CẢM TƯỞNG VỀ BÀI GIẢNG TĨNH TÂM CỦA CỐ HỒNG Y NGUYỄN VĂN THUẬN

 

Người viết: Đaminh Phan văn Phước

 

Trong khi Ṭa Thánh Vatican đă soạn KINH XIN ƠN để Giáo Hội Công Giáo Hoàn Vũ đồng tâm, nhất trí đọc KINH này mà cầu xin với Thiên Chúa và nhờ Cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận bầu cử trước Nhan Thánh Chúa cho chúng ta thấy ngài ''sớm được vinh hiển trên bàn thờ'' th́, bên Việt Nam, Hội Đồng Giám Mục không dám chỉ thị cho các giáo xứ trong cả Nước vâng lời dạy của Vatican v́ sợ Nhà Nước bỏ tù người công khai phổ biến hay đọc Kinh ấy !

Trái lại, ở đất nước có tự do, dân chủ như tại Đức Quốc, giáo dân đă và sẽ tổ chức các buổi cầu nguyện, đọc Kinh vừa nêu. Tôi cũng in Kinh ấy ra để đọc mỗi tối và xem lại các bài giảng Tĩnh Tâm của Cố Hồng Y Thuận, trong đó có bài Suy Niệm thứ mười một: ''Làm Sao Phân Rẽ Được Thân Xác? - Để Thế Gian Tin''.

Cảm tưởng th́ nói sao cho xiết về một vĩ nhân của Thời Đại, về một người con ngoan, trung kiên của Giáo Hội, về một đầy tớ của mọi người, và nhất là về một Đức Cha Nha Trang đă từng hạ ḿnh ''xin tôi sai ngài làm người hầu bàn'' * cho anh em dự khóa Cursillo Nha Trang 12 – Huế I và Khóa Huế II tại Đại Chủng Viện Xuân Bích !

Đêm nay, 4 giờ sáng, đọc lại bài giảng của người đă được Vatican vinh danh như sau khi ngài tắt hơi:

                                         ''MỘT THÁNH SỐNG VỪA QUA ĐỜI !'' ,                                                

buồn da diết, nhưng cảm tạ Chúa, Mẹ Maria đă d́u dắt ngài, tôi cũng biết ơn Giáo Hội Công Giáo Việt Nam, trong đó có Thân Sinh ngài, đă hun đúc ngài trở thành chứng nhân cho Chúa ! Nhưng, càng cảm phục ngài bao nhiêu, tôi càng cảm thấy ê chề, xót xa cho Hàng Giáo Phẩm VN bây giờ, nhất là xấu hổ với Bà Con Bên Lương v́ Giáo Hội CGVN đă từng có giám mục, linh mục muốn giết ngài gián tiếp trong nhà tù cộng sản và v́, hiện nay, vẫn c̣n có người dùng Đại Hội Dân Chúa sắp tới để, cùng với Cộng Sản, cố t́nh cho rơi vào quên lăng 117 Thánh Tử Đạo, coi thường Án Phong Chân Phước cho Cố Hồng Y Thuận bằng cách tôn vinh Cố TGM B́nh là người đă tiếp tay cho Nhà Cầm Quyền đánh phá Giáo Hội CGVN !

Trước khi đính kèm bài Suy Niệm thứ mười một của Cố H.Y Thuận, tôi xin ghi lại lời kết trong bài  vừa nêu: ''Đức Giáo Hoàng Gioan XXIII đă nói: "Chúng ta không t́m biết ai có lư, ai sai, nhưng chỉ t́m những ǵ kết hiệp chúng ta."

Và tôi lại nghĩ ngay đến những mục tử đă, đang và sẽ c̣n ''làm ly tán Đoàn Chiên, chỉ đường cho sói vồ chiên!''

Kính thưa Đức Cố Hồng Y,

Chúng con cũng muốn noi gương nhân từ của ngài là ''không bao giờ kể tội của ai !'' Nhưng, càng nhân từ, càng tỏ ra cung kính đối với mục tử phản Chúa và Giáo Hội th́ họ lại càng làm tới. Nếu họ biết lỗi và tự thú để được ơn tha thứ của Chúa như Linh Mục Ba Lan kia đă làm th́ chúng con sẽ chạy đến ôm họ và yêu họ hơn bao giờ hết. Rất tiếc là họ yêu Đảng hơn Chúa và tất cả !!!

