Theo thông tin công khai th́ Bộ Công An Việt Nam hiện nay có hai Tổng cục an ninh, đó là Tổng cục an ninh I (đối ngoại) và Tổng cục an ninh II (nội địa). Riêng Tổng cục an ninh I gồm có tới 5 Cục bảo vệ chính trị, đó là A35, A36, A37, A38, A39. Chính các đơn vị thuộc Cục bảo vệ chính trị nói trên, và Tổng cục an ninh II là những đơn vị trực tiếp đàn áp các nhà đấu tranh trong nước, đồng thời phá rối cộng đồng người Việt hải ngoại. Cơ quan công khai của các đơn vị này đóng ở 15 Trần B́nh Trọng, 44 Yết Kiêu, 58 B Trần Nhân Tông (đều ở Hà Nội), và nằm trong sở công an các tỉnh thành, cũng như nhiều địa chỉ bí mật khác trên toàn quốc…
Sau năm 1975, hàng loạt các viên t́nh báo (gián điệp) chiến lược gạo cội nổi tiếng của Miền bắc Việt Nam đă công khai lộ diện như: Ông Hai Trung (Phạm Xuân Ẩn), ông Ba Quốc (Đặng Trần Đức), ông Sáu Trí (Nguyễn Đức Trí), ông Tư Cang (Nguyễn Văn Tào), ông Mười Nho (Nguyễn Xuân Mạnh), ông Ba Minh (Nguyễn Văn Minh), ông Ba Lễ (Nguyễn Văn Lễ) và một số người khác. Nhưng những người thận trọng hơn th́ cho rằng, c̣n có nhiều những nhân vật quan trọng giấu mặt khác vẫn đang hoạt động trong ḷng cộng đồng người Việt hải ngoại dưới vỏ bọc là quân, cán, chính Việt Nam Cộng Ḥa di tản, tị nạn…
Câu chuyện gián điệp ở Việt Nam đă có từ rất xa xưa, điển h́nh là chuyện Trọng Thủy – Mỵ Châu thời An Dương Vương. Đó có lẽ là một truyền thuyết, nhưng những hậu quả bi thương của vụ án "ăn cắp nỏ thần" măi măi là một bài học lớn đối với những ai không biết cảnh giác với đối phương.
Đối với Phong Trào Đấu Tranh Dân Chủ Việt Nam, khi mà phong trào vẫn chỉ đang ở giai đoạn h́nh thành. Nhưng rất nhiều nhà đấu tranh đă bị bắt bớ, bị thủ tiêu bí mật, cũng như bị xử tù, mà họ không hề biết rằng: Họ đă bị những chiếc "ṿi bạch tuộc" an ninh Cộng Sản, dùng những viên gián điệp giấu ḿnh dưới đủ mọi h́nh dạng vỏ bọc để tấn công khủng bố họ.
Hầu hết các thành viên đấu tranh trong nước đều v́ lư do bị chế độ ngược đăi mà đứng lên đấu tranh, một số khác từng là dân oan đi đ̣i quyền lợi, lâu dần trở thành nhà đấu tranh lúc nào không hay. Chỉ một số ít nào đó là những người xuất phát từ ư thức về trách nhiệm của cá nhân ḿnh trước vận mệnh của đất nước, hiểu rơ bản chất thối nát tàn bạo của chế độ Cộng Sản mà lên tiếng. V́ vậy họ không phải là những nhà đấu tranh chuyên nghiệp, hoặc c̣n lâu mới đến độ chuyên nghiệp. Thế nhưng họ vẫn đang phải đối mặt với một lực lượng công an hùng hậu, trang bị hiện đại, huấn luyện bài bản, sẵn sàng ra tay với những đ̣n xảo quyệt. Đó là một khó khăn vô cùng lớn đối với những thành viên đấu tranh ôn ḥa.
Để đàn áp Phong trào đấu tranh dân chủ Việt Nam. Ngoài việc công an dùng các gián điệp công nghệ, trang bị phương tiện kỹ thuật hiện đại để nghe lén, phá sóng điện thoại, dùng Hacker tấn công các trang báo phi Cộng Sản trên mạng Internet, xâm nhập các máy tính cá nhân, mở trộm Email vv.., ta có thể liệt kê thêm những dạng gián điệp khác của họ như sau:
Hàng ngày các nhân viên an ninh mặc thường phục được tỏa đi khắp nơi để theo dơi, canh gác và trực tiếp trấn áp, bắt bớ các nhà đấu tranh. Họ sẵn sàng tiếp xúc, dụ dỗ, kết thân, ḥng lung lạc tinh thần các nhà đấu tranh. Đó là những loại gián điệp nửa công khai "đแnh gần". Lực lượng này chủ yếu sử dụng nhân viên công an an ninh cấp Huyện, Quận và Tỉnh, Thành phố.
