Hỏa mù số nợ thật của Vinashin

 

Một tập đoàn kinh tế nhà nước trên bờ vực phá sản với số nợ khổng lồ trên 4 tỉ USD, Vinashin không khỏi trở thành mối quan tâm hàng đầu của công luận và Quốc hội kỳ họp này.

Thế nhưng ngay cả khi sự đổ vỡ dẫn đến việc hàng loạt lănh đạo doanh nghiệp ngồi tù và nhiều lần thay đổi ban quản trị chỉ trong ṿng ba tháng qua, thông tin về t́nh h́nh doanh nghiệp này vẫn không được công khai. Các đại biểu quốc hội vẫn đang thắc mắc về tổng số nợ của Vinashin. Kế hoạch tái cơ cấu của tập đoàn này như thế nào vẫn c̣n là một dấu hỏi lớn.

Quốc hội, công chúng, và có lẽ cả các chủ nợ của Vinashin đều như bị tung hỏa mù v́ có quá nhiều thông tin khác nhau về số nợ của Vinashin là 86 ngàn tỉ đồng (4 tỉ USD) hay 120 ngàn tỉ đồng?(khoảng 6 tỉ USD)? Ảnh minh hoạ. Ảnh: Mai Kỳ

Tuần rồi, báo chí lại rộ lên hàng loạt thông tin về khoản nợ thực chất của Vinashin, sau khi ông Lê Quang B́nh, chủ nhiệm ủy ban Quốc pḥng – An ninh của Quốc hội đặt vấn đề rằng ông nhận được một nguồn tin đáng tin cậy cho biết tổng số nợ của tập đoàn này lên tới 120 ngàn tỉ đồng, cao hơn nhiều với con số ban đầu 86 ngàn tỉ đồng do ủy ban Kiểm tra Trung ương đưa ra. Một thông tin khác, dẫn kết quả báo cáo tài chính được KPMG kiểm toán của Vinashin, lại đưa ra rằng đến cuối năm 2009, tổng số nợ của tập đoàn này là 96 ngàn tỉ đồng.

Trong ba con số trên, đâu là số liệu chính xác nhất? Quốc hội, công chúng, và có lẽ cả các chủ nợ của Vinashin đều như bị tung hỏa mù v́ có quá nhiều thông tin khác nhau. Có một sự khác biệt quá lớn giữa 86 ngàn tỉ đồng và 120 ngàn tỉ đồng (khoảng 6 tỉ USD), khiến cho bất kỳ ai khi đọc thông tin này cũng giật ḿnh. 86.000 tỉ đồng, tức là hơn 4 tỉ USD đă là rất nhiều, nhưng lên đến 6 tỉ USD th́ bất kỳ người dân nào cũng cảm nhận được gánh nặng nợ nần c̣n nặng nề hơn nhiều nữa. Trên thực chất, chúng ta chưa biết được thực chất gánh nặng ấy lớn đến mức nào chừng nào chính phủ chưa giải tŕnh rơ ràng những thông tin trên.

Tái cơ cấu Vinashin để tiếp tục xây dựng ngành công nghiệp đóng tàu, một phần quan trọng trong chiến lược kinh tế biển của đất nước, là quyết tâm chính trị của cả đất nước. Công việc tái cơ cấu một tập đoàn với số nợ lớn như vậy không hề đơn giản. Cho đến này, phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng, cũng là trưởng ba chỉ đạo tái cơ cấu Vinashin, đă công bố với báo chí ba việc cơ bản đang được làm là ổn định sản xuất; thanh tra kiểm tra, xử lư; và đàm phán với chủ nợ. Trên thực tế kế hoạch này đang được thực hiện như thế nào? Sài G̣n Tiếp Thị đă liên hệ với ông Nguyễn Ngọc Sự, chủ tịch hội đồng thành viên của Vinashin, người vừa được điều qua từ Petro Vietnam và ngồi tại văn pḥng Vinashin chưa đầy hai tuần, để hỏi về kế hoạch tái cấu trúc này. Ông Sự chỉ cho biết kế hoạch tái cơ cấu đă được tŕnh lên các bộ thẩm định và đang chờ Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, nhưng không thể cung cấp thêm chi tiết nào. “Tôi mới nhận công việc này trong một thời gian ngắn,” ông Sự trả lời. “Tôi chỉ có thể nói về kế hoạch tái cơ cấu một khi chính phủ đă thông qua.”

