Thời gian qua qua những sự kiện liên quan trực tiếp đến GH Miền Bắc và cả nước đă chứng minh những vấn nạn có thật trong Giáo hội, đó là sự thiếu hiệp thông, thiếu thái độ đúng mực cần thiết, thỏa hiệp với sự ác, với bất công, bạo lực và bỏ qua số phận những người nghèo khó, đau khổ… đi ngược đường hướng của Hội Thánh Chúa. Điều này đă dẫn đến những lo lắng, thất vọng của nhiều giáo dân, tu sĩ… lần đầu tiên sự thật đă được kêu gọi phải lên tiếng và những tiếng nói phản ứng đă cất lên mạnh mẽ.
GP Hưng Hóa cũng là mô h́nh thu nhỏ của vấn nạn này, ở đó có một ĐGM uy quyền nhưng thiếu uy dũng, ở đó có một ĐGM thiếu t́nh hiệp thông, nhiều khi thỏa hiệp với sự ác, với bạo quyền mà không bênh vực lẽ phải, người công chính, người nghèo…

Lời giải thích khiên cưỡng và thiếu sự thật

Trong bài phỏng vấn đăng trên WHĐ Đức Giám mục Anton Vũ Huy Chương có nhắc đến cuốn hồi kư của Cố Đức GM Phaolo Lê Đắc Trọng và trích dẫn một câu như sau: “Trên đoạn đường kiệu đi ngang, có những bàn thờ gọi là “bái vọng” do dân chúng trong làng làm ra. Đó là một cái bàn, trên đặt Thánh Giá nếu là của bên đạo, hoặc đặt lư hương nếu là của bên lương. Bên nào cũng có người ăn mặc chỉnh tề đứng chực…” (trang 28).

 

Đây là bàn thờ "bái vọng" hay bàn thờ Hồ Chí Minh kèm Đức Mẹ và Thánh giá?

 

Ngài trích dẫn điều đó để giải thích việc đưa cờ đỏ sao vàng, tượng Hồ Chí Minh vào bàn thờ trong cuộc rước ở Giáo phận Hưng Hóa là b́nh thường, rằng “Đây là do ḷng thành kính của dân chúng đối với cuộc rước và họ bày tỏ theo cung cách của họ. Nếu họ không có cờ Nước Vatican (mà có người gọi là cờ Toà Thánh), th́ trong dịp lễ hội dân gian miền Bắc, người ta thường treo hoặc cầm cờ Tổ quốc”. (Về vấn đề cờ ‘Nước Ṭa Thánh’, chúng tôi đă nói ở bài trước).

ĐC Anton Vũ Huy Chương không chỉ trong bài phỏng vấn mà c̣n giải thích cho những người thắc mắc với ngài việc này, rằng những lá cờ đỏ sao vàng đó chỉ có trước ngày rước, “c̣n trong cuộc rước không có cờ” và “những bàn thờ đó do dân “bên lương” đặt ra để “bái vọng”… Tiếc thay cho Đức Cha, những h́nh ảnh cuốn video ghi lại đă bác bỏ điều Đức Cha đă nói, những lá cờ đỏ sao vàng được dương cao sau Thánh Giá tối 8/5/2010 đó là ǵ nếu không phải là trong cuộc rước? Tượng Hồ Chí Minh đặt trước tượng Đức Mẹ và Thánh giá đó là ǵ nếu không phải là trong cuộc rước? Ai được phép dùng tượng Đức Mẹ để mang đi lung tung khắp nơi dười cờ đỏ sao vàng? Đây phải chăng là một sự nhục mạ h́nh tượng Đức Mẹ mà ĐC đang cổ vơ?

 

Những lá cờ đỏ sao vàng sau Thánh Giá này là trong hay ngoài cuộc rước?

 

Giáo dân cho chúng tôi biết, trước cuộc rước, giáo dân đă chuẩn bị những lá cờ Hội Thánh, nhưng ĐC Anton Vũ Huy Chương dẹp đi.

