Giải phóng mặt bằng quận Cẩm Lệ - Đà nẵng. Ảnh chụp năm 2009

Người dân e dè

Sau khi thông tin về cái chết của ông Nguyễn Năm hôm 3 tháng 7 vừa qua, nghi ngờ v́ do công an địa phuơng gây nên, được loan tải trên mạng Internet toàn cầu, Thông tấn xă Việt Nam hôm ngày 5 tháng 7 cho đăng ư kiến của Ban Tôn giáo thành phố Đà Nẵng giải thích ông Nguyễn Năm, tên đầy đủ là Nguyễn Thành Năm, chết v́ đột quỵ.

Đối với người dân tại giáo xứ Cồn Dầu, ngay cả những người trước đây từng mạnh mẽ lên tiếng phản đối kế hoạch giải toả và di dời của chính quyền thành phố Đà Nẵng, nay cũng tỏ ra e dè khi phát biểu về t́nh h́nh tại địa phương của họ lúc này. Sau đây là tŕnh bày của một phụ nữ thuộc giáo xứ Cồn Dầu vào sáng ngày 6 tháng 7 khi được hỏi thông tin về người mới qua đời đầy nghi vấn ở giáo xứ của bà:

Đi chôn xong rồi và về rồi. Tôi không biết ǵ nữa hết, anh đừng hỏi nữa, tôi cúp máy đây.

Trong khi đó th́ một nhân viên trạm y tế phuờng Ḥa Xuân  lại nói về t́nh h́nh của giáo xứ Cồn Dầu như sau:

Kiểm định hết rồi, mả (mồ) cũng đang kiểm định để di dời.

Vấn đề kiểm định mà người nhân viên y tế này nhắc đến là việc mà lâu nay nhiều người dân tại giáo xứ Cồn Dầu không chịu để nhà nước thực hiện, v́ họ cho chưa đồng thuận với dự án giải toả trắng hơn 400 héc ta nơi họ sinh sống từ bao đời nay, đưa họ đi nơi khác để thực hiện dự án Khu đô thị sinh thái ven sông. Nhiều người dân cho rằng việc bồi thường không thoả đáng, tương lai sinh kế của họ không được bảo đảm.

Trở lại vụ việc giáo dân chết hôm 3 tháng 7, khi chúng tôi hỏi nhân viên trạm y tế phường, th́ cô này trả lời:

Tôi có nghe mấy anh bên ủy ban nói người này chết v́ đột quỵ.

Người dân tổ 20, thôn Cồn Dầu xem bản vẽ sơ đồ dự án Khu đô thị sinh thái Ḥa Xuân. Photo courtesy of camle.danang.gov.vn

Chính quyền tránh né

Trong sáng ngày 6 tháng 7, chúng tôi liên lạc đến quận Cẩm Lệ để t́m hiểu sự việc th́ nhân viên của chánh văn pḥng quận cho biết tất cả cán bộ đều đi họp, c̣n lịch họp cũng không nắm:

Anh Quốc, chánh văn pḥng đi họp rồi. Chủ tịch, phó chủ tịch có… mà cũng đi họp bên đảng ủy hết rồi.

Xuống đến cấp phường, chúng tôi điện thoại đến công an phường Hoà Xuân, quận Cẩm Lệ nhiều lần trong cùng buổi sáng nhưng máy reo mà không ai bắt.

Chúng tôi liên lạc được với ông Nguyễn Văn Toàn, chủ tịch phường Hoà Xuân, nơi giáo xứ Cồn Dầu trực thuộc, ông này cũng nói "bận họp" sau khi chúng tôi cho biết mục đích cuộc gọi.

Vào giờ trưa chúng tôi gọi lại nhưng ông Toàn không trả lời máy.

Ban Tôn giáo thành phố Đà Nẵng là nơi trả lời Thông tấn xă Việt Nam cho rằng ông Nguyễn Năm, tức Nguyễn Thành Năm, chết do đột quỵ chứ không phải do công an đánh như nghi vấn mà nhiều ngướ dân điạ phương cho hay. Chúng tôi liên lạc đuợc ông Nguyễn Bảy, phó ban, vào đầu giờ sáng và được ông hẹn nửa giờ nữa gọi lại. Tuy nhiên đúng hẹn chúng tôi gọi lại th́ người trực máy cho biết ông Nguyễn Bảy đă đi khỏi văn pḥng.

V́ người chết là giáo dân Xứ Cồn Dầu, chúng tôi cũng gọi điện thoại đến linh mục chính xứ để t́m hiểu thêm thông tin, nhưng máy reo nhiều lần rồi bị ngắt.

Dân gian Việt Nam có câu ‘Chết là hết chuyện’; tuy nhiên đối với cái chết của ông Nguyễn Năm, hay Nguyễn Thành Năm, một thành viên đội trợ tang, từng có mặt trong đám tang cụ bà Hồ Nhu bị công an địa phuơng trấn áp hồi đầu tháng năm vừa qua, vẫn chưa có kết luận chính xác như qua cách hành xử tránh né của chính quyền địa phương và của giáo quyền.