Quan ngại công an đánh người – hỏi cung

Thanh Trúc,

phóng viên RFA

Người thân vào thăm Bé Ngô Đ́nh Phát đang chữa trị tại Bệnh viện Giao thông vận tải Thừa Thiên Huế ngày 17-6-2011.

Gần đây dư luận đặc biệt quan tâm việc một em nhỏ mười một tuổi bị công an đánh rất nặng khi hỏi cung v́ tội ăn cắp do người cô tố cáo.

Tại Việt Nam công an đánh đập người phạm tội khi hỏi cung là chuyện vẫn thường xảy ra. Gần đây thêm một vụ việc khiến dư luận đặc biệt quan tâm là một em nhỏ mười một tuổi bị công an hỏi cung v́ tội ăn cắp do người cô tố cáo và em đă bị đánh rất nặng đến phải nhập viện. Thanh Trúc tŕnh bày vấn đề liên quan.

Dùng nhục h́nh với trẻ em

Ngô Đ́nh Phát là tên của em nhỏ mười một tuổi mà người cô giao cho công an xét xử v́ nghi ngờ em ăn cắp tiền mua điện thoại. Người đánh đập em trong khi hỏi cung là thiếu uư công an Trần Nguyễn Hồng Quang, cảnh sát khu vực 5 công an phường Thủy Xuân, thành phố Huế.
H́nh ảnh em Ngô Đ́nh Phát đưa lên mạng với những vết bầm đỏ ở phần mông và sau đùi do bị đánh khiến dư luận một lần nữa không đồng t́nh với chuyện công an đánh người, đặc biệt lần này thêm một em nhỏ khác bị nhục h́nh tại đồn công an.
Luật pháp Việt Nam qui định thiếu nhi dưới mười bốn tuổi dù có phạm tội cũng không được coi là can phạm h́nh sự, không bị hỏi cung hay điều tra khi không có mặt của người giám hộ tức cha hay mẹ.
Một luật sư trong nước, ông Trần Đ́nh Triển, khẳng định chuyện thiếu úy công an Trần Nguyễn Hồng Quang hỏi cung và đánh đập em Ngô Đ́nh Phát là vi phạm pháp luật và cần được xử lư nghiêm minh:
“Việt Nam đă tham gia công ước về quyền trẻ em, đă xây dựng bộ luật bảo vệ và chăm sóc giáo dục trẻ em. Trong Bộ Luật H́nh Sự đối với trẻ em vi phạm pháp luật, dưới mười bốn tuổi th́ không chịu trách nhiệm h́nh sự. Do đó đối với cháu mười một tuổi mà cháu có hành vi, cũng chưa được điều tra, hai nữa với một cái điện thoại th́ giá trị tài sản cũng chưa lớn, do đó việc đưa cháu đến đồn công an để xứ lư việc đó là vi phạm pháp luật.

Bé Ngô Đ́nh Phát và Mẹ tại Bệnh viện Giao thông vận tải Thừa Thiên Huế ngày 17-6-2011.

Thứ hai, trong qui định của luật pháp Việt Nam, đối với trẻ vị thành niên có những hành vi cho rằng có vi phạm pháp luật, th́ trước hết khi xét hỏi hay làm rơ vấn đề liên quan đến các cháu th́ điều kiện bắt buộc phải có người giám hộ, đó là bố mẹ của các cháu. C̣n nếu ở đây, trong trường hợp này, giả sử công an mà đánh đập cháu như vậy th́ đấy là sự vi phạm nghiêm trọng pháp luật cần được xử lư nghiêm minh.”