Thứ hai, đó là những loại gián điệp nằm vùng. Loại này trực thuộc các Tổng cục an ninh, dưới vỏ bọc làm công việc cụ thể nào đó ngoài ngành công an, chuyên thu thập tin tức mới từ địa phương. Phương thức này chủ yếu họ áp dụng trong các ngành "nhạy cảm" như Du Lịch, Ngoại Giao, Văn Hóa, Truyền Thông. Loại gián điệp này nếu như được lệnh, sẽ sẵn sàng tuyên bố "đấu tranh dân chủ" sau đó gia nhập các tổ chức đấu tranh trong nước nhằm phá hoại từ bên trong…
Thứ ba, Một lực lượng gián điệp (tạm gọi là lực lượng Ḥa Nhập), được "đưa" vào các nước Âu, Mỹ, sang các nước láng giềng như Lào, Cam Pu Chia, Thái Lan. Điều này th́ chắc chắn nhà cầm quyền Cộng Sản Việt Nam đă làm từ ngay sau ngày 30/04/1975. Những nhân viên gián điệp này, dưới vỏ bọc là làm những công việc, ngành nghề chính thức cho nhà nước Cộng Sản Việt Nam và cho cả tư nhân. Họ sẽ móc nối với những tên chỉ điểm, c̣ mồi mà công an Việt Nam tuyển dụng từ nhiều nguồn, nhưng nhiều nhất là từ tù h́nh sự, có mức án nhẹ, hợp lư hồ sơ rồi giả dạng làm người tị nạn, người lao động. Hai dạng gián điệp này sẽ cùng nhau xâm nhập vào các tổ chức đấu tranh chống Cộng ở nước ngoài.
Những viên công an chính hiệu, và cả những tên "chim mồi" chỉ điểm hiện nay đang lén lút xâm nhập, tham gia đấu tranh và phá rối Phong Trào Đấu Tranh Dân Chủ, chính là những tên gián điệp dân chủ. Chúng đang hiện diện cả ở trong nước và nước ngoài, giữa cộng đồng người Việt.
Sẽ có người ngỡ ngàng v́ cụm từ "Gián điệp Dân Chủ". Đây là một loại h́nh gián điệp không mới, nó chỉ mới đối với những ai bàng quan mất cảnh giác, thiếu thận trọng trong việc kết bạn quan hệ đấu tranh.
Chuyện công an Việt Nam bắt bớ hàng loạt nhà đấu tranh ở Hà Nội, Hải Pḥng, treo biểu ngữ hồi tháng 07 và tháng 08/2008. Rồi chuyện họ bắt cóc các nhà hoạt động đấu tranh chính trị từ Cam Pu Chia đem về Việt Nam xét xử như các vị nhà sư Tim Sakhom, Thích Trí Lực, gần đây là vợ chồng anh chị Phạm Bá Huy, Phạm Thị Phượng tại Bang Kok - Thái Lan, đặc biệt là vụ mất tích tại Phnompenh năm 2007 của Lê Trí Tuệ - Thành viên Khối 8406, đảng viên Đảng Thăng Tiến – Là các nạn nhân trực tiếp điển h́nh của những tên gián điệp dân chủ.
Vậy làm cách nào để đề pḥng và kịp thời phát hiện được những kẻ luôn xưng là anh em đấu tranh dân chủ, nhưng lại sẵn sàng cầm dao đâm lén sau lưng chúng ta? Đây là một việc vô cùng khó, nhưng không phải là không làm được. Chính xác hơn là các nhà đấu tranh không thể không làm…
Đối với những nhà đấu tranh đang c̣n hoạt động bí mật th́ họ sẽ biết những nguyên tắc căn bản nhất, đó là: Hoạt động theo nhóm, chỉ nên biết những người trực tiếp có trách nhiệm quan hệ và liên lạc với ḿnh, chỉ tiếp xúc làm việc với người thứ ba khi được một đồng đội đủ tín nhiệm giới thiệu vv…
Đối với những nhà đấu tranh công khai. Khi đă quyết định công khai hóa hoạt động đấu tranh của ḿnh, một nhà đấu tranh công khai trong nước và cả ở hải ngoại muốn cho sự lên tiếng của ḿnh có sức mạnh thuyết phục, họ cần phải công khai họ tên, địa chỉ Email, bút danh (nếu có), thậm chí là cả địa chỉ nơi ḿnh sinh sống. Nhiều người sẽ nói: Như thế th́ sẽ rất nguy hiểm cho người đấu tranh, khác nào "lạy ông tôi ở bụi này", Điều đó đúng, nhưng đấu tranh chống Cộng không hề là một tṛ chơi, tham gia đấu tranh là chấp nhận hy sinh mất mát, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng. Vậy việc công khai danh tính chỉ là chuyện hết sức b́nh thường…
Đối với những nhà đấu tranh ở hải ngoại đang khá an toàn trong sự bảo vệ của xă hội dân chủ, lại không dám công khai danh tính, thậm chí viết bài cũng phải dùng hết bút danh này đến bút danh khác (xin hiểu đây không phải là một lời chỉ trích). Những người ấy rơ ràng là không được sự tín nhiệm của cộng đồng. Nếu họ đấu tranh thật, th́ những việc làm của họ cũng sẽ không đem lại bất cứ một hiệu quả đáng kể nào…
Ở trong nước, chính sự công khai tên tuổi ḿnh của các nhà đấu tranh, lại là việc trang bị cho họ một chiếc "áo giáp" bảo vệ hữu hiệu. Khi một người đă công khai danh tính th́ các đài phát thanh, các báo và các thành viên đấu tranh người Việt sẽ biết đến họ. Nếu họ bị bắt bớ, đánh đập, hay khủng bố tinh thần th́ ngay lập tức công luận sẽ lên tiếng đấu tranh bảo vệ lẽ phải cho họ, đó là điều hết sức quư báu.
