Chính phủ VN vi phạm quyền căn bản người Thượng một cách hệ thống

            Quốc Việt,

Thông tín viên RFA, Phnom Penh

Người Thượng tỵ nạn bên Campuchia

Các tổ chức nhân quyền Quốc tế nói rằng cộng đồng người Thượng phần lớn là người Christian, mà là thành viên ủng hộ các lực lượng Mỹ trong chiến tranh Việt Nam.

Nhưng sao đó họ bị Chính phủ Việt Nam đàn áp tôn giáo và tịch thu đất đai, cho nên họ buộc ḷng phải sang các nước láng giềng để xin tỵ nạn. Phó giám đốc, Tổ chức theo dơi Nhân quyền Human Rights Watch nói rằng, mặc dù trại tỵ nạn của người Thượng bị đóng cửa và nhiều người buộc phải hồi hương, nhưng họ sẽ tiếp tục đào thóat từ Việt Nam v́ Chính phủ Việt Nam có hệ thống vi phạm các quyền cơ bản của họ.

Trại đóng cửa người Thượng tỵ nạn bị ép buộc về Việt Nam

Có ít nhất 10 người Thượng Tây Nguyên sẽ bị trục về Việt Nam vào lúc 5 giờ sáng ngày 16 tháng 2 năm 2011 sau khi trại tỵ người Thượng của Văn pḥng Cao ủy tỵ nạn LHQ tại Thủ đô Phnom Penh bị đóng cửa vào hôm thứ ba, ngày 15 tháng 2.
Một người Thượng Tây Nguyên xin không tiết lộ danh tính cho Đài Á Châu Tự Do biết vào chiều thứ ba, ngày 15 tháng 2 rằng, có ít nhất khoảng 10 người Thượng không được văn pḥng Cao ủy tỵ nạn LHQ tại Campuchia cấp quy chế tỵ nạn buộc phải đăng kư về Việt Nam và sẽ bị trục xuất vào rạng sáng thứ Tư, và trong đó cũng có hai người Thượng dân tộc Jarai từ chối tự nguyện đăng kư về. Ông nói, “ngày mai bọn em về Việt Nam vào lúc 5 giờ sáng. Em cũng sờ sợ…Giờ họ cũng không đồng ư về Việt Nam nhưng UNHCR nói phải về chung với những người kư tên về Việt Nam.”
Một người Thượng tên Rolan Ton là một trong số hai người từ chối tự nguyện kư tên về Việt Nam bày tỏ với Đài Á Châu Tự Do rằng, ông từng bị cảnh sát Việt Nam bắt giữ vào tháng 8 và tháng 12 năm 2009 chỉ v́ vấn đề tín ngưỡng tôn giáo, cho nên ông sợ sau khi về tới nhà sẽ bị Chính quyền Việt Nam đàn áp hay làm khó.
Liên quan đến lời kêu gọi của nhóm người Thượng Tây Nguyên đang trú ẩn tại Campuchia, tổ chức theo dơi Nhân quyền Human Rights Watch ra thông cáo vào hôm thứ hai, ngày 14 tháng 2 bày tỏ hết sức lo ngại về số phận nhóm người Thượng Tây Nguyên sau khi trại tỵ nạn tại Thủ đô Phnom Penh bị đóng cửa.
Tổ chức này cho rằng, V́ chính phủ Việt Nam đàn áp, hăm dọa người Thượng cho nên Chính phủ Campuchia không nên phủ nhận quyền cơ bản của người Thượng, trong khi Campuchia đă kư kết Công ước tỵ nạn Liên Hiệp Quốc 1951, Campuchia có nghĩa vụ phải bảo vệ quyền của tất cả những người xin tỵ nạn trong lănh thổ của ḿnh.
Ông Phil Robertson, Phó Giám Đốc tổ chức Human Rights Watch nói trong thông cáo rằng, tổ chức theo dơi Nhân quyền Human Rights Watch bày tỏ lo ngại sau khi trại tỵ nạn người Thượng bị đóng cửa, trong tương lại chính phủ Campuchia sẽ không cứu xét đơn xin tỵ của người Thượng tỵ nạn theo tiêu chuẩn Quốc tế.
Ông Phil Robertson nói rằng, Campuchia có một nghĩa vụ để đảm bảo rằng trong tương lai những người Thượng sang nước này để xin tỵ nạn, th́ phải được cứu xét và có một quá tŕnh sàng lọc một cách công bằng và dựa trên các tiêu chuẩn Quốc tế. Việc đóng cửa trại tỵ nạn người Thượng không thay đổi các nghĩa vụ của nước này.

