| Video Tài Liệu | Audio Tài Liệu | Nhạc | Tin Tức & Thời Sự |
B́nh
Luận  |
Tam Ṭa? Chuyện Nhỏ!
Pascal Nguyễn Ngọc Tỉnh ofm
Người người hiệp thông
Sau khi gửi thư đề ngày 21-07-2009 cấp báo về việc trên 20 giáo dân
thuộc giáo xứ Tam Toà, Quảng B́nh đă bị Công an Quảng B́nh đánh đập
tàn nhẫn và đang bị giam giữ, Toà Giám mục Giáo phận Vinh đă nhận
được rất nhiều thư hiệp thông đến từ khắp nơi trong nước và cả từ
nước ngoài. Người đầu tiên gửi thư hiệp thông là cha Phạm Văn Phương,
giáo xứ Ngọc Xá, giáo phận Bắc Ninh, kế đến là cha Phạm Trung Thành,
Giám Tỉnh Ḍng Chúa Cứu Thế. Tiếp theo sau là nhiều linh mục cũng
như giáo dân. Đặc biệt có luật sự Lê Trần Luật, luật sư của anh chị
em Thái Hà hiện đang gặp nhiều khó khăn, cũng biên thư hiệp thông và
tuyên bố sẵn sàng giúp nếu anh chị em tín hữu Tam Toà cần sự “hỗ trợ
pháp lư” (23-07-2009). C̣n trong giới sinh viên, ngay sau khi hay
tin anh Giu-se Nguyễn Văn Thông, Trưởng ban Đại diện Sinh viên Công
Giáo địa phận Vinh tại Hà Nội bị bắt ngày 26-07-2009 th́ ngày
27-07-2009 Hội Sinh viên Công Giáo Tổng Giáo Phận Hà Nội đă ra thông
báo khẩn kêu gọi các bạn sinh viên hiệp thông cầu nguyện và ra tuyên
cáo yêu cầu chính quyền trả tự do cho anh Thông. C̣n ở hải ngoại,
hưởng ứng lời kêu gọi của Liên hiệp Truyền Thông Công Giáo ngày
25-07-2009 th́ cùng ngày, cha Nguyễn Thanh Liêm, Chủ tịch Liên đoàn
Công Giáo Việt Nam tại Hoa Kỳ đă có thư hiệp thông gửi đức cha
Nguyễn Văn Nhơn, Chủ tịch HĐGM/VN nhân vụ Tam Toà. Và thư hiệp thông
mới nhất là của đức cha Osca Solis thuộc Uỷ Ban Á châu Thái B́nh
Dương của Giáo phận Los Angeles, Hoa Kỳ gửi cha Nguyễn Thanh Liêm.
Lănh đạo giáo phận Vinh
May cho Tam Toà là từ năm 2006 Tam Toà thuộc giáo phận Vinh (nếu c̣n
thuộc giáo phận Huế, chẳng biết Tam Toà có được số phận may mắn hơn
đan viện Thiên An hay không). Người đứng đầu giáo phận Vinh là đức
cha Phao-lô Ma-ri-a Cao Đ́nh Thuyên, vị cao tuổi nhất trong các giám
mục đương chức đă nổi tiếng từ vụ Thái Hà với lời tuyên bố đanh thép
: “Việc của Thái Hà cũng là việc của Vinh”. Tuy đang ở nước ngoài,
nhưng qua lá thư đề ngày 22-07-2009 viết tại Hoa Kỳ “gửi cha Tổng
Đại Diện, quư cha, quư tu sĩ, chủng sinh và toàn thể anh chị em,
cách riêng giáo dân Tam Toà, nhất là những anh chị em bị đánh đập và
bắt giữ”, ngài tỏ ra an tâm, v́ như lời ngài nói : “Tôi tin tưởng
