Con Lừa Mẹ

Sông Lô

Vừa lái xe vừa nghe nhạc là một cái thú, nhất là với những ai có tâm hồn văn nghệ, cũng có một thiểu số chỉ dùng tiện nghi này để lấp vào khoảng trống thời gian khi chạy trên tuyến đường dài, chứ không mặn mà ǵ mấy! với thiểu số đặc biệt này th́ người viết miễn bàn. Riêng với những ai có tâm hồn văn nghệ, thích thú với âm nhạc, cái chắc là người ấy sẽ thỏa ḷng khi được lái một chiếc xe xịn, không tiếng ồn, chạy êm trên xa lộ dù với vận tốc cao cùng lúc thưởng thức những nhạc phẩm đă được chọn lọc qua giàn âm thanh nổi. Những giây phút ấy mọi lo toan đời thường chẳng những được gác qua một bên mà c̣n phó mặc cho gịng tâm tưởng nổi ch́m theo từng cung đàn điệu nhạc, thậm chí c̣n nghêu ngao hát theo cũng nên. Tuy không c̣n được cái cơ hội lái xe loại xịn như đă nêu, nhưng như bao người b́nh thường khác, tôi cũng c̣n lái xe, cũng nghe nhạc, cũng lấy nó làm phương tiện tiêu khiển cho một mảng sinh hoạt đời thường của ḿnh lúc tuổi đời đang lững thững đi vào buổi chiều.
Khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển, với những bước tiến vượt bực, nhất là ở lĩnh vực điện tử. Vừa cho ra một cái máy loại mới nhất, ấy vậy mà chỉ một vài tháng sau đă có cái khác xuất hiện trên thị trường với chức năng tối ưu hơn. Tiện nghi của một chiếc xe hơi có liên quan nhiều đến lĩnh vực điện tử này. Hiện tượng căng thẳng v́ phải chăm chú đến mọi diễn tiến xung quanh khi đang lái xe trên đường hoặc muốn thưởng thức một nhạc phẩm ḿnh thích mà phải tḥ tay t́m kiếm một đĩa CD cho vào máy đă là một phiền toái. Các hăng sản xuất xe dọa rằng, sẽ quẳng vào xọt rác của dĩ văng những động thái phiền toái này. Họ đang ráo riết cạnh tranh bằng cách tung ra thị trường những phát minh mới với mục tiêu tự động hóa toàn bộ mà không ảnh hưởng đến việc hao tốn nhiên liệu.
Để tạo sự hấp dẫn, họ lên kế hoạch giúp người lái xe truy cập vào thư viện âm nhạc kỹ thuật số qua Internet với Model Focus mới nhất của các hăng này sẽ có ổ cắm USB để kết nối máy nghe nhạc kỹ thuật số. Một “trung tâm giải trí” đồng nhất cũng được lắp đặt trên những chiếc xe này, cho phép lái xe truy cập thư viện âm nhạc trên Intenet, có thể kết nối wi-fi để tiến vào thời đại kỹ thuật số cho các tṛ giải trí thay cho các máy hát dùng đĩa CD. Thế là tha hồ mà thưởng thức, không c̣n phiền hà ǵ hết. Xa hơn, họ c̣n tinh quái nghĩ đến những tiện nghi không thể tưởng tượng nổi, đó là cho ra đời một chiếc xe có thể nói, nh́n và tự lái. Đó là loại xe của tương lai được điều khiển hoàn toàn bằng máy tính, đang được chạy thử nghiệm. Nhờ sử dụng hàng loạt các thiết bị phức tạp, trong đó có máy tính, thiết bị điện tử, hệ thống vệ tinh định vị chính xác lắp trên thân xe, camera phía trước, máy quét tia laser trên nóc xe, xung quanh đằng trước và sau nhờ đó xe có thể nhận ra đường đi, vỉa hè, nhà cửa và cây cối trong tầm cao 70m. Nó có thể phản ứng đúng với đèn xanh đèn đỏ ở phía trước. Xe này có thể nhận biết và phản ứng với môi trường của nó c̣n nhanh hơn con người. Chiếc xe đang được nghiên cứu là chiếc Volkswagen Passat của Đức trị giá 551.800 USD, được thiết kế dựa vào công nghệ đặc biệt trong suốt 4 năm.