Trước đó, trong buổi họp báo của văn pḥng Chính phủ hồi tháng 8, ông Nguyễn Sinh Hùng đă cho biết quyết tâm tái cấu trúc Vinashin có thể bao gồm cả việc bơm thêm vốn cho công ty này nếu cần thiết. Ở thời điểm này, trong con mắt của dư luận, việc bơm thêm vốn vào một công ty đang trên bờ vực phá sản dễ được coi là hành động vô ích, và rất dễ dẫn đến sự phản đối trong công luận. Nhưng theo các chuyên gia có kinh nghiệm về tái cơ cấu doanh nghiệp, th́ bán, chuyển giao tài sản để cắt giảm nợ nần, tạo vốn mới, hoặc bơm thêm vốn, là rất cần thiết. Ngay tại Quốc hội, không phát biểu công khai nhưng có đă có những ư kiến hồ nghi tính khả thi của việc tái cơ cấu Vinashin, khi một loạt lănh đạo mới được bổ nhiệm từ Petro Vietnam là những người không có kinh nghiệm ǵ trong lĩnh vực đóng tàu.

Sau hàng loạt thất bại của tập đoàn này trong thời gian qua, kế hoạch tái cơ cấu Vinashin rất cần được công khai, minh bạch. Một trong những cách tốt nhất để đảm bảo tính minh bạch này là việc điều trần ở ủy ban Thường vụ Quốc hội. Vinashin sẽ phải công bố thông tin chính xác, chịu trách nhiệm trước những thông tin đưa ra, cũng như thuyết phục Quốc hội về kế hoạch tái cơ cấu của ḿnh. Khi được hỏi về thủ tục điều trần trước Quốc hội, tiến sĩ Nguyễn Sĩ Dũng, phó chủ nhiệm văn pḥng Quốc hội cho biết, giống như vấn đề về giá thuốc, những vấn đề cụ thể như kế hoạch tái cơ cấu tập đoàn Vinashin, nếu liên quan đến việc sử dụng ngân sách nhà nước, th́ nên được điều trần trước ủy ban Thường vụ Quốc hội, trước những đại biểu chuyên trách của Quốc hội, đại diện của Chính phủ, mời thêm sự tham gia của các chuyên gia am hiểu trong ngành. Ông cho rằng với những vấn đề như tái cơ cấu, xử lư nợ của Vinashin, việc điều trần trước những đại biểu chuyên trách và am hiểu về tài chính, kinh tế, sẽ có tác dụng tốt hơn là đưa ra giải tŕnh trước những phiên họp toàn thể.

Ngay từ ban đầu, sự thiếu minh bạch, từ chính sách, cơ chế đối với tập đoàn kinh tế nhà nước, đến việc quản trị doanh nghiệp, đă là những nguyên nhân dẫn đến sự thất bại ngày hôm nay của Vinashin. Trong văn bản kết luận của Bộ Chính trị về Vinashin đưa ra hồi tháng 8.2010 cũng nói rơ rằng mặc dù những yếu kém của Vinashin có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan, song nguyên nhân chủ quan là chủ yếu. Kết luận này đă đưa ra ví dụ: tập đoàn Vinashin kể từ khi chuyển sang cơ chế tập đoàn năm 2006 đến thời điểm chuyển đổi sang h́nh thức công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên theo luật Doanh nghiệp, đă hoạt động mà không có một điều lệ được Chính phủ thông qua. Bên cạnh đó, tập đoàn này cũng chậm trễ trong việc xây dựng các quy chế quản lư tài chính, quản lư đầu tư xây dựng.

Chính phủ đang quyết tâm giữ cho Vinashin, hay nói đúng hơn, giữ cho công nghiệp đóng tàu, tồn tại. Có lẽ một trong những công việc quan trọng nhất phải làm hiện nay là chấm dứt t́nh trạng bưng bít thông tin của các tập đoàn kinh tế nhà nước, mà Vinashin là một điển h́nh. Thông tin minh bạch sẽ tránh được rất nhiều sai lầm trong điều hành, như những sai lầm đă đẩy tập đoàn đến bờ vực phá sản như ngày hôm nay.

Lan Anh

http://sgtt.vn/Goc-nhin/132113/Can-minh-bach-ke-hoach-tai-co-cau-Vinashin.html