 

Xe bus chở những người Thượng từ Việt Nam trốn sang Campuchia vào trại tỵ nạn năm 2006                 (Ảnh minh họa). AFP

Trách nhiệm của UNHCR có giới hạn

Ông Robertson c̣n nói trong thông cáo rằng, Chính phủ Campuchia đă có thành tích ảm đạm khi nói đến việc trục xuất người sang nước này để xin tỵ nạn, đặc biệt là những người chạy thoát từ các nước như Trung Quốc và Việt Nam, chính v́ chính phủ Campuchia có quan hệ chặt chẽ với những nước này.
Liên Hiệp Quốc và chính phủ các nước liên quan nên áp đặp Campuchia để đảm bảo rằng người Thượng Tây Nguyên sẽ không phải chịu số phận tương tự như là người Duy Ngô Nhĩ và những người khác đă bị trục xuất

bất hợp pháp. Ông nói thêm rằng, người Thượng sẽ tiếp tục đào thóat từ Việt Nam khi chính phủ Việt Nam có hệ thống vi phạm các quyền cơ bản của họ. Điều đó cũng sẽ bắt buộc chính phủ Campuchia thực hiện nghĩa vụ của ḿnh và không ép buộc người tỵ nạn trở về một nơi mà cuộc sống và tự do của họ sẽ bị đe dọa.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Campuchia Koy Kuong cho biết rằng, vào tháng 12 năm 2010 vừa qua, chính phủ Campuchia đă yêu cầu Cao ủy LHQ đóng cửa trại tỵ nạn người Thượng Tây Nguyên ở Thủ đô Phnom Penh vào đầu tháng 01 năm 2011, nhưng sau đó Chính phủ đồng ư gia hạn thời hạn đến ngày 15 tháng 2 để cho phép thời gian văn pḥng Cao ủy tỵ nạn của LHQ đưa nhóm người Thượng sang định cư nước thứ 3 hoặc hồi hương về nước.
Ông Koy Kuong cho biết thêm:
“Việt Nam là một nước có Pháp luật, như vậy việc Chính phủ Việt Nam đàn áp hay không là dựa vào Pháp luật. Trong trường hợp, những người Thượng có tội th́ họ sẽ thi hành theo Pháp luật của họ. Ngược lại, nếu như họ là người lương thiện, th́ không ai làm khó…Họ sẽ không bao giờ đàn áp những người vô tội, c̣n việc tra tấn những người có tội th́ họ thi hành theo Luật pháp.”
C̣n phát ngôn viên của Văn pḥng Cao ủy tỵ nạn LHQ (UNHCR) tại Châu Á bà Kitty McKinsey cho Đài Á Châu Tự Do biết rằng, Bà không nhận được thông tin là có hai người Thượng từ chối về Việt Nam trong số 10 người không được cấp quy chế nạn sẽ hồi hương về Việt Nam trong tuần này.
C̣n đối với 10 người Thượng mà UNHCR hy vọng sẽ rời Campuchia trong tương lai gần, bà Kitty McKinsey cho biết thêm, “tôi nghĩ rằng không phải văn pḥng Cao ủy tỵ nạn của LHQ nói những người này họ sẽ tái định cư nước nào, nhưng đó tùy theo các nước mà họ nhận người tỵ nạn và cho đến bây giờ chưa có thông tin là có nước nào nhận những người này. Cho nên chúng tôi phải chờ đợi. Chúng tôi hy vọng, họ sẽ sang định cư tại nước thứ 3 theo thủ tục nhập cư, chứ không phải chương tŕnh giải quyết của UNHCR.”

C̣n một lănh đạo nhà thờ Briar Creek Baptist ở Bắc Carolina, Mỹ nói rằng, ông có rất nhiều bạn là người Thượng Tây Nguyên thóat nạn từ Việt Nam, và thông qua t́nh bạn này, ông đă nhận thức được t́nh h́nh hiện nay liên quan đến những người Thượng đang xin tỵ nạn tại Campuchia, đặt biệt là người không chịu kư tên về nước v́ sợ bị cảnh sát Việt Nam bắt như Rolan Ton và Vui. Ông bay tỏ với RFA như sau:
“Các thành viên của gia đ́nh Ton và Vui chia sẻ với tôi rằng, con họ đă trải qua sự đàn áp ở Việt Nam. Ton, chỉ mới 18 tuổi, đă bị bắt nhiều lần và bị đánh đập dữ dội.
Nhưng hầu hết các vụ bắt giữ đều không có lư do xác đáng. V́ phải đối phó với sự đe họa, và theo dơi, nên Ton buộc phải chạy trốn khỏi đất nước.”
Ông c̣n cho biết, ông rất lo lắng cho sự an toàn của hai người này v́ UNHCR đang có kế hoạch trục xuất họ cùng nhiều người khác về Việt Nam, trong lúc cảnh sát đang chờ họ. Những bằng chứng đă được cung cấp để cho thấy rằng có những lư do chính trị và tôn giáo cho những ǵ đă xảy ra với họ tại Việt Nam, nhưng UNHCR đă bác bỏ các bằng chứng. Có thể là UNHCR đang gửi những người Thượng này đến chỗ chết, nhưng dường như họ không quan tâm.

<<trở về đầu trang>>