Tham vọng của Trung Quốc trên Biển Đông
Ngọc Trân,
thông tín viên RFA
Tàu Ngư chính 311 của Trung Quốc. |
Sau khi gây quan ngại cho nước láng giềng Nhật Bản bằng các cuộc tập trận gần tỉnh đảo Okinawa, mới đây Trung Quốc lại gia tăng tuần tra ở Biển Đông.
Các hành động của Trung Quốc trong tháng qua cho thấy nước này đă có một kế hoạch rơ ràng đối với vùng biển đang tranh chấp với các nước láng giềng.
Mời quư vị cùng thông tín viên Ngọc Trân t́m hiểu thêm các hành động mới nhất của Trung Quốc ở Biển Đông trong thời gian gần đây.
Từ lâu, Trung Quốc không c̣n giấu giếm ư định muốn chiếm Biển Đông làm cái ao nhà của họ. Qua các tuyên bố gần đây của Trung Quốc trong việc đ̣i chủ quyền trên Biển Đông được lặp đi lặp lại cùng với các hành động như: thường xuyên tập trận trong khu vực, đưa các tàu ngư chính xuống tuần tra ở quần đảo Trường Sa, bất chấp sự phản đối của các nước khác, điều đó cho thấy thái độ của Trung Quốc ngày càng trở nên hiếu chiến hơn trong việc giải quyết tranh chấp Biển Đông.
Đầu tháng 4 vừa qua, Trung Quốc đă điều hai tàu Ngư chính 311 và 202 từ vịnh Tam Á, thuộc tỉnh Hải Nam, đến tuần tra trong khu vực Trường Sa. Các giới chức Trung Quốc cho biết, hai tàu này được điều đi với mục đích tuần tra và hộ tống các tàu đánh cá Trung Quốc, trong khoảng thời gian một tháng ở quần đảo Trường Sa, cách đảo Hải Nam của Trung Quốc gần 1,200 km.
Tàu Trung Quốc bắt tàu đánh cá Việt Nam hồi năm 2009. Photo courtesy of Lyson Forum. |
Cuối tháng 4 vừa qua, Cục Quản lư Nghề cá Trung Quốc cho biết, hai tàu khác đă được điều đến thay thế hai tàu Ngư chính 311 và 202. Ông Ngô Tráng, Giám đốc Cục Quản lư Nghề cá ở Biển Đông thuộc Bộ Nông nghiệp Trung Quốc, cho biết: "Tàu Ngư chính 301 và 302 của Trung Quốc sẽ thay tàu Ngư chính 311 và 202, đang tuần tra trên vùng biển thuộc quần đảo Nam Sa (tức Trường Sa) từ ngày 1 tháng 4".
Ông Ngô Tráng cũng nói thêm rằng, các tàu ngư chính này tuần tra với mục đích hộ tống các tàu đánh cá của Trung Quốc ở Biển Đông và củng cố quyền đánh cá của nước này ở quần đảo Trường Sa.
Hành động này cho thấy, Trung Quốc đưa các tàu ngư chính tuần tra không phải để bảo vệ các tàu đánh cá bị sách nhiễu bởi tàu của các nước khác trong khu vực, mà các con tàu này được sử dụng nhằm “củng cố” quyền đánh cá của Trung Quốc ở Biển Đông. Nghĩa là, những con tàu trên được sử dụng với mục đích ngăn chặn quyền đánh bắt cá của những tàu không phải là Trung Quốc.
Malaysia là nước phản đối mạnh mẽ việc Trung Quốc đưa tàu đến tuần tra trong khu vực này. Theo tin từ báo Trung Quốc, các tàu ngư chính của họ đă gặp phải sự đối đầu với tàu chiến và máy bay chiến đấu của Malaysia ở khu vực Trường Sa.
Tàu ngư chính của Trung Quốc đă bị tàu Malaysia bám theo sát trong khoảng thời gian 17 tiếng đồng hồ, từ 10 giờ sáng ngày 29 tháng 4 đến 3 giờ sáng ngày 30 tháng 4. Báo chí cũng mô tả, có lúc tàu Malaysia đuổi theo, chỉ cách tàu Trung Quốc khoảng 300 mét.
|
Thành phố biển Bintulu. |
Thời điểm gay cấn nhất phải kể đến là lúc khẩu pháo hạm trên tàu chiến Malaysia, chĩa thẳng vào tàu Ngư chính 311 của Trung Quốc vào lúc 10 giờ sáng ngày 29 tháng 4. Sau đó, phía Malaysia dùng loa phóng thanh hướng vào tàu Trung Quốc, thông báo với họ rằng, đội tàu của họ đă đi vào vùng đặc quyền kinh tế thuộc lănh hải Malaysia.
Phía Trung Quốc đáp lại rằng tàu của họ đang thi hành nhiệm vụ quản lư định kỳ ở lănh hải mà Trung Quốc cho rằng đă thuộc về họ. Khoảng nửa tiếng sau, chiếc loa trên tàu Malaysia phát ra bằng tiếng Trung rằng: “Đội tàu Ngư chính Trung Quốc, chúng tôi là quân hạm Malaysia, mong các ông hăy rời khỏi nơi này”.
Báo chí Trung Quốc mô tả, ṇng pháo của con tàu 3503 Malaysia nặng khoảng 300 tấn, đă chĩa thẳng vào tàu Ngư chính 311, và tàu Malaysia càng ngày càng tiến vào tàu đối phương. Thủy thủ đoàn Trung Quốc c̣n nh́n thấy tàu Malaysia có trang bị 2 tên lửa đạn đạo, và các binh sĩ trên tàu đầu đội mũ sắt với tư thế sẵn sàng chiến đấu, trong đó có 4 binh sĩ tiến vào các khẩu pháo ở phía sau boong tàu. Phía trái tàu chiến Malaysia cũng có một ṇng pháo khác chĩa thẳng vào tàu ngư chính của Trung Quốc, điều này đă làm cho thủy thủ đoàn Trung Quốc vô cùng căng thẳng.
Đến 11 giờ 50 phút cùng ngày, một phi cơ chiến đấu của Malaysia xuất hiện trên bầu trời mà phía bên dưới là tàu Trung Quốc, phi cơ này bay lượn liên tục khoảng 15 phút. Vào buổi chiều cùng ngày, vẫn phi cơ của Malaysia một lần nữa xuất hiện, bay một ṿng trên không với mục đích cảnh cáo Trung Quốc xâm phạm vùng lănh hải của nước họ.
Trên biển, các tàu chiến Malaysia vẫn tiếp tục đuổi theo các tàu Ngư chính 301 và 302 của Trung Quốc. Khoảng 3 giờ chiều ngày 29 tháng 4, một trong các tàu ngư chính của Trung Quốc hướng về băi ngầm James Shoal (Trung Quốc gọi là băi ngầm Tằng Mẫu), đây là băi ngầm nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Malaysia, cách thành phố biển Bintulu của nước này khoảng 80 km về phía Tây Bắc.
Có thể có nhiều tàu Malaysia đă đuổi theo các tàu Trung Quốc. Theo báo chí Trung Quốc mô tả, những người trên tàu của họ vẫn c̣n thấy các tàu Malaysia đuổi theo các tàu ngư chính cho tới 3 giờ sáng ngày 30 tháng 4.
Chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào và Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama. |
Một hành động khác được cho là mới nhất của Trung Quốc ở vùng Biển Đông đó là cuối tháng qua, Trung Quốc đă đặt Biển Đông vào “lợi ích cốt lơi” của họ. Giới chuyên gia cho rằng, đây là cụm từ lần đầu tiên Trung Quốc sử dụng đối với Biển Đông, nâng tầm quan trọng của khu vực này lên ngang hàng với Đài Loan và Tây Tạng. Điều này cho thấy, Trung Quốc đă thể hiện một hành động hung hăng mới đối với khu vực đang tranh chấp.
Cũng xin nhắc thêm, đầu tháng trước, Trung Quốc đă loan tin rằng họ sẽ điều chỉnh chính sách tiền tệ theo lợi ích của Washington nếu Hoa Kỳ tôn trọng “lợi ích cốt lơi” của Trung Quốc đối với vấn đề Đài Loan và Tây Tạng.
Ông Lư Đạo Quỳ, cố vấn cao cấp Ngân hàng Trung ương Trung Quốc đă nói: “Bắc Kinh có thể điều chỉnh tỉ giá đồng Nhân dân tệ. Khi Mỹ tôn trọng ‘lợi ích cốt lơi’ của Trung Quốc th́ vấn đề bất đồng về chính sách tiền tệ có thể được giải quyết một cách dễ dàng”.
Theo tin từ Reuters, trong một cuộc điện đàm ngày 2 tháng 4 vừa qua giữa Tổng thống Obama, với ông Hồ Cẩm Đào, rằng hai nước đă đạt một sự đồng thuận rất quan trọng, đó là hai nước đồng ư “tôn trọng lợi ích cốt lơi của nhau”.
Báo chí Trung Quốc đưa tin, trong lần gặp gỡ riêng giữa lănh đạo hai nước Mỹ - Trung tại Hội nghị Thượng đỉnh Hạt nhân ở Washington hồi tháng 4 vừa qua, Tổng thống Obama một lần nữa tái khẳng định: Hoa Kỳ tôn trọng “lợi ích cốt lơi” của Trung Quốc, và rằng Washington sẽ thận trọng xử lư một số vấn đề nhạy cảm trong quan hệ song phương.
Tuy nhiên, vào thời điểm đó, Trung Quốc chưa đặt Biển Đông vào “lợi ích cốt lơi”, mà chỉ có hai vấn đề chính là Đài Loan và Tây Tạng.
Câu hỏi được đặt ra là, không rơ liệu có văn bản thỏa thuận chi tiết nào đó giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, nêu rơ lợi ích cốt lơi của Trung Quốc mà Hoa Kỳ phải tôn trọng là ǵ, hay là Hoa Kỳ phải tôn trọng bất kỳ lợi ích nào mà Trung Quốc cho là “cốt lơi”?
Giả sử Trung Quốc đặt Biển Đông vào “lợi ích cốt lơi” và buộc Hoa Kỳ phải tôn trọng lợi ích này, liệu phản ứng của Hoa Kỳ sẽ như thế nào?