vào sự khôn ngoan và nhiệt thành của quư cha với gần 500 ngàn giáo
dân giáo phận Vinh”. Khi cùng một số linh mục Vinh đến thăm Thái Hà,
những lời tuyên bố cũng như cách làm của đức cha Thuyên cho thấy
ngài đă có một chọn lựa dứt khoát : Đoàn kết mới đem lại sức mạnh,
và t́nh đoàn kết phải được thể hiện qua việc làm, đúng như lời thánh
Gia-cô-bê : đức tin không đi đôi với việc làm là đức tin chết. Nay
nổ ra vụ Tam Toà, một địa điểm trong giáo phận của đức cha Thuyên,
ngài viết : “Tôi an tâm hơn khi biết quư cha cùng tất cả anh chị em
đang cùng ‘một ḷng một ư’ làm nên sức mạnh của những người tin Chúa,
và đang hết ḿnh v́ giáo phận trong t́nh hiệp thông và liên đới.” Và
cứ nh́n những ǵ đă diễn ra trong giáo phận Vinh trong vụ Tam Toà
cũng thấy đức giám mục Vinh có lư để an tâm : 7 giờ sáng Chúa nhật
26-07 vừa qua, tất cả các tín hữu Công Giáo đều tập trung về một
trong 18 nhà thờ giáo hạt để cầu nguyện với con số tổng cộng trên
200.000. Các linh mục một ḷng đoàn kết, cho thấy các ngài là những
mục tử cương quyết cùng nhau bảo vệ đoàn chiên.
Sự im lặng đáng sợ
Trong khi ở trong nước cũng như từ nước ngoài, các tín hữu bày tỏ
t́nh hiệp thông với Tam Toà như vừa nói ở trên, th́ ở trong nước các
giám mục hoàn toàn im hơi lặng tiếng, khiến nhiều người ngạc nhiên.
Thật ra th́ nếu nh́n lại các sự việc đă diễn ra trong những năm gần
đây, ta sẽ không ngạc nhiên trước sự im lặng của các ngài, khi xảy
ra vụ cha Nguyễn Văn Lư chẳng hạn. Chắc hẳn sự im lặng của các giám
mục đă khiến Chủ tịch Nguyễn Minh Triết nghĩ ḿnh có lư do để tuyên
bố với hăng CNN Hoa Kỳ: “HĐGM/VN và Toà Thánh Va-ti-can cũng đồng
t́nh và ủng hộ việc xét xử linh mục Nguyễn Văn Lư” (Tuổi Trẻ ngày
07-07-2007). Ngay ngày hôm sau, 08-07-2007 đức cha Nguyễn Văn Hoà,
Chủ Tịch HĐGM/VN đă phản ứng ngay. Ngài viết : “Câu trả lời của cụ
Chủ tịch Nước Nguyễn Minh Triết ‘HĐGM/VN và Toà Thánh Va-ti-can cũng
đồng t́nh với chúng tôi’ là không đúng sự thật.” Giả sử Chủ tịch
Nước nói như thế này : “Ông linh mục Nguyễn Văn Lư vi phạm luật pháp
Việt Nam th́ bị xử lư theo luật pháp Việt Nam, và bản án 8 năm tù
giam là thoả đáng, bằng cớ là trong số các vị giám mục là lănh đạo
của ông linh mục Lư, không có vị nào lên tiếng phản đối hết”. Trong
giả thuyết đó, chẳng biết đức cha Chủ tịch HĐGM/VN sẽ phản ứng như
thế nào.
