm 1953, t́nh h́nh Ba Lan càng mất ổn định. Các cuộc biểu t́nh của sinh viên, trí thức và công nhân đ̣i tự do dân chủ liên tiếp diễn ra.
- Ngày 6/4/1956 , ông Wladyslaw Gomulaka và nhiều người trong ban lănh đạo bị bắt năm 1951 được trả tự do.
- Ngày 28 tháng 6, cuộc bạo động làm 100 người chết nổ ra ở Poznan, khi công nhân biểu t́nh đ̣i cải thiện điều kiện kinh tế và xă hội.
- Ngày 10/10, những dấu hiệu của cơn băo sắp đến, khi phiên ṭa xét xử những người nổi dậy ở Poznan kết thúc đột ngột và nhiều nhà lănh đạo đảng Cộng Sản Ba Lan yêu cầu các sĩ quan Liên Xô phải rời khỏi quân đội Ba Lan.
- Ngày 20/10/1956, Gomulka tái gia nhập đảng Cộng Sản, chắc là cần chỗ đứng hợp pháp để tranh đấu cho tổ quốc Ba Lan của ông, chứ không phải v́ ông yêu chủ nghĩa Cộng Sản.
- Ngày 21, ông trở thành Bí thư thứ nhất đảng Cộng Sản Ba Lan, nhờ đó đảng Cộng Sản Ba Lan đă dành được phần nào độc lập, giảm hẳn sự can thiệp của Liên Xô.
- Ngày 17/12/1951 , hiệp định Ba Lan- Liên Xô giới hạn vai tṛ của quân đội Liên Xô ở Ba Lan.
- Ngày 20/1/1957 , Mặt trận dân tộc do Gomulka lănh đạo chiến thắng trong cuộc bầu cử Quốc Hội.
- Ngày 20/12/1970 , chính phủ Gomulka lung lay do các cuộc bạo động gây ra. Golmuka và các thành viên khác trong BCT đảng Cộng Sản phải từ chức. Edward Giereck lănh đạo đảng vùng Silesia lên thay Gomulaka.
- Tháng 9/1972, chính sách mở rộng tự do đối với trí thức của chế độ Giered. Các nhà văn được trả tự do và được phép xuất bản các tác phẩm của họ.
- Ngày 16/10/1978 , Hồng y Karol Wojtyla của Ba Lan được bầu làm giáo hoàng John Paul II.
- Ngày 2/10/79 , chuyến viếng thăm đầu tiên của ngài tới một đất mới Cộng Sản, hàng trăm ngàn người tụ tập để đón tiếp Ngài.
- Ngày 7/8/1980 , v́ bất ổn trong ngành công nghiệp và khủng hoảng chính quyền, làn sóng đ́nh công và phản đối diễn ra ở Gdansk và các khu vực khác...
- Ngày 24/9, các công đoàn được thành lập, trong thời gian bất ổn, công nghiệp sát nhập lại thành tổ chức toàn quốc lấy tên là Công Đoàn Đoàn Kết, bầu Lech Walesa làm lănh đạo. Ông đă nhận lănh trách nhiệm trước đất nước, chứ không phải chỉ với giai cấp công nhân trong những năm tháng tranh đấu gian khổ và bi tráng của dân tộc Ba Lan.
Nhưng sau đó Công Đoàn này đă bị cấm hoạt động khi tướng Wojcieh Jaruzelski lên nắm quyền vào tháng 2 năm 1981, trong thời gian này ước tính có khoảng 90 nhà hoạt động của tổ chức Công Đoàn đă bị giết hại, nhiều người khác bị bắt giữ. Nhằm giành lại quyền kiểm soát và quyền lợi của Đảng Cộng Sản, tướng Jaruzelski đă áp đặt t́nh trạng thiết quân luật. Vào năm 1981, t́nh h́nh Ba Lan vẫn hết sức rối ren và căng thẳng. Kinh tế tiếp tục đ́nh đốn. Năm 1989, Công Đoàn Đoàn Kết được hợp pháp hóa trở lại. Người ta không khỏi ngưỡng mộ ư chí kiên cường và sức chịu đựng để dành thắng lợi trong cuộc đấu tranh mà nhiều người nghĩ không thể thắng được giữa một bên chính quyền có đủ mọi phương tiện quân đội công an, súng và nhà tù, lại được Liên Xô triệt để ủng hộ.
