Hiện nay trên nước Việt Nam số người đi khiếu kiện về đất đai rất nhiều. Hầu hết là do chính sách đền bù không thỏa đáng. Hàng ngàn bà con giáo dân giáo xứ Cồn Dâu thuộc thôn Cồn Dầu, xă Ḥa Xuân, Huyện Cẩm Lệ, thuộc thành phố Đà Nẵng là một trường hợp.

Giáo dân Cồn Dầu không chỉ bị đền bù đất với giá rẻ mạt mà c̣n bị đàn áp dă man qua sự kiên đám tang cụ Maria Đặng Thị Tân ngày 4/5/2010. Và qua sự kiện anh Tôma Nguyễn Thành Năm – một thành viên trong đội tang – bị bức cung đến chết ngày 3/7/2010. Hiện tại c̣n bảy giáo dân nhiệt thành của giáo xứ Cồn Dầu đang bị tạm giam.

Ngày hôm qua (22/7/2010) tôi có gọi đến cảnh sát điều tra huyện Cẩm Lệ để hỏi về hiện t́nh của bảy giáo dân đang bị tạm giam. Và cũng liên hệ được với linh mục hạt trưởng hạt Cẩm Lệ.

Sau đây mời quư vị nghe hai cuộc phỏng vấn này:

Với cảnh sát điều tra:

Xin cho hỏi về về t́nh h́nh các giáo dân Cồn Dầu đang bị điều tra về “phá rối trật tự”? “đó là trách nhiệm của cơ quan điều tra”. Khởi đầu như thế nào và chuyện đó đến đâu rồi anh? “Việc đó cơ quan điều tra đang làm”. Tội khởi đầu để điều tra là tội ǵ anh? “Về hành vi gây rối”. Nguyên nhân hay lư do ǵ mà dẫn đến vấn đề đó? “Việc đó của cơ quan điều tra đang làm”. T́nh h́nh sức khỏe của các anh chị em đó đến lúc này như thế nào? “Vẫn b́nh thường”. Mỗi tuần hay mỗi tháng họ vẫn được thân nhân đến thăm? “Mỗi tuần được đi thăm nui chớ”. C̣n về việc xét xử? “Trong thời gian cơ quan điều tra đang làm”. Tối đa là bao lâu? “Tôi chưa hẹn anh được”. Tôi nghe nói tám giáo dân có bị bức cung và uy hiếp, cho hỏi việc này có không anh? “Cơ quan điều tra chúng tôi làm việc đó mà…không có”. Cho hỏi anh tên ǵ, cấp bậc ǵ? “Tôi ở cơ quan điều tra đây, anh hỏi chúng tôi làm ǵ.”

Với linh mục hạt trưởng hạt Cẩm Lệ

Sau lời chào hỏi tôi liền hỏi ngài:

Ở đó th́ cha có biết mấy anh chị em ở Cồn Dầu chứ cha?

 “Là sao”,

 là sao hà, chẳng hạn như hiện t́nh của các anh chị em như thế nào cha?

“Nhưng mà những ai mới được chớ?!”

Bảy anh chị em mà c̣n đang bị giam ớ

“Ah tôi ở Saig̣n mà là sao biết được”

oh, cha ở ngoài đó (Cẩm Lệ, Đà Nẵng) mới vô mà, cha chỉ vô Sàig̣n có công chuyện rồi quay về mà, cha là hạt trưởng (hạt Cẩm Lệ) mà đúng không?

“(cha vào Sàig̣n) Hai tuần rồi!”

Hai tuần nhầm ǵ! Mấy anh chi em bị bắt hơn hai tháng rồi.

“Ah c̣n bị tạm giam chứ biết sao đâu”

Trong giáo hạt ḿnh có làm việc ǵ để an ủi anh chị em không cha?

“Th́ ḿnh cầu nguyện, kêu gọi cầu nguyện chứ biết làm sao.”

Ḿnh có thể đến nhà những người bị bắt chẳng hạn, có làm việc này chưa cha?

“Thấy không ai làm chuyện này, bởi v́ vấn đề có nhiều khó khăn lắm, rất nhiêu khê, thành ra âm thầm cầu nguyện là tốt rồi. C̣n về giáo quyền th́ đức cha (Đức giám mục Châu Ngọc Tri) đôi lần ngài cũng ngỏ ư với chính quyền địa phương cứu xét để tám giáo dân về với gia đ́nh! Đồng thời củng có thư kêu gọi cầu nguyện trong giáo phận ấy mà. Chỉ đơn giản vậy thôi chứ không c̣n cách ǵ hơn. Thỉnh thoảng tôi có trao đổi với cha chánh xứ Cồn Dầu.”

