Văn hóa nói nhảm…

“Nếu một vật có bốn chân mà không phải là cái ghế; có hai cánh mà không phải là máy bay; bơi được mà không phải là tầu ngầm th́ anh Tầu xực ráo!”
(Hoàng tử Philip – Chồng của Nữ Hoàng Anh Elizabeth Đệ Nhị)
“If it has four legs and it isn’t a chair; if it has two wings and it isn’t a plane; and if it swims and it isn’t a submarine, the Chinese will eat it!”
(Prince Philip – The husband of Queen Elizabeth II)

Lời ráo đầu:
Lịch sử nói chung ít khi ghi lại những lời nói nhảm… Trong thực tế, việc nói nhảm đă có từ lúc con người biết dùng lời nói để liên lạc với nhau, trước cả khi chữ viết được phát minh. Già hay trẻ; nổi tiếng hay vô danh tiểu tốt đều có cơ hội nói nhảm. Nói nhảm mới đúng là một “cơ hội b́nh đẳng” (one equal opportunity) cho mọi người!

Trần Văn Giang
*
Nguyên nhân nào làm con người nói nhảm (making dumb / stupid statements)?
Thật oái oăm! Tôi nhận thấy cái nguyên nhân chính làm con ngưới nói nhảm (và được ghi lại) là v́ họ là người có sẵn nhiều quyền lực, nổi tiếng… Ậy! Người thấp cổ bé họng cũng nói nhảm; nhưng lời nhảm của dân bé họng chẳng có ai quởn để ghi chép lại làm quái ǵ! Ai mà biết được? Hu ke?) Qua những gịng kế tiếp dưới đây, quí vị đọc giả sẽ có dịp đọc lại (và ôn lại) lời nói rất nhảm của các nhân vật “trí tuệ” lănh đạo đảng cs và Nhà nước csvn để rồi tự ḿnh đặt câu hỏi cho ḿnh:
“Tại sao lại có thể như thế được? Rồi đất nước ḿnh sẽ đi về đâu?”
Riêng phần tôi (người viết bài này) sẽ lần lượt viết kèm theo các lời nói nhảm cao cấp một vài lời bàn (cũng nhảm) gọi là “trước mua vui sau làm nghĩa.” Người viết e rằng bài này cũng lại bị liệt vào loại “nói nhảm.” E ngại là chuyện cá nhân, “equal opportunity,” c̣n phản ứng của đọc giả lại là chuyện khác. Tất cả c̣n tùy.
Đứng đầu danh sách nói nhảm phải kể chủ tịch nhà nước kiêm danh hài Nguyễn Minh Triết lùn. Câu nói bất hủ của Triết lùn trước quan viên thông tín quốc tế ở Havana, Cuba là:
“Cu ba ngủ th́ Cu ta thức!”
Trời đất! Nghe nói bi giờ trong nước Cu ta có nhiều tự do hơn lúc trước thành ra tôi cũng thắc mắc là nếu Cu ta thức và không chịu nằm yên th́ Cu ta đi theo lề bên phải hay lề bên trái? Tuy là đă có dậy dỗ, học tập tốt; và nhất là có cho thêm tự do nhưng Cu ta cũng chưa hẳn đă phân biệt được lề nào là lề bên phải? lề nào là lề bên trái? Cứ quờ quạng đi chàng hăng ở “làn” giữa th́ có ngày toi mạng như đồng chí (đ/c) Thượng tướng công an Nguyễn văn Hưởng đă “cảnh báo” ngày 26/07/2010 trong bài “Hăy hiểu đúng về nhân quyền Việt Nam” đăng trên ấn bản số 1 của “Tạp chí nhân quyền Việt Nam” như sau:
“Nước ta Đảng lănh đạo, không có phản biện ǵ cả, phản biện là phản động... Các anh muốn phản biện hả? Nhà tù c̣n nhiều chỗ lắm! Mà cũng chẳng cần bắt bớ tù đày làm ǵ; Thời buổi này, tai nạn giao thông là chuyện cơm bữa; Mà cũng chẳng cần tông xe làm ǵ, buổi sáng các vị đi uống cà phê, về tới nhà cứng đơ, không làm ǵ được nữa. Các nước người ta đều biết kĩ thuật này, chúng tôi cũng chẳng thua đâu.”
