– Em bày ra ăn vịt là để giải đen thôi. Vừa gặp một chuyện bực ḿnh hết cỡ, chán không tả được. Đúng là bị “sao quả tạ” chiếu.

– Cô vừa đi Côte d’Azur về mà.. Ở vùng du lịch nổi tiếng thế giới mà c̣n chán th́ ở đâu vui? Có chuyện ǵ vậy?

– À, em vừa phải đi làm hướng dẫn viên du lịch cho một đoàn khách “đế vương” từ trong nước qua. Ḿnh xa nước lâu, tưởng gặp đồng hương th́ vui lắm, hoá ra không phải, toàn chuyện khó chịu. Nhưng thôi, em đă loại những “con giời” ấy ra khỏi bộ nhớ rồi của ḿnh rồi, không muốn nhắc đến nữa.

– Th́ kể nghe nào – chúng tôi nhao nhao nhao đ̣i – Cứ biến mọi bực ḿnh thành chuyện vui đi.

Cô miễn cưỡng: Ừ, các anh chị muốn nghe th́ em đành lôi từ “thùng rác” lên vậy. Chuyện là thế này:

Ngày 12/07 em nhận được 1 cú phone của đại diện Vietravel đề nghị làm hướng dẫn viên cho một đoàn khách từ Việt Nam sang trong 4 ngày từ ngày 16/07 tới ngày 19/07 đi xuống vùng biển Côte d’Azur. Em từ chối phắt v́ cháu em từ Tây ban nha về Hà Nội sẽ quá cảnh ở Paris chơi với em vài hôm tới 17/07 mới về. “Chị cố giúp em, ngày 17 em sẽ chịu trách nhiệm đưa cháu chị ra sân bay”. Đúng là trời xui đất khiến, em nể quá đành nhận lời.

* * *

Ngày 16/07 chuyến tàu tốc hành TGV 6177 khởi hành từ Paris lúc 13h50 đă đưa tôi và họ – một đoàn khách du lịch của Vô tuyến Truyền h́nh Việt Nam tới Nice, thủ phủ phía nam nước Pháp vùng Alpes – Maritimes. Thời gian kéo dài 5 tiếng rưỡi trên tàu tôi có dịp làm quen với các “thượng đế” của Vietravel. Đó là ba cặp vợ chồng và một em nhỏ 10 tuổi: vợ chồng chị Nguyễn Thị Kim Nhung và con gái 10 tuổi; vợ chồng anh Nguyễn Ngọc Tuệ; vợ chồng anh Lại Văn Sâm (1). Trong chuyến đi này qua chuyện tṛ tôi được biết hai cặp vợ chồng anh Tuệ và anh Sâm là khách mời của chị Nhung. Chị Nhung đă chi ra một khoản tiền gần 20.000 USD (khoảng 5000 USD/người) để chiêu đăi 2 cán bộ của Đài Truyền h́nh Việt Nam cùng với các phu nhân của họ đi du lịch 2 nước Tây Âu là Pháp và Hy Lạp (Greece) chỉ v́ họ là những người bạn “tử tế” của chị ta.

Chị Nhung phàn nàn với tôi: “chỉ v́ để lấy visa cho 2 vị này (chị hất hàm về phía vợ chồng anh Tuệ) mà em phải mua tour du lịch của Vietravel đắt hơn đi riêng rất nhiều. Em chồng em ở Pháp có thể làm giấy mời, nhưng mời với tư cách cá nhân, lấy được visa ít nhất phải chờ 1 tháng, chỉ có đi theo tour du lịch th́ mới có visa nhanh”.

Đến lúc ấy tôi mới hiểu ra: không phải v́ t́nh bạn thân thiết mà chị này mời các cán bộ nhà nước đi du ngoạn nước ngoài. Chị Nhung mời là có mục đích. Khi chị làm một cử chỉ “tử tế” với người mà chị mời th́ khách cũng phải cư xử thế nào cho xứng đáng với chị ta một Nhà Sản xuất Phim truyền h́nh và Quảng cáo.

Tôi hiểu: cái ǵ cũng có giá của nó, mặt hàng đă được bán.

Tới Nice là 19g20, đoàn đă có xe đến đón. Theo lịch tŕnh đoàn sẽ ở ba đêm 16, 17, 18/07 tại khách sạn Novotel-Nice Centre, 8–10 Parvis de l’Europe 06300 Nice. Xe chở cả đoàn chỉ là xe chở thuê, không có người khuân vác hành lư lên xuống xe. Chị Nhung bắt đầu lên tiếng phàn nàn, chê bai cách tổ chức của Vietravel.