Một ai đó tự nhận ḿnh là người đấu tranh công khai, cái ǵ cũng tỏ ra hiểu biết, gặp nhà đấu tranh nào cũng thân mật trao đổi sôi nổi. Nhưng họ lại không hề có một hành động đấu tranh ǵ trên thực tế, như đấu tranh trực diện với chính quyền địa phương ḿnh sinh sống, viết bài, phát biểu trên các đài phát thanh, th́ hẳn là những đối tượng ấy "có vấn đề".
Nhưng ngay cả trong trường hợp ai đó có một vài bài viết ở dạng "nửa nạc nửa mỡ" vô thưởng vô phạt, và cũng có đôi lần phát biểu trên các đài phát thanh hải ngoại theo những dạng bài viết nêu trên, th́ chúng ta cũng cần phải có thời gian kiểm chứng. V́ báo chí tự do trên mạng Internet có thể đăng bất cứ bài viết nào, của bất cứ ai gửi đến cho người biên tập. Tương tự, các đài phát thanh tiếng Việt ở hải ngoại cũng có thể phát đi lời phát biểu mang tính chung chung của một ai đó, là chuyện b́nh thường. Dư luận sẽ không v́ những bài viết và lời phát biểu như vậy làm thước đo đánh giá một người có thực sự dấn thân đấu tranh hay không.
V́ gián điệp của công an Việt Nam rất giỏi trong việc phá hoại, nếu các nhà đấu tranh dân chủ mất cảnh giác và không đầu tư t́m hiểu về các thủ đọan tinh vi của an ninh công an Việt Nam, th́ dễ mắc mưu của họ. Trong trường hợp này, người viết thích mượn câu: Benefit of the doubt (lợi ích của sự nghi ngờ), nhưng theo nghĩa thuần tiếng Việt. "Lợi ích của sự nghi ngờ" không phải là đi đâu, gặp ai ta cũng lo lắng, ngờ vực. Nghi ngờ để tồn tại, nghĩa là biết đặt câu hỏi: Tại sao?
"Lợi ích của sự nghi ngờ" như vậy không phải là sự đa nghi như tính cách của nhân vật Tào Tháo. Chính "lợi ích của sự nghi ngờ" giúp cho một nhà đấu tranh dân chủ có sự nhận biết chính xác hơn về nhiệt huyết và những nỗ lực của các đồng đội đấu tranh cùng với ḿnh.
Con người không thể sống thiếu ḷng tin. Nhưng đối với một người đấu tranh, khi tin một cách vô thức, th́ đồng nghĩa với việc họ vô ư thức, thiếu trách nhiệm đối với sự an toàn của chính bản thân ḿnh, kế đến là cho đồng đội của ḿnh nữa. "Lợi ích của sự nghi ngờ" chính là biết chọn nơi chính xác để ḿnh gửi gắm ḷng tin. Ḷng tin v́ vậy, cần phải có sự kiểm định.
Một viên gián điệp dân chủ b́nh thường, sẽ không bao giờ dám lên tiếng đấu tranh dơng dạc mạnh mẽ với nhà cầm quyền CSVN, kẻ đó sẽ không dám thẳng thắn vạch ra những bất công của xă hội Cộng Sản, tuyên bố chế độ Cộng Sản là thối nát, phản dân chủ. Người đó sẽ không bao giờ dám xưng tên họ thật, đăng h́nh ảnh cá nhân công khai kèm theo các bài viết đấu tranh (nếu có) của ḿnh. Đó chính là một điểm dễ nhận thấy ở những kẻ đội lốt đấu tranh.