Kính lạy Đức Cố Hồng Y tha lỗi cho chúng con.

 

Đức Quốc, 23.9.2010

 

Ghi chú:

*Tôi sẽ kể lại chuyện Đức Cha Thuận Nha trang làm người hầu bàn !!!

 

       Đính kèm bài giảng:                                   Chứng Nhân Hy Vọng

 

(Các Bài Giảng Tĩnh Tâm của Đức Hồng Y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận cho Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II và Giáo Triều Rôma)

 

Bài Suy Niệm thứ mười một

Làm Sao Phân Rẽ Được Thân Xác?

Để thế gian tin

 

Tôi vẫn c̣n như trông thấy trước mắt buổi cử hành đại kết mở Cửa Thánh tại Đền Thờ Thánh Phaolô Ngoại Thành với sự tham dự của nhiều nhân vật lănh đạo thuộc các Giáo Hội khác nhau.

Tôi trông thấy Đức Thánh Cha quỳ trên ngưỡng Cửa Thánh cùng với Đức Tổng Giám Mục Chính Thống Athanasios và Đức Tổng Giám Mục Canterbury George Carey. Tôi thấy các vị nâng cao sách Tin Mừng hướng về bốn phương của trái đất. Tôi thấy các vị chúc b́nh an cho nhau.

Và tôi nhớ đến tiếng hô to của đám đông gồm các tín hữu Công giáo, Chính thống và Tin lành ở Bucarest hồi tháng 5 năm ngoái (1999), khi Đức Gioan Phaolô II và Đức Thượng Phụ Teocist tặng chén thánh cho nhau: "HIệp nhất, hiệp nhất".

Con đường lôi cuốn tới sự hiệp thông trọn vẹn và hữu h́nh giữa các tín hữu Kitô giáo là một ưu tiên của Năm Thánh. Chúng ta biết điều đó vừa khó khăn vừa cấp thiết chừng nào! Chúng ta biết rằng chỉ có sự hoán cải của con tim, chỉ có sự can thiệp đặc biệt của Chúa Thánh Thần, mới có thể làm được phép lạ đó. V́ thế nên tôi muốn dành bài suy niệm hôm nay cho cuộc đối thoại đại kết.

 

Tiếng kêu thét của Đức Giêsu

Khi nh́n thấy sự chia rẽ giữa các Kitô hữu, tôi nghĩ tới Thân Thể của Chúa Kitô. "Một thân thể có thể bị chia rẽ sao? Giáo Hội, Thân Thể của Chúa Kitô có thể bị chia rẽ sao?" Đó đă là câu hỏi rung động phát xuất từ con tim của Đức Thánh Cha tại đền thờ Thánh Phaolô Ngoại Thành, giống như một tiếng kêu, một tiếng kêu cầu khẩn. Tôi cảm nhận trong câu hỏi đó sự kinh hăi của Thánh Phaolô trước các chia rẽ của cộng đoàn Côrintô: "Thế ra Đức Kitô đă bị chia năm, xẻ bảy rồi ư ?" (1Cr 1,13). Và tôi nghe thấy trong câu hỏi đó tiếng kêu của Chúa Giêsu trên Thập Giá.

"Lạy Cha, ước ǵ chúng nên một, để thế giới tin" (x. Ga 17,21) đă là lời cầu tha thiết của Ngài. Xuống trần gian, Ngài đă khơi dậy Giáo Hội như "dân được quy tụ bởi sự hiệp nhất của Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần" (x. LG 4). Với ơn Bí Tích Thánh Thể, Ngài đă biến Giáo Hội trở thành Thân Thể của Ngài. Với việc gửi Chúa Thánh Thần, Ngài đă rèn luyện nên dụng cụ để kết hiệp tất cả mọi người trong một gia đ́nh duy nhất: "Trong Chúa Kitô, Giáo Hội như là một Bí Tích, nghĩa là dấu chỉ và dụng cụ của sự kết hiệp thân t́nh với Thiên Chúa và sự hiệp nhất toàn nhân loại" (LG 1).

