Trong khoảng thời gian một năm trở lại đây, chức vụ TGM Sài G̣n tương lai được Hồng Y Mẫn và một số vị có chức vụ trong HĐGMVN ủng hộ GM giáo phận Mỹ Tho Bùi Văn Đọc. Trong thực tế, thời gian qua, Hồng Y Mẫn đă tạo rất nhiều điều kiện để GM Mỹ Tho làm một số công việc tại Tổng giáo phận Sài G̣n như những bước đi làm quen, chuẩn bị cho việc kế tục chức TGM Sài G̣n.

Riêng về GM Bùi Văn Đọc, người ta đă có thể “đọc” được rất rơ những tư tưởng và hành động cũng như suy nghĩ qua các bài viết “Phương hướng đối thoại và hợp tác”… đă được đưa lên sau bài giảng trong cuộc hành hương Roma tháng 6/2009 và đă có nhiều tiếng nói phản ứng. V́ vậy, việc nhà nước CSVN chấp nhận phương án này là điều hết sức dễ hiểu.

Nhưng gần đây lại có tin rằng Hồng Y Mẫn muốn cơ cấu GM Phụ tá Nguyễn Văn Khảm lên vị trí TGM Sài G̣n. Việc Hồng Y Mẫn bất chợt đổi ư muốn đưa GM phụ tá của ḿnh lên kế nhiệm khiến cho HĐGMVN khó xử và một cuộc “mặc cả” tất yếu đă phải diễn ra giữa nhà nước cộng sản và HĐGMVN, và giữa các vị có chức quyền trong HĐGM.

Đến cuộc họp của HĐGMVN kỳ này, Hồng Y Mẫn và một số vị trong HĐGMVN t́m cách đưa GM Phụ tá Nguyễn Văn Khảm ra làm TGM Hà Nội thay thế TGM Giuse Ngô Quang Kiệt nhằm giải quyết sự việc “nhất cử lưỡng tiện”. Được như vậy, GM Mỹ Tho Bùi Văn Đọc lên TGM Sài G̣n và giải quyết được vụ việc TGM Hà Nội thỏa ư nhà nước cách “êm đẹp”.

Nếu cuộc họp thường niên này thống nhất những đề cử của HĐGMVN đưa ra, GM Mỹ Tho sẽ tiếp tục được chọn làm Tổng Giám mục Sài G̣n và GM phụ tá TGP Sài G̣n sẽ tiếp quản chức vụ TGM Hà Nội thay cho Đức tổng Giuse Ngô Quang Kiệt bị buộc phải đi dưỡng bệnh dài ngày tại Roma “theo lệnh của Ṭa Thánh”.

Nên nhớ rằng cuộc mặc cả này đă diễn ra trước khi diễn ra cuộc họp Hội nghị thường niên của HĐGMVN và nhận được sự đồng thuận cao từ phía nhà nước cộng sản. Chính v́ thế, người ta dễ hiểu tại sao trong cuộc giao ban báo chí hàng tuần diễn ra sáng ngày 6/4/2010, báo chí VN đă được lệnh như thể mọi chuyện đă rồi: “Nếu ông Kiệt có bị chuyển đi nơi khác th́ không được đưa tin và hăy coi như đây là chuyện nội bộ của chúng nó” và việc bàn ai sẽ lên thay Đức Tổng Kiệt tại Ṭa Tổng Giám mục Hà Nội tại cuộc họp tại Băi Dâu những ngày qua chỉ c̣n mang tính h́nh thức.

Và để ngăn chặn trước những tiếng nói chỉ trích có thể xảy ra khi HĐGMVN chính thức công bố người lên thay Đức Tổng Kiệt, ngày 3/4/2010, Gm. Bùi Văn Đọc trong bài viết “Hiện t́nh Giáo Hội” đăng trên Vietcatholic đă rào trước đón sau và kêu gọi mọi người hăy lên tiếng bảo vệ các vị lănh đạo Giáo hội trước các “thế lực thù địch” (rất giống cộng sản, coi người lên tiếng bảo vệ sự thật là thế lực thù địch).

Bên cạnh đó, một sự thật hiển nhiên mà ai cũng có thể nhận thấy là quyết ư của cộng sản Hà Nội từ lâu đă muốn thuyên chuyển Đức tổng Kiệt ra khỏi Hà Nội và người về thay Đức Tổng Kiệt phải là ứng viên được chọn theo đề nghị của nhà nước và HĐGMVN sẽ đứng ra đề nghị để được nhà nước chấp thuận.

