Vai tṛ của Đài Loan tại Biển Đông

      Mặc Lâm,

biên tập viên RFA

Đài Loan tác xạ thử nghiệm các loại hỏa tiễn Hawk từ căn cứ quân sự Pingtung . 2011

Vấn đề Biển Đông xuất hiện một ẩn số mới khi Đài Loan tỏ cho thế giới thấy đảo quốc này dự tính kư một ḥa ước với Trung Hoa đại lục và những tuyên bố gần đây của một tướng lănh cao cấp của Đài Loan có thể khiến cục diện Biển Đông trở nên nguy hiểm hơn.

 

Trước những lư lẽ cứng rắn của Philippines hồi gần đây khi Trung Quốc xâm phạm vùng biển Băi Cỏ Rong mà Philippines đ̣i hỏi chủ quyền, đă làm thế giới lo ngại và nh́n vấn đề này như một điểm nóng trong khu vực, nóng hơn những khi Trung Quốc xâm phạm chủ quyền của Việt Nam.
Sở dĩ nóng hơn v́ Việt Nam hiện không có một đồng minh quân sự thân cận nào nhằm cân bằng thế trận với Trung Quốc, trong khi Philippines luôn được Mỹ lên tiếng xác nhận sẽ bảo vệ Manila dựa vào một hiệp ước được kư giữa hai nước từ năm 1951.
Tuy nhiên vụ việc không đi đến mức nghiêm trọng sau khi Tổng thống Benigno Aquino III của Philippines công du Trung Quốc và những thỏa thuận kinh tế đạt được giữa hai phía đă phần nào làm dịu t́nh h́nh.

 

An ninh hải quân Hoa Kỳ canh gác hàng không mẫu hạm USS Nimitz trong chuyến ghé thăm Hong Kong tháng, 2010. AFP

Đài Loan, nhân tố mới trong ván cờ Biển Đông

Thế nhưng một động thái khác diễn ra khiến cho giới quan sát chính trị chú ư một cách đặc biệt đó là sự lên tiếng của Đài Loan mới đây.
Đảo quốc này được tách rời ra từ Trung Hoa lục địa và luôn coi Trung quốc là mối họa cần phải chú tâm đối phó liên tục trong hơn 60 năm qua. Đài Loan được vận hành trong một thể chế dân chủ đích thực đă nh́n thấy rất rơ chính sách của Trung Quốc là muốn gom mảnh đất nhỏ bé nhưng giàu có của họ đứng chung dưới ngọn cờ cộng sản tức là phải từ bỏ những ǵ mà người dân và chính phủ Đài Bắc xây dựng trong nhiều chục năm qua.
Sự việc đă xoay chiều khi trang Người Đưa Tin.vn, tờ báo điện tử của Báo Đời sống và Pháp luật loan tin Thiếu tướng Doăn Thịnh Tiên, lănh đạo hải quân Đài Loan khẳng định “Nếu xảy ra xung đột bằng quân sự giữa Đại lục và Philippines th́ quân đội Đài Loan đóng ở Thái B́nh Dương sẽ ra tay trợ giúp quân đội của Đại lục”.
Lời tuyên bố này khiến các nước trong khu vực phải xem xét lại toàn bộ chính sách đối ngoại của ḿnh khi một viên chức cao cấp của Đài Loan công khai quan điểm của họ. Tướng Doăn Thịnh Tiên c̣n tuyên bố một cách chi tiết hơn khi nói rằng Quân đội Đài Loan đóng ở Thái B́nh Dương quyết sẽ không giúp đỡ quân đội Philippines, v́ thế, nếu Philippines có mưu đồ chiếm lĩnh Thái B́nh Dương th́ quân đội của Trung Hoa Đại lục cũng nên giúp đỡ cho Đài Loan.

Một giọt máu đào hơn ao nước lă.

Trên một khía cạnh nào đó người ta nhận ra ngay đây là phương án mới mà Đài Bắc bắn tiếng với Bắc Kinh rằng dù sao th́ “một giọt máu đào vẫn hơn ao nước lă”. Kế hoạch sống chung ḥa b́nh của Đài Loan rất dễ được Hoa Lục chấp nhận v́ Đại lục nhận thấy việc để Đài Loan như hiện trạng là giải pháp tốt nhất. Kéo Đài Loan về ḿnh chẳng những không có một chút di hại nào mà cái lợi trước mắt là sẽ phân hóa chút t́nh hàng xóm của Đài Loan đối với các nước trong khu vực trong đó có Việt Nam.

Buổi lễ trao tặng hai con gấu Panda của Trung Quốc cho Đài Loan để tỏ sự thân thiết năm 2008.                                       AFP

Việc phân chia chiến tuyến này không làm cho Hoa kỳ ngạc nhiên khi mới đây Tổng thống Mă Anh Cửu của Đài Loan đă công khai phát biểu là có thể đảo quốc sẽ xem xét kư một ḥa ước với Trung Quốc. Ḥa ước này có thể làm dịu t́nh h́nh giữa hai nước là điều mà Hoa Kỳ khó từ chối.
Hoa kỳ ngay từ đầu đă là chỗ dựa cho đảo quốc và từ đó đến nay, sau bao đời chủ nhân của Nhà Trắng th́ Đài Loan vẫn là mối quan tâm hàng đầu trong khu vực Châu Á Thái B́nh Dương đối với chính sách của Mỹ. Eo biển Đài Loan được Mỹ bảo vệ và tất cả sức mạnh quân sự hiện nay của Đài Bắc đều do Mỹ cung cấp. Giải pháp một ḥa ước ḥa b́nh với Trung Quốc của Đài Loan khiến Mỹ yên tâm hơn bất kể hai nước điều đ́nh cách nào để đạt được ḥa ước đó.
Đài Loan không thể đứng bên ngoài các diễn tiến tại Biển Đông v́ đảo quốc cũng có phần tranh chấp lănh thổ với các nước khác. Đài Loan chiếm cứ đảo Ba B́nh, một ḥn đảo lớn nhất nằm trong quần đảo Trường Sa của Việt Nam vào năm 1946 sau khi người Nhật đầu hàng và thay v́ trả ḥn đảo mà họ chiếm từ tay người Pháp lại đem trả cho Đài Loan theo hiệp định Cairo vào năm 1943.
Từ khi nhận được món quà này Đài Loan ra sức tạo cho thế giới cảm giác là ḥn đảo Ba B́nh thuộc chủ quyền của họ bằng cách xây dựng một sân bay được xem là lớn nhất trên Biển Đông bất kể sự phản đối của nhiều nước trong đó có Việt Nam.

