Chủ tịch Việt Nam gặp Giáo Hoàng Benedict XVI

Chủ tịch Việt Nam gặp Giáo Hoàng Benedict XVI

Hy vọng các tồn đọng được giải quyết
VATICAN (NV) - Giáo Hoàng Benedict XVI đã tiếp chủ tịch nước Việt Nam, ông Nguyễn Minh Triết, hôm 11 Tháng Mười Hai 2009 ở thư viện riêng của ngài tại Tòa Thánh Vatican.
Ðây là lần đầu tiên một vị Giáo Hoàng giáo hội Công Giáo tiếp kiến một chủ tịch nước Việt Nam Cộng Sản. Cuộc tiếp kiến diễn ra trong khoảng 40 phút và nội dung chi tiết không được công bố.
Thế nhưng bản tin chính thức của Tòa Thánh cho hay Giáo Hoàng hy vọng những tồn đọng sẽ được giải quyết.
“Tòa Thánh bầy tỏ sự hài lòng về cuộc thăm viếng, một giai đoạn nhiều ý nghĩa trong tiến trình quan hệ song phương giữa hai bên, và bầy tỏ sự hy vọng những vấn đề còn tồn tại sẽ được giải quyết càng sớm càng tốt.” Bản tin của Vatican viết.
Trước ngày sang Ý, ông Nguyễn Minh Triết trả lời phỏng vấn của báo chí Việt Nam nói chính quyền Việt Nam đang thảo luận để thiết lập bang giao với Tòa Thánh.
Theo hãng thông tấn AP, cuộc gặp mặt đã diễn ra trong 40 phút, dài gấp đôi thời gian dự trù.
Tháng Giêng năm 2007, Giáo Hoàng Benedict XVI cũng đã tiếp kiến Nguyễn Tấn Dũng, thủ tướng Việt Nam. Khi đó các bản tin báo chí cũng đều nói đến những hy vọng thiết lập bang giao khi một ủy ban hỗn hợp xúc tiến bang giao được đồng ý thành lập.
Những gì còn tồn tại giữa hai bên làm ngăn trở thiết lập bang giao chính thức giữa Việt Nam và Tòa Thánh, bản thông cáo của Vatican không nêu chi tiết. Nhưng mọi người đều hiểu và nhìn thấy qua các biến cố thời sự liên quan đến cộng đồng người Công Giáo ở Việt Nam.
Sau khi giành được chính quyền, chế độ Cộng Sản ở Việt Nam đã tước đoạt một phần lớn đất đai, tài sản của giáo hội Công Giáo dưới nhiều hình thức khác nhau. Những tài sản này được các giáo phận địa phương đòi lại một cách ôn hòa, viện dẫn luật lệ, lý lẽ và nhu cầu tôn giáo nhưng không có kết quả. Những áp lực mạnh dưới các hình thức thắp nến cầu nguyện cũng chẳng làm thay đổi tình thế.
Nhiều cuộc thảo luận đã diễn ra nhưng đến nay, chế độ Hà Nội vẫn đòi phê duyệt các sự bổ nhiệm chức sắc đứng đầu các giáo phận, linh mục của giáo hội Công Giáo Việt Nam. Việc nới lỏng sự kiểm soát tuyển sinh và cho thành lập thêm các chủng viện cũng chỉ tiến hành rất chậm chạp.
Hồi Tháng Hai năm nay, khi phái đoàn Ðức Ông Pietro Perolin, thứ trưởng ngoại giao đại diện Tòa Thánh đến Việt Nam thảo luận lần thứ nhất chuyện thiết lập quan hệ ngoại giao của “Nhóm công tác hỗn hợp Việt Nam-Vatican”, theo một nguồn tin, cuộc họp đã bế tắc khi chế độ Hà Nội đặt điều kiện tiên quyết phải đẩy đức tổng giám mục của Tổng Giáo Phận Hà Nội Ngô Quang Kiệt, ra khỏi Hà Nội.
Phái đoàn Perolin đến Việt Nam sau nhiều tháng hàng ngàn giáo dân Công Giáo liên tục thắp nến cầu nguyện hậu thuẫn cho Tổng Giáo Phận Hà Nội và Dòng Chúa Cứu Thế đòi lại Tòa Khâm Sứ và đất của dòng ở Thái Hà.