Đức Phật bảo đời là biển khổ, là Phật tử tôi nghe vậy và biết vậy chứ tôi thấy hầu hết ai cũng sợ sệt, ai cũng tiếc nuối khi phải rời xa cái biển khổ này. Tôi vẫn luôn thầm tiếc cuộc đời sao quá ngắn ngủi mà thấy phúc thay cho những thế hệ sau tôi, những thế hệ này nếu không rơi vào hoàn cảnh đất nước có chiến tranh hay bị cầm quyền bởi chế độ độc tài, v́ họ được sinh ra nhằm vào lúc văn minh loài người đang đi đến đỉnh điểm của nó, họ chính là những kẻ tiếp nhận được trọn vẹn những tiến bộ của khoa học, họ sẽ là những kẻ thừa hưởng.
Ở Đức, nơi tôi đang sống, người dân hay người nước ngoài sinh sống trên đất nước này, thường th́ ai cũng có thể mua cho ḿnh một chiếc xe, chuyện này không khó, chỉ khó là người ấy có bằng lái chưa? nếu có, th́ liệu họ có đủ khả năng trang trải những chi phí cho chiếc xe ấy hay không? nào tiền xăng, nào tiền bảo hiểm, tiền thuế, tiền kiểm tra định kỳ, tiền sửa chữa khi hư hỏng, tiền bị phạt v.v.. !!! ôi thôi là đủ thứ tiền và đấy mới là vấn đề. Ở Mỹ lấy một cái bằng lái xe dễ bao nhiêu th́ ở Đức ngược lại, vừa khó khăn mà lại vừa đắt đỏ.
Như những người thích nhạc, trong xe tôi luôn có sẵn những đĩa nhạc Việt do tôi chọn lọc, những nhạc phẩm này đều được ưu tiên cho hát khi xe vừa lăn bánh mỗi khi đi xa và chỉ đến khi đă nghe hết những đĩa đă chọn lọc này rồi th́ mới tḥ tay lấy đại một đĩa nào đó để lấp tiếp khoảng trống. Trong những đĩa loại này có đĩa nhạc dân ca ba miền, đĩa nhạc này tuy đă cũ nhưng trong những lúc này nó lại gây được không khí. Một trong những nhạc phẩm dân ca này là nhạc phẩm Qua Cầu Gió Bay, bản nhạc ám ảnh tôi nhiều nhất, mỗi khi tôi nghe lại v́ nó gợi tôi nhớ đến một câu đố vui của một anh bạn ở một cuộc trà dư tửu hậu "Rượu ngon không có bạn hiền...." nọ.
Số là, câu đố vui vừa được đưa ra đă gây phản cảm từ phía người nghe bởi sự trái tai đến vô lư của nó, lại càng trái tai vô lư hơn khi đă được nghe kỹ. Thế là, có bạn đùa cho đây là câu đố tào lao, câu đố không logic, cũng có bạn đă vội vă phán đây là câu đố không giống ai và nói đùa với nhau rằng ai đưa ra câu đố này người đó là cù lần. Ấy vậy mà khi có được câu trả lời và được giải thích rơ ràng của anh bạn "cù lần" th́ mọi người mới vỡ lẽ và "à ra thế" thế là chẳng những cùng vui vẻ chấp nhận sự thua cuộc xứng đáng của ḿnh mà cho đây là câu đố theo kiểu chơi chữ tinh vi để rồi cùng nâng ly dzô mỗi người một ngụm v́ thua cuộc.