Điều này phản ánh một thực tế ở Giáo phận Hưng Hóa, giáo dân Hưng Hóa nói với chúng tôi rằng: “Ở Giáo phận Hưng Hóa, nhiều nhà thờ, nhà nguyện thậm chí không được gắn Thánh giá lên bên ngoài, tuyệt đối cờ vàng trắng không được xuất hiện tại GP Hưng Hóa, ngay cả trong Thánh lễ phong chức Giám mục Phụ tá mới đây”. Kiểm chứng lại, th́ đây lại là một sự thật không biết nên buồn hay nên vui. Thực tế có thể Giáo hội không quy định phải treo cờ Hội Thánh, nhưng việc này cũng giống như vào nhà các gia đ́nh công giáo không thấy một ảnh tượng nào của công giáo, nó sẽ thể hiện về h́nh thức công khai đạo đức của chủ nhà ra sao.

hánh lễ Tấn phong ĐC Vũ Tất, không một lá cờ Hội Thánh

 

Toàn cảnh Thánh lễ Thụ phong GM Phụ tá Hưng Hóa

 

Đọc không hết hay trích không đủ?

Cần phải chỉ ra rằng, Đức Cha Anton Vũ Huy Chương đă khéo trích dẫn lời Đức cố GM Phaolo Lê Đắc Trọng, một GM khiêm tốn và là một chứng nhân lịch sử kiên cường của Giáo hội được mọi người biết đến với tất cả tấm ḷng cảm mến để giải thích cho hành động chẳng giống ai ở GP mà ngài khẳng định: “Tôi là ‘chức sắc có trách vụ trong Giáo phận’”.

Vậy nhưng ngài đă đọc không hết cuốn sách của Đức Cha Lê Đắc Trọng hoặc đọc rồi nhưng chỉ để t́m những lời biện bạch cho ḿnh mà thôi. Nếu đọc hết cuốn hồi kư của Đức cố GM, kể cả những khi khó khăn nhất, chưa bao giờ người ta thấy một thái độ khiếp đảm và thỏa hiệp trước Cộng sản về những vấn đề của Giáo hội như cách làm của ĐC Chương hiện nay. Cố GM Phaolo đă quyết tâm ǵn giữ những giá trị linh thánh của Giáo hội, chấp nhận khó khăn cho ḿnh để bằng những lời lẽ kiên quyết đấu tranh cho quyền lợi của Giáo hội, những điều này ĐC Chương đă không làm được hoặc có nhiều khi đang làm ngược lại. Chúng tôi có những chứng cứ cụ thể về vấn đề chúng tôi nói ở đây và sẽ đưa ra khi cần thiết.

Trong hồi kư của ḿnh, về chuyện lá cờ trong các cuộc rước, Đức Cố GM viết những lời như sau: “Vào sẩm tối, sau khi đă uy nghi rước qua cả thành phố hoan hỉ, đám rước tập trung lại một cách nhẹ nhàng và nghiêm trang xếp thành hàng trước nhà tạm lớn cuối cùng. Tất cả các bạn trẻ đều ở đó. Nhà thờ được chiếu sáng và trên tháp có treo cờ hiệu Ṭa Thánh màu vàng và trắng” (Trích Những câu chuyện về một thời, Tập 3, trang 30).

Và: “Ngày 24-12-1958, chính quyền cho người đến treo cờ, giăng cờ ở trước cửa Nhà thờ Lớn. Dĩ nhiên là cờ Hội Thánh và cờ Quốc gia. Không bàn cho ai trong nhà thờ biết, cứ tự động làm… Để phản ứng lại, Cha xứ Nhà thờ Lớn, Cha Căn cho kéo tất cả các chuông nhà thờ trong ṿng một tiếng đồng hồ để báo động. Cờ dây đă được mắc, cha Chính Vinh trong TGM chạy ra. Ngài nóng tính, tự tay giật các dây cờ, trèo lên thang giật các băng cờ trước cửa nhà thờ. Có người phản đối cha, việc lễ tự do tín ngưỡng, ai làm ǵ th́ làm. Cha Vinh bắt chéo hai tay ra đằng sau nói tự do thế này này. Nghĩa là tự do bị trói giật cánh khuỷu. Chuông nhà thờ cứ réo lên, cho đến khi dẹp hết cờ quạt, các băng khẩu hiệu” (Trích sách đă dẫn, trang 148).