Trở lại vụ Thái Hà
Vụ Thái Hà nổ ra ngay trước Hội nghị các giám mục tại Xuân Lộc. HĐGM/VN
đă nhận được thư ông Nguyễn Thế Thảo, chủ tịch UBND/Tp Hà Nội tố cáo
“Toà Tổng giám mục Hà Nội mà đứng đầu là Tổng giám mục Ngô Quang
Kiệt và Nhà thờ Thái Hà, mà đứng đầu là linh mục Vũ Khởi Phụng cùng
các giáo sỹ Nguyễn Văn Khải, Nguyễn Văn Thật, Nguyễn Ngọc Nam Phong…
đă kích động, lôi kéo giáo sỹ, giáo dân hoạt động tôn giáo trái pháp
luật và có những hành vi vi phạm pháp luật, gây mất an ninh trật tự
trên địa bàn Thành phố”, văn thư đề ngày 23-07-2008. Trong văn thư
trả lời đề ngày 25-09-2008, đức cha Nguyễn Văn Nhơn, Chủ tịch HĐGM/VN
trả lời rằng các vị nói trên “Không làm bất cứ điều ǵ ngược lại
giáo luật hiện hành của Giáo Hội Công Giáo.” Lời thanh minh chỉ có
bấy nhiêu. Hoá ra Đức Cha Chủ tịch HĐGM/VN không biết hay không nhớ
tài liệu vô tiền khoáng hậu trong lịch sử Giáo Hội Công Giáo Việt
Nam chỉ cách Đại hội tại Xuân lộc có 6 năm, đó là lá thư ngỏ gửi
lănh đạo các cơ quan lập pháp của Nhà Nước Việt Nam nhân Hội nghị
thường niên của HĐGM tại Hà Nội từ ngày 7 đến ngày 12-10-2002 trong
đó các giám mục phản bác cơ chế xin-cho của chế độ. Và tội tầy đ́nh
của đức cha Ngô Quang Kiệt Tổng Giám mục Hà Nội là đă công khái phản
bác cơ chế xin-cho đó trong cuộc họp với UBND Tp Hà Nội ngày
20-09-2008.
Một chút tưởng tượng
Nếu sau lời tuyên bố đức cha Ngô Quang Kiệt không làm bất cứ điều ǵ
ngược lại giáo luật hiện hành của Giáo Hội Công Giáo, mà đức cha Chủ
tịch HĐGM/VN nói thêm : “Khi phản bác cơ chế xin-cho, đức cha Ngô
Quang Kiệt đă lấy lại lập trường của HĐGM/VN sau Hội nghị 2002 trong
thư chung đă gửi các cơ quan luật pháp vào thời điểm nói trên.” Nếu
có được một lời khẳng định như thế, mọi sự sẽ hoàn toàn khác so với
những ǵ chúng ta chứng kiến thời gian vừa qua.
Thư ngỏ của HĐGM/VN năm 2002 vừa nói hoàn toàn đi theo nguyên tắc
đồng hành với Dân Tộc của thư chung năm 1980. Nhưng nay nh́n lại, ta
có cảm tưởng HĐGM/VN chỉ muốn đưa ra những nguyên tắc trừu tượng mà
thôi chứ không đi vào thực tế, v́ khi nổ ra những vấn đề xă hội như
tham nhũng, dân oan, và gần đây nhất là vụ bauxite Tây Nguyên th́
không thấy động tĩnh ǵ từ phía HĐGM, trong khi người người đều mạnh
mẽ lên tiếng trước hiểm hoạ khôn lường đe doạ đến sự tồn vong của
Dân Tộc.
Những vấn đề lớn
Có vẻ như khi nổ ra vấn đề bauxite, các giám mục Việt Nam đang bận
tâm lo chuẩn bị cho chuyến đi “ad limina” nên phải tránh mọi động
thái khiến Nhà Nước kiếm cớ gây khó dễ. Nay đi về b́nh an rồi th́
lại phải lo nhiều chuyện lớn khác : nào là chuẩn bị mừng Năm Thánh
2010 kỷ niệm 50 năm thành lập hàng giáo phẩm Việt Nam, nào là ứng xử
ra sao cho hợp với hoàn cảnh, v́ cuối năm nay Chủ tịch Nước thăm Toà
Thánh Va-ti-can, đưa quan hệ Việt Nam – Va-ti-can lên một tầm cao
mới, biết đâu là thiết lập quan hệ ngoại giao b́nh thường, và biết
đâu Giáo Hội Việt Nam sẽ được vui mừng tiếp đón Đức Thánh Cha nhân
chuyến tông du của ngài sang Nam Triều Tiên vào năm 2011 ? Bên cạnh
những chuyện đại sự như thế, nhà thờ và nhà ḍng Mến Thánh Giá Thủ
Thiêm đâu có là ǵ, Tam Toà cũng thế, chỉ là chuyện nhỏ… Chẳng biết
có phải đây là lư do khiến các giám mục Việt Nam giữ miệng làm thinh
như ta đang chứng kiến.