Gm. Nguyễn Văn Khảm là người đáp ứng được những yêu cầu trên. Trong hàng ngũ các Giám mục Việt Nam hiện nay, Gm. Nguyễn Văn Khảm vốn được tiếng là dẻo ăn nói, khéo léo trong việc thuyết phục giáo dân. Do đó, cả hai phía đều hy vọng sự hiện diện của Gm. Khảm tại Ṭa Giám mục Hà Nội sẽ ḱm nén được những tiếng thở dài của đại bộ phận những người công giáo Miền bắc đă phải chịu quá nhiều bất công từ trước tới nay.

Một vấn đề khác cũng khá quan trọng, Gm. Nguyễn Văn Khảm là người có quan hệ tốt với các vị Giám mục hiện đang giữ các chức vụ quan trọng trong HĐGMVN như Gm. Chủ tịch Nguyễn Văn Nhơn, GM Vơ Đức Minh, phó Tổng thư kư HĐGMVN, Đức Hồng Y Phạm Minh Mẫn và với cả chuẩn Tổng Giám mục Sài G̣n Gm. Bùi Văn Đọc. Những mối tương quan tốt đẹp này sẽ là một hậu thuẫn vô cùng to lớn giúp Gm. Nguyễn Văn Khảm dễ dàng chu toàn trách nhiệm chăn dắt đoàn chiên Tổng giáo phận Hà Nội theo những dự phóng của cả hai phía.

Bên cạnh đó, theo những thông tin nhận được, bài viết “HĐGMVN lên tiếng hay không lên tiếng” trong vụ việc Đồng Chiêm, tạo ra nhiều bức xúc trong toàn thể Giáo hội trong và ngoài nước về thái độ của HĐGM b́nh chân như vại khi Thánh giá bị đập tan là của GM Nguyễn Văn Khảm.

Với nhà nước Cộng sản, khi đọc được tư tưởng và cách hành động của Giám mục Nguyễn Văn Khảm – qua bài viết đă cách nào đó bày tỏ thái độ của ḿnh trước các vấn đề xă hội…nên được nhà nước chấp nhận là người kế tục Đức Tổng Kiệt th́ không có ǵ đáng ngạc nhiên.

GM Nguyễn Văn Khảm c̣n được coi là người có khả năng thuyết giáo trong các bài giảng của ḿnh khi c̣n là linh mục. Tuy nhiên, theo nhận định của Giáo dân Hà Nội, th́ ngày nay, giáo hội “cần những chứng nhân của Chúa Kito mà không cần những thầy dạy”. Đă đến lúc, những lời thuyết giáo dù hay đến đâu nhưng không có hành động thực tế hoặc ngược lại trong hành động thực tế chỉ c̣n là những lời sáo rỗng mà thôi.

V́ vậy, sự mặc cả vẫn c̣n được tiếp tục. Theo tin nhận được, hiện nay Ṭa Thánh cũng đang quan tâm và chú ư đến sự phản ứng của dư luận trong và ngoài nước, nhất là của người Công giáo Việt Nam trong việc giải quyết vấn đề này.

Một vấn đề dễ thấy là gần đây, đa số các GM được bổ nhiệm và được nhà nước nhất trí dễ dàng là các vị được đưa từ các Giáo phận Miền Nam ra Bắc.

V́ sao có hiện tượng đó, điều chỉ có thể giải thích là các GM xuất phát từ miền Nam ra rất dễ có sự “hợp tác” với nhà nước cách êm đẹp hơn các GM xuất thân từ miền Bắc. Điều này đă được thực tế chứng minh. Chính cố GM Phaolo Lê Đắc Trọng đă nói rơ điều này trong Hồi kư của ḿnh. Trường hợp TGM Giuse Ngô Quang Kiệt là một trường hợp ngoại lệ và hi hữu..

Nếu những quyết ư của nhà nước Cộng sản VN đều được HĐGMVN đáp ứng cách này hay cách khác để có một HĐGMVN im lặng trước các tội ác gây ra cho giáo dân và nhân dân dưới chiêu bài “đối thoại” và thỏa hiệp như hiện nay… th́ nhà nước CSVN đă có thể nghĩ tới việc thành lập một “HĐGMVN quốc doanh” với khẩu hiệu “Kinh Thánh, Dân Tộc và Chủ nghĩa xă hội” là điều không xa lắm.

Trong lúc này, điều cần nhất đối với các tín hữu và những người yêu chuộng công lư là cầu nguyện để ư Chúa được thể hiện.

Ngày 8/4/2010

BLV