Một bên hai bàn tay trắng nhưng sau nhiều ngày, tháng kiên tŕ đ́nh công băi thị, kiên quyết đấu tranh bám sát từng tấc đất cảng Gdansk, dưới sức ép của sắt thép, dùi cui, lưỡi lê và họng súng.
Chủ nhật 18 tháng 8, phong trào đă thành công, buộc chính phủ Cộng Sản Ba Lan phải trả tự do cho công nhân quyền được thành lập nghiệp đoàn. Phải mất 9 năm ṛng với máu, mồ hôi nước mắt, chết chóc, tù đầy mới có buổi chiều của “Thỏa thuận Tháng Tám” được kư kết. Công Đoàn được tự do độc lập, trong đó có hàng ngàn văn nghệ sĩ, trí thức, hàng triệu công nhân nam nữ và toàn dân đă kết hợp thành sức mạnh đ̣i hỏi được hưởng những quyền sống cơ bản của con người.
Trong cuộc bầu cử năm 1989, Công Đoàn Đoàn Kết dành được 99 ghế trong tổng số 100 ghế ở Thượng Viện, và dành được 35% ở Hạ Viện cho phép tổ chức này thành lập chính phủ mới.
Năm 1990, ông Lech Walesa trở thành tổng thống nước Ba Lan.
Giai cấp công nhân Việt Nam và trí thức văn nghệ sĩ Việt Nam cần phải suy nghĩ bài học trên của Ba Lan, để có thể vận dụng cho phong trào dân chủ và bảo vệ những quyền lợi thiết thực của công nhân như nâng mức lương và cải thiện chính sách lao động – quyền thành lập nghiệp đoàn độc lập v.v...
Bài Học thứ 6: Nước Nga cũ (Liên Bang Xô Viết) .
Nói đến nước Nga Xô Viết cũ, trước hết là nói đến chính sách tập thể hóa và các cuộc thanh trừng nội bộ liên tục nhất là thời kỳ Stalin mà Khrushchev đă phát biểu tại đại hội đảng Cộng Sản Liên Xô lần thứ 20 (tháng 3 năm 1956). Đối với dân Nga, trong thời kỳ Stalin là những đêm dài của những cơn ác mộng rằng “Stalin là tên bạo chúa lớn nhất nước Nga”.
Lời tố cáo của Khrushchev làm cả thế giới sửng sốt như tảng băng khổng lồ bao phủ nước Nga tan ra. Ông lên án chế độ độc tài do Stalin đứng đầu đă giết chóc bừa băi mấy chục triệu dân và nhiều triệu người bị đưa vào các trại tập trung. Về kinh tế th́ đ́nh đốn kiệt quệ. Trong khi đó, thế giới bên ngoài vẫn lầm tưởng Liên Xô đang xây dựng thiên đường Cộng Sản trên trần gian thành công vĩ đại. Do bộ máy tuyên truyền của đảng Cộng Sản luôn luôn tuyên bố kế hoạch kinh tế thành công vượt mức, đời sống nhân dân Liên Xô vô cùng ấm no hạnh phúc. Ta thử theo dơi một vài sự kiện dưới đây để được thấy rơ hơn.
- Ngày 16-4-1951, Đài phát thanh Moscow công bố trước thế giới Liên Xô hoàn thành kế hoạch 5 năm lần thứ 4, mức Sản xuất tăng 73% so với năm 1940.
- Ngày 5-10-1951, Đại Hội đảng Cộng Sản Liên Xô lần thứ 19, đặc biệt chú ư đến quá tŕnh từ Chủ Nghĩa Xă Hội tiến lên Chủ Nghĩa Cộng Sản.
- Ngày 14-2-1956, Lễ khai mạc Đại Hội Đảng Cộng Sản Liên Xô lần thứ 20, Nikita Khrushchev tuyên bố chính sách đối ngoại cùng tồn tại. Đại Hội tiếp tục đến ngày 22 tháng 2 – thông qua kế hoạch 5 năm lần thứ 6 Liên Xô tiến mạnh, tiến vững chắc lên thiên đường Cộng Sản như thế. Khiến nhiều nhà lănh đạo Phương Tây xuống tinh thần, v́ nền kinh tế thị trường tư bản không nhích lên được một tấc tây. Trong khi đó, nhân dân Mỹ và các nước trong khối tự do, nhất là giới trí thức khoa bảng rất ghen tỵ với đời sống vương giả của người dân Liên Xô. C̣n về tự do th́ gấp trăm lần... thật là quá sung sướng làm nhiều người mê!
