Để dân đói, đảng và chính phủ có lỗi

Khoai sắn tuổi già

"... Nếu Dân đói, rét, dốt, bệnh, th́ chính sách của ta, dù có hay mấy cũng không thực hiện được".

(Hồ Chí Minh, 13-6-1955)

 

Ḿnh đă định không đề cập đến t́nh trạng "đói xuôi, đói ngược" với con số hàng vạn người, đă được chính quyền địa phương tỉnh Thanh Hóa, cực chẳng đă, phải công khai. Đơn giản v́ gần 70 năm sau ngày thành lập nước, cái ước nguyện của Hồ Chủ Tịch từ năm 1946 (“Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”), tưởng như đă được thực hiện từ rất lâu, không ngờ vẫn chưa được tṛn vẹn và gây ra dư luận chẳng lấy ǵ làm tốt đẹp, ngay trước ngày bầu ra những "Đại biểu của nhân dân", từ Trung ương xuống địa phương.

Thế nhưng, hôm nay, đọc văn bản số 2747/UBND-CN (12-5-2011), do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Ngọc Hồi kư về việc "Đầu tư xây dựng trụ sở Ban Bảo vệ - Chăm sóc sức khỏe cán bộ tỉnh Thanh Hóa", th́ ḿnh chịu không nổi.

Nhận gạo cứu trợ

Cuối tuần trước, Sở Lao động - Thương binh và xă hội (LĐ-TBXH) tỉnh Thanh Hoá công bố: 21/27 huyện, thị xă, TP của tỉnh với 93.283 hộ (241.558 nhân khẩu) đang thiếu đói lương thực. Cụ thể: huyện Bá Thước 14.072 nhân khẩu, Cẩm Thuỷ 12.671, Mường Lát 9.049, Quan Sơn 8.200, Quảng Xương 21.940, Thạch Thành 19.906, Ngọc Lặc 16.667, Nga Sơn 16.284, Tĩnh Gia 15.915...

Như vậy, không chỉ các huyện miền núi - vùng cao đói, mà ngay người dân ở miền biển, đồng bằng, trung du của xứ Thanh cũng thiếu đói lương thực. Câu chuyện "chạy ăn từng bữa", "bát cháo bát cơm", "ăn độn- ăn giặm" và đặc biệt là không có gạo nấu cơm, phải thay bằng các loại rau củ quả khác... tưởng như chỉ tồn tại trong những năm 70-80 của thế kỷ trước, với cái tên dân gian "thời bao cấp", đă xuất hiện trở lại, trên diện rộng.

Đường HCM qua Thanh Hóa dùng phơi sắn

Tại huyện vùng cao Mường Lát - địa danh đẹp huyền ảo trong mắt những chàng trai Hà Nội như Quang Dũng trong đoàn quân Tây Tiến, nay là địa phương trọng điểm của thiếu đói ở Thanh Hoá, với gần 1/3 số người của huyện đang thiếu đói gay gắt. Mường Lát có xă Mường Lư được "phong" là xă nghèo nhất tỉnh, với tỷ lệ hộ đói nghèo c̣n trên 80%. Những ngày này, tỷ lệ đói giáp hạt đạt đủ 100%...

Câu chuyện "đứt bữa, đói ăn" có thể xa lạ với nhiều người, nhất là người sống ở các đô thị, thành phố lớn. Nhưng với Thanh Hóa, chuyện này h́nh như đă quen từ lâu, ở nhiều địa phương trong tỉnh. Một minh chứng rất đơn giản: Truy cập trang Trang Thông tin điện tử tỉnh Thanh Hóa, gơ các từ khóa liên quan, sẽ ra khối văn bản chỉ đạo điều hành liên quan. Ví dụ: Gơ chữ "cứu đói", sẽ có các văn bản cứu đói của UBND tỉnh, gơ "thiếu đói" cũng có hàng loạt văn bản thiếu đói của tỉnh, gơ "cứu trợ" cũng cho các văn bản cứu trợ, t́m "đời sống khó khăn" cũng có đủ văn bản đời sống khó khăn... Đặc biệt, khi gơ từ "hỗ trợ", "nghèo" th́ số văn bản hỗ trợ, nghèo dài dằng dặc.

Cảnh thường gặp ở miền Trung sau mùa mưa lũ, giáp hạt

Bao năm thiếu đói, khổ quá cũng thành... quen. Chẳng thế mà cứ đến mùa vụ, Tết nhất là lại vác rá xin "cứu trợ" và lănh đạo tỉnh Thanh Hóa và một số tỉnh khác (cũng có t́nh trạng thiếu đói tương tự, nhưng không nhiều) đă dần... chai mặt. Chính vậy, trước con số thiếu đói kỷ lục, lănh đạo tỉnh vẫn coi là chuyện b́nh thường, không có chuyện ǵ đáng lo ngại. Thấy rơ nhất điều này là: Khi họp Tổng kết công tác tháng 4 và bàn phương hướng tháng 5-2011, những người đứng đầu tỉnh Thanh Hóa vẫn khẳng định "KTXH tháng 4 tiếp tục tăng trưởng và có chuyển biến tiến bộ" mà không đề cập 1 chữ nào đến t́nh trạng đói kém (Xem tại đây)...