 

Yêu nhau cởi áo cho nhau
Về nhà mẹ hỏi qua cầu gió bay

 

Đố là con ǵ? sướng chưa! Sau những phản ứng cùng với chào thua của những người được đố như đă nói trên, anh bạn "cù lần" chẳng những đứng dậy với dáng dấp không "cù lần" chút nào mà c̣n giơng dạc tuyên bố câu trả lời là Con Lừa Mẹ. Mà đúng là con lừa mẹ thật. Ai đời đi chơi cho đă, chơi đến cởi áo trao cho người yêu thế mà về nhà nói dối mẹ ḿnh là con đi qua cầu bị gió thổi bay mất rồi. Nghe đă chưa? Đến đây, chúng ta hăy thử giành một chút tưởng tượng phong cách người hát biểu diễn ca khúc này phải là người như thế nào mới thỏa được ḷng khán giả? Tôi th́ mườn tượng đến một cô gái ngoài giọng ca c̣n phải biết ơng ẹo duyên dáng, ăn mặc kín kín hở hở kiểu xưa và nhất là lẳng lẳng lơ lơ một chút, chứ chỉ biết ca thôi chưa đủ v́ không thể nào lột hết ư nghĩa của nhạc phẩm bao hàm cả nghĩa "Con Lừa Mẹ" này.
Cũng câu chuyện con Lừa, tại Bulgari bất ngờ một chú Lừa được ủy ban thành phố đề nghị tranh chức thị trưởng tại cuộc bầu cử địa phương của thành phố Varna ven bờ biển Đen, các cử tri sẽ chứng kiến một ứng cử viên đặc biệt, một chú lừa có tên gọi là Marko. Chú lừa được đề cử đảm đương chức vụ thay cho vị đương kim Thị trưởng đang dính vào hàng loạt các vụ bê bối “lừa đảo”. Chuyên gia Angel Dyankov, phụ trách chiến dịch tranh cử, hùng hồn tuyên bố rằng: "Không giống như các ứng viên và các chính trị gia khác, Marko có cá tính mạnh mẽ, không ăn cướp, không nói dối và làm việc rất chăm chỉ". Marko xứng đáng được làm thị trưởng của thành phố ven biển này.
Đó là chuyện của xứ người, ở VN quê hương tôi cũng đang có chuyện Con Lừa Mẹ cấp nhà nước. Những Con Lừa Mẹ này nhất trí với nhau cho xây dựng cái tượng gọi là Tượng đài mẹ Việt Nam anh hùng lớn nhất Đông Nam Á ở Quảng Nam, với chi phí dự kiến lúc ban đầu là 81,1 tỷ đồng và cho đến nay đă lên đến 411,2 tỉ. Dự án này đă được phê duyệt từ năm 2006, dự kiến công trình sẽ hoàn thành vào năm 2013.
Nói về việc xây dựng Tượng đài những Con Lừa Mẹ cấp nhà nước này lư luận rằng việc xây dựng tượng đài là cần thiết, nhất là tượng ghi công mẹ Việt Nam anh hùng, để tôn vinh công lao, đức hạnh của những Bà mẹ Việt Nam có công hy sinh chồng con trong cuộc chiến chống ngoại xâm mà gần đây nhất là cuộc kháng chiến chống mỹ cứu nước, họ đă lấy h́nh ảnh mẹ Nguyễn Thị Thứ, quê ở huyện Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam làm nguyên mẫu.
Tuy nhiên, v́ phản ứng từ phía trí thức cũng như nhân dân, mới đây UBND tỉnh Quăng Nam đă phải ra chỉ thị tạm dừng việc bàn giao công tŕnh tượng đài này cho Ban quản lư dự án đầu tư xây dựng tỉnh theo Quyết định số 2586/QĐ-UBND ngày 17/8/2011 của UBND tỉnh để thực hiện việc rà soát.
Những phản ứng dự án cho rằng thật nực cười khi xây dựng một công tŕnh vinh danh bà mẹ phải tốn kém đến hai chục triệu đô la đang lúc nhiều bà mẹ anh hùng phải chịu cảnh neo đơn, nghèo túng. Họ kêu gọi, hăy thay vào đó, bằng các đầu tư cho cầu đường, đầu tư cho giáo dục, cho bao nhiêu trẻ em nghèo hàng ngày phải bơi qua sông để đến trường và hăy dùng một ít trong khoản tiền khổng lồ này để chăm sóc, hỗ trợ cho chính các bà mẹ đang c̣n sống. Hiện có khoảng 44.000 bà mẹ Việt Nam được họ tôn vinh anh hùng, đa số đều già yếu và nghèo khó, rách rưới, phải đi ăn xin, phải đi bán vé số, bán hàng rong.... để kiếm sống qua ngày.