Đọc những câu chuyện này, hẳn Đức Cha Anton Vũ Huy Chương sẽ ngẫm lại những điều ḿnh đă nói đúng hay sai với truyền thống giáo hội. Trong lịch sử GHVN dưới thời CS, chưa bao giờ có những cuộc rước để người “bên lương” cầm cờ đỏ sao vàng vào cuộc rước. Chưa bao giờ người Công giáo lại để người ngoài Công giáo mang tượng Đức Mẹ chạy lung tung khắp làng để “cổ động” mà được cho là b́nh thường. Hẳn những điều này chỉ có ở GP Hưng Hóa mà thôi.

Trước đây, thời kỳ khó khăn nhất dưới bàn tay sắt của chế độ cộng sản Đức cố GM Đinh Đức Trụ, GM Thái B́nh cũng đă từng phải chấp nhận hi sinh để giữ ǵn bản sắc giáo hội mà không chịu quy phục những điều ngang trái trong thái độ với chính quyền. Câu chuyện sau đây cũng được trích lại từ cuốn hồi kư của cố GM Phaolo Lê Đắc Trọng:

“Trong những dịp lễ hội của nhà nước, nhà nào, cơ quan nào cũng thế, ít nhất cũng phải treo cờ. Ngài không bao giờ treo cờ nhưng có một lần, ngài cho treo cờ một cách đặc biệt. Ngài dựng một cột cờ rất cao, đến hai chục mét, theo kiểu mẫu cột cờ mà các xứ đạo Thái B́nh hay Bùi Chu quen dựng vào những dịp lễ lớn. Cột cờ được dựng với hàng chục cây luồng, trên ngọn, ngài cho cắm một lá cờ bằng hai bàn tay. Ngửa mặt lên phải nh́n kỹ mới thấy. Cán bộ nói: “Thật là quá bôi bác”. (Trích Câu chuyện về một thời, Tập 2, tr 194).

Hẳn nhiên, thái độ đó của các Đức GM Miền Bắc đă không được Đức GM Anton Vũ Huy Chương chú ư, ngài chỉ chú ư những điều ǵ có lợi biện bạch cho những hành động của ngài đang đi ngược đường lối đó mà thôi.

Có phải chăng đó chỉ là thái độ ngày xưa? như Đức HY Mẫn nói rằng: “GH Miền Bắc đang sống thời trước Công đồng”? Xin thưa không phải thế, ngay tại thời điểm 2010 hiện nay vẫn có nhiều nơi bằng mọi cách quyết tâm không đưa cờ đỏ sao vàng làm ảnh hưởng đến tinh thần Thánh lễ Công giáo. Mới đây, khi tổ chức Thánh lễ kỷ niệm 50 năm linh mục của Đức Cha Cao Đ́nh Thuyên – nguyên GM GP Vinh, một đoàn của UBND tỉnh Nghệ An, UBMTTQ… vào chúc mừng, một vị trong Mặt trận nói với linh mục tổ chức buổi lễ: “Ở đây cờ treo nhiều thế mà không có cái cờ Tổ quốc nào cả, đề nghị cho treo thêm cờ đỏ sao vàng”. Linh mục trả lời: “Đây là lễ của Công giáo, những nơi cần treo th́ đă treo cờ của Giáo hội rồi, sao treo cờ đỏ sao vàng vào đó được”? Ông cán bộ nói: “Th́ hai bên lối đi nhiều chỗ c̣n có thể treo được”. Trả lời: “Nếu ông thấy cần phải treo hai bên lối đi th́ tôi sẽ cho treo, nhưng ông nên nhớ là cờ treo hai bên lối đi là loại cờ được gọi là “cờ phu” nó như những người lính đứng đó chỉ để chào đón khách mà thôi. Khi tôi treo ông không được thắc mắc nhé”. Đến đó vị cán bộ tỉnh Nghệ An đành xua tay: “Thôi thôi, vậy th́ thôi đừng treo nữa”.