Tinh thần của cha chánh xứ Cồn Dầu như thế nào cha?

“Cũng b́nh yên và cũng thấy tốt đẹp, chứ không có ǵ đâu. Chỉ có cái là mọi sự th́ đâu cũng vào đó rồi! Và h́nh như giáo dân đă kư và kiểm định hết rồi!”

Và theo cha nghĩ th́ giá đền bù (giải tỏa) có thích hợp cho bà con lắm không, mà họ có những bức xúc như vậy?

“Oh, giá bây giờ th́ có đủ thứ giá: Trên huyện nói giá này, người khác th́ nói giá kia, chả hiểu nữa, cho đến bây giờ th́ tôi không biết chính xác giá (đền bù) như thế nào mà! Người th́ nói có một trăm rưởi ngh́n(150.000/m²),  người nói hai trăm rưởi ngh́n, người nói bốn trăm rưởi ngh́n, chả biết cái ǵ đâu hết trơn (mọi chuyện không rỏ ràng). V́ vậy không nắm bắt cái ǵ là nhứt định hết há.”

Giá năm trăm ngh́n (trên một mét vuông đất) đi chăng nữa th́ theo con nghĩ làm sao mà họ sống đúng không?!

“Vẫn biết vậy! vẫn biết vậy! nhưng bây giờ trong thế chẳng đặng đằng th́ ḿnh biết làm sao?”

Dạ, nhưng ḿnh không đề xuất một giá nào đó để đền bù thỏa đáng hơn?

“Giá đền bù h́nh như có khung có mức của nhà nước rồi đó! Mà cái giá khung giá mức chi (ǵ) đó ḿnh đâu có nắm vững. Mà bên chủ đầu tư để giải tỏa, để thi công khu du lịch sinh thái này th́ ḿnh đâu có biết, dân đâu có biết được! Chỉ có bên phía ch́nh quyền biết thôi th́ ḿnh đâu có biết đâu mà ṃ! Ṃ tầm bậy tầm bạ mà nó trật th́ chết thêm nữa.”

Cha có thường nói chuyện với cha xứ ở Cồn Dầu không?

“Có, thỉnh thoảng một tuần có khi một lần, có khi th́ vài lần. Cũng nói chuyện, hỏi thăm ngài, trước hết là khích lệ ngài, qua ngài khích lệ bà con.”

Hiện tại tinh thần của cha xứ và bà con ở đó như thế nào cha?

“Dĩ nhiên là xuống”

Xuống (tinh thần) nhưng mà tới mức nào cha?

“Cũng không đến nỗi chi đâu (ǵ đâu). Qua đợt giải tỏa đền bù vừa rồi, người ta kiểm định hết rồi th́ thấy bây giờ cũng ổn định, cũng lắng đọng chứ không có sôi sục như lúc đầu… ”

Theo cha nghĩ do giáo dân quá sợ không hay họ thấy thỏa đáng?

“Làm sao mà ḿnh biết thỏa đáng bây giờ”

Cha có bà con ở Cồn Dầu không?

“Bà con th́ có nhiều ở đó chớ. Khi họ lên thăm chơi hay đi dâng lễ ở chổ tôi th́ thấy họ cũng chấp nhận t́nh thế chứ làm sao được. Nh́n một góc nào đó th́ có oan ức nhưng mà nh́n một góc độ khác th́ ḿnh phải luồn lách mà sống chứ”

T́nh h́nh của bảy gia đ́nh đang bị tạm giam và điều tra th́ như thế nào cha?

“Th́ thấy đương nhiên người ta lo lắng cho người thân của ḿnh. Cũng chạy lên chạy xuống thăm nom rứa thôi (vậy đó). Nhưng mà rồi không đến nổi ǵ, theo như tôi nắm hiểu được th́ khi việc kiểm định giải tỏa xong th́ họ cũng về thôi. Qua việc tạm giam như vậy để thức tỉnh(cảnh cáo) bà con c̣n lại rứa thôi.”

Thomas Việt

http://www.chuacuuthe.com/?p=6246