Nhưng v́ các biến cố buồn thương của lịch sử và sự yếu đuối của con người, của những người đă "được rửa tội trong cùng một Thần Khí để làm thành một thân thể duy nhất" (1 Cr 12,13) lại chia rẽ nhau.

Dụng cụ của sự hiệp nhất lại không hiệp nhất: đó là vết thương của Hội Thánh, đó là vết thương của Đức Kitô! Như thế làm sao sứ điệp của Tin Mừng có thể gây ảnh hưởng được? Và với các giả thiết này làm sao có thể khâu vá vết rách của chủ thuyết tục hóa và chủ thuyết vô thần khiến cho hàng triệu người trong các vùng đất của truyền thống Kitô giáo cổ kính, sống như thể không có Thiên Chúa?

Theo viễn tượng của Công Đồng Chung Vatican II, chúng ta được mời gọi làm tiên tri và men hiệp nhất giữa ḷng nhân loại. Nhưng làm sao chúng ta có thể chu toàn được sứ mệnh này một cách hữu hiệu nếu chúng ta có chia rẽ ? Và làm sao chương tŕnh của Thiên Chúa đối với lịch sử có thể tiến triển được, có thể thắng vượt được các chênh lệch kinh tế khủng khiếp nhận ch́m hằng tỷ người trong cảnh bần cùng tuyệt đối nhất, có thể hủy bỏ cái luận lư của quyền lực và lợi lộc luôn làm nảy sinh ra các cuộc chiến mới tàn khốc? Cũng vậy, làm sao có thể hiệp nhất các khác biệt giữa các dân tộc, các nền văn hóa và các tôn giáo nếu Kitô hữu chúng ta, nếu Giáo Hội của Đức Kitô rơ ràng không là mẫu gương của sự hiệp nhất ?

Tôi nghe thấy trong tất cả các câu hỏi này tiếng kêu thét của Đức Giêsu: "Lạy Cha, lạy Cha, sao Cha bỏ con?" hay "Ta khát". Ta khao khát trông thấy Thần Khí của Ta, Thần Khí của t́nh yêu tự do di chuyển trong khắp mọi phần của Thân Ḿnh; Ta khao khát trông thấy những người đă được rửa tội quy tụ thành dụng cụ của sự hiệp nhất; Ta khao khát trông thấy hoa trái sự hiến dâng của Ta: đó là Giáo Hội hiệp nhất!

"Hiệp nhất, hiệp nhất" người dân đă kêu lên tại Bucarest. Và Đức Gioan Phaolô II đă kêu lên tại Đền Thờ Thánh Phaolô ngoại thành: "Cám ơn tiếng nói đó, cám ơn tiếng nói ủi an của các anh chị em chúng ta. Có lẽ chúng ta cũng có thể kêu lên như họ khi ra khỏi đền thờ này: "Hiệp nhất".

 

Hy Vọng trong tuyệt vọng

Một vị Giám mục có kinh nghiệm trong lănh vực này đă nói: "Người ta bước vào trong cuộc đối thoại đại kết với nhiều Hy Vọng, và Hy Vọng trong tuyệt vọng".

Trong Tông Thư "Ngàn Năm Thứ Ba" công bố hồi năm 1994, Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đă nói lên ước vọng rằng các Kitô hữu: "vào dịp năm Thánh nếu không hiệp nhất hoàn toàn với nhau, th́ ít ra cũng gần thắng vượt được các chia rẽ của Ngàn Năm Thứ Hai" (s. 34). Mặc dầu các viễn tượng của cuộc đối thoại đại kết, nói một cách nhân loại, chưa phải là tốt đẹp nhất và cũng có thể, một cách bi quan hơn, chính trong các năm đó lại có thêm những chướng ngại mới cản trở sự hiệp thông hữu t́nh trọn vẹn giữa các Kitô hữu. Nhưng sự hiệp nhất là công tŕnh của Chúa Thánh Thần".