Nhận pḥng xong (pḥng 429 – vợ chồng chị Nhung và con; pḥng 421– vợ chồng anh Tuệ; pḥng 432 – vợ chồng anh Sâm) tôi dẫn khách đi ăn tối tại khu thành cổ phía gần bờ biển. Khách đ̣i ăn đồ biển ở nhà hàng Le Grand Bleu, 24 cours Saleya 06300 Nice, đối diện với dinh thự nguy nga, lấp lánh ánh đèn của Công tước de Savoie thuở trước.

Tôi thông báo với khách là họ phải trả tiền những thức uống khách tự ư gọi thêm ngoài quy định nhưng chị Nhung liền phản đối và đ̣i tôi phải thanh toán. Tôi buộc phải gọi điện về Paris cho đại diện của Vietravel và yêu cầu họ trực tiếp nói chuyện với chị Nhung. Cuối cùng chị Nhung đă phải thuận trả khoản tiền này.

Thế là kết thúc ngày đầu tiên với đoàn này.

Ngày 17/07 tôi đưa đoàn đi Monaco thay v́ đi Cannes như lịch tŕnh đă định, lư do là trong số họ có anh Tuệ đă tới Cannes nhiều lần và cả đoàn nhất nhất làm theo đ̣i hỏi của anh ta. Trên đường tới Monaco, mặc dù không có trong chương tŕnh nhưng tôi đă đưa họ đi thăm nhà thờ chính thống giáo Nga ở Nice thờ Thánh Nicolas xây dựng từ đầu thế kỷ trước(1912) v́ trong đoàn có bốn người đă từng tốt nghiệp đại học tại Liên Xô.

Đoàn tiếp tục đi Monaco, lái xe hôm đó rất tử tế đă dừng xe dọc đường cho khách chụp ảnh toàn cảnh vùng biển từ trên cao. Đến nơi tôi giới thiệu về mảnh đất vỏn vẹn có 1,5 cây số vuông nằm phía nam dưới chân dăy núi Alpes, giáp với Địa Trung Hải nổi tiếng với cái tên Vương quốc Monaco, hấp dẫn biết bao du khách từ năm châu, bốn bể. Tôi nói về lịch sử ra đời của Vương quốc độc lập và tự trị Monaco, về chính sách miễn trừ thuế khoá ở đây và điểm qua những danh lam thắng cảnh để khách có thể tham quan và chụp ảnh như bảo tàng Đại dương học, khu Vườn lạ, Casino Monte Carlo…

Khách muốn ăn trưa ở một nhà hàng cạnh Casino, tôi phải giải thích cho họ biết ở nhà hàng này mỗi suất ăn phải mất tối thiểu 300 euros, và mức chi trả này không có trong chương tŕnh. Sau đấy, tôi nói với lái xe đưa chúng tôi tới EZE ăn trưa với số tiền định sẵn tại nhà hàng Gascogne, Place de la Colette, 06360 EZE.

Sau bữa ăn trưa tôi dẫn khách đi thăm Xưởng làm nước hoa và sản phẩm mỹ phẩm ở EZE. Tôi dự định dẫn họ quay lại Monaco xem khu Vườn lạ, nhưng cả đoàn quyết định không đi thăm khu vườn đó nữa mà trở về Monaco là để “các chị em đi shopping và các anh em tới Casino đánh bạc”. Tới Monaco tôi để các “thượng đế” làm theo ư họ và hẹn họ đến 19h giờ có mặt tại địa điểm tập kết để quay về Nice.

Khi gặp lại mọi người tôi được biết anh Sâm sau 45 phút đă nướng mất 500 euros cho ṣng bạc nổi tiếng này. Trị giá số tiền này có thể nuôi sống một gia đ́nh nông dân Việt nam trong một năm.

Chị Hải (vợ anh Tuệ) sau khi lên xe liền đề nghị đi ăn cơm tàu ở Nice. Tôi nói với lái xe dẫn khách tới quán tàu với giá cả phải chăng. Lái xe nói với tôi ở Nice có một quán tàu cực ngon theo kiểu buffet giá 15 euros một người, tôi đồng ư.