Thách thức đối với Việt Nam

Điều mà nhà nước Việt Nam phải lo ngại nhất khi tờ báo Người Đưa Tin trích lời tướng Doăn Thịnh Tiên nói rằng hiện nay trên khu vực Thái B́nh Dương, quân đội Đài Loan có một số căn cứ quân sự lớn, chính v́ thế, nếu có xung đột xảy ra, quân đội Trung Quốc cần phải cám ơn Đài Loan, v́ những căn cứ này chính là một hậu phương vững chắc trong việc cung cấp nước ngọt và nhu yếu phẩm cần thiết cho quân Trung Quốc.
Qua tuyên bố này viễn ảnh ḥn đảo Ba B́nh sẽ được Đài Loan trao tay cho Trung Quốc nhằm khống chế tất cả thế lực quân sự tại Biển Đông để đổi lại sự yên thân của đảo quốc không phải là không thể xảy ra. Những phát biểu thẳng thắng này được ông Lê Ngọc Thống, Sĩ quan Quân đội Nhân dân Việt Nam, một cây b́nh bút quân sự có nhiều bài viết giá trị trên trang VietStudies cho biết ư kiến của ông như sau:

Tàu ngầm hiện đại của Đài Loan mang tên Hải Long.                   Source china-defense

-Theo quan điểm cá nhân tôi th́ việc này sẽ xảy ra bởi v́ có mấy lư do, thứ nhất cái t́nh dân tộc của người Châu Á nó khác, thí dụ như người Trung Quốc Đài Loan và Trung Quốc đại lục chủ nghĩa dân tộc nó khác.
Thứ hai nữa theo dấu hiệu mà tôi nh́n thầy từ trước tới nay Trung Hoa đại lục và Đài Loan mối quan hệ nó đă khác hẳn. Xu hướng chung là hai nước này có thể thống nhất với nhau. Từ trước tới nay mức cao nhất là Trung Quốc chỉ đe dọa thôi chứ chưa bao giờ sử dung vũ lực. Người Trung Quốc không bao giờ đánh người Trung Quốc phải khẳng định như thế. Thứ ba nữa vừa rồi theo đài tiếng nói Hoa Kỳ có đưa tin ông tổng thống Đài Loan nói rằng sẵn sàng kư một ḥa ước với Trung Quốc.
Tất nhiên việc kư ḥa ước này th́ ông Tổng thống Đài Loan bảo là sẽ hỏi ư kiến người dân. Tuy nhiên cái thế kư đó th́ Đài loan là thế yếu, thế của người sang bắt quàng làm họ. Cái thế này là xin được kư ḥa ước. Tuy nhiên nếu Trung Quốc chấp nhận kư ḥa ước th́ phải có cái giá của nó và tôi nghĩ rằng cái giá đó không ǵ ngoài cái đảo Ba B́nh.
Đảo Ba B́nh trong thời gian vừa qua Đài Loan đă tăng cường tiềm lực quân sự với tinh thần cân bằng quân sự giữa Đài Loan và Việt Nam, Philippines. Tuy nhiên tôi nghĩ rằng việc làm này chẳng qua là một vở kịch mà thôi cho nên cái đảo Ba B́nh này sớm muộn ǵ cũng thuộc về Trung Quốc bằng một màn kịch.
Nếu vở kịch này kéo màn lên th́ cảnh diễn đầu tiên là ǵ, nếu không phải là một thách đố lớn lao đối với khả năng pḥng thủ của Việt Nam tại quần đảo Trường Sa hiện nay? ông Lê Ngọc Thống cho biết:

-Đài Loan nhường đảo Ba B́nh cho Trung Quốc là việc người Trung Hoa với nhau việc đó họ có thể làm. Khi việc đó xảy ra th́ quần đảo Trường Sa của Việt Nam sẽ càng phức tạp hơn bởi v́ trên mặt trận họ có điểm đứng chân. Nếu như họ có ư đồ đánh chiếm Trường Sa của Việt Nam th́ điều kiện rất thuận lợi với họ v́ có điểm đứng chân và triển khai lực lượng lại càng nguy hiểm cho Việt Nam hơn.
Sàng ngày 4 tháng 11 tại Hà Nội một cuộc hội thảo hai ngày về Biển Đông do Học Viện Ngoại Giao chủ tŕ đă khai mạc. Nghị tŕnh làm việc của cuộc hội thảo này cho thấy quy tụ rất nhiều học giả tên tuổi của thế giới với nhiều bản tham luận được nêu lên. Rất tiếc vẫn chưa có đánh giá chính thức nào về những tuyên bố của tướng Doăn Thịnh Tiên v́ nếu phân tích kỹ th́ hành động của Đài Loan mới là một ẩn số mà cuộc hội thảo cần phải giải mă.