Và cả khu vực Xă Đoài hôm đó, rợp cờ vàng trắng tung bay từ lá cờ đại đến khắp cả khu vực xung quanh. Hẳn rằng ngồi trên khán đài nh́n xuống hôm đó, Đức Cha Anton Vũ Huy Chương không thể không nh́n thấy.

Cờ Hội Thánh trong quăng trường Thánh lễ ĐC Thuyên - GP Vinh

 

Quăng trường phía trước mặt khán đài

 

Từ chỗ này, ĐC Chương không thể không thấy và có nghĩ là ḿnh đang lạc vào "Nước Vatican"?

 

C̣n đây là quăng trường ở Thánh lễ thụ phong Linh mục

 

Không chỉ trong các lễ hội Công giáo, mà ngay trong các ngày lễ tết truyền thống VN, đi qua các tỉnh, thành phố như Hà Nội, Thái B́nh, Hà Nam, Ninh B́nh, Nghệ An, Hà Tĩnh… đâu đâu các gia đ́nh công giáo cũng treo cờ Hội Thánh chỗ trang trọng và cao nhất. Họ treo cờ không nghĩ rằng đây là cờ Nước Vatican, cờ Nước Nhật Bản hay Nước Mỹ hoặc Cônggo, họ chỉ nghĩ đơn giản rằng ḿnh là con cái trong Hội Thánh và được lấy làm tự hào khi treo lá cờ đó.

Lá cờ vàng trắng của Hội Thánh đă đi vào thơ ca:

 

“Lá cờ vàng trắng đưa tay yêu vẫy măi
Trên cột cờ ngốt gió cạnh lầu chuông”

(Trích Hạnh phúc Người Công giáo – LM Vơ Thanh Tâm)
 

Những tưởng, qua những chứng nhân của Giáo hội Miền Bắc sống đạo giữa lang sói và đau khổ mấy chục năm, các GM như Đức Cha Vũ Huy Chương sẽ nh́n thấy được tinh thần của họ quyết tâm hiệp nhất với giáo hội hoàn vũ, với Ṭa Thánh… Nhưng không, 7 năm qua kể từ ngày ngài làm Giám mục Hưng Hóa đến nay, Giáo phận đă phải chấp nhận nhiều điều không thể hiểu nổi ban đầu, nhưng đến nay th́ mọi người đă hiểu rằng họ đang có một Giám mục được điều khiển bởi một bàn tay nào đó mà đi ngược lại nguyện vọng và ư chí của giáo dân.

Về thái độ với chính quyền CS luôn t́m cách để bóp chẹt Giáo hội Công giáo, Đức Cố GM Phaolo Lê Đắc Trọng có nói đến Cố GM Đinh Đức Trụ như sau: “Một lần khác, tỉnh ủy Thái B́nh tỏ thiện chí muốn mời ngài dự cuộc tiếp tân. Ngài chỉ dùng xe đạp. Hôm nay, ngài lại đèo ông trùm ở một xứ đi theo, đến nơi, ngài bắt tay các quan khách xong, chủ khách có vẻ rất mừng rỡ, nhất là về phía chủ, v́ tỉnh ủy hoặc UB chưa hề có cuộc gặp gỡ, nhất là gặp gỡ trong một cuộc tiếp tân có sự hiện diện của ngài, c̣n ngài sau khi tay bắt mặt mừng, ngài cầm lá đơn của ông trùm, xin cho cha mới về làm lễ ở xứ ḿnh. Ủy ban chấp thuận kư ngay, giao cho ông trùm. Thế là ngài nói với ông trùm: chào các vị chứ, không ở thêm 1 phút nào để liên hoan. Mọi người chưng hửng, không kịp chỉ bằng lời nói, th́ thầm với nhau: “Thật là bất lịch sự”. (Trích Những câu chuyện về một thời, Tập 2, tr 195).