Vài suy nghĩ
Hồi Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thăm Va-ti-can, có người bảo : sắp có
bang giao giữa Toà Thánh và Việt Nam rồi. Tôi nói với mấy người bạn
: Cứ chờ đi : Hồi Hội nghị Pa-ri, phải mất 6 tháng mới thoả thuận
được về h́nh thù của cái bàn hôi nghị, th́ nay các phái đoàn của Toà
Thánh cứ việc đi đi về về ṃn cả dép, chưa chắc ǵ đă có bang giao.
Điều này xem ra đúng. Mà giả như nay mai có một vị sứ thần Toà Thánh
ở Hà Nội, th́ ta cũng chớ vội mừng : thử hỏi tại thủ đô Hà Nội, ông
đại sứ của cường quốc số 1 là Hoa Kỳ, đă làm được ǵ để chính quyền
cộng sản Việt Nam bớt độc tài, thối nát ? C̣n chuyện đức giáo hoàng
sang Việt Nam, th́ trong hoàn cảnh b́nh thường, có người tín hữu nào
lại không mong điều đó. Nhưng trong hoàn cảnh thực tế, có lẽ mơ điều
đó chỉ là mơ chuyện hăo huyền. Và giả như để có được một cuộc viếng
thăm như thế, cái giá phải trả là ngậm miệng làm thinh mặc cho các
nhà đấu tranh cho dân chủ cứ nối tiếp nhau vào tù, mặc cho chuyện
khai thác Tây Nguyên cứ việc tiếp tục, dù chẳng lợi lộc ǵ về kinh
tế, môi trường bị huỷ hoại, an ninh quốc pḥng bị xâm phạm, nguy cơ
tiếp nối “một ngàn năm nô lệ giặc Tàu” là không tránh khỏi, mặc cho
ngư dân ở nhà th́ chết đói, mà ra biển th́ bị tàu Trung Quốc tấn
công, v.v… Cái giá phải trả thật là quá cao so với niềm vui được đón
tiếp đức giáo hoàng. Điều ta c̣n phải lo âu là nếu lănh đạo tôn giáo
v́ muốn yên thân lo việc đạo mà nhắm mắt làm ngơ cho bạo quyền mặc
sức lộng hành, phỉ báng sự thật, bóp chết tự do, chà đạp công lư,
th́ liệu đạo Chúa Ki-tô trên đất nước này có c̣n là men trong bột,
là muối cho đời nữa chăng ?
Kết luận
Là công dân Việt Nam, tôi thấm thía nỗi đau của người nông dân bị
cướp đất, của ngư dân phải ở nhà nhịn đói, không dám đi ra biển, của
những trí thức muốn xây dựng đất nước, nhưng chỉ v́ dám nghĩ khác
đảng cộng sản mà phải vào tù. Là tín hữu Chúa Ki-tô, tôi xót xa khi
thấy anh chị em đồng đạo ở Thái Hà, ở Tam Toà bị bách hại. Nhất là
tôi thất vọng trước vẻ thờ ơ lạnh lùng của những bậc cha mẹ của tôi
trong đời sống đức tin. Nhưng tôi an tâm vững chí khi nhớ lại lời
ông Moóc-đo-khai nói với hoàng hậu Ét-te : “Đến lúc này mà con vẫn
cứ ngậm miệng làm thinh th́ người tín hữu sẽ nhận được sự trợ giúp
và giải cứu từ một nơi khác” (Et 4,14).
Sài-g̣n, ngày 31 tháng 07 năm 2009
Pascal Nguyễn Ngọc Tỉnh ofm --