![]() ![]()
Fax: +493046795841 www.thongtinberlin.de - www.thongtinberlin.net - www.dvtnradio.com - www.dvtnradio.de
|
Trí nhớ giảm sút phải làm sao?
Đôi lúc, bạn có cảm giác mất trí nhớ tạm
thời nên chẳng biết mình đang và cần làm gì?
Càng lớn tuổi, con người càng hay quên.
Đó là lý do bạn nên quan tâm, chăm sóc cho "bộ
nhớ" của mình từ bây giờ.
Trí nhớ và hoạt động trí tuệ nói chung là
chức năng thần kinh cao cấp của con người.
Ở mỗi người, trí nhớ lại có những phương
thức hoạt động phù hợp với hoàn cảnh nghề
nghiệp, gia đình, vị thế xã hội của họ. Trí
nhớ ngắn hay dài hạn đều phụ thuộc vào não
bộ.
Người ta phân biệt hai loại trí nhớ
ngắn hạn và dài hạn.
Trí nhớ ngắn hạn là khả
năng lưu giữ những thông tin mới tiếp nhận
trong vài giây, trước khi nó được củng cố để
giữ lại lâu dài.
Trí nhớ dài hạn là quá
trình lưu giữ các thông tin tiếp nhận được
và con người có thể nhớ tới chúng sau một
thời gian.
Dù ngắn hay dài hạn, việc hình thành và duy
trì trí nhớ đều trông cậy vào một khu vực
nằm sâu trong não bộ, gọi là vùng
hippocampus.
Bên cạnh nó là vùng hạnh nhân (amygdala),
tạo cảm xúc, in dấu những ký ức của mỗi
người. Lớp ngoài của võ não lưu giữ trí nhớ
dài hạn ở những khu vực khác nhau nhờ những
loại hình thông tin đa dạng như ngôn ngữ,
cử chỉ, cảm giác...
Để những vùng nói trên hoạt động hiệu quả,
các động mạch nuôi não phải thông suốt để
não có đủ ô-xy, năng lượng, các chất dẫn
truyền thần kinh không thiếu hụt và các
"khớp thần kinh" (synase) được bảo tồn.
Tuy nhiên, trong thực tế, những điều kiện đó
dễ bị xâm hại do tác động của nhiều yếu tố,
khiến chúng ta sa sút trí tuệ, mất trí nhớ,
bị bệnh Alzheimer, Parkinson...
Những phương pháp cải thiện trí nhớ
hiệu quả:
Kẻ thù nguy hiểm nhất của trí nhớ là
stress. Trong gia đình cũng như
ngoài xã hội, mọi người đều chịu nhiều áp
lực. Không ít người bị stress trầm trọng
khiến cơ thể phóng thích nhiều cortisol
(hormone stress), làm tổn thương vùng
hippocampus.
Mặt khác, stress còn làm giảm, thậm chí mất
tập trung. Ngoài ra, cortisol còn thúc đẩy
việc sản xuất insulin, ngăn không cho vùng
hippocampus sử dụng đủ đường huyết để não có
năng lượng cho việc ghi nhớ. Hơn thế stress
còn gây khó khăn cho việc "truy cập" ký ức
đã được lưu giữ.
Dưới đây là các cách giúp cải thiện trí
nhớ:
1. Hóa giải stress bằng phương pháp thiền hay yoga. Đây là cách gỡ bỏ các áp lực, làm trùng giãn tâm thần, tăng khả năng tập trung... Ngoài ra, bạn có thể luyện tập thể lực ngoài trời như bơi lội, đi bộ, đạp xe, tập aerobic... Hoạt động thể lực chính là biện pháp đốt cháy stress, vì chúng cho tim tăng cung lượng máu tới não và các phủ tạng, khiến tinh thần phấn chấn, sảng khoái.
2. Tập thể dục cho não bằng cách đọc sách, báo, lướt các trang web lành mạnh và bổ ích. Đồng thời, bạn nên chơi các trò chơi trí tuệ như ô chữ, cờ tướng (hoặc cờ vua), học ngoại ngữ hay chơi một loại nhạc cụ nào đó... Cách này làm tăng lượng ô-xy tới não, thúc đẩy quá trình dịch chuyển từ bộ nhớ ngắn hạn sang dài hạn.
