Bản Tường tŕnh về chuyến công du Việt Nam của DB Cao Quang Ánh
Sau đây là bản tường tŕnh chính thức và tóm gọn
của tôi về chuyến công du cùng với phái đoàn dân
cử của Hạ Viện tại một số quốc gia Đông Nam Á,
trong đó có Việt Nam. Cùng trong phái đoàn với
tôi là Dân Biểu Eni Flaeomavaega, trưởng phái
đoàn, và Dân Biểu Mike Honda.
Khi được tin về phái đoàn chuẩn bị đi Việt Nam,
tôi đă yêu cầu tham gia với hai mục đích:
(1) tiếp xúc với các thành phần bất đồng chính
kiến và đang bị đàn áp;
(2) lên tiếng trực tiếp với chính quyền Việt Nam
về những vấn đề quan tâm chung của cộng đồng
người Mỹ gốc Việt, trong đó có chính bản thân
tôi.
V́ là vị Dân Biểu gốc Việt độc nhất tại Quốc Hội
Hoa Kỳ, tôi tự đặt cho ḿnh trách nhiệm thực
hiện hai điều này; bằng không th́ sẽ không ai
làm việc đó.
Để chuẩn bị cho chuyến đi, văn pḥng của tôi đă
gởi cho Toà Đại Sứ Hoa Kỳ ở Việt Nam danh sách
những nhân vật tôi muốn gặp gỡ: Đức Hồng Y Phạm
Minh Mẫn, Tổng Giám Mục Ngô Quang Kiệt, Linh Mục
Nguyễn Văn Lư, các Luật Sư Lê Công Định, Nguyễn
Văn Đài, Lê Thị Công Nhân, Nhà Văn Trần Khải
Thanh Thủy, Ḥa Thượng Thích Quảng Độ, các Mục
Sư Phạm Đ́nh Nhẫn, Hồ Tấn Khoa, Nguyễn Hồng
Quang, và Bác Sĩ Nguyễn Đan Quế.
Thật thất vọng khi đang sắp xếp các buổi hẹn qua
Toà Đại Sứ Hoa Kỳ th́ tôi được thông tin rằng
phái đoàn Quốc Hội Hoa Kỳ đă thoả thuận với Việt
Nam là sẽ không tiếp xúc bất kỳ ai ngoài những
thành phần mà chính quyền Việt Nam chỉ định và
sắp xếp, điều kiện để phái đoàn được đến Việt
Nam.
Sau khi hội ư với một số nhân sự đáng tin cậy,
tôi quyết định vẫn tham gia phái đoàn v́ vẫn có
cơ hội để thực hiện mục đích thứ 2.
Đặt chân xuống Việt Nam ngày mùng 3 tháng 1,
2010, phái đoàn chúng tôi đă tiếp xúc với các
viên chức trong Bộ Ngoại Giao gồm hai Thứ Trưởng
Phạm B́nh Minh, Nguyễn Thanh Sơn và Phó Vụ
Trưởng Vũ Viết Dũng cùng một số viên chức khác.
Tại mỗi và mọi buổi họp, tôi đă nêu lên các vấn
đề sau:
- Trả tự do cho tất cả các tù nhân lương tâm;
- Ngưng ngay các cuộc đàn áp tôn giáo;
- Tôn trọng tài sản của các giáo hội;
- Cải tổ luật pháp để bảo đảm sự minh bạch trong
mọi lănh vực kinh tế;
- Tôn trọng tác quyền.
Qua các buổi họp này, tôi muốn chính quyền Việt
Nam hiểu rằng để các liên hệ giữa Mỹ và Việt Nam
có thể tiến triển, tự do tín ngưỡng và tôn trọng
nhân quyền là điều kiện cần phải có. Đặc biệt,
khi tôi đề nghị Việt Nam thay đổi để các đảng
phái đối lập được hoạt động và tham gia chính
quyền qua sự tự do ứng cử và bầu cử th́ đề nghị
này đă đưa đến
cuộc tranh luận gay go.
Ngoài những buổi họp, tôi cố gắng tiếp xúc với
người dân để t́m hiểu thêm. Nhận xét tổng quát
sau 2 ngày ở Việt Nam là người dân có nhiều
quyền tự do hơn trước đây trong việc làm ăn buôn
bán miễn là không dính ǵ đến chính trị. Ai lên
tiếng chỉ trích chính sách quốc gia th́ bị trừng
phạt; ai kêu gọi cải tổ chính trị th́ bị cáo
buộc là phản động; thậm chí, phanh phui t́nh
trạng hối lộ tham nhũng cũng có thể bị đi tù;
công nhân không được lập công đoàn, các nhà kinh
doanh không được lập nghiệp đoàn hay pḥng
thương mại độc lập. Trong điều kiện như thế, đất
nước không thể nào mở mang và phát triển đúng
mức được.