Lái xe đưa khách về Nice tới thẳng quán Fast-foods nói trên. Quán này rộng răi, sạch sẽ, rất nhiều món nóng (8 món), món nguội (6 món) và tráng miệng (6 món). Tôi không thể ngờ được phản ứng của đoàn khách “sang trọng” này khi họ bước chân vào quán ăn. Chị Nhung giăy lên, cương quyết không ăn ở đây, nói đây là quán ăn “bụi” cuả bọn Campuchia, rằng chị và các người bạn “tử tế” của chị không thể dùng bữa ở đây được và đ̣i tôi gọi taxi đi nơi khác ăn cơm tây. Đến lần này, tôi phải giải thích với mọi người là theo nguyên tắc khách du lịch theo đoàn không được cầm thực đơn gọi mà do hướng dẫn viên chọn và đặt món ăn theo mức định sẵn.

Phản ứng của anh Tuệ c̣n tệ hơn. Anh ta nói với tôi: “Bà thử nh́n mặt tôi xem có phải là mặt ăn mày, chết đói hay không? Có phải tôi đến đây để xin một bữa ăn hay không?...” Tôi nh́n anh ta và nhớ ngay tới một phóng sự truyền h́nh trong đó Polpot cũng chỉ vào mặt ḿnh như anh Tuệ và hỏi người phóng viên Pháp: “Est-ce que je suis méchant?” (Tôi có phải là người độc ác hay không?)

Các “khách hàng – thượng đế” này hoàn toàn không có một chút hiểu biết ǵ về những nguyên tắc cơ bản của kiểu đi du lịch theo đoàn.

Cuối cùng không c̣n cách nào khác tôi đành bảo họ trở ra xe đi t́m quán ăn khác cho những con người trưởng giả học làm sang này.

Đến một quán ăn tàu chị Nhung bảo xe dừng lại, tất cả bọn họ vào đó, anh Thông (chồng chị Nhung, là một người gốc Hoa) thản nhiên gọi món ăn bằng tiếng Trung Quốc. Tôi thanh toán ngay tiền ăn và bước nhanh ra ngoài.

Ngày 18/07/2007

Sáng ngày ra khi xuống dùng bữa điểm tâm tại khách sạn, mọi người trong đoàn trông thấy tôi không chào hỏi. Tôi hẹn gặp cả đoàn ở ngoài sảnh. Khi có mặt tất cả mọi người tôi thông báo là xe đang đợi bên ngoài để đi Cannes theo đúng lịch tŕnh.

Anh Nguyễn Ngọc Tuệ vừa lấy tay chỉ vào mặt tôi vừa hét lên, chửi bới đại diện của Vietravel:

– Nó ép tôi đi Cannes à, nó đè tôi à, nó “bắt cởi trần phải cởi trần, cho may ô mới được phần may ô” à? Nhưng tôi nói cho bà biết trong đời tôi, tôi có một cái sướng là bao giờ cũng làm theo ư ḿnh. Hôm nay chúng tôi sẽ ở lại Nice, không đi Cannes.

Tôi nói: “Anh có quyền không đi Cannes, nhưng anh phải kư vào đây để ghi lại rằng đây quyết định của anh, chứ không phải là của Vietravel”.

– Tôi không kư mà là cô Nhung kư với Vietravel - anh ta né tránh. Chính đại diện của Vietravel thay đổi lịch tŕnh, nó bắt chúng tôi vừa xuống máy bay đă đi Reims. Con vô văn hoá, con lưu manh, bà về bà nói lại với nó là tôi có cả ngành truyền thông trong tay, tôi có đầy đủ phương tiện để trị nó. Đừng tưởng có kiến thức là có văn hoá đâu…

Có lẽ anh Tuệ thực sự không hiểu là anh ta đang bôi nhọ chính bản thân ḿnh, bôi nhọ cơ quan Văn hoá Truyền thông Việt Nam mà anh ta làm đại diện qua những ngôn từ, hành vi của ḿnh. Tôi nh́n anh Tuệ và mường tượng ra những phương tiện mà anh ta có thể dùng để trị những người mà anh ta không ưa. Thật hài hước! Trong xă hội loài người văn minh như hiện nay một kẻ thiếu văn hoá lại làm trong một cơ quan văn hoá, tự cho phép ḿnh hành xử một cách vô văn hoá, trắng trợn vu khống và sỉ nhục người khác chỉ v́ người ta không làm theo ư anh ta. Phải chăng anh Nguyễn Ngọc Tuệ mắc chứng cuồng ngôn, hay tâm thần? Một người b́nh thường không bao giờ xử sự như vậy.