3. Một chế độ dinh dưỡng đầy đủ và cân đối,
nhiều rau, trái cây, giúp tăng cường các
chất dinh dưỡng như lecithin (có trong dầu
đậu nành, trứng, lạc, mầm lúa mạch, gan),
vitamin C (trong cam, chanh, rau, quả) và
các vitamin nhóm B (trong gan, thận, thịt
nạc, sữa, yoghurt).
Tất cả các chất này hỗ trợ cho việc sản xuất
chất dẫn truyền thần kinh acetylchline.
Thức ăn của não: Các a-xít béo omega-3 như
DHA được coi là "thức ăn của não". Chúng có
nhiều trong các loài cá biển vùng nước lạnh
như cá hồi, cá trích... giúp bù đắp một
lượng đáng kể chất xám của não. Chất béo
trong não làm thành các màng tế bào và giữ
vai trò quan trọng trong hoạt động sống còn
của tế bào não. Các nơ-ron thần kinh cũng
rất giàu a-xít béo omega-3 còn giúp cân bằng
xảm xúc lành mạnh và tâm trạng tích cực ở
người cao tuổi. DHA cũng là thành phần
chính của các "khớp thần kinh". Nhiều công
trình nghiên cứu đã cho thấy, các chất chống
ô-xy hóa từ rau, trái cây, các quả mọng (mâm
xôi), khoai lang, cà chua, bông cải xanh, củ
cải đường, cam, nho, quả cherry, kiwi, gấc...
làm giảm đáng kể nguy cơ suy giảm trí nhớ di
chứng trung hòa hoặc vô hiệu hóa các gốc tự
do. Ngoài ra, các chất chống ô-xy hóa còn
cải thiện dòng chảy ô-xy qua cơ thể và não.
Với những người cao tuổi, chế độ ăn hạn chế
năng lượng xem ra rất hữu ích. Họ sẽ tránh
được các nguy cơ thừa cân, béo phì, dẫn tới
những bệnh mạn tính như cao huyết áp, đái
tháo đường, bệnh tim mạch...
Chúng không những đe dọa khả năng ghi nhớ mà
cả sinh mạng người cao tuổi.
Nước: Não có chừng 50% nước
cho nên bạn phải uống đủ nước (1.500-2.000ml
mỗi ngày) để thủy hợp (hydrate hóa) não dễ
dàng. Thiếu nước hoặc mất nước nhẹ có thể
làm gia tăng hormone stress, khiến não bị
tổn thương, giảm thiểu trí nhứ. Bạn có thể
uống nước sôi để nguội hoặc nước trà. Trong
trà có nhiều chất tăng thư giãn tâm thần,
tăng sự lanh lợi, hoạt bát... Thế nhưng,
bạn cần tránh uống trà đặc vào buổi tối vì
có thể dẫn đến mất ngủ.
Rượu vang đỏ: Mỗi ngày, bạn
nên uống một đến hai ly rượu vang đỏ. Chúng
có tác dụng làm giãn nở mạch máu. Các chất
chống ô-xy hóa trong rượu còn bảo vệ tế bào
não, qua đó cải thiện trí nhớ của bạn. Tuy
nhiên, không nên lạm dụng rượu vì uống nhiều
làm tăng cholesterol, nguy cơ xơ vữa động
mạch và cản trở dòng máu tới não.
Các nghiên cứu của Đại học Harvard, Mỹ, đã
chứng minh, người lạm dụng rượu thường kém
tập trung. Khi tham gia những thử nghiệm về
nhận thức, họ kém hơn hẳn những người uống
rượu vang có chừng mực.
4. Phải tạo được giấc ngủ tốt để giúp não củng cố trí nhớ ngắn hạn cũng như dài hạn. Nghiên cứu của Đại học Lubeck , Đức, đã cho thấy sự sáng tạo và khả năng giải quyết vấn đề có liên quan mật thiết đến giấc ngủ đầy đủ của mỗi người. Chứng mất ngủ hay chứng ngừng thở khi ngủ làm cho người ta mệt mỏi nên không thể tập trung.
5. Kiểm soát tốt những căn bệnh mãn tính như cao huyết áp, đái tháo đường... cũng là một giải pháp hữu hiệu để tăng cường trí nhớ.
6. Lối sống tích cực, lạc quan, cởi mở có tác động rất lớn trong việc giảm thiểu nguy cơ trầm cảm, nhất là đối với phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh và những người lớn tuổi. Đồng thời, cách này còn cải thiện đáng kể trí nhớ và các hoạt động trí tuệ nói chung.