Những điều kiện cần thiết cho một cuộc Cách mạng Dân chủ

     Tường An,

thông tín viên RFA

Làn sóng cách mạng khởi đầu từ Tunisie bởi cuộc trấn áp của cảnh sát.

Trong cơn sốt của các cuộc cách mạng theo nhau trổi dậy ở các nước Ai cập, Algeria, Jordan,Tunisia, Yemen… đă dấy lên niềm tin ở những cuộc cách mạng có thể sẽ xảy ra ở các nước khác xa hơn nơi mà hương hoa lài của Tunisia có thể lan tỏa.

Sự lạc quan này có căn cứ hay không ? Làm thế nào để có thể có một cuộc cách mạng ? Mời quư thính giả theo dơi sự phân tích của hai nhà đấu tranh dân chủ ở hải ngoại và quốc nội trong bài tường tŕnh của Tường An sau đây:

Những làn sóng Dân Chủ lịch sử

Bằng những cuộc biểu t́nh bất bạo động, Tunisia sau 4 tuần và Ai cập sau 16 ngày đă đuổi được các nhà lănh đạo độc tài ra khỏi nước. H́nh như có một làn sóng cách mạng Dân chủ đang nổi dậy. Tác giả Như Hà trên trang danlambao tin tưởng rằng sẽ có 11 nước, trong đó có Việt Nam có thể trở thành một Ai Cập thứ hai.
Tuy nhiên, cuộc cách mạng không phải tự nó mà thành mà cần có sự hội tụ của những điều kiện ắt có và đủ, những cơ hội chín mùi để có thể biến sự bất măn âm ỉ của người dân thành hành động.
Theo phân tích của ông Nguyễn Gia Kiểng (NGK) một kỹ sư tin học đang sống tại Pháp th́ : nếu cho rằng lịch sử của thế giới là một cuộc hành tŕnh của các dân tộc đi đến Tự Do, Dân Chủ th́ cuộc hành tŕnh này được h́nh thành bằng 4 làn sóng dân chủ.
Làn sóng dân chủ 1 là cuộc cách mạng của Hoa Kỳ để thành lập quốc gia Hoa Kỳ, ngay sau đó là cuộc cách mạng Pháp nhằm đánh đổ chế độ quân chủ, chế độ thần quyền để thành lập một chế độ cộng ḥa
 

Ai Cập hàng triệu người đă xuống đường cho cuộc cách mạng Dân chủ.                AFP,

Làn sóng dân chủ thứ hai xảy ra trong thế chiến thứ hai, làn sóng dân chủ này nhằm đánh đổ chủ nghĩa các quốc gia quá khích, thống trị. Hậu quả là các nước độc tài như Đức, Ư Nhật đă trở thành các nước dân chủ.
Làn sóng dân chủ thứ ba nhắm vào những nhà nước độc tài và các chế độ cộng sản đưa đến việc san bằng bức tường Bá linh, chế độ cộng sản ở Liên xô sụp đổ.
Cuối cùng, làn sóng dân chủ hóa thứ tư là làn sóng đánh đổ những chế độ độc tài về chính trị nhưng mở cửa về kinh tế. Theo ông Nguyễn Gia Kiểng, làn sóng dân chủ thứ tư này sẽ có hai đợt, đợt thứ nhất ở các nước Á Rập Hồi giáo và đợt thứ hai, theo ông sẽ xảy ra ở các nước Châu Á, ông dẫn giải :
Làn sóng Dân chủ thứ tư này nhắm san bằng các chế độ mở cửa về kinh tế nhưng thắt chặc về chính trị và nó bắt đầu cũng có hai đợt : đợt đầu mà chúng ta thấy đang diễn ra mà tôi nghĩ là nó cũng sẽ kéo dài khoảng 1 năm nữa. Mới đầu nó nhắm vào các nước chín mùi nhất, tức là các nước Á rập Hồi giáo. Những chế độ này đă cai trị, cướp bóc một cách trắng trợn nhưng đống thời nó cũng đă mở cửa và giao dịch với thế giới bên ngoài . Nó có ảnh hưởng làm thay đổi trật tự và nó thay đổi cách suy nghĩ, nó thay đổi cơ cấu xă hội. Sau khi những chế độ độc tài Hồi Giáo ở Trung đông, nhất là ở các nước Á rập bị đánh đổ th́ tôi nghĩ sẽ có 1 đợt dân chủ hóa thứ hai, lần này cũng nhắm vào mở cửa về kinh tế, đóng cửa về chính trị là các nước ở Châu Á.
 

Iran hàng ngàn người biểu t́nh đ̣i thay đổi chế độ.