 

Tôi đă thấy bà mẹ năm xưa chào đón quân đi
Mẹ mang mo cơm nuôi từng chiến sĩ
Bà mẹ nào giờ đây lang thang xin ăn trên những toa tàu
Anh có đau không?
(Trần Tiến)

 

Nhân nói về tượng đài, người ta vẫn không thể nào quên được "Công tŕnh tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ" đă từng bị pha trộn đồng phế thải, đă bị "ăn cắp" lượng đồng với dự toán gần 100 tấn, trị giá gần 2,7 tỷ đồng. Công tŕnh này bị nứt, lún, rỉ sét...
Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia cho biết, công tŕnh này được khánh thành vào ngày 30 tháng 4 năm 2004 nhân dịp kỷ niệm 50 năm chiến thắng Điện Biên Phủ. Đến tháng 6 năm 2004, sau 3 tháng khánh thành, hạng mục tường kè và sân hành lễ công tŕnh Tượng đài đă xuất hiện các hiện tượng nghiêng, nứt, lồi lơm cục bộ, báo hiệu sự xuống cấp không thể tránh khỏi, cho dù đơn vị thi công đă nhiêu lần gia cố lại. Sau đó công ty Mỹ Thuật Trung Ương đă bổ sung thêm 4 tỷ đồng để sửa chữa.
Cho đến năm 2007 trên thân tượng tiếp tục xuất hiện những vết rỉ đồng xanh và những vết rạn nứt.
Theo những nguyên nhân được đưa ra, là do những sai phạm trong quá tŕnh khảo sát và thi công, kỹ thuật đúc tồi bằng đồng phế liệu, có thể gây ô nhiễm môi trường và nghi vấn bị "rút ruột" 30 % . Tháng 7 năm 2007, 5 cán bộ liên quan đến các sai phạm trong quá tŕnh xây dựng đă bị tạm giam và điều tra.
Nhân nói về tượng đài mẹ VN anh hùng, thiết nghĩ trong suốt chiều dài lịch sử VN chẳng có bà mẹ nào muốn ḿnh là bà mẹ VN anh hùng, cũng chẳng có bà mẹ nào muốn đứa con ḿnh sinh ra nói tiếng đầu đời bằng chữ Stalin như ông quan văn nghệ Tố Hữu hét ra lửa một thời đă từng làm thơ lên gân trong bài "Đời Đời Nhớ Ông" đâu. Tôi biết chắc là không và chắc chắn rằng không có một bà mẹ VN nào muốn là như vậy một cách chân thành cả.

 

Yêu biết mấy, nghe con tập nói

Tiếng đầu ḷng con gọi Stalin!

Hôm qua loa gọi ngoài đồng

Tiếng loa xé ruột xé ḷng biết bao

Làng trên xóm dưới xôn xao

Làm sao, Ông đă...làm sao, mất rồi!

Ông Stalin ơi, Ông Stalin ơi!

Hỡi ơi, Ông mất! Đất trời c̣n không?

Thương cha, thương mẹ, thương chồng

Thương ḿnh thương một, thương Ông thương mười!

 

Hoặc

 

Ơn này, nhớ để hai vai
Một vai ơn Bác, một vai ơn Người
Con c̣n bé dại con ơi
Mai sau con nhé, trọn đời nhớ Ông
Thương Ông, mẹ nguyện trong ḷng
Yêu làng yêu nước yêu chồng yêu con
Ông dù đă khuất không c̣n
Chân Ông c̣n măi dấu son trên đường

Có chăng là mẹ chỉ muốn làm một bà mẹ b́nh thường đúng nghĩa, một bà mẹ VN truyền thống với đức tính hy sinh, tảo tần một đời cho chồng, chăm chút nuôi dạy con cái  học hành nên người, biết sống ngay thẳng, có ḷng nhân ái, biết trau dồi trí tuệ, biết rèn đúc tâm hồn hầu mong con trở thành người hữu ích cho gia đ́nh cho xă hội và xa hơn là cho quốc gia dân tộc.