Chế độ Hà Nội công khai cho Nguyễn Thế Thảo, chủ tịch UBND thành phố, mời đại diện ngoại giao đoàn đến để ra đòi hỏi đẩy Tổng Giám Mục Ngô Quang Kiệt đi khỏi Hà Nội, cũng như chính thức gửi văn thư đến Hội Ðồng Giám Mục Việt Nam.
Trước áp lực mạnh từ nhiều phía, Tổng Giám Mục Ngô Quang Kiệt đã viết thư cho Giáo Hoàng xin từ chức vì lý do sức khỏe. Nhưng Hồng Y Etchegary khi đến dự lễ khai mạc Năm Thánh Việt Nam hồi Tháng Mười Một vừa qua, ngài trao cho ông chiếc gậy chăn chiên của ngài (biểu tượng quyền lực của hàng giám mục trở lên) và nói không muốn mang nó về Roma. Tín hiệu nhìn thấy ở đây là Vatican vẫn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Tổng Giám Mục Ngô Quang Kiệt. Một vài ám chỉ gần đây cho thấy một số vị trong hàng giáo phẩm cao cấp của giáo hội Công Giáo Việt Nam không muốn đối đầu quyết liệt như Tổng Giám Mục Ngô Quang Kiệt vì sợ mất nhiều hơn được.
Bản tin của Tòa Thánh ngày 11 Tháng Mười Hai 2009 nói, “Những cuộc đối thoại chân thành đã là cơ hội đề cập đến những chủ đề hợp tác giữa giáo hội và nhà nước.” Dù vậy, bản tin không cho thấy việc hợp tác giữa giáo hội Công Giáo và nhà nước Việt Nam là những gì.
Khi gửi thông điệp cho giáo dân Công Giáo Việt Nam trước đây, ngài từng tin tưởng có thể có sự hợp tác lành mạnh giữa giáo hội và nhà nước.
Mối quan hệ ngoại giao giữa hai bên, qua sự ám chỉ những trở ngại của bản thông cáo báo chí từ Tòa Thánh, không phải dễ thành hình. Nhu cầu của Vatican là giáo hội phục vụ xã hội phổ quát, con người không phân biệt chủng tộc, văn hóa, địa phương. Nhu cầu của nhà cầm quyền Việt Nam là lợi dụng tôn giáo, sử dụng tôn giáo như một bộ phận tay sai nằm trong cái dù của các tổ chức ngoại vi của đảng để khi cần đến thì có ở đó mà giật dây.
Những chỉ thị về nới lỏng kiểm soát tôn giáo của Việt Nam luôn luôn có những câu nói “tạo điều kiện...” cho tôn giáo hoạt động được hiểu là các giáo hội tôn giáo đều nằm trong cơ chế “xin-cho” khi “thắt” khi “mở” nhiều ít tùy tình thế chứ không bao giờ tôn giáo được hoạt động độc lập, ngang hàng.
Trước áp lực quá mạnh của khối Công Giáo khi đòi tài sản ở Thái Hà và Tòa Khâm Sứ, chế độ Hà Nội bắn tiếng sẽ trả lại Giáo Hoàng Học Viện (Ðà Lạt), Thánh Ðịa La Vang (Quảng Trị). Một hình thức hóa giải áp lực, đòi cái này thì đem những cái khác ra nhử.
Những diễn biến trong thực tế cho thấy không có gì tiến triển hay dấu hiệu gì cụ thể là hai nơi đó trả lại cho Giáo Hội Công Giáo Việt Nam.
Trong khi đó, cả Tòa Khâm Sứ và đất của giáo xứ Thái Hà thì biến thành “công viên cây xanh” của thành phố một cách vội vã. Bên cạnh đó, những cuộc đòi đất ở những nơi khác nổ ra nhưng cũng đều bị đàn áp.
Trong cuộc tiếp kiến, ông Nguyễn Minh Triết tặng Giáo Hoàng Benedict XVI một chiếc bình gốm sứ là sản phẩm tiểu công nghệ Việt Nam. Cả ông Triết và Giáo Hoàng đều cùng nhìn vào tác phẩm tượng trưng cho sự khéo tay, tinh xảo của nghệ nhân Việt Nam nhưng ý nghĩ ở trong đầu hai người có giống nhau về mối bang giao thì đó là một câu hỏi lớn. (T.N.)