Ối giời đất ơi! Cường độ sự căng thẳng của từng câu một mỗi lúc gia tăng thêm! Hăi thật! Ông tướng (?) CA này mới thực sự là người đă thấm nhuần “tư tưởng và đạo đức HCM…” Không biết nhà nước và đảng ta c̣n có cái “chức” hay cái “hàm” nào cao hơn chức Thượng tướng để vinh thăng cho ông tướng này… Mà h́nh như đảng ta đă có sẵn một cái danh hiệu “xịn” hơn cái “hàm” Thượng tướng nhiều. Đó là danh hiệu “Nhân dân:” Thượng tướng nhà ta xứng đáng được tặng tước hiệu “Thượng tướng nhân dân;” Tương tự như các danh hiệu “cực” vinh dự “nhân dân” (do Hội đồng Thi đua và Khen thưởng Quốc gia xét và Chủ tịch nước Việt Nam kư quyết định trao tặng cho những những người đă có cống hiến xuất sắc trong sự nghiệp – theo như wikipedia vi-xi mô tả) khác như là Nhà giáo nhân dân, Nhà văn nhân dân, Nhà thơ nhân dân, Nhà thổ nhân dân, Kiến trúc sư nhân dân, Thầy thuốc nhân dân, Thầy chạy nhân dân, Kiểm sát viên nhân dân, Nghệ sĩ nhân dân, Bịt miệng nhân dân… Dân ngu khu đen khố rách áo ôm nếu cố gắng công tác “tốt” (?) chẳng hạn như bớt đái rong, bớt ỉa bậy… sẽ được phong “Nhân dân nhân dân.”(v́ đă có sẵn cái hai chữ “nhân dân” cao quư dính chặt ở khu từ hồi nào tới giờ rồi c̣n ǵ?)
Ngày 3 tháng 8 năm 2007, đ/c Lê Doăn Hợp Bộ trưởng Bộ 4T (Thông Tin - Truyền Thông) đă nhắn nhủ một lúc hơn 700 tờ báo… hại toàn quốc về vấn đề “lề phải lề trái” là:
“Quy chế quản lư báo chí chính là để cho chúng ta tự do hơn; lâu nay chúng ta quản lư theo mệnh lệnh. Chúng ta hoàn toàn có tự do nếu đi đúng lề bên phải, và chúng tôi cố gắng làm cho các đồng chí lề đường đó.”
Thật quư hóa cho làng báo… lố! Đ/c Bộ trưởng sợ là báo lố ta c̣n “mông muội” chẳng hiểu “quản lư” là cái củ cải ǵ (cơ sự là một số lớn các đồng chí Tổng biên tập / Phó tổng biên tập / biên tập viên… cho đến bi giờ vẫn c̣n chưa phân biệt được ‘quản lư’ với ‘quản ní’ mới chết chứ!) cho nên đ/c chí Bộ trưởng ra công làm phước giải nghĩa thêm cho thông thoáng chữ “quản lư” như thế này:
“Quản lư là ‘quản’ có ’lư.’ Bao gồm cả ‘đạo lư và ‘nguyên lư!’ ”
Lời giải nghĩa thật tài t́nh tương tự như “một sợi chỉ đỏ xuyên suốt chiều dầy” của cuốn tự điển Việt Nam. Thật đáng đồng tiền bát gạo của chức vụ / vai tṛ bộ trưởng chính phủ nước xă hội chủ nghĩa Việt Nam. Kể ra, các đ/c của bộ chính trị người nào cũng sáng dạ và không ngại nhiệt liệt bồi dưỡng cho kho tàng chữ nghĩa trong sáng của Kách mệnh.
Thực ra, theo tôi, đ/c Lê Dơan Hợp muốn nói thế này này (tiếng Mỹ nó nói nôm na là “You know what I mean?”):
“Phải bịt mồm những ‘thằng’ chống đối cái ‘tự do ngôn luận’ mà đảng và nhà nước đă vạch ra cho báo chí.”
Đă hiểu chưa nào?
“Tự do ngôn luận” là món ăn xa xỉ của xứ sở loại “ra đầu ngơ là gặp công an (?)” như Việt Nam độc lập tự do hạnh phúc. Đ/c Nguyễn Viết Thịnh, Đại biểu quốc hội (?) thành phố Hà Nội đă lên tiếng dùm cho đám “dân chúng nghèo” rồi mà:
“Nhân quyền là những giá trị chung. Nhưng sự áp dụng nhân quyền là tùy thuộc mức độ kinh tế của quần chúng: Đối với dân chúng nghèo họ không quan tâm đến tự do ngôn luận mà quan tâm về sự ăn uống, đói no.”
Cán bộ lănh đạo đảng ta thật “nhất trí.” Lời “giải lư” này hoàn toàn hợp lẽ với câu trả lời trước đây của đ/c Nguyễn Cơ Thạch, cựu ngoại trưởng vi-xi.
