Ngư dân bất chấp Trung Quốc cấm biển

 Nam Nguyên,

phóng viên RFA

Ngư dân Đà Nẵng sau một chuyến đánh bắt hải sản.

Ngư dân miền trung vẫn ra khơi bất chấp lệnh cấm đơn phương của Trung Quốc kể từ trưa 16/5 bao gồm nhiều vùng biển thuộc chủ quyền Việt Nam.

Lệnh cấm đơn phương

Đây là năm thứ ba kể từ khi Trung Quốc mở rộng lệnh cấm đánh bắt cá trên Biển Đông trong thời gian 2 tháng rưỡi, kéo sâu xuống Hoàng Sa Trường Sa. Cụ thể lệnh cấm đơn phương được cho là bảo vệ thời kỳ cá sinh sản, bắt đầu 12g trưa ngày 16/5 kéo dài tới 12g trưa ngày 1/8. Vùng cấm là toàn bộ vùng biển từ 12 độ Vĩ Bắc tới 113 độ Kinh Đông  tức từ đảo Hải Nam xuống tận Nha Trang, bao gồm cả hai quần đảo Hoàng, Sa Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam.

Một chủ tàu đánh cá ở Đà Nẵng nói với chúng tôi là nhiều đồng nghiệp đang đánh bắt xa bờ, trong ṿng vài ngày nữa ông sẽ xuất bến và sẽ t́m cách né tàu Trung Quốc. Theo lời ông ‘mùa cá nam’ này nếu không đi đánh bắt th́ nên giải nghệ v́ đây là thời gian nhiều cá nhất trong năm. Ông chủ tàu nói:

“Sợ Trung Quốc chứ, nhưng mùa này là mùa làm ăn. Mai mốt có mấy chiếc nữa đi miễn biên pḥng cho đi là đi. Sợ Trung Quốc là vùng phía trên đảo Hoàng Sa ngang qua đoạn 11 Bắc 111 Đông. Đi qua đoạn đó ḿnh theo dơi đoàn, tàu bạn báo có tàu Trung Quốc rà hay không. Mấy năm nay đi qua là nó đuổi thôi nó không có hành động với ḿnh. Nó đuổi ḿnh phải đi chỗ khác khỏi khu vực nó. Ḿnh nghĩ ḿnh là ngư dân làm ăn thôi chứ có phải trộm cướp ǵ đâu mà sợ nó. Đi ra ngoài họ có làm mô th́ làm nhờ trời thôi, năm ngoái năm nay nó không giữ tàu nữa chỉ tới đuổi khỏi khu vực thôi.”    

Nhận định về sự kiện Trung Quốc tiếp tục năm thứ ba cấm đánh bắt trên Biển Đông lấn lướt chủ quyền lănh hải Việt Nam, gây nguy hiểm cho ngư dân, ông Nguyễn Tử Cương Ủy viên Thường vụ Hội nghề Cá Việt Nam từ Hà Nội phát biểu:
“Chính phủ Việt Nam có đủ bằng chứng tuyên bố với thế giới và đă gởi văn bản lên Liên Hiệp Quốc rằng Việt Nam có đủ bằng chứng để chứng minh chủ quyền của ḿnh trên quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Tuy nhiên phía Trung Quốc lại nói rằng Hoàng Sa Trường Sa là của họ và ra lệnh cấm ra khơi. Việt Nam đă phản đối hành động này, bởi v́ họ chỉ có thể cấm ở vùng biển thuộc chủ quyền của họ thôi, c̣n ở những vùng biển thuộc chủ quyền Việt Nam th́ Việt Nam đề nghị rút lại lệnh cấm và ngư dân Việt Nam cũng như những năm trước đây vẫn đi biển b́nh thường tại những vùng biển mà Việt Nam có chủ quyền. Đương nhiên khi có chủ quyền th́ bên cạnh ngư dân có lực lượng an ninh ven biển lực lượng hải quân và bản thân ngư dân đă có những kiến thức để tự bảo vệ.”
 

Bản đồ lưỡi ḅ do TQ đơn phương công bố chủ quyền trên biển đông. AFP.

Hải Quân VN chỉ bảo vệ gần bờ

Trả lời câu hỏi của chúng tôi là trong khi hoạt động trên biển, ngư dân có dịp nào trông thấy tàu Hải Quân Việt Nam hay cảnh sát biển tuần tra để bảo vệ vùng biển tổ quốc và ngư dân hay không. Ngư dân Đà Nẵng phát biểu tàu Hải Quân Việt Nam thường ở gần bờ không ra xa đến những ngư trường mà ngư dân họat động. 

“Thấy tàu của Hải Quân VN đi ở 110 độ kinh đông trở vô thôi 16 độ vĩ Bắc trở xuống chứ c̣n lên 17 Bắc-111 đông th́ không có Việt Nam ḿnh, chỉ có tàu Trung Quốc thôi. Tàu Quảng Ngăi hay đánh bắt gần đảo Hải Nam ĺ quá nên bị nó bắt chứ bọn em Đà Nẵng bị nó đuổi một lần là lần sau đi chỗ khác không dám trở lại. Nếu có ǵ ḿnh điện báo Biên pḥng hỗ trợ.”

Ngư dân Đà Nẵng cũng mô tả t́nh h́nh làm ăn trong thời kỳ băo giá hiện nay, nhưng ông nói rằng nước lên thuyền lên giá cá trên thị trường đă tăng trong thời gian qua nên mới có thể tiếp tục hành nghề.

Công an biên pḥng Trung Quốc bắt tàu đánh cá Việt Nam hồi năm 2009.

“Chuyến đi 20 ngày 12 ngư dân ‘tổn’ 110 tới 120 triệu đồng, nếu giá cá như năm ngoái th́ “bi chừ” dứt khoát dầu mỡ không đủ. Năm nay giá cá nó lên, ngư dân đi các ngư trường kiếm ăn cũng được chứ không đến nỗi. Đi 20 ngày nhưng vô chừng, có khi ḿnh đi được 7 ngày ơn trên cho ḿnh gặp, được 500 triệu là ḿnh vô, đi không gặp là cỡ 20 ngày th́ vô, có khi chia cho ‘bạn’ 4 triệu, 5 triệu có khi trúng mánh kiếm cho ‘bạn’ chục triệu vô chừng, có khi ḿnh ra gặp sớm th́ tổn nhẹ cỡ 50-70 triệu c̣n đi 20 ngày th́ tổn hơn 100 triệu.”
Trung Quốc thiết lập vùng cấm đánh bắt trên Biển Đông từ 1999 nhưng từ 2009 mở rộng vùng cấm xâm phạm chủ quyền lănh hải Việt Nam. bất chấp sự phản đối của Hà Nội, mỗi năm Bắc Kinh tái diễn áp đặt vùng cấm đánh bắt cá trên Biển Đông trong khoảng thời gian từ giữa tháng 5 tới đầu tháng 8. Trung Quốc phớt lờ tuyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam theo đó: “Việt Nam có chủ quyền không thể tranh căi đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa và các chủ quyền và quyền tài phán đối với vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của ḿnh theo Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982.”

Trong những năm qua, Trung Quốc hàng chục lần bắt giữ tàu cá và ngư dân Việt Nam đ̣i nạp phạt mới trả tàu thả người, dù các tàu này hoạt động trong vùng biển Hoàng Sa-Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam. Dù không có tàu Hải Quân hoặc Cảnh sát Biển tuần tra để bảo vệ ngư dân của ḿnh, nhưng chính quyền vẫn khuyến khích ngư dân ra khơi đánh bắt.