Vẫn theo nhận định của ông Nguyễn Gia Kiểng, Để có thể bùng nổ, một cuộc cách mạng Dân chủ cần hội đủ 4 điều kiện sau đây :
Cuộc cách mạng chắc chắn sẽ xảy ra chừng nào có 4 điều kiện cần và đủ. Điều kiện thứ nhất : Chế độ cầm quyền đă chứng tỏ sự vô lư của nó và mọi người đồng ư rằng nó phải thay đổi.
Điều kiện thứ hai là đảng cầm quyền bị phân hóa tới mức nó không c̣n sự đoàn kết, nó không c̣n lư tưởng, nghĩa là nó mất yếu tố cốt lơi của 1 tập thể chính trị để mà có thể tồn tại được.
Điều kiện thứ ba là có một đồng thuận quốc gia. Phải có 1 đồng thuận dân tộc về 1 thể chế mới, chế đọ tương lai chúng ta muốn nó phải như thế nào và  nó phải làm những việc ǵ.
Điều kiện thứ tư là phải có 1 lực lượng chính trị ra đời làm tụ điểm cho những nguyện vọng đổi đời.
Nếu chúng ta xét như thế th́ ở Ai cập, cũng như Tunisie, cũng như các nước Đông Âu họ có cả 4 điều kiện đó.

Nhận dịnh về một cuộc cách mạng dân chủ ở Việt Nam

Nh́n về Việt Nam, ông Nguyễn Gia Kiểng cho rằng Việt Nam cũng đă có gần đầy đủ các điều kiện vừa nêu để có thể có 1 cuộc cách mạng dân chủ, cái mà chúng ta thiếu là một xă hội dân sự thật sự đúng nghĩa, theo ông :
Ở Việt Nam chúng ta có điều kiện thứ nhất, chúng ta có điều kiện thứ hai và chúng ta có phần nào điều kiện thứ ba. Ở Việt Nam tôi nghĩ rằng cũng không ai chống lại chế độ Dân chủ Đa nguyên, cũng không ai nói rằng người Việt Nam mâu thuẩn, xung đột với nhau. Mọi người đều đổng ư với nhau nền Dân chủ phải được xây dựng một cách bất bạo động. Cái mà chúng ta thiếu là một xă hội Dân sự đúng nghĩa. Ḿnh phải định nghĩa các xă hội dân sự như là tập thể các tổ chức không tùy thuộc chính quyền. Mà sự xây dựng này có thể là nhanh chóng là bởi v́ trí thức Việt Nam cũng đă tích lũy những kiến thức chuyên môn rất là phong phú. Trên nhiều mặt th́ c̣n phong phú hơn Ai Cập và Tunisie nhiều lắm. Và rồi sau đó t́nh h́nh Việt Nam cũng sẽ biến chuyển nhanh chóng v́ trên 3 điều kiện đầu của 4 điều kiện để một cuộc cách mạng Dân chủ có thể xảy ra th́ chúng ta đă chín mùi hơn cả Ai cập và Tunisie.
 

Bahrain, Đoàn biểu t́nh đóng trụ ngày đêm ở quảng trường Pearl đ̣i thay đổi chế độ.

Dưới cái nh́n của ông Đỗ Nam Hải, một nhà đấu tranh dân chủ đang sống tại Việt Nam  th́ một cuộc cách mạng cần hội đủ 4 điều kiện. Bốn điều kiện đó theo ông Đỗ Nam Hải là :
Cách mạng Dân chủ nó đến khi mà nó thỏa các điều kiện sau đây :
Thứ nhất : gia cấp thống trị không thể thống trị như trước nữa.
Thứ hai : Gia cấp bị trị không chấp nhận sự thồng trị của gia cấp thống trị.
Điều kiện thứ ba là có một phong trào đấu tranh dân chủ của quần chúng do tầng lớp trí thức lănh đạo.
Và điều kiện thứ tư, quan trọng lắm, rất quan trọng. Đó là phải có 1 tầng lớp trung gian trước đây c̣n nghiêng ngă, đứng ở giữa, th́ nay đứng hẳn về phong trào cách mạng Dân chủ.
Ở Việt Nam th́ 3 điều kiện đầu cũng đă có, tuy nhiên nó chưa đủ mạnh để biến thành thời cơ. Nhưng c̣n điều kiện thứ tư th́ chúng ta đang đấu tranh để có. Bởi v́ cái tầng lớp trung gian đó là quân đội, là công an, là các viên chức chính phủ mà hiện nay th́ các quyền lợi của họ đă gắn liền với chế độ độc tài hiện nay. Thế th́ để cho họ đứng hẳn về phía phong trào Dân chủ th́ đó là cả một quá tŕnh. Nếu như mà họ cứ tiếp tục đứng về phía nhà nước để mà hưởng lợi trước nổi đau khổ của nhân dân.

Vietnam, sinh viên Nguyễn Tiến Nam biêu t́nh chống Trung Quốc bị an ninh mặc thường phục đàn áp, 2008.