Sau khi em Ngô Đ́nh Phát từ đồn công an trở về với thân thể bầm dập và phải nhập viện, th́ câu hỏi ở đây là tại sao một sĩ quan công an như thiếu úy Trần Nguyễn Hồng Quang lại có cách cư xử thiếu hợp lư với một đứa trẻ “ăn chưa no lo chưa tới” như vậy. Một nhà báo trong nước chuyên về pháp luật và đă theo dơi vụ này rất sát, nói nguyên văn là công an thành phố Huế đă biết là sai cho nên người ta đă đ́nh chỉ công tác anh thiếu úy Quang đó rồi.
Theo một chi tiết được phóng viên này cho biết th́ thiếu úy Trần Nguyễn Hồng Quang là kỹ sư giao thông chuyển sang ngành công an và có thể v́ thế mà không hội đủ khả năng và nghiệp vụ chuyên môn.
Mặt khác, vẫn theo lời phóng viên, người này đă đối xử với em Ngô Đ́nh Phát theo kiểu một người lớn nóng giận và gia trưởng mà quên rằng cần phải hành xử như một cảnh sát chuyên nghiệp đối với dân. Dù sao đi nữa, vẫn theo lời phóng viên, tra vấn một em nhỏ mười một tuổi dẫn đến việc đánh đập em để khảo cung là hành động sai phạm chắc chắn mà người sĩ quan công an phải gánh chịu hậu quả việc làm sai trái của ḿnh.
Dưới mắt luật sư Trần Đ́nh Triển, sau khi bị đ́nh chỉ công tác, hậu quả mà thiếu uư Trần Nguyễn Hồng Quang phải gánh chịu tiếp là:
“Ví dụ như hạ cấp bậc hay tước quân tịch, loại bỏ ra khỏi ngành công an. Hoặc nếu có dấu hiệu và đủ căn cứ để truy cứu trách nhiệm h́nh sự th́ trước hết phải truy cứu tội cố ư gây thương tích. Ở đây sẽ có những t́nh tiết tăng nặng, đó là phạm tội đối với trẻ em, hai nữa là phạm tội đối với người đang nắm giữ pháp luật mà lại xử sự một cách vô pháp luật. Đấy là những t́nh tiết tăng nặng trong Luật H́nh Sự.”
Báo chí trong nước số ra thứ Năm loan tin công an thành phố Huế đề nghị giám đốc công an tỉnh tước danh hiệu công an nhân dân của thiếu úy Trần Nguyễn Hồng Quang.
Bên cạnh đó, ban kỷ luật công an thành phố Huế c̣n đề nghị cách chức phó trưởng công an phường Thuỷ Xuân là trung tá Nguyễn Ánh, người đă giao nhiệm vụ hỏi cung em Ngô Đ́nh Phát cho thiếu úy Trần Nguyễn Hồng Quang.

Không phải lần đầu

Trước đó, năm 2010, một em nhỏ mười tuổi ở Đồng Tháp bị công an hỏi cung về tội lấy cắp tiền ngân quĩ của lớp. Việc này khiến Ngọc Trâm bị hoảng loạn tinh thần, phải vào điều trị tại bệnh viện Nhi Đồng 1 một thời gian khá lâu.
Khi đó, người t́nh nguyện bảo vệ pháp lư cho em Ngoc Trâm là luật sư Hồng Liên, cho biết:
“Khi cháu nhập viện ở Nhi Đồng 1 th́ hồ sơ có ghi là tâm lư bị hoảng loạn. Cháu co rúm người, che mặt khi gặp người lạ, nhất là đàn ông. Cháu c̣n tự đánh ḿnh rồi la hét. Công an xă và cả thầy giáo đă dẫn giải cháu qua công an lấy cung đều bị kỷ luật và đều bị cho nghỉ việc hết.”
Những vụ công an Việt Nam, vô t́nh hay cố ư, đánh chết người trong lúc làm việc và hỏi cung, thường là chuyện được báo chí trong nước quan tâm và tường thuật chi tiết. Điển h́nh như trường hợp ông Nguyễn Công Nhựt bị đánh chết tại công an huyện Bến Cát mà Viện Kiểm Sát Nhân Dân và cơ quan điều tra cấp tỉnh đang tiếp tục làm rơ sự việc.
Mới đây nhất là một người tên Lê Ngọc Du ở Củ Chi, đến đồn công an báo tin xe bị cướp th́ không rơ tại sao bản thân anh lại bị một công an viên tên Hiếu cùng nhiều người khác xúm vào đánh tới ngất xỉu.
Khi về nhà, anh Du lên cơn sốt mê man phải đi cấp cứu ở bệnh viên đa khoa Củ Chi, sau đó chuyển lên bệnh viện Chợ Rẫy khi có biến chứng nặng hơn. Giám định mức độ thương tật ban đầu cho thấy Lê Ngọc Du bị chấn thương vùng ngực, vùng hông kèm theo nhiều vết bầm tím ở bả vai và mông.
Mẹ của người bị đánh, bà Loan, đă gởi đơn khiếu nại lên các cấp chính quyền.