Cũng vậy, nói chung người dân Việt Nam ngày hôm
nay có tự do thờ phượng nhưng không có tự do tôn
giáo. Chính quyền để yên cho những ai chỉ đi nhà
thờ hay nhà chùa để lễ bái, cầu nguyện. C̣n
những ai đ̣i quyền độc lập cho giáo hội, muốn
hoạt động tôn giáo, thực hiện công tác xă hội,
mở trường, mở bệnh viện, bảo vệ tài sản của cơ
sở tôn giáo... đều bị đàn áp nặng nề như đă xẩy
ra ở Thái Hà, Tam Toà, Bát Nhă, Đồng Chiêm và
nhiều nơi nữa.
Đặc biệt vụ Đồng Chiêm xẩy ra vừa sau khi phái
đoàn của chúng tôi rời khỏi Việt Nam. Ngày 12
tháng 1, tôi trở về Hoa Kỳ th́ được tin chính
quyền Việt Nam đă cho cảnh sát và binh lính đập
phá Thánh Giá trong nghĩa địa Núi Thờ của xứ
Đồng Chiêm trong Địa Phận Hà Nội và đă đánh
trọng thương một số tín hữu đến ngăn cản việc
làm phạm thượng này. Tôi được báo cáo là Việt
Nam giải thích rằng đó là hành động sai trái của
một giới chức địa phương và chính quyền trung
ương đă cảnh cáo người này. Trong cương vị của
một Dân Biểu Hoa Kỳ, tôi đón nhận lời giải thích
ấy nhưng ngay lập tức tôi đă liên lạc với ông
Michael Michalak, Đại Sứ Mỹ tại Việt Nam, để yêu
cầu ông lên tiếng phản đối sự việc đàn áp tôn
giáo trắng trợn này. Tôi cũng đă soạn thảo một
lá thư để gửi cho chính quyền Việt Nam phản đối
đàn áp tôn giáo là vi phạm luật nhân quyền quốc
tế. Tôi kêu gọi chính quyền Việt Nam ngưng tất
cả những hành động đàn áp với tất cả mọi tôn
giáo (xin xem lá thư đính kèm). Tối hôm qua, ĐS
Michael Michalak cho tôi biết là đă đến gặp Bộ
Ngoại Giao Việt Nam để chính thức lên tiếng phản
đối.
Các thông tin thu thập được cho thấy rằng chính
quyền Việt Nam có cả một chính sách đàn áp các
tôn giáo ngày càng mănh liệt. Vụ Đồng Chiêm là
thể hiện mới nhất của chính sách này.
Chuyến đi Việt Nam vừa qua làm cho tôi càng
quyết tâm thực hiện các ưu tiên về chính sách mà
tôi đă đề ra từ ngay khi nhậm chức (xin xem danh
sách đính kèm). Kế hoạch mà tôi theo đuổi để
thực hiện, một cách tổng quát, gồm hai phần bổ
trợ cho nhau.
Một mặt tôi vận dụng các phương tiện lập pháp và
chính sách để mở rộng ṿng đai hoạt động cho
những người đang tranh đấu cho tự do, dân chủ,
nhân quyền. Chẳng hạn, tôi đang cùng với một số
đồng viện thúc đẩy cho việc thông qua Đạo Luật
Nhân Quyền Cho Việt Nam và đưa Việt Nam trở lại
danh sách CPC.
Mặt khác, tôi cố gắng tạo cơ hội để một lớp
người trẻ được đào tạo theo tinh thần dân chủ
của Hoa Kỳ, có kỹ năng cao về hoạt động tổ chức,
và có đạo đức. Họ là những hạt mầm của xă hội
dân sự tương lai. Do đó tôi chủ trương tạo điều
kiện để các thành viên ưu tú của dân tộc Việt
Nam được tiếp cận hệ thống giáo dục Hoa Kỳ. Hiện
nay mới chỉ có rất ít những người như vậy và
phần lớn đều đă bị tù đày hay khống chế. Phải
đào tạo thêm nhiều, rất nhiều người như họ và
đồng thời, qua áp lực chính trị, ngoại giao và
kinh tế, phải ngày càng nới rộng ṿng đai an
toàn để họ phát huy tác dụng.
Trong chiều hướng ấy, văn pḥng của tôi đang
thực hiện công tác cấp bách:
(1) Tận dụng dự định của Tổng Thống Barack Obama
về thương thảo mậu dịch với một số quốc gia
quanh biển Thái B́nh, trong đó có Việt Nam, để
đ̣i hỏi Việt Nam tôn trọng quyền lập công đoàn
độc lập, đón nhận văn hoá phẩm từ hải ngoại, bảo
vệ tác quyền cho các sản phẩm trí tuệ, và cải tổ
khung luật để bài trừ nạn buôn bán lao động.
(2) Vận động đưa Việt Nam trở lại danh sách CPC
trước t́nh trạng leo thang đàn áp tôn giáo.
(3) Vận động Quốc Hội thông qua Dự Luật Nhân
Quyền cho Việt Nam.
Cao Quang Ánh
Dân Biểu Quốc Hội