Chuyện là một thời gian sau khi “giải phóng,” t́nh trạng kinh tế nước cộng ḥa xă hội chủ nghĩa Viêt nam thấy chẳng giống con giáp nào? Trong một buổi họp báo, báo chí và quan sát viên quốc tế có đặt câu hỏi với Nguyễn Cơ Thạch, về vấn đề quá chán ngán cho kinh tế “phát triển từng bước lên xă hội chủ nghĩa” của Việt Nam sau chiến tranh, th́ ngoại trưởng nước ta đă giải thích là:
“Không phải là chúng tôi (csvn) không làm được ǵ. Chúng tôi đă ‘phân phát’ sự nghèo đói đồng đều cho quần chúng.”
(Sau dây là nguyên văn lời của Nguyễn Cơ Thạch nói bằng Anh ngữ:
“We are not without accomplishment. We have managed to distribute the poverty equally.”)
Nhảm? Hay là sự thật? Câu trả lời của tôi có thể là: “Cả hai.” Lâu lắm mới nghe thấy cán bộ cao cấp TƯ đảng csvn nói được một câu nhảm mà nghe được, cần phải được “đánh giá cao!”…
Thời gian gần đây, cứ vài tháng là lại có vài trang mạng, “blogs” cá nhân đạp nhằm “lề bên trái” bị đánh cắp tên miền (hack domain name), mất bài (erase database), bị cài đặt virus độc địa v..v.. Ai là thủ phạm? Không cần phải chờ các kỹ thuật gia của các trang mạng t́m ra thủ phạm, Trung tướng công an Vũ hải Triều, Tổng cục phó tổng cục an ninh, trong một Hội nghị báo chí toàn quốc, đă công khai khoe thành tích là:
“Trong mấy tháng qua, bộ phận kĩ thuật của ta (tức tổng cục an ninh) đă phá sập trên 300 báo mạng và ‘blog’ cá nhân xấu.”
Các báo mạng và “blog” cá nhân đă nói ǵ? viết ǵ? mà bị đánh sập? Họ đă không theo chỉ thị của “quan chức” nhà nước là: không được chạm đến các đề tài “nhậy cảm” như “Trung quốc là đối tác,” “T́nh hữu nghị với 16 chữ vàng,” “vấn đề biển đông,” “kinh tế bên bờ vực thẳm,” “các đại gia và quan chức nhà nước liên quan đến các dự án có nhiều nghi vấn tiền bạc…” Riêng các báo, đài, điện báo trong nước “không thông hiểu nhiệm vụ chính trị” phi phạm th́ sẽ bị trừng phạt khắt khe (Tổng biên tập, phó tổng biên tập, biên tập viên… bị giáng chức, thuyên chuyển, viết bài phản tỉnh, kiểm thảo…)
Bác Hồ đă dạy dỗ và mô tả rơ ràng (?) cái “lề bên phải” là:
“… khi viết phải đặt vấn đề: Viết cái ǵ? Viết cho ai? Viết như thế nào?”
Nếu báo, đài, báo điện tử, “blog” cá nhân mà lỡ dại “nghe không rơ” th́ mau đọc đi đọc lại nhiều lần lời lẽ thật “súc tích hùng hồn” của Trung tá công an Hoàng Trọng Dũng “trao đổi” với blogger “Điếu Cày” Nguyễn Văn Hải trong tù như sau:
“Ở đây chỉ có tao và mày. Mày không khai ra th́ tao đánh cho bác sĩ nh́n mày không ra; luật sư mày t́m mày không thấy… Mày không khai ra th́ tao sẽ nhốt mày với tù nhân có bịnh Sida để cho mày nhiễm bệnh. Tao sẽ pha thuốc vào nước cho mày uống để mày tiêu chẩy cho đến mức suy kiệt mà chết.”