Thần học gia Max Thurian là người đă làm việc lâu năm trong Hội Đồng Đại Kết Các Giáo Hội kể lại rằng, trong một lúc khó khăn, có người xin ông đừng nản chí, th́ ông trả lời: "Nản chí, không bao giờ! Phải tiến tới, mỗi người trong phận vụ của ḿnh, với sự nghiêm chỉnh và ḷng trung thành. Và khi một người không ngờ tới nhất mở ra một kẽ hở nào đó, lịch sử sẽ nhảy được một bước thật xa".

Chính trên ngưỡng cửa của Năm Thánh đă có một vài biến cố khiến cho chúng ta Hy Vọng vào một bước nhảy vọt này.

Ngày 31 tháng 10 năm ngoái (1999), giữa tiếng reo vui của dân chúng và sự cảm động của giới hữu trách, Tuyên ngôn chung liên quan tới giáo lư về Công Chính Hóa đă được hai Giáo Hội Công Giáo và Tin Lành Luther kư kết tại thành phố Augsburg. Nhiều người hiện diện đă bày tỏ cảm tưởng như sau: "Đối với tôi h́nh như Chúa Thánh Thần bay là là trên Hội nghị này và sức nặng của sự chia rẽ được giảm bớt; chưa bao giờ tôi lại cảm nghiệm được một niềm hạnh phúc như thế!"

Cả với các Giáo Hội Đông Phương cũng đă có các bước tiến ư nghĩa. Sau chuyến viếng thăm không quên được tại Rumani, hồi tháng mười một năm ngoái (1999), Đức Gioan Phaolô II đă có thể viếng thăm Giáo hội Chính thống tại Georgia. Và vào những ngày đầu tháng mười hai, các Giáo Hội hiện diện tại Thánh Địa đă cùng nhau mở Năm Thánh tại Bêlem, với một sự tham dự đông đảo chưa từng thấy.

Ít ngày sau đó, việc nghiên cứu gương mặt của Gioan Hus, được các Giáo hội Tchèques khởi sự, đă đạt cao điểm với một Hội Nghị tổ chức tại Đại Học Giáo Hoàng Latêranô: đây là giai đoạn quan trọng thanh tẩy kư ức, trao ban Hy Vọng cho sự kết hiệp trọn vẹn giữa các Kitô hữu của quốc gia này.

Thế rồi tới cuộc gặp gỡ lịch sử tại Đền Thánh Phaolô Ngoại Thành quy tụ đại diện các Giáo Hội khác nhau trên thế giới, đông đảo nhất từ Công Đồng Chung Vatican II cho tới nay. Đức Tổng Giám Mục Athanasios sau đó đă b́nh luận: "Tất cả chúng ta đều phải lập lại cử chỉ đó: hoán cải con tim" (Phỏng vấn trên đài truyền h́nh SAT 2000 ngày 19-1-2000). C̣n Đức Tổng Giám Mục George Carey th́ tuyên bố: "Tôi được khích lệ rất nhiều và tiến tới" (Ibd).

Ít ngày trước Tuần Tĩnh Tâm này, chúng ta đă say mê theo dơi chuyến viếng thăm của Đức Thánh Cha bên Ai Cập. Cảm động và thân thiết biết bao đối với toàn thể Kitô giáo và thế giới khi Đức Giáo Chủ Shenouda III nói với Đức Thánh Cha: "Thưa Đức Thánh Cha, chúng tôi yêu mến Ngài" và câu trả lời của Đức Gioan Phaolô II đáp lại: "Chúng tôi cũng yêu mến anh em" (Quan Sát Viên Rôma 27-2-2000, tr.4-5).

Sau cùng, việc can đảm xưng thú các lỗi lầm gây tổn thương đến sự hiệp nhất của Thân Thể Chúa Kitô do Đức Thánh Cha chủ sự vào Chúa nhật thứ nhất Mùa Chay năm nay (2000) gây tiếng vang rộng lớn trên toàn thế giới.