Nhưng, đó là vị GM “bất lịch sự” với chính quyền CS, c̣n với Đức GM Vũ Huy Chương th́ ngược lại, ngài rất ưu ái và lịch sự với chính quyền, công an… Những khi có lễ hội Công giáo như đợt Giới trẻ TGPHN tập trung vừa qua, dù chính quyền đă đồng ư để cho thuê sân vận động Phú Thọ, nhưng rồi cuối cùng lại đổi ư chuyển vào Đền Hùng cho vắng vẻ… Hết cuộc tập trung đó, các linh mục và giáo dân Hưng Hóa cũng thấy xấu hổ khi Đức Cha phải đi cảm ơn các cấp chính quyền từ nhỏ nhất đến lớn nhất như đă ban một ân huệ lớn lao cho ngài.

Trong các dịp lễ, tết, ngài đă hết sức vất vả bươn bả không phải đến với giáo dân mà v́ phải đi khắp các UBND các tỉnh để chúc mừng và được đưa lên TV. Tại GP Hưng Hóa, có nhiều nơi trong GP mấy chục năm không những giáo dân chưa thấy Đức Giám mục của ḿnh, mà ngay cả cha xứ cũng chưa bao giờ đến v́ “chưa xin được phép của chính quyền”. Đặc biệt ngài luôn quan tâm khi đến các giáo xứ có linh mục kiên cường, có giáo dân anh dũng, nhiều lần ngài đứng trên bục giảng nói xấu linh mục không thương tiếc v́ “Linh mục ǵ mà lại đi nói xấu chính quyền”(!) chỉ v́ linh mục đó dám tố cáo chính quyền nhũng lạm và bạo lực với giáo dân, giúp đỡ giáo dân biết ḿnh có quyền ǵ được pháp luật cho phép.

Nguyễn Thế Thảo, Chủ tịch Hà Nội cất công đến thăm ĐC Chương

Mới đây, trong dịp lễ Tấn phong Đức GM Phụ tá Gioan Maria Vũ Tất (15/6/2010), một cán bộ công an phụ trách tôn giáo tỉnh miền núi xa xôi xuống dự lễ, đêm nằm ở khách sạn rồi vẫn cứ gọi điện kêu nóng. Việc được báo với Đức Cha Chương, ngài đă cho mang tiền đến cả đêm để thuê chỗ trong một khách sạn khác xịn hơn cho viên công an này. Giáo dân vẫn râm ran bàn tán chi tiết này đến hôm nay nhưng chắc Đức Cha không biết, hoặc ngài cho rằng chuyện đó là đương nhiên? Giáo dân đă hiểu được mối thâm t́nh giữa Đức Cha và công an như thế nào. V́ sao như vậy, chắc phải có dịp khác chúng tôi nói đến điều này.

Cũng không phải ngẫu nhiên, Noel 2009 vừa qua, Nguyễn Thế Thảo, chủ tịch UBNDTP Hà Nội đă cất công lên tận Sơn Tây để chúc mừng ĐC Vũ Huy Chương với những lời tốt đẹp và “Giám mục Vũ Huy Chương bày tỏ xúc động khi đón nhận sự quan tâm của lănh đạo TP. Ông cho biết, sẽ làm hết sức ḿnh để các linh mục ở giáo tỉnh Hà Nội cũng như giáo phận Hưng Hoá phát huy những điều như Chủ tịch UBND TP mong muốn” (trích từ tin của báo chí nhà nước).

