Nạn nhân có tên Dương Thị Thu Hiền, 17 tuổi. Thông tin trên báo chí nói là cô Hiền được bạn trai tên Lơ đưa đi hát karaoke, lúc 10 giờ đêm trên đường quay về nhà, Lơ đưa bạn gái qua hướng khác, đoán biết ư đồ đó, Hiền nhảy xuống xe, rớt xuống đường bị bất tỉnh. Lơ bồng Hiền đến khu vực vắng định cưỡng hiếp nạn nhân. Ngay lúc đó, một bạn khác trờ tới, nên Lơ phải đưa Hiền về bỏ trước nhà và quay xe đi.

Tức nước vỡ bờ

Sáng hôm sau là ngày thứ ba, 28 tháng 6, Hiền bị mê man, được gia đ́nh đưa vào bệnh viện đa khoa Năm Căn cấp cứu. Qua hôm sau, Hiền tử vong do chấn thương sọ năo, trên đỉnh đầu có vết nứt dài 15 cm. Tử thi được mang về nhà.

Chiều hôm ấy, đám đông kéo đến nhà nạn nhân xúi giục gia đ́nh đưa xác người quá cố quay trở lại bệnh viện Năm Căn. Được ban giám đốc và nhân viên bệnh viện trấn an, gia đ́nh đồng ư đưa xác nạn nhân về nhà, lo mai táng lúc 6 giờ chiều.

Một số người nhất định ngăn cản, giành lấy quan tài đưa đến trước một số cơ quan, đập phá. Lực lượng công an được tăng viện từ các địa phương khác đến, xô xát xảy ra với đám đông và có 4 công an bị thương.

Ban đêm, đám đông chừng vài chục người kéo đến bệnh viện Năm Căn đập phá, khiến các bác sĩ và điều dưỡng phải giả làm bệnh nhân để được yên thân. Nhà riêng của bác sĩ Trần Thiện Thanh, giám đốc bệnh viện đa khoa Năm Căn và của bác sĩ Nguyễn Duy Tú, phó Trưởng khoa sản bị hư hại nặng nề.

Giáo sư Tương Lai, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học Xă Hội Việt Nam cho rằng phản ứng của người dân trước cái chết đột ngột của một thiếu nữ, là một sự việc tất nhiên và dễ hiểu:

“Cái chuyện tức nước vỡ bờ cũng xưa như trái đất này thôi, tích tiểu thành đại, đến một lúc nào đó khi mà sức nước đă dồn, đê yếu th́ nó bung ra. Cái việc mà người dân Năm Căn ở Cà Mau xông vào đập phá bệnh viện, chuyện này cũng dễ hiểu thôi, bởi v́ sự kiện để cho cô bé kia phải chết, nếu nhớ không nhầm th́ khi người nhà đưa vào cấp cứu th́ bác sĩ bảo không có việc ǵ đâu, đến nỗi người nhà phải quỳ xuống lạy xin bác sĩ cứu cho.

Nhưng sau đó cô này chết trong tay người nhà ở bệnh viện, khi phát hiện ra th́ biết là cô bị chấn thương sọ năo do bị đập vào đầu. Chuyện một bác sĩ tắc trách, vô lương tâm, làm ngơ trước nỗi đau khổ của bệnh nhân th́ chuyện đó không phải là hi hữu, tuy rất là đáng buồn, nhưng tại sao ở đây khiến cho người dân lại phải có những phản ứng quyết liệt như vậy?”

Giáo sư Tương Lai trả lời câu hỏi do chính ḿnh đặt ra, theo ông th́:

“Về phía nhà nước không có một xử lư cho kịp thời, kèm theo vào đấy là người ta tích tụ những bực dọc khác, trong tâm trạng xă hội về những vấn đề đất đai, rồi vật giá gia tăng, do lạm phát, từ đó người ta nghĩ đến t́nh trạng quan liêu, xa dân của bộ máy hành chính, tham nhũng càng chống càng tăng. Tất cả những cái đó cộng dồn lại gây nên bức xúc, và người ta có những thái độ manh động quyết liệt. Người ta cho rằng có ai đó xúi giục, nhưng ở một cách nh́n nào khác th́ thấy rằng không phải là không có lư do, khiến cho ḷng dân phẫn nộ.”