Để bạn đỡ mất nhiều th́ giờ đọc sách và hiểu thế nào là Cộng Sản, tôi tạm dẫn lời ông Yavalinsky một đại trí thức Nga, trong sự định nghĩa, ngắn gọn, hàm súc về Chủ Nghĩa Cộng Sản như sau: “Chủ nghĩa Cộng Sản đồng nghĩa với việc anh sẵn sàng trả bất cứ giá nào để đạt được mục tiêu chính trị của ḿnh. Chủ nghĩa Cộng Sản đồng nghĩa với việc nói một đằng làm một nẻo. Cộng Sản có nghĩa là anh luôn luôn nói dối. Tất cả những điểm này là điểm chính trong chính sách của Cộng Sản ”.
Thật là một sự định nghĩa ngắn gọn, chính xác, không thể nào thêm bớt được một chữ. Tạm gác lại những chuyện đại loại như vậy, mời bạn tiếp tục theo dơi những biến cố chính xẩy ra ở Liên Xô cũ.
- Ngày 25-2-1986 , tại Đại Hội đảng Cộng Sản Liên Xô lần thứ 27. Mikhail Gorbachev tuyên bố và nhấn mạnh sự cần thiết phải có sự thay đổi cấp tiến. Do nền kinh tế tŕ trệ năm 1970, ông kêu gọi cải tổ (perestroika); nhân dân Liên Xô và cả đảng Cộng Sản chấp nhận đề nghị của Gorbachev, thực hiện hai chủ trương (Perestroika) cải tổ và (Glamost) công khai trong các vấn đề xă hội. Sau cái táo bạo sáng suốt của người mở bức màn sắt, lại xuất hiện người hùng Boris Yeltsin cũng gây ra các phản ứng cực mạnh làm rung chuyển nước Nga trong bài diễn văn công khai chỉ trích cái đặc quyền, đặc lợi dành cho đảng Cộng Sản .
Liên Xô tan ră.
Ngày 1-12-1989 , Tổng Bí Thư Gorbachev hội kiến với Giáo Hoàng John Paul II ở Vatican . Cuộc gặp đầu tiên giữa nhà lănh đạo Thiên Chúa Giáo với nguyên thủ một siêu cường theo thuyết vô thần. Sau sự kiện đó, ngày 3 tháng 12, Gorbachev lại gặp tổng thống George H. Bush, hai vĩ nhân tuyên bố chấm dứt chiến tranh lạnh mang lại một viễn cảnh ḥa b́nh cho nhân loại.
Thập niên 90, khủng hoảng kinh tế, Liên Bang Xô Viết phải chịu cuộc khủng hoảng kinh tế ngày càng tăng từ cuối thập niên 1980.
Năm 1990, chính phủ không kiểm soát được lưu thông tiền tệ. Sự lưu hành tiền mặt năm 1991, tăng 4,8 lần so với năm 1989, giá cả tăng vọt. Tổng Sản lượng quốc nội (GDP) năm 1991 bằng 83% năm 1990. Đến đầu 1993, suy thoái kinh tế trầm trọng.
Mắt xích đầu tháo gỡ Liên Bang Xô Viết Tan Ră.
- Ngày 19 tháng 12, đảng Cộng Sản Lithuania tuyên bố độc lập tách khỏi Liên Xô, gây ra thách thức dân tộc chủ nghĩa nghiêm trọng, đối với Gorbachev cũng trong năm 1990, các cuộc bầu cử Xô Viết địa phương và cơ cấu lập pháp diễn ra ở hầu hết 15 nước Cộng Ḥa thuộc Liên Xô. Chiến thắng thuộc về người cải cách cấp tiến chủ nghĩa dân tộc. Các ứng cử viên đối lập chính trị diễn ra ở các nước Cộng Ḥa vùng Baltic, Moscow , Leningrad và Kiev báo hiệu sự tan ră của Liên Bang Xô Viết. Không ǵ cứu văn nổi.
- Ngày 12-6-1990 , Xô Viết Tối Cao Liên Xô thông qua luật truyền thông và báo chí với các chi tiết bảo đảm tự do báo chí và băi bỏ kiểm duyệt. (Về điểm này đảng Cộng Sản Việt Nam cần học tập.)
- Tháng 6, Uzbekistan và Moldova tuyên bố có chủ quyền.