C̣n Phạm Quang Nghị, BT Thành ủy th́ đến thăm Lm Dương Phú Oanh (thuộc Lm đoàn Hưng Hóa) chủ tịch UBĐK Công giáo Hà Nội

Cũng dịp đó, Bí thư thành ủy Phạm Quang Nghị cũng vượt đường xa đến một giáo xứ của GP Hưng Hóa để chúc mừng vị linh mục quốc doanh Dương Phú Oanh thuộc đoàn linh mục Hưng Hóa, chủ tịch cái gọi là “Ủy ban Đoàn kết công giáo TP Hà Nội”. Những điều này giáo dân không lạ, thậm chí giáo dân Cần Kiệm, nơi linh mục Oanh quản xứ, đă phải phẫn uất kêu lên: “Linh mục ǵ mà cứ như cán bộ, cũng được o bế, cấp xe cộ đàng hoàng và làm việc cho nhà nước nhiều hơn nhà Chúa. Thậm chí, dù đang nằm viện vẫn bươn bả về tiếp Phạm Quang Nghị, nhưng khi đi tĩnh tâm th́ kêu ốm”… Nhưng điều đó Đức Cha Chương không biết?

 

Tạm kết

Những lời chứng của Đức Cố GM Phaolo Lê Đắc Trọng được mọi tín hữu đón nhận trân trọng như những tài liệu quư giá của một đấng bậc đă chấp nhận hi sinh bảo vệ giáo hội cách mạnh mẽ trong một thời kỳ dài GHVN đặt dưới gọng ḱm sắt của bạo lực khát máu vô thần.

Nhiều người coi đó như những bài học, những tấm gương để noi theo quyết bảo vệ GH luôn hiệp nhất, yêu thương đúng đường lối của Chúa và xứng đáng với các vị tiền nhân đă hi sinh cả mạng sống ḿnh chứng tỏ tinh thần Đức Tin.

Tiếc rằng vẫn có những người muốn dựa vào đó để biện bạch, che giấu những việc làm không chính đáng của ḿnh mà không soi lại chính ḿnh khi có nhiệm vụ dẫn dắt đoàn chiên tiếp bước con đường kiên trung và bất khuất của giáo dân Miền Bắc.

Thời gian qua qua những sự kiện liên quan trực tiếp đến GH Miền Bắc và cả nước đă chứng minh những vấn nạn có thật trong Giáo hội, đó là sự thiếu hiệp thông, thiếu thái độ đúng mực cần thiết, thỏa hiệp với sự ác, với bất công, bạo lực và bỏ qua số phận những người nghèo khó, đau khổ… đi ngược đường hướng của Hội Thánh Chúa. Điều này đă dẫn đến những lo lắng, thất vọng của nhiều giáo dân, tu sĩ… lần đầu tiên sự thật đă được kêu gọi phải lên tiếng và những tiếng nói phản ứng đă cất lên mạnh mẽ.

GP Hưng Hóa cũng là mô h́nh thu nhỏ của vấn nạn này, ở đó có một ĐGM uy quyền nhưng thiếu uy dũng, ở đó có một ĐGM thiếu t́nh hiệp thông, nhiều khi thỏa hiệp với sự ác, với bạo quyền mà không bênh vực lẽ phải, người công chính, người nghèo…

Ở đó có một ĐGM chấp nhận một chế độ xin – cho và không muốn nghe những lời góp ư. Cũng ở đó giáo dân thấy rơ và hiểu rằng Giáo phận đang được điều hành không phải bởi một Đức Giám mục với ư Chúa Thánh linh soi sáng, mà là một chức sắc được công an chỉ đạo và chính quyền sai khiến. Hiện nay, chính sách cai trị của cộng sản là: “Hèn với giặc, hung hăn với dân” th́ ở GP này, cách thực hiện của ĐGM cũng đang đi theo đường lối đó.

Và cũng ở đó, những lời lẽ đẹp đẽ của Kinh Thánh: “Thiên Chúa đă giao cho chúng tôi công việc phục vụ, nên chúng tôi không sờn ḷng nản chí. Trái lại, chúng tôi khước từ những hành động ám muội, đáng xấu hổ, và không dùng mưu mô mà xử trí, cũng chẳng xuyên tạc lời Thiên Chúa; nhưng chúng tôi giăi bày sự thật” (2 Cr 4, 1-2) th́ ĐGM vẫn dùng một cách trơn tru để biện bạch cho sự thỏa hiệp của ḿnh mà không tự vấn lương tâm.

 

Nữ Vương Công Lư