Hăi thật! “Nhảm” đâu không biết nhưng tôi thấy chẳng riêng ǵ Điếu cày (mà bất cứ ai!) chỉ nghe thoáng qua lời “răn đe đầy ấn tượng” này là “đảm bảo” rét ngay. Cương điệu của đ/c CA Hoàng Trọng Dũng cũng y chang lời của Thượng tướng CA Nguyễn Văn Hưởng nêu ra ở trên. Bố bảo cũng không dám hó hé theo bước chân của Điếu Cày! Vào thời đồ đồng, đồ đá người ta cũng dàn xếp các chuyện phải quấy, các khác biệt cá nhân bằng cách đẹp mắt như vậy: Cứ lấy thịt đè người là xong chuyện cả; đâu cần đến luật lệ làm chi cho mất ngày giờ. Cũng nên biết thêm Điếu cày bị bắt và bị đánh thê thảm chỉ v́ viết “blog” và phát áo thun liên quan đến vấn đề đang tranh căi: “Ḥang sa, Trường sa là của Việt Nam;” chứ Điếu cày không (chưa dám) biểu t́nh, chống đối chính phủ cs đâu! Bố bảo!…
Phải thẳng thắn công minh mà nói, lời nói nhảm có “đẳng cấp” cao cấp bậc nhất của chế độ ta phải là của đ/c Trần Quư Tường, Phó Cục trưởng Cục Quản lư KCB/Bộ Y tế. Đ/c Trần Quư Tường có lẽ học cùng trường làng với đ/c Triết lùn. Tuy nhiên lời của đ/c Trần Quư Tường nổi bật hơn lời của Triết lùn bởi v́ nó quàng theo cái “lô gíc” thâm thúy, cái “tư duy” khoa học phân tách theo biện chứng Mác-Lê của con người cộng sản. Đó là câu:
“Người có ṿng đo ngực trung b́nh dưới 72 cm không được cấp bằng lái hạng A1, tức cũng không được đi xe trên 50 cc.”
Cứ “tuân thủ” theo cách tính toán tỉ mỉ cặn kẽ như thế này th́ em Hồ Lệ Thu (người đẹp “quả bưởi” đứng tắm ṿi sen sau 5 phút mà bàn chân chưa kịp ướt! Mà không biết em Thu có nh́n thấy bàn chân của em không?) phải được “vô tư” cấp một bằng lái “đặc biệt” hạng A30 (hạng A1 là đồ bỏ!), tức là dư sức lái xe cỡ 1500 cc. Thiệt là chuyện bó tay, hết biết. Cũng may cho các em xấu số đă bị trời phạt phải mang bộ “ngực lép” (mà lại không có đủ kinh tế để bơm ví nâng cấp!) là đ/c Trần Quư Tường sau khi tỉnh táo hơn một tí (có lẽ nhờ nốc vài viên Viagra mua chợ đen? Theo lời đồn nhảm!) đă ra lệnh cho rút lại cái luật độc nhất vô nhị trên mặt đất này… Nếu gọi là chuyện chỉ có ở CHXHCN Việt Nam th́ cũng không có ǵ quá đáng!
Chưa hết đâu… Ngày 2 tháng 11 năm 2008, Bí thư thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị cũng tuyên bố thật hay khi trả lời “VietNamNet,” một trang mạng dưới sự kiểm soát của chính quyền cs, về trận mưa lụt ngày 31 tháng 10 gây thiệt hại nặng nề về sinh mạng và tài sản tại Hà Nội là:
“Nhân dân ta bây giờ so với ngày xưa (?) ỷ lại Nhà nước lắm. Cứ chờ trên về, chờ cung cấp cái này, hổ trợ cái kia chứ không đem hết sức ḿnh ra tự làm… trận mưa lụt là cuộc tổng diễn tập cho tương lai.”
Ơ hay nhể! Các loa phường vẫn quảng bá liên khúc bất tận là Nhà nước ta (đồng thời cũng có ghi hẳn hoi trên giấy trắng mực đen của Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam) là “Nhà nước của dân, v́ dân và do dân” th́ kể ra Nhà nước chỉ có một việc tối hậu là phải làm cho dân những ǵ họ không thể làm được; mà Nhà nước lo cho dân ḿnh chứ phải lo cho dân Tầu vị yểu củ cải muối ở tỉnh Cam Túc đâu (?) mà phải vội “chém vè,” tuyên bố nhảm. Thôi nhé em Hà Nội phố! Từ nay em đă biết thân phận thấp cổ bé họng th́ hăy cố gắng tập tạ, dưỡng sức trước; lần sau có lũ lụt th́ c̣n có sức mà tát nước (sang dất nhà hàng xóm?) lấy một ḿnh. Nhà nước đang bận tiếp đối tác thương mại đấy không có thời giờ rảnh đâu!

Lời kết
Tôi xin mượn một đoạn trích từ bản “Báo cáo Chính trị của Đảng csvn” để kết thúc bài “văn hóa nói nhảm:”
“Đây là môt vấn đề nghiêm túc (có lẽ là v/đ nói nhảm) và chúng ta phải nói với một thái độ nghiêm túc của một công dân ‘đi đúng lề bên phải’. Chúng ta có quyền yêu cầu người khác cũng ‘phải đi đúng lề bên phải’ như chúng ta, bất kỳ họ là ai! Như thế mới gọi là là “xây dựng xă hội công bằng dân chủ văn minh”

Thiệt t́nh!
Hết ư kiến!

Trần Văn Giang
Tháng 9 năm 2010