Nếu như những người nào vâng lệnh nhà cầm quyền độc tài này để mà đàn áp phong trào Dân chủ, đàn áp nhân dân th́ c̣n có thể sẽ bị trừng phạt bởi công lư, bởi pháp luật khi mà đất nước đă chuyển ḿnh. Khi mà điều kiện thứ tư tức là tầng lớp trung gian đứng hẳn về phía phong trào dân chủ th́ đó là thời cơ của cuộc cách mạng Dân chủ sẽ tới. Những người lănh đạp cuộc cách mạng Dân chủ đó ở Việt Nam phải nhạy bén và dũng cảm lắm để mà nắm bắt lấy thời cơ để mà vận động quần chúng đứng lên làm một cuộc xuống đường vĩ đại để mà dành lấy nền Dân chủ cho dân tộc Việt Nam .  

Dấu hiệu lạc quan cho một nên dân chủ tại Việt Nam

Sau các cuộc chuyển ḿnh để thay đổi chế độ trong làn sóng cách mạng ở các quốc gia Á rập, chúng ta có thể lạc quan để có thể có một niềm tin vào một cuộc cách mạng ôn ḥa, bất bạo động như thế ở Việt Nam chăng? Ông Nguyễn Gia Kiểng cho rằng chúng ta có đầy đủ  lư do để lạc quan:
Tôi lạc quan, tôi tin rằng sau đợt đầu tiên nhắm vào các quốc gia Hồi giáo và đặc biệt là các quốc gia Á rập ở Trung đông, sẽ đến lượt Việt Nam chuyển động. Tôi có thêm 1 lư do nữa để lạc quan là Việt Nam ngày hôm nay nghĩ là ḿnh rập khuôn theo Trung quốc, nh́n Trung quốc như 1 chổ dựa. Nhưng mà thật ra cái mô h́nh Trung quốc nó cũng đă hỏng rồi. Chính Trung quốc cũng sẽ phải đương đầu với những năm tháng tới đầy khó khăn.
Khi những chế độ chư hầu như chế độ VIỆT NAM sống được nhờ niềm tin rằng họ có 1 đế quốc nào đó để họ dựa vào. Khi mà cái trung tâm tỏ ra dấu hiệu chao đảo th́ các nước ngoại vi sụp đổ trước. Tôi lại càng có lư do để tin tưởng nữa là v́ đảng Cộng sản Việt Nam vừa họp xong đại hội 11 và bầu ra ban chấp hành mới. B́nh thường, sau mỗi dịp đổi mới như vậy th́ có 1 giai đoạn hân hoan, sôi nổi. Nhưng mà chúng ta tuyệt đối thấy : không có ǵ hết ! Đại hội 11 không phải là 1 biến cố, nó hoàn toàn nhạt nhẽo và không để lại 1 dư âm. Điều đó chứng tỏ là đảng Cộng sản Việt Nam cũng đă ră rượi lắm rồi !  
Từ Sài g̣n, ông Đỗ Nam Hải cũng chia sẽ niềm tin của ông vào sự tất thắng của một nền dân chủ thực sự cho Việt Nam :
Tôi nghĩ rằng trong tương lai, cuộc cách mạng Dân chủ ở Ai cập nó cũng sẽ lan ra các nước độc tài c̣n sót lại trên thế giới này, Cộng sản cũng như phi Cộng sản. Độc tài th́ không có nghĩa là chỉ có Cộng sản mới độc tài. Nhưng độc tài Cộng sản là ghê gớm nhất bởi v́ nó là cả 1 hệ thống toàn trị với 1 bộ máy chuyên chính vô sản sắt máu.
Và tôi nghĩ rằng cuộc đấu tranh dành thắng lợi của Tunisie và Ai cập vừa qua sẽ là 1 tấm gương cổ vũ rất là mạnh mẽ cho phong trào đấu tranh chống các chế độ độc tài c̣n sót lại trên thế giới, ví dụ như Việt Nam,Trung quốc, Bắc hàn hay Cuba. Và chắc chắn là nền Dân chủ đích thực sẽ thắng.
Theo bà Hillary Clinton th́ lịch sử đă chứng minh mọi sự áp bức sẽ dẫn tới cuộc cách mạng.
Tiến sĩ Mark Almond,  Giáo sư thỉnh giảng về Quan hệ Quốc tế tại Đại học Bilkent, Ankara nói « Điều kiện cần có của cách mạng là tia lửa kết nối ḍng điện của sự bất măn đang âm ỉ trong  hàng triệu người dân »
Sự bất măn lâu dài của người dân trong một chế độ độc tài sẽ là ng̣i nổ của một cuộc cách mạng không thể tránh khỏi mà tia lửa châm ng̣i nổ ấy chỉ c̣n là vấn đề thời gian

<<trở về đầu trang>>