Đă vậy, trong khi Sở LĐ-TBXH tỉnh đề xuất xin Trung ương 3.700 tấn gạo để cấp cho gần 240.000 nhân khẩu đang thiếu ăn, th́ lănh đạo tỉnh chỉ làm công văn xin 2.048 tấn gạo để cấp cho các hộ dân đặc biệt khó khăn. Số gạo c̣n lại, các địa phương phải tự cân đối ngân sách để hỗ trợ cho nhân dân. Điều này đồng nghĩa với việc, hàng chục ngh́n người dân vẫn tiếp tục... đói dài, vẫn cứ chờ đấy (bởi cấp tỉnh đă giao việc cứu đói cho cấp huyện, thị), ngồi đấy để tỉnh lo những việc khác, ví như "Đầu tư xây dựng Trụ sở Ban Bảo vệ - Chăm sóc sức khỏe cán bộ tỉnh Thanh Hóa" vừa được UBND tỉnh phê duyệt...

Sung sướng nhận cứu trợ

Tại Hội nghị Sản xuất cứu đói, ngày 13-6-1955, Chủ tịch Hồ Chí Minh đă nói: "Tục ngữ có câu: “Dân vĩ thực như thiên”, nghĩa là dân lấy ăn làm trời, nếu không có ăn là không có trời. Lại có câu: “Có thực mới vực được đạo”, nghĩa là không có ăn th́ chẳng làm được việc ǵ cả. V́ vậy chính sách của Đảng và Chính phủ là phải hết sức chăm nom đến đời sống của nhân dân" và khẳng định: "Nếu dân đói, Đảng và Chính phủ có lỗi; nếu dân rét là Đảng và Chính phủ có lỗi; nếu dân ốm là Đảng và Chính phủ có lỗi" (Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 7, tr. 461, 572).

Bác cũng nhấn mạnh: "Cán bộ Đảng và chính quyền từ trên xuống dưới, đều phải hết sức quan tâm đến đời sống của nhân dân... Dân đủ ăn đủ mặc th́ những chính sách của Đảng và Chính phủ đưa ra dễ dàng thực hiện. Nếu dân đói, rét, dốt, bệnh th́ chính sách của ta dù có hay mấy cũng không thực hiện được" và đặc biệt chú ư đến vấn đề tiêu cực trong cứu trợ (đang rất thời sựu hiện nay): "... Tham ô, lăng phí là có tội. Mà tham ô lăng phí gạo cứu đói, tội càng lớn hơn. Không khác ǵ gián điệp giết hại đồng bào. Đó là tội thật to...".

Tối nay, nghe anh ǵ đẹp giai đọc trên Thời sự VTV toàn văn Chỉ thị của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Ḿnh cứ lẩn mẩn không hiểu những lời Bác dạy trong Hội nghị sản xuất Cứu đói 1955, đă được học tập, thực hiện ra sao mà t́nh trạng dân đói ở nhiều địa phương vẫn không hề thuyên giảm. Thi thoảng lại thấy báo chí rộn ràng đăng tin thông báo Chính phủ mở kho dự trữ, "phát chẩn" cho tỉnh này ít gạo, địa phương kia ít mỳ, cứ như... ông Tiên.

Câu chuyện dân đói ở Thanh Hóa, không chỉ phản ánh thực tại và trách nhiệm xă hội, mà c̣n đặt ra vấn đề: Bao nhiêu Kế hoạch, định hướng phát triển 5 năm, 10 năm, 20 năm của tỉnh - Trung ương đă hướng vào đâu, ngoài chăm lo cuộc sống người dân?. Những Khu Kinh tế Nghi Sơn, các Khu Công nghiệp và doanh nghiệp "điểm nhấn" đă phát huy hiệu quả ra sao?... Bấy lâu nay, người ta công kênh Thanh Hóa "thay da đổi thịt", "ông này bà khác", "chức tước - đại gia". Thế nhưng bây giờ, nh́n xuống những cảnh đời thực hiện trên màn h́nh VTV quốc gia, ối người giật ḿnh: Người dân Thanh Hóa không lười, không dốt, nên cái câu "ăn rau má, phá đường tàu", bao năm qua thành câu đùa vui dĩ văng, nay chợt quay lại, nhức nhối. Lỗi này th́ của ai?...

 

Mai Thanh Hải