Dân mất ḷng tin

Về phần giáo sư Tiến sĩ Phan Mai Hương, Viện Tâm lư Việt Nam, văn pḥng ở Hà Nội th́ nói rằng cần phải t́m hiểu cặn kẽ, trước khi đưa ra kết luận về vụ bạo động đă xảy ra tại Năm Căn:

“Nếu chỉ nói về các hiện tượng bạo lực xảy ra th́ có thể nói là khi có một số đông người tham gia th́ biết rằng trong tâm lư đám đông th́ con người hay bị lây lan những cảm xúc từ những người khác. Trong trường hợp đấy nếu có những hành vi bốc đồng, th́ sẽ lây sang người khác và tạo nên một cái hiện tượng đám đông có hành vi như vậy. Trong từng trường hợp th́ tôi nghĩ rằng để giải quyết nó th́ nên có cách giải thích thấu đáo để cho mọi người hiểu được và ḿnh cũng cần phải lan truyền ra một thứ cảm xúc tích cực khác, v́ mọi hành vi mang tính phá phách th́ đều không tốt và ảnh hưởng rất tiêu cực đến xă hội và con người.

Nhà riêng của một bác sĩ bị đập tan hoang.

Đấy là một hành vi không tốt th́ ḿnh cần phải có giải quyết và đối với một đám đông đầy cảm xúc tiêu cực th́ cần có sự lư giải cho họ hiểu được đâu là cái đúng để họ không bị bốc đồng như thế. Ḿnh luôn phải có những hành xử thích hợp trong trường hợp đó, v́ nó không thể có mẫu số chung cho tất cả mọi trường hợp.”

Bác sĩ Nguyễn Xuân Mai, nguyên phó Viện trưởng Viện Vệ sinh Y tế Công cộng thành phố Hồ Chí Minh đặt vấn đề chuyên môn, trách nhiệm của một lương y lên trên hết, v́ thiếu những yếu tố đó, người dân sẽ mất ḷng tin vào người thầy thuốc và chuyện đáng tiếc đă xảy ra:

“Trong chuyện môn cũng có nhiều lỗi lầm của người bác sĩ có thể là người ta yếu kém, tinh thần trách nhiệm hời hợt, chưa cao, bệnh viện đó ở một vùng sâu, vùng xa, nên chuyện thiếu sót trong chăm sóc y tế, sức khỏe không phải chỉ riêng ở Việt Nam mà ở đâu cũng có. Đây là chuyện về mặt y đức, không ai muốn chuyện ấy xảy ra, nhưng cá nhân từng bác sĩ, từng điều dưỡng th́ đôi khi ở người này, người kia th́ cũng có thể có, không thể nào tránh khỏi được, ở mức độ này, mức độ kia thôi.”

Theo ông th́ chuyện gây rối là do sự bất b́nh của người dân từng thường xuyên chứng kiến những bất công trong xă hội:

“Đây là chuyện kích động chứ phải là tức nước vỡ bờ, ở vùng sâu, vùng xa, lực của nhà nước có hạn, đầu tư nâng cấp từ từ, thế nào cũng có thiếu sót. Tôi cho là có sự kích động của vài cá nhân nào đấy, không phải trong ngành y tế, mà nhiều chuyện khác cũng vậy, có người hiểu vấn đề, cũng có người nóng tính làm ầm ĩ lên thôi, phản ứng như thế là quá khích.

Tŕnh độ chuyên môn của cán bộ ở vùng sâu, vùng xa có chừng mực, không giỏi như bác sĩ ở các trung tâm, thành phố lớn, người bệnh và gia đ́nh cứ muốn bác sĩ phải hoàn hảo, biết mọi thứ, hai cái đấy chưa gặp nhau, nên mới xảy ra phản ứng như thế.”

Thực tế cho thấy lâu nay vẫn xảy ra những chết oan tại trụ sở công an như trường hợp thanh niên Nguyễn Văn Nhương ở Bắc Giang, vụ ông Trịnh Xuân Tùng, ở Hà Nội, hay vụ anh Nguyễn Công Nhựt tử vong tại đồn công an B́nh Dương…

Những cái chết không rơ nguyên nhân đó khiến nhiều người dân bất b́nh, bày tỏ thái độ phản kháng.