 

Hy sinh v́ hiệp nhất

Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đă liên lỷ nhắc nhớ cho chúng ta rằng trong nỗ lực của cuộc đối thoại đại kết "không được để mất thời giờ". "Vào đầu một thế kỷ mới và một ngàn năm mới đang đề ra những thách đố cho gia đ́nh nhân loại... chứng tá chung này là điều thật quan trọng" (Ibid).

Tuy nhiên, theo thước đo của loài người, con đường tiến tới sự hiệp thông hữu h́nh toàn vẹn của tất cả mọi người đă lănh nhận Bí Tích Rửa Tội giờ đây xem ra c̣n dài.

Tôi nhớ tới một giai thoại mà Thầy Roger Schutz đă kể cho tôi nghe tại Taizé. Hồi đó, Thầy viếng thăm Constantinople. Thầy nói: "Khi chúng tôi từ giă Đức Thượng Phụ Atenagora, th́ bất ngờ Đức Thượng Phụ lại tiến về phía tôi một lần nữa. Rồi Ngài giơ hai tay lên như nâng một chén thánh với đôi mắt sáng rực như lửa và một giọng nói cảm động. Đức Thượng Phụ nói với tôi: đây là sự hiệp nhất!"

Và tôi nhớ tới sự hiện diện của Đức Tổng Giám Mục Carey mới đây tại Rôma. Ngài đă tâm sự với tôi: "Mỗi khi viếng thăm các hang toại đạo, tôi cảm thấy gần gũi các Tông Đồ, tôi sống lại bầu khí của Giáo Hội thời khai sinh". Và Đức Tổng Giám Mục Carey đă bày tỏ ḷng kính phục rất lớn đối với Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II cũng như niềm hoài mong về sự hiệp thông trọn vẹn.

Nhưng phải dựa vào đâu để đạt tới đích điểm lớn lao và xem ra khó khăn như thế?

Thách đố lớn về sự hiệp nhất các Giáo hội đ̣i hỏi chúng ta đào sâu thêm ư nghĩa cao vời của Mầu Nhiệm Phục Sinh.

Chúa Giêsu, trong lúc bị bỏ rơi, xem ra đă mất đi sự hiệp nhất với Thiên Chúa Cha và với loài người, là h́nh ảnh của sự chia rẽ hiện nay giữa các Giáo hội. Khi khám phá ra gương mặt của Chúa trong vết thương chia rẽ đó và yêu thương Chúa say mê trong hoàn cảnh buồn thương này, chúng ta có thể t́m ra sức mạnh để không trốn chạy khổ đau và khó khăn ghi dấu con đường dẫn đến sự hiệp thông toàn vẹn. Hiệp nhất với Ngài trên Thập Giá, chúng ta sẽ t́m được sức mạnh để đương đầu với chúng.

Cùng với Ngài bước qua Cửa Thánh của Thập Giá, chúng ta cũng có thể t́m ra con đường giúp chữa lành các vết thương của Thân Thể Chúa. Chính trong lúc sống kinh nghiệm sự chia rẽ thẳm sâu nhất Chúa đă sinh ra Giáo Hội. Chính khi cùng Ngài dừng lại nơi vết thương chia rẽ với t́nh yêu thương vô bờ, chúng ta cũng có thể là dụng cụ của sự hiệp nhất. Trong yêu thương ngút ngàn, Ngài dạy chúng ta con đường dẫn tới sự tràn đầy: trong sự hạ ḿnh triệt để và trong sự lột bỏ mọi của cải giầu sang, Ngài chỉ cho chúng ta thấy cung cách và mức độ yêu thương dẫn tới sự hiệp nhất.

Hiệp thông với Ngài là con đường giúp chúng ta:

- Thắng vượt mọi tự măn và tiếp nhận nhau,

- Mở ra các cánh cửa dường như đóng kín luôn măi,

- Nhận biết các lỗi lầm và tha thứ cho nhau,

- Yêu thương nhau với t́nh mến "che lấp tất cả, tin tưởng tất cả, Hy Vọng tất cả, chịu đựng tất cả" (1Cr 13,7).

