Hết cho thuê rừng, lại cho thuê biển!

 

Đỗ Hiếu,

phóng viên RFA

 

Một băi biển ở Việt Nam

Ngoài việc cho thuê rừng gây bao quan ngại cho môi trường và an ninh quốc pḥng, nay Việt nam lại tính tới chuyện cho nước ngoài thuê cả biển.

 

Người dân xót xa

Theo báo chí trong nước th́ diện tích mặt nước ven bờ từ Quảng Ninh, vào đến Khánh Ḥa, Ninh Thuận, Vũng Tàu, Kiên Giang, Phú Quốc đang được chuyển nhượng cho tư nhân, trong đó có các nhà đầu tư nước ngoài.

Mặt khác, các băi tắm ven biển rất đẹp ở Đà Nẵng, Quảng Nam, Ninh Thuận, Nha Trang, Phú Quốc, cũng được giao cho các doanh nhân trong và ngoài nước tự khoanh vùng hoặc thuê dài hạn. Nhiều đoạn bờ biển trở thành bất khả xâm phạm không chỉ với các du khách mà c̣n ngay cả với người địa phương.

Qua quyết định số 123, ban hành năm 2006, chánh phủ cho phép các ngư dân được thuê diện tích mặt biển để nuôi trồng thủy sản, tuy nhiên chủ trương ấy đă không được chấp hành đúng đắn, v́ một số địa phương lại ưu tiên cấp phép cho các chủ đầu tư nước ngoài thuê, để tiến hành các dịch vụ như: kinh doanh khách sạn, mở nhà hàng, khu nghỉ mát, phát triển du lịch, công nghiệp, khai thác thủy hải sản.

Theo Vietnamnet online th́ việc sang nhượng cho người nước ngoài sẽ khiến một số băi biển có nguy cơ bị “băm nhỏ” và “phong tỏa”, v́ người dân địa phương bị gạt ra ngoài, nhường chỗ cho doanh nhân ngoại quốc. Vẫn theo báo này th́ có một số địa phương muốn khai thác gấp quyết định 123, nên cần phải làm thật nhanh, gọn, nếu sau này, có sự thay đổi nào từ trung ương, th́ sẽ mất đi cơ hội “ngàn năm một thuở” ấy.

Được biết, doanh nghiệp thuê diện tích rộng nhất, lâu năm nhất là công ty ngọc trai của Đài Loan, hoạt động tại Nha Trang, với trên 440 hecta. Các công ty nước ngoài khác của Nhật Bản, Na Uy cũng được thuê bờ biển để nuôi ngọc trai, cá lồng. Ngoài ra, ở các huyện Vạn Ninh, Ninh Ḥa, hàng ngàn hecta mặt nước biển cũng được chuyển nhượng cho công ty nước ngoài để nuôi trồng thủy sản, kinh doanh du lịch và mở mang công nghiệp đóng tàu.

Ông Chánh, một ngư dân ở Vạn Ninh, Nha Trang bày tỏ nỗi niềm xót xa của chính ḿnh, cũng như của những cư dân quanh đó:

“Công ty nước ngoài được thuê mặt bằng vùng biển Bắc Cam Ranh, để tiến hành xây các khu nghỉ mát, resort, quyền sử dụng của họ được cấp lâu dài 50 năm, 30 năm. Không biết bằng cách nào mà một số người Trung Quốc thu góp những sổ đỏ, về quyền cho sử dụng, tôi không hiểu được, móc ngoéo trong đó th́ không biết thế nào, điều đó rất đáng buồn.” 

Dịp này, ông nhắc lại những  khó khăn mà các ngư phủ gặp phải khi ra khơi kiếm sống:

“Khi gặp nạn nằm ngoài biển, bị mấy anh Trung Quốc bắt, đánh đập, bỏ đói, c̣n Việt Nam khi bắt được người ta là đối xử nhân đạo, cái đó trên báo có đăng.”

Mặc dù có thắc mắc khi thấy biển được cho nước ngoài thuê, nhưng làm người dân th́ chẳng ai dám mở miệng. Ông nói tiếp:

“Ḿnh yêu nước thầm lặng, chứ phát biểu ra như dùng truyền đơn, đi biểu t́nh, nói này kia th́ ḿnh không được quyền nói, chỉ nói bằng ánh mắt thôi, ngao ngán lắm. Ở Nha Trang đă có quá nhiều công ty thuê băi biển, nên khi người dân muốn ra đó th́ khó khăn lắm, phải băng qua mặt bằng do người ta sử dụng, nếu người ta không thích cho dân đi qua th́ họ có quyền giăng hàng rào, người ta cấm. Những khắc khoải, ưu tư, sầu năo th́ ít khi dám biểu lộ, nói ra không có lợi ǵ cho ḿnh.”

