“Trong thời đại bùng nổ thông tin, biết rằng không thể ngăn chặn được những nguồn tin bất lợi cho Đảng trên internet, trên các website, nên chuyện buộc thôi việc cô Nguyễn Thị Bích Hạnh, phải chăng như một tṛ lấy đó làm gương cho những ai muốn hướng học sinh đến việc đi t́m hiểu và lư giải những sự thật mà Đảng không hề mong muốn?”

***

Nhân chuyện Thạc Sĩ Nguyễn Thị Bích Hạnh, giáo viên dạy môn văn tại trường Trung học phổ thông chuyên Nguyễn Bỉnh Khiêm, bị Sở Giáo Dục Đào Tạo tỉnh Quảng Nam buộc thôi việc hôm 1 tháng 6, 2009 v́ lư do“sử dụng bục giảng làm nơi tuyên truyền những nội dung trái với quan điểm của chính sách; xuyên tạc đường lối của Đảng, chủ trương pháp luật của Nhà nước, vi phạm quan điểm nội dung giáo dục trong việc cập nhập khai thác, truyền bá trang web phản động, phản giáo dục,” tôi mang những thắc mắc của ḿnh trao đổi cùng một số thầy cô giáo dạy văn tại Việt Nam để hiểu thêm vấn đề.

Và thế là từ “Đôi mắt” của nhân vật trong truyện, ông thầy đó đă “liên hệ thực tế” để chứng minh cái nh́n đó tuy có phiến diện nhưng cũng đúng trong cuộc sống hằng ngày. Rồi thầy giáo này đưa ra những bằng chứng chung chung như có những người lên nắm quyền nhưng thực ra không có kiến thức chuyên môn mà chỉ v́ những công lao trong kháng chiến, hay v́ muốn đề cao “giai cấp nông dân” nên người ta cứ cho họ những chức danh, đặt họ vào những vị trí không phù hợp, vân vân…

Nói chung, tất cả những điều người thầy đó nói đều đúng với thực tế, không nhằm chỉ vào một ai. Nhưng ‘tai vách mạch rừng,’ lời ông thầy nói đă đến tai ‘lănh đạo’ và ông thầy ‘lănh đạn’ với tội danh “tuyên truyền những điều không có trong sách vở, làm ảnh hưởng đến uy tín của Đảng và Nhà nước, gây hoang mang cho thế hệ trẻ…”

Nghe kể như vậy, tôi phán ngay: Vậy th́ cứ sách vở mà dạy, đừng thèm dẫn chứng liên hệ thực tiễn chi cho phiền phức!

“Ồ, như vậy th́ không được. Yêu cầu của Bộ Giáo Dục-Đào Tạo là dạy học th́ phải có ứng dụng liên hệ đến thực tế. Nếu không th́ bài dạy sẽ không đạt yêu cầu.”

“Vậy th́ liên hệ thực tế đến đâu là vừa?” tôi tiếp tục thắc mắc.

Một người bạn khác thâm trầm và nhiều kinh nghiệm trong chuyện dạy học cho biết:

“Thực tế là không hề có bất kỳ một qui định cụ thể nào của Bộ Giáo Dục - Đào Tạo về việc đưa ví dụ dẫn chứng minh họa cho bài học cả, ngoài việc nói chung chung giáo dục phổ thông phải mang tính định hướng, mang tính sư phạm, không quá khích, chỉ trích, đi ngược lại đường lối chính sách.”

“Nếu thử nh́n lại vấn đề của cô Hạnh, những ví dụ minh họa mà cô Hạnh đă đưa ra trong bài giảng của ḿnh là đúng hay sai dưới góc nh́n chuyên môn, và liệu đă vi phạm như thế nào về việc định hướng cho học sinh?” tôi nói.

Một người bạn khác thừa nhận: “Ví dụ hay nhất là cô Hạnh đưa ra về cách trả lời phỏng vấn của ông Nông Đức Mạnh. Nh́n ở khía cạnh nội dung bài học ‘Cách phỏng vấn và trả lời phỏng vấn’ th́ đó là một minh họa rất tốt. Việc cô Hạnh nhắc nhở học sinh nên biết tiếp thu và ‘xử lư’ thông tin trên các trang web cũng là một định hướng đúng. Nếu tôi dạy, tôi cũng sẽ nói tương tự như thế.”

Thế th́ tại sao cô Hạnh lại bị buộc tội xuyên tạc, phản động?

Mấy người bạn cười ư nhị: “Môn văn trong nhà trường hiện nay là một môn học “nhạy cảm.” Người thầy giáo cô giáo dạy văn ngày nay không chỉ là dạy cái hay cái đẹp của văn chương mà c̣n phải biết định hướng thẩm mỹ, giúp học sinh có nhận thức đúng đắn nữa. Văn phải đi liền với chính trị! V́ vậy để tránh những “tai nạn nghề nghiệp,” tốt nhất vẫn là phải biết ‘khéo léo,’ tránh đề cập đến những ǵ liên quan đến lănh tụ, đến các quan. Họ đă được thần thánh hóa rồi th́ coi như ‘tránh voi chẳng xấu mặt nào,’ chứ láng cháng đụng đến, thánh đâm cho một nhát th́ toi mạng.

Hơn nữa chuyện chữ nghĩa một khi đă bị lên bàn mổ th́ có trăm phương ngh́n cách để người ta mổ xẻ, bóc tách. Kẻ thương hiểu tốt, người xấu hiểu gian. Bài giảng hôm nay với những dẫn chứng minh họa được coi là hùng hồn, thiết thực, nhưng ở đây, đâu ai nói trước được chuyện ngày mai những lời nói tưởng như gió bay lại trở thành tai họa!

Cũng cần nhắc lại, vào dịp hè năm ngoái, ngay sau đợt tập huấn thay sách giáo khoa cho các giáo viên ở Sài G̣n, Ban Bảo Vệ Chính Trị Nội Bộ đă đến gặp người chịu trách nhiệm về môn văn của Sở Giáo Dục – Đào Tạo thành phố này để điều tra khi có nguồn tin cho rằng trong các giáo viên có sự lưu truyền những ấn phẩm, những đường dẫn (link) liên quan đến việc nói xấu lănh tụ, Đảng, và nhà nước. Các tài liệu ghi chép, các “thẻ nhớ”, USB của các giáo viên tham gia bị kiểm tra. Không t́m ra bằng chứng bất kỳ nào. Các thầy cô giáo không ‘ngu’ như họ tưởng!

Trong thời đại bùng nổ thông tin, biết rằng không thể ngăn chặn được những nguồn tin bất lợi cho Đảng trên internet, trên các website, nên chuyện buộc thôi việc cô Nguyễn Thị Bích Hạnh, phải chăng như một tṛ lấy đó làm gương cho những ai muốn hướng học sinh đến việc đi t́m hiểu và lư giải những sự thật mà Đảng không hề mong muốn?