Quanh năm có nghỉ ngày nào!
Sớm khuya làm lụng người hao mặt gầy
Rét đông đi cấy đi cày
Nóng hè băi cát, đường lầy đội khoai
(Huy Cận)

Chỉ có cho mà không đ̣i hưởng
Một đời tre cúi xuống đời măng
Và cứ thế cho con đất thêm rộng trời thêm xanh
Và cứ thế tóc mẹ dày thêm sợi bạc
(Sông Lô)

Dạy cho con tiếng nói thật thà
Dạy cho con biết thương màu da
Ôi đứa con cùng cha quên hận thù
(Trịnh Công Sơn)

Trong thời ly loạn, bà mẹ VN thay chồng tảo tần nuôi dạy đàn con với t́nh thương của biển rộng mà thầm mong cho đất nước sớm thanh b́nh, cho người chồng thương yêu được an lành trở về với mái gia đ́nh. Mẹ nào muốn lên gân làm anh hùng theo kiểu của những Con Lừa Mẹ bày tṛ lố bịch này. Tất cả những công lao và hy sinh to lớn của những người Mẹ đều có giá trị như nhau, đều biểu hiệu một t́nh thương, đều mang ư nghĩa của một sự cho đi phần nào của chính ḿnh. Xin được tôn vinh những tấm ḷng cao đẹp của những bà Mẹ Việt Nam, những người đă từng trôi lăn, nổi ch́m, cười khóc cùng thân phận nghiệt ngă của cả một dân tộc. Mẹ VN ơi...

Nếu chữ Hy Sinh có ở đời
Tôi muốn nạm vàng muôn khổ cực
Cho ḷng cô gái Việt Nam tươi
(Hồ Dzếnh)

Thiết nghĩ, một tác phẩm nghệ thuật về Mẹ Việt Nam, điều đáng ghi nhớ nhất ở người mẹ là sự chắt chiu tần tảo, sự hy sinh âm thầm bền bỉ nuôi chồng nuôi con suốt cả một đời. Nếu có, hăy xây dựng một tượng mẹ khiêm nhường như chính ḷng mẹ để những người con t́m đến mà suy tư về sự hy sinh lặng lẽ của người.

Khi tiếng khóc chào đời

Và lệ mừng vượt qua lăn tṛn trên má

Thế gian này thêm một lời ru

Thêm một t́nh thương bao la cần cù

Lai láng sông hồ mênh mông biển cả

Tiếng khóc tu.. oa.. trong khuya đ̣i sữa

Hay giữa giấc giật ḿnh đ̣i b́nh an một lời ru

Tiết tấu âù ơ, hiển hiện trong con quá đỗi tuyệt vời

Hoành tráng, nguy nga, yêu kiều, diễm lệ

Mà lại vị tha tựa câu kinh thánh giá

Mà lại từ bi tựa chuông mơ nhà chùa

Trong ṿng tay che chở nhiệm mầu

Mẹ ấp ủ, mẹ nâng niu chiều chuộng

Chỉ có cho mà không đ̣i hưởng

Một đời tre cúi xuống đời măng

Và cứ thế cho con đất thêm rộng trời thêm xanh

Và cứ thế tóc mẹ dày thêm sợi bạc

Con lớn lên theo bước đường phía trước

Mẹ th́ cứ ngoái nh́n thương con phía sau

Đường con đi dẫu đến bạc đầu

T́nh của mẹ cứ cho con đầy ắp

Mẹ nhận đắng, nhận cay để con được bùi được ngọt

Mẹ nhận nhọc nhằn để con được thoải mái phần thân

Khi bước con xa mẹ là người chín ngóng mười mong

Khi bước con về mẹ là người đầu tiên lệ mừng lệ tủi

Mẹ,

Chỉ một tiếng mà thôi sao bao hàm nhiều ư nghĩa

Mẹ,

Chỉ một tiếng mà thôi sao lồng lộng cả một trời

Là ánh sáng trong đêm soi lối rạng ngời

Là sức sống ,là tin yêu, là nguồn lành, là hạnh phúc

Là hiển nhiên như trời với đất

Như đêm như ngày như nắng như mưa

Chiều hôm nay thương tiếc mấy cho vừa

Trời lưu lạc âm thầm riêng con khóc

Những giọt lệ mồ côi tràn dâng mi mắt

Và lăn tṛn trên môi má của con

Có nghĩa là mẹ đă không c̣n

Trên thế gian này con mất đi một kỳ quan tuyệt xảo

Bông hồng thôi cài lên áo

Mất mẹ rồi con mất cả trời thương