- Ngày 12 tháng 6, Liên Bang Nga - nước Cộng Ḥa lớn nhất Liên Bang Xô Viết tự tuyên bố là quốc gia có chủ quyền với quyền tự quyết định tương lai kinh tế, chính trị và “quyền tự do tách khỏi Liên Bang Xô Viết”.
- Ngày 20 tháng 6, Xô Viết tối cao Uzbekistan thông qua tuyên bố chủ quyền trong Liên Bang Xô Viết đổi mới và quyền tối cao của luật Uzbekistan trong lănh thổ của ḿnh.
- Ngày 26 tháng 6, Moldavia ( Moldova ) tuyên bố chủ quyền, Hiến Pháp và các luật trong nước Cộng Ḥa Moldova là tối cao.
- Ngày 16 tháng 7, Ukraine tuyên bố chủ quyền và quyền thành lập quân đội, lực lượng an ninh nội bộ và các cơ quan an ninh quốc gia riêng.
- Ngày 27 tháng 7, Bolorussia ( Belarus ) tuyên bố chủ quyền tự cho ḿnh quyền tự nguyện liên minh với quốc gia khác và quyền tự do rút khỏi liên minh.
- Ngày 28 cựu đảng viên Cộng Sản Mechislav Grib được bầu làm lănh đạo mới.
- Tháng 8 các tuyên bố độc lập và chủ quyền Armenia tuyên bố đổi tên nước thành cộng ḥa Amenia. Rồi đến các nước Turkmenistan (28/8), Tajkistan (25/8).
- Ngày 15 tháng 8, Gorbachev phục hồi quyền công dân Nga cho những trí thức lưu vong, trong số này có nhà văn Aleksande Solzhenitsyn và Vladimir Voinovichy, nhà thơ Irina Ratushinskeya vân vân...
- Tháng 11, Hội Đồng Nhà Nước quyết định giải tán cơ quan KGB, Ủy Ban An Ninh nhà nước.
- Ngày 12 tháng 12, kết thúc sự tồn tại của Liên bang Xô Viết và thành lập cộng đồng các quốc gia độc lập.
- Ngày 25 tháng 12, Gorbachev từ chức Tổng Bí Thư. Tổng Thống Liên Xo cũng vào thời điểm này, Mỹ công nhận nền độc lập của các nước cộng ḥa thuộc Liên Xô cũ.
- Ngày 16-12-1991 , chính phủ Nga chính thức tiếp quản chính quyền Liên Xô cũ ở Nga. Cũng trong tháng 12, Boris Yeltsin được bầu làm Tổng Thống Liên Bang Nga (RFSER) qua cuộc tổng tuyển cử đầu tiên trong lịch sử nước Nga.
- Tháng 4 năm 1992, xẩy ra cuộc đụng độ giữa Quốc Hội Nga và chính quyềnYeltsin. Đại Hội đại biểu nhân dân Nga VI, chủ tŕ là chủ tịch Ruslan Khasbulatov đă chỉ trích các cải cách kinh tế của chính phủ. Lời chỉ trích đ̣i chính phủ từ chức gồm các nhà làm kinh tế trẻ, nhưng Yeltsin từ chối.
- Ngày 3-10-1993 , các cuộc xô xát vũ trang xẩy ra ở Moscow giữa lực lượng trung thành với Tổng Thống và nhóm phản đối việc ông đ́nh chỉ Quốc Hội.
- Ngày 19-5-1999, Tổng Thống Yeltsin thay Thủ Tướng Primakov bằng Sergli, Sepashin, chính phủ Sepashin chỉ tồn tại được vài tuần.
- Ngày 9 tháng 8, Yeltsin chỉ định cựu nhân viên KGB là Vladimir Putin làm thủ tướng. Đây là cuộc chuyển giao quyền lực hết sức bất ngờ đối với dân chúng Nga cũng như giới chính khách cả trong lẫn ngoài nước Nga. Người ta tự hỏi: Thời đại Yeltsin đă kết thúc hay c̣n tiếp diễn? Trong 10 năm ông cầm quyền đă nhiều phen ông làm cho cả dân Nga lẫn thế giới sững sờ, rồi sau đó sáng suốt biết cách, biết người để chuyển giao quyền lực đích thực cho chính khách do chính ông lựa chọn. Trong khi đại đa số dân Nga chưa biết Putin là ai? Nhưng dù rằng có nhiều ư kiến khác nhau, ta cũng phải thừa nhận rằng mọi sự việc đă được Yeltsin “đặt” đúng vị trí của nó!
(Hết Phần 2)