 

Hoàng hôn trên biển Nha Trang.

Lợi bất cập hại

Mặt khác, khi được hỏi quan điểm của ông, về việc nhà nước Việt Nam, “hết cho thuê rừng, lại cho thuê biển”, từ Hà Nội, tiến sĩ Lê Đăng Doanh, chuyên gia kinh tế, nguyên cố vấn của chánh phủ nhấn mạnh:

“Băi biển rất đẹp ở miền Trung, miền Nam ở Hạ Long, nhà đầu tư nước ngoài họ độc chiếm. Ở một số nơi người dân trong nước gặp khó khăn khi đi tắm ở băi biển của ḿnh, họ phải đi quá xa, t́nh h́nh đó đă được phát hiện. Tôi mới vừa ở Hội An, có cuộc hội thảo về du lịch miền Trung, tôi cũng có nêu vấn đề đó lên. Khi Việt Nam muốn thu hút những nhà đầu tư nước ngoài th́ cho họ một số ưu đăi, như là được xây dựng khu nghỉ dưỡng, khu resort, ngay sát bờ biển và họ độc chiếm nơi đó, không thuê pḥng của họ th́ không vào được.

Theo tôi, về mặt pháp luật, th́ cần phải quy định rất rơ, băi biển, bờ sông, thắng cảnh đẹp, là tài sản công cộng, phải được mở ra cho toàn dân, được tiếp cận, không được cho tư nhân thuê, không được ngăn cản người dân đến đó, để được hưởng thụ không khí nơi ấy. T́nh h́nh đó có thật, Việt Nam đang cố gắng rút kinh nghiệm, nhưng theo tôi, điều ǵ xảy ra rồi th́ khó có thể làm lại được.”

Theo ông th́, nhà nước Việt Nam phải có chính sách rơ ràng, minh bạch, khi ra quyết định cho doanh nhân nước ngoài được thuê biển, hầu tránh hậu quả không hay về sau:

“Trong tương lai, tôi hy vọng chuyện này sẽ được đưa ra thành luật, thực hiện một cách nghiêm túc hơn. Trước mắt, có lẽ những băi biển đă cho thuê rồi th́ không thể nào lấy lại được cho đến khi hợp đồng hết hạn, và đó là sự việc đă rồi, đáng tiếc.”

Để t́m hiểu thêm về khía cạnh luật pháp liên quan đến chuyện Việt Nam cho thuê biển, luật sư Bùi Quang Nghiêm, thuộc Đoàn Luật sư thành phố Hồ Chí Minh, phân tích như sau:

“Cho thuê đất trồng rừng hay cho thuê băi biển để nuôi trồng hải sản, th́ đấy là việc của các địa phương và của chánh phủ, nếu như những việc ấy không ảnh hưởng đến an ninh quốc pḥng và đem lại lợi ích kinh tế, tức là mang lại lợi lộc cho ngân sách, đem lại công ăn việc làm cho người dân th́ tôi nghĩ rằng, chúng ta phải chấp nhận.

Cái đó th́ tôi tin rằng các nhà chính trị họ có tính toán, tôi không thể hơn họ về chuyện đó được. Theo kinh nghiệm và hoạt động nghề nghiệp của tôi th́ tôi có làm cho một vài vụ việc liên quan đến các thương nhân Đài Loan thuê mặt nước ở bờ biển để họ nuôi trồng thủy sản, tận mắt tôi chứng kiến th́ phải nói rằng, họ mang lại lợi ích kinh tế rất lớn cho chính doanh nghiệp đó, đem lại việc làm và thu nhập cho người lao động. Những ǵ tôi nh́n thấy th́ thật sự là nó có lợi ích.”

Các cơ quan truyền thông Việt Ngữ cũng cho rằng, việc cho người nước ngoài được thuê mặt biển sẽ gây căng thẳng, mất an ninh, làm mất quyền giao thông, mất quyền khai thác của người dân trên vùng biển quê hương ḿnh. Nếu nhà nước Việt Nam không suy xét cẩn trọng th́ cả một dân tộc phải trả giá rất đắt trong hiện tại và măi về sau.