Tôi báo với lái xe là khách không đi Cannes hôm nay mà ở lại Nice mua sắm. Xe chở họ tới Nice Etoiles và hẹn đón họ đi ăn trưa ở gần khách sạn Méridien vào khoảng 13h.

Đến 13h tôi điện thoại cho khách v́ không thấy họ đến điểm hẹn. Hóa ra là họ đă tự đến quán ăn Nhật Bản – 27 rue d’ Angleterre và đang gọi thực đơn. Tôi đến đó t́m họ và được thông báo là họ sẽ bay về Paris tối nay, bỏ chuyến tàu trở lại Paris ngày hôm sau. Chị Nhung đă đ̣i lại tôi 7 chiếc vé tàu trở về Paris của họ (đi ngày hôm sau 19/07). Tôi đă đưa lại vé cho chị ấy sau khi hỏi lại đại diện của Vietravel.

Tiếp đó tôi lại lấy xe chở một số người đi làm vé máy bay và một số đến trung tâm mua sắm, hẹn 18h30 quay lại đón. Tất cả những việc này đều nằm ngoài lịch tŕnh, nhưng để chiều các “thượng đế” của Vietravel, tôi đă làm như vậy.

Đúng giờ hẹn tôi tới đón khách đưa về khách sạn để họ kịp trả pḥng và thu xếp hành lư bay về Paris chuyến tối. Trước khi lên đường anh Tuệ c̣n gầm lên nói là nếu cần anh ta có thể gọi taxi mà không cần đến xe đưa rước nữa. Lúc đó đă là 19h30.

Đến 19h40 tôi tiễn mọi người ra xe đi sân bay, chúc họ thượng lộ b́nh an về Paris.

* * *

– Anh nghĩ ǵ về những đồng hương của chúng ta sau câu chuyện vừa rồi? Có nên giữ lại họ trong bộ nhớ hay không? Cô bạn hỏi tôi.

Tôi trả lời rằng phải coi đó là sự không may, một tai nạn có thể xảy ra trong đường đời. Quên hay nhớ những rủi ro mà ḿnh gặp phải c̣n tuỳ thuộc vào con người cụ thể và trường hợp cụ thể .

Tôi có cách nói nước đôi, tù mù như vậy v́ không muốn phủ nhận ngay tức khắc cái ngớ ngẩn, bảo thủ của ḿnh – một người đang đứng trước ngưỡng của tuổi tác. Nhưng trong đáy sâu của tâm hồn tôi hiểu ra một lẽ là cần nh́n sự việc, con người đúng với giá trị thật của nó. Chắc là có sự tiêu cực trong việc mua bán giờ quảng cáo ở Đài Truyền h́nh Việt Nam.

– Anh muốn biết “hồi sau” của họ ở Hy lạp không? Cô mỉm cười nói tiếp.

Cô bé hướng dẫn ở Athens cho biết: “đoàn khách này lạ lắm cô ạ. Do máy bay của họ đến sớm 15 phút, nên họ không t́m thấy cháu ngay. Đến khi gặp cháu rồi họ không thèm chào hỏi và c̣n dọa nếu đợi thêm 5 phút nữa mà không gặp cháu là họ bắt taxi về khách sạn. Một ông trong đoàn hét tướng lên là chỉ có thằng điên th́ mới đến Hy Lạp. Đến Delphes cháu muốn thuê hướng dẫn viên địa phương nói về truyền thuyết Hy Lạp ở đây th́ họ bảo là không cần. Cháu có cảm tưởng là họ chỉ mau mau chóng chóng để về quán nhà cháu ăn đồ biển thôi. À, mà cô ạ, họ cũng chẳng cho tiền tip sau khi nhân viên khách sạn chuyển hành lư của họ lên pḥng, làm cháu ngượng thay cho người Việt Nam ḿnh…”.

Đây là mấy ghi chép của tôi trong dịp nghỉ cuối tuần ở Normandie.
 

Quang Minh

------------------------------

Chú thích:  Ông Nguyễn Ngọc Tuệ hiện là giám đốc Trung tâm khai thác phim truyền h́nh Đài truyền h́nh Việt Nam; ông Lại Văn Sâm là Trưởng Ban Tin tức –Giải trí –Thể thao – Kinh tế của kênh truyền h́nh VTV3 – đài Truyền h́nh Việt Nam.

Đúng là bọn từ vượn lên người.