Ngày 18 tháng Giêng năm 2000 trích lại Thông điệp "Ut unum sint" (s.102), Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đă nói trong đền thờ Thánh Phaolô Ngoại Thành: "Ngưỡng vọng hiệp nhất đi song song với khả năng 'hy sinh' sâu thẳm". Và Ngài giải thích: "Chấp nhận hy sinh của sự hiệp nhất có nghĩa là thay đổi cái nh́n của chúng ta, rộng mở chân trời của chúng ta, biết nhận ra hoạt động của Chúa Thánh Thần tác động nơi các người anh em, khám phá ra các gương mặt mới mẻ của sự thánh thiện, và vươn tới những h́nh thức dấn thân c̣n chưa được biết tới". (Quan Sát Viên Rôma 19-1-2000, tr.7).

 

Hoán cải tâm linh

Cùng với toàn thể Hội Thánh, tôi muốn cảm tạ Thiên Chúa về ơn hiệp nhất mà Chúa Giêsu chịu đóng đanh đă ban cho chúng ta. Và, cùng với tất cả mọi người, tôi muốn bước theo chân Ngài, sẵn sàng hoán cải con tim là nền tảng của "cuộc đối thoại đại kết đích thực".

Các lời sau đây của Đức Thượng Phụ Atenagora đă đánh động tôi rất nhiều. Ngài nói:

"Cần phải thành công trong việc giải giáp chính chúng ta.

Cuộc chiến này tôi đă tham dự trong biết bao nhiêu năm trời.

Thật là khủng khiếp. Nhưng giờ đây, tôi tự hạ khí giới.

Tôi không c̣n sợ hăi bất cứ điều ǵ nữa bởi v́ "t́nh yêu đánh đuổi sợ hăi".

Tôi vứt bỏ khí giới muốn chiến thắng, khí giới biện minh cho tôi mà làm thiệt tḥi người khác.

Tôi không c̣n ở trong t́nh trạng báo động, khư khư bám lấy các thứ của cải giầu sang của ḿnh nữa.

Tôi tiếp nhận và chia sẻ.

Tôi không đặc biệt chú ư tới các tư tưởng và các dự tính của tôi nữa. Nếu có các đề nghị tốt hơn được đưa ra, tôi sẵn sàng chấp nhận ngay. Mà dù không tốt hơn, th́ tốt thôi cũng được rồi. Các bạn biết không, tôi đă khước từ sự so sánh...

Điều ǵ tốt lành, chân thật và thực tế, dù bất cứ ở đâu, cũng là điều tuyệt hảo đối với tôi. V́ thế tôi không sợ hăi nữa.

Khi không chiếm hữu ǵ nữa, người ta không c̣n sợ hăi nữa. "Ai sẽ phân rẽ chúng ta khỏi t́nh yêu của Chúa Kitô?" (...)

"Nhưng nếu chúng ta hạ hết khí giới xuống, nếu chúng ta từ bỏ chính ḿnh, nếu chúng ta rộng mở cho Thiên Chúa làm người, Đấng đổi mới mọi sự, khi đó chính Ngài sẽ xóa bỏ quá khứ gian ác và tái lập cho chúng ta một thời kỳ mới, trong đó mọi sự đều có thể" (Atenagora, Giáo Hội Chính Thống và tương lai đại kết. Đối thoại với Olivier Clément, Morcelliana Brescia 1995, tr.209-211).

Một thời kỳ mới: thời của hiệp nhất. Một thời kỳ trong đó Chúa Kitô chịu đóng đinh sẽ trông thấy hoa trái tràn đầy của việc Ngài hiến tế. Một thời kỳ trong đó chúng ta có thể nói với những người nghĩ rằng họ c̣n đang bị vùi lấp dưới hố sâu chia rẽ của các Kitô hữu: "Người không ở đây. Người đă sống lại rồi!" (x. Mt 28,6).

Đức Giáo Hoàng Gioan XXIII đă nói: "chúng ta không t́m biết ai có lư, ai sai, nhưng chỉ t́m những ǵ kết hiệp chúng ta".

 

Tuần Tĩnh Tâm đầu Mùa Chay Năm Thánh 2000

Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận