Nhân quyền, tự do ngôn luận và tôn giáo vẫn c̣n là vấn đề ở VN

 

-Chúng tôi được tin thứ Sáu vừa rồi Bà đă gặp Bà Ngoại Trưởng Hillary Clinton. Liệu Bà có thể cho chúng tôi biết nội dung của cuộc gặp hay không?

Dân Biểu Loretta Sanchezez: tin ông nghe được rất đúng. Ngay từ khi Bà Clinton mới nhậm chức, tôi đă yêu cầu được gặp Bà Ngoại Trưởng, và cuộc gặp gỡ diễn ra hôm thứ Sáu vừa rồi tại văn pḥng của Bà. Chúng tôi thảo luận với nhau về nhiều vấn đề có liên quan trực tiếp đến nước Mỹ, từ chuyện căng thẳng giữa Nam và Bắc Hàn, chuyện bảo vệ an ninh biên giới Hoa Kỳ và Mexico, và đương nhiên, phần lớn th́ giờ được dành để bàn chuyện liên quan đến Việt Nam v́ Việt Nam là điều tôi quan tâm nhất.

 

-Bà có thể cho chúng tôi biết đă tŕnh bày những ǵ với Bà Clinton không?

Bà Ngoại Trưởng Hillary Clinton.

Dân Biểu Loretta Sanchez: tôi đưa ra 4 vấn đề liên quan đến Việt Nam mà tôi và Bà Ngoại Trưởng Clinton thảo luận với nhau.

Điều đầu tiên là chuyện nhà cầm quyền Việt Nam tiếp tục ngăn kiểm soát internet, không cho người dân được quyền tự do thu thập thông tin. Đây là điều tôi đă nhiều lần gióng tiếng nói, gần đây nhất tôi c̣n đưa vấn đề này ra thảo luận trước Hạ Viện Liên Bang, đ̣i hỏi chính phủ phải có biện pháp.

Khi nói đến tự do internet th́ tôi không thể quên không nói đến trường hợp xảy ra với Yahoo, Google, và những ǵ đă đến với những người yêu chuộng dân chủ, những người bàn chuyện tự do và nhân quyền ở Trung Quốc. Tôi không muốn điều này xảy ra tại Việt Nam và nếu muốn như thế th́ phải ngăn chận ngay từ lúc này.

 

Tôi tŕnh bày với Bà Clinton về điều tôi lo âu, và Bà Ngoại Trưởng đề nghị tôi cùng với các bạn đồng viện khác ngồi xuống nói chuyện với Bà về những ǵ cần phải làm để bảo vệ an ninh mạng ở Việt Nam, để chính phủ Hà Nội không thể chận quyền tự do thông tin của người dân.

Điểu thứ nh́ tôi tŕnh bày liên quan đến những tù nhân lương tâm, những người liên tục bị sách nhiễu, bị cầm tù. Tôi nêu ra trường hợp của 3 người là nhà văn Trần Khải Thanh Thủy, luật sư Lê Thị Công Nhân và cô Phạm Thị Thanh Nghiên. Đây là những người Quốc Hội đă lên tiếng bênh vực, đ̣i hỏi nhà nước Việt Nam phải trả tự do cho họ.

Tôi cũng nói đến trường hợp của Bà Trần Khai Thanh Thủy đang bị bệnh, và yêu cầu Bà Clinton chỉ thị cho ông Đại Sứ Michael Michalak ghé thăm, xem t́nh trạng sức khỏe của bà Thanh Thủy như thế nào. Bà Ngoại Trưởng hứa sẽ làm điều đó.

Điều thứ 3 tôi tŕnh bày với Ngoại Trưởng Mỹ là chuyện phải đưa Việt Nam trở lại danh sách những quốc gia phải quan tâm v́ vi phạm tự do tôn giáo, tức là danh sách CPC v́ theo tôi Việt Nam là một trong những nước vi phạm quyền tự do tín ngưỡng nghiêm trọng nhất và chúng ta phải có biện pháp đối với họ.

Bà Ngoại Trưởng bảo với tôi rằng cá nhân Bà chưa nhận được thông tin nào về chuyện đó, hay nói cách khác là bộ phận nào đó ở Bộ Ngoại Giao Mỹ chưa đệ tŕnh cho Bà Ngoại Trưởng để Bà quyết định. Bà Clinton cũng nói cho tôi biết là bà sẽ t́m hiểu thêm, sẽ bảo nhân viên gửi ngay các báo cáo cho Bà đọc và bà sẽ quyết định.

Điều thứ tư là bà Ngoại Trưởng sắp sang Việt Nam, nên tôi đặt vấn đề là liệu tôi có thể đi cùng với bà hay không. Bà Clinton bảo đó lá ư kiến hay, và tôi hy vọng giải quyết được những chuyện ở Quốc hội để có th́ giờ đi chung với Bà.

 

Tŕnh bày và nhắc nhở thường xuyên

-Bao giờ th́ Bà Ngoại Trưởng Mỹ sẽ sang thăm Việt Nam?

Dân Biểu Loretta Sanchez: ngày 23 tháng Bảy. Trong khoảng thời gian đó.

 

-Trở lại với vấn đề CPC, bà Clinton có bày tỏ dấu hiệu nào là sẽ đặt Việt Nam trở lại danh sách này không?

Dân Biểu Loretta Sanchez: không. Bà Ngoại Trưởng chưa quyết định ǵ cả v́ Bà chưa đọc những thông tin liên quan. Điều tôi mừng là tôi có cơ hội được tŕnh bày cặn kẽ việc này với Bà Clinton. Bà Ngoại Trưởng bảo với tôi rằng chính Bà không biết chuyện này, nhưng cũng phải hiểu là trong cương vị ngoại trưởng, Bà Clinton có rất nhiều việc phải giải quyết, từ chuyện Trung Đông, chuyện chiến tranh Iraq, chiến tranh Afghanistan, t́nh h́nh Bắc Hàn, Nam Hàn, chuyện liên quan đến biên giới Hoa Kỳ và Mexico, quá nhiều vấn đề bà phải quan tâm tới. Nhưng điều đáng mừng là tôi có cơ hội thảo luận trực tiếp với Bà Ngoại Trưởng, có cơ hội để nói với bà rằng đây là chuyện quan trọng, tôi mong bà quan tâm tới, và đề nghị với Bà những ǵ tôi tin rằng cần làm.

 

-Bà Ngoại Trưởng có tỏ dấu hiệu nào về suy nghĩ của Bà đối với Việt Nam không?

Dân Biểu Loretta Sanchez: chúng tôi không có nhiều th́ giờ thảo luận với nhau v́ tôi phải quay lại Quốc Hội để bỏ phiếu. Tôi cũng muốn nhắc lại là hồi năm 2000 tôi đă từng đi Việt Nam chung với Bà Clinton, lúc đó bà c̣n là Đệ Nhất Phu Nhân của Hoa Kỳ. Và tôi cũng nói với bà Ngoại Trưởng là chúng tôi nên cùng nhau trở lại Việt Nam.

Bà Ngoại trưởng Clitnon có cảm t́nh rất nồng hậu với người dân Việt, nhưng suy nghĩ của bà về chính phủ Việt Nam th́ không thể nào biết được. V́ thế, tôi thấy có trách nhiệm phải tŕnh bày cho bà biết những ǵ đang xảy ra ở Việt Nam và những ǵ chính phủ Hoa Kỳ nên làm.

Tôi cũng phải nói luôn với ông rằng đây điều mà tôi phải làm việc rất cực nhọc với các vị Tổng Thống Mỹ, từ Tổng Thống Bill Clinton, Tổng Thống Geoge W. Bush và ngay cả với Tổng Thống Barrack Obama bây giờ. Các nhà lănh đạo Mỹ không biết nhiều về Việt Nam, không biết nhiều về những ǵ đang xảy ra ở Việt Nam, thành ra các nhà lănh đạo không muốn thấy có những thay đổi lớn về chính sách, họ muốn quan hệ giữa đôi bên tiến triển tốt đẹp, và không biết là có những bằng chứng xác nhận rơ là chính phủ Việt Nam là một chính phủ tham nhũng, không phải là chính phủ biết lắng nghe tiếng nói của người dân. V́ thế, trách nhiệm của tôi là phải tiếp tục tŕnh bày cho những nhà lănh đạo Hoa Kỳ hiểu rơ t́nh trạng Việt Nam, để họ có cái nh́n đúng hơn về Việt Nam.

 

Lực đẩy bên ngoài góp phần thay đổi ở bên trong

-Có khi nào Bà nghĩ rằng bà đang lội ngược ḍng, đang đi ngược chiều gió không?

Dân Biểu Loretta Sanchez: nếu việc này dễ làm th́ đă có những người khác làm rồi. Ông có đồng ư như vậy không? Tôi c̣n nhớ mẹ tôi dậy tôi rằng “con phải t́m việc khó mà làm” và tôi tin sẽ có ngày điều ḿnh làm đạt được kết quả đúng như ḿnh mong đợi.

Ông thử nh́n chuyện xảy ra ở Nam Phi th́ thấy ngay. Chế độ kỳ thị kéo dài bao nhiêu năm ở Nam Phi? Cả thế giới mặc nhiên công nhận chuyện đó, cho tới ngày có người can đảm đứng lên bảo rằng không thể để măi như thế được, phải thay đổi cho đúng. Lúc đó thế giới có ai muốn nghe đâu, ai ai cũng bận rộn lo làm ăn, lo đầu tư, và coi chuyện ở nước khác là chuyện thiên hạ, không việc ǵ phải vác vào người. Nhưng cuối cùng th́ vẫn có người đứng lên và một phong trào thành h́nh. Lực đẩy từ bên ngoài góp phần thay đổi ở bên trong.

Bây giờ nh́n lại, nhiều người đặt câu hỏi tại sao chế độ kỳ thị ở Nam Phi có thể kéo dài lâu đến thế? Câu trả lời là đă từng có lúc cả thế giới làm ngơ, có ai thèm để ư đến đâu. Chuyện Việt Nam bây giờ cũng vậy. Tại sao cứ để yên cho nhà nước Việt Nam cầm tù những ai lên tiếng tranh đấu cho tự do, dân chủ? Tại sao cứ để mặc nhà nước Việt Nam không cho người dân được hưởng tự do tôn giáo, tự do báo chí, tự do lập hội? Tại sao cứ để yên như thế? Tất cả mọi người đều có trách nhiệm phải thúc đẩy chính phủ Việt Nam, buộc chính phủ Việt Nam phải thay đổi, phải lắng nghe nguyện vọng của người dân. Nguyện vọng đó là ǵ? Là tự do, tự do, tự do.

 

-Nhưng thưa Bà, ngay chính tại Quốc Hội là nơi Bà đang phục vụ, nhiều vị dân cử không đi theo hướng mà bà đang đi. Muốn hỏi rằng có khi nào bà nghĩ là ḿnh đang làm việc đơn độc không?

Dân Biểu Loretta Sanchez:câu trả lời của tôi là không. Như tôi đă nói, tôi biết việc của tôi làm là một việc rất khó khăn, nhưng tôi cũng biết là có rất nhiều người đă lên tiếng hoặc đang âm thầm ủng hộ tôi. Tôi cũng không bao giờ thấy ḿnh làm việc đơn độc v́ biết có rất nhiều người đang chờ đợi ḿnh lên tiếng bênh vực cho họ, và tôi đang làm điều phải làm. Tôi hy vọng cử tri của tôi sẽ tiếp tục tín nhiệm tôi trong vai tṛ của một vị dân biểu, để tôi có thể tiếp tục làm những ǵ đang làm.

 

-Có bao giờ bà nghĩ phải làm khác đi để đem lại kết quả không?

Dân Biểu Loretta Sanchez: làm khác đi th́ không, nhưng thay đổi chiến lược th́ có, và cứ mỗi lần tôi thay đổi chiến lược th́ điều thú vị nhất là thấy nhà cầm quyền Việt Nam phạm hết lỗi lầm này tới lỗi lầm khác, tạo nên hết sơ hở này đến sơ hở khác.

Tôi xin đơn cử một thí dụ. Vài năm trước đây khi vào Việt Nam, tôi có thông báo trước là sẽ ghé nhà riêng của ông Đại Sứ Mỹ và sẽ mời một số bà vợ của những nhà tranh đấu đang bị cầm tù đến uống trà nói chuyện. Phía Việt Nam biết và họ không nói ǵ, nhưng đến giờ tôi gặp các bà vợ của những nhà tranh đấu th́ công an chận bà này, bắt bà khác. Họ càng lung túng bao nhiêu th́ lại càng tạo sơ hở bấy nhiêu. 

 

-Nếu vào Việt Nam chung với Bà Ngoại Trưởng Clinton, bà sẽ làm ǵ?

Dân Biểu Loretta Sanchez: điều tôi mong ước là được gặp lại Đại Lăo Ḥa Thượng Thích Quảng Độ. Lần trước gặp Ngài tôi có hứa sẽ trở lại thăm Ngài, cả chục năm qua rồi, đă tới lúc tôi phải làm đúng điều đă hứa với Ngài.

 

-Liệu bà có định mời hay rủ bà Ngoại Trưởng Clinton đi cùng không?

Dân Biểu Loretta Sanchez: câu hỏi ông vừa đặt nảy ra một ư tuyệt diệu quá!!! Tôi là người theo Thiên Chúa Giáo, đă hân hạnh được gặp các vị Giáo Hoàng, và tôi luôn xem Đại Lăo Ḥa Thượng như vị Giáo Hoàng của ḿnh. Tôi không bao giờ quên được h́nh ảnh của Ngài, cũng chẳng bao giờ quên được những điều Ngài đă nói với tôi.

Nếu chương tŕnh cho phép, thế nào tôi cũng rủ bà Clinton đi cùng với tôi.

 

-Xin cám ơn bà Dân Biểu Loretta Sanchez.