Bài Viết Không Có Tựa

 

Tác Giả : Joyce Anne Nguyen  Chúa Nhật, 17 Tháng 10 Năm 2010 21:34

Nếu bạn hoàn toàn cho rằng việc viết lách là vô bổ, đừng quên trong chiến tranh ko phải ai cũng tham gia chiến đấu, có những người chiến đấu bằng ng̣i bút. Có những người đóng góp theo cách riêng của họ.

Có đôi khi suy nghĩ, tôi chợt cảm thấy có lẽ ḿnh nên bỏ tất cả. Bỏ tất cả việc viết lách này. Có rất nhiều lư do để tôi ko nên tiếp tục viết.

Tôi 16 tuổi, ở tuổi này như những người đồng trang lứa tôi nên chú tâm học hành và có những mối quan tâm phù hợp với lứa tuổi.

Tôi ko bị ép buộc phải lên tiếng, và tôi ko đủ tư cách để lên tiếng và kêu gọi người khác phải đứng dậy tranh đấu cho quyền lợi cá nhân và thay thế 1 chế độ khác với những nhà cầm quyền khác, bởi dù ǵ tôi cũng đang sống ở nước khác, tôi là kẻ hèn nhát đứng từ xa ḥ hét kêu gọi, khi có chuyện tôi ko phải cam chịu ǵ cả, và tôi nói ǵ cũng được, gào ǵ cũng được.

Có đôi khi tôi cảm thấy nhục nhă và ghê tởm với bản thân. Và có lẽ sự im lặng là lựa chọn tốt hơn cho tôi. Có nhiều lúc tôi cảm thấy như vậy. Dù tôi có viết hàng trăm, hàng ngàn bài, cũng ko có điều ǵ xảy ra. Mọi việc đều diễn ra như vậy. Vô số người đă viết, vô số người đă lên tiếng, vô số người đă đấu tranh và cống hiến cho phong trào đấu tranh dân chủ, nhưng cũng ko có ǵ thay đổi. Việc viết lách của tôi nói chung cũng ko có lợi ǵ. Ko tạo nên 1 sự thay đổi. Cũng ko thuyết phục hay lôi kéo được ai. Rất nhiều người cũng đă bảo VN ko cần những người như tôi, và thay v́ chê bai chế độ, ko đóng góp, có lẽ tôi nên ngậm họng và sống cho đất nước tôi đang sống.

Có đôi khi tôi cảm thấy ḿnh là 1 kẻ hèn nhát. Dĩ nhiên khi ở VN, tôi ko viết, ư tôi là tôi có viết về những bức xúc trong xă hội nhưng ko viết về chính trị chẳng phải v́ tôi sợ, mà trong nước tôi chưa kịp thấy nhiều để ư thức được người dân trong nước ko may mắn như thế nào. Chỉ khi được đến 1 đất nước khác và đi 1 số nơi, tôi mới thấy 1 số điều và so sánh, tôi mới bắt đầu viết về chủ đề này. Nhưng có lẽ tôi nói chung cũng vẫn là 1 kẻ hèn nhát to miệng, kêu gọi người dân trong nước đứng lên phản kháng, trong khi ḿnh đă an toàn.

Có lẽ tôi nên im lặng. Và mọi người cùng im lặng.

Chúng ta hăy cùng ngồi yên và chấp nhận hoàn cảnh, với suy nghĩ mọi nước đều có vấn đề, khó khăn riêng, và mỗi chế độ đều có cái tốt cái xấu của nó.

Chúng ta hăy cùng im lặng và lờ đi những vấn nạn của đất nước, với an ủi rằng đất nước dù sao cũng đang tiến bộ.

Chúng ta hăy cùng im lặng và tin tưởng rằng việc im lặng chấp nhận sẽ giúp đất nước b́nh yên.
Chúng ta hăy dùng từ “nhạy cảm” để né tránh mỗi khi bất kỳ ai đề cập đến vấn đề an ninh lănh thổ.
Chúng ta hăy tập trung học hành, làm việc và đừng quan tâm đến chính trị.

Chúng ta hăy ngồi yên đó, để TQ kéo sang tiến hành dự án bauxite ở Tây Nguyên, hủy hoại môi trường sống, giết chết sinh vật, gây bệnh tật cho đồng bào ta, và từ từ chiếm phần trung tâm của đất nước ta.

Chúng ta hăy ngồi yên đó, để TQ thuê rừng đầu nguồn và chấp nhận tất cả những hậu quả của nó như sự ảnh hưởng đến sinh thái và lũ lụt, và để dân TQ kéo sang VN sống.

Chúng ta hăy ngồi yên đó, và để đồng bào ta bị đánh cướp hoặc giết chết ngoài biển Đông.

Chúng ta hăy ngồi yên đó, để tấm bản đồ lưỡi ḅ đi khắp TG, và mọi người dần dần tin rằng biển Đông thuộc về TQ, HS- TS thuộc về TQ.

Chúng ta hăy nhắm mắt lại, và ngưng việc đọc báo đi, để tưởng tượng rằng ko có điều ǵ tồi tệ xảy ra và đất nước vẫn đang phát triển.

Nhưng liệu tôi, và bạn có thể làm được thế ko?

Nếu muốn, tôi có thể quên VN đi. Tôi có thể chỉ nên sống cho Na Uy. Và bất kỳ cái ǵ khác. Bạn cũng vậy. Nhưng liệu chúng ta có thể làm được như thế ko?

Mọi chuyện có lẽ sẽ trở nên đơn giản hơn rất nhiều nếu ko có những vấn đề với TQ. Bây giờ ai cũng biết t́nh h́nh giữa TQ và VN đă nghiêm trọng như thế nào. Ko, đừng nói với tôi VN là nước nhỏ. Ko, đừng nói với tôi VN xui xẻo nằm quá gần 1 đất nước đầy tham vọng bá quyền như TQ. VN ko phải là nước nhỏ duy nhất phải chống chọi với 1 nước lớn. VN ko phải là nước duy nhất nằm gần TQ. Tôi biết tôi ko thể làm được ǵ cả. Tôi là 1 cá nhân, và 1 cá nhân chỉ là được những việc nhỏ nhặt trong giới hạn của 1 cá nhân. Nhưng nếu nhiều cá nhân gộp lại? “Don’t wait for leaders; do it alone, person to person.”- Mother Teresa. Nếu VN phải đối mặt với TQ, nếu nhân dân VN phải đối mặt với nguy cơ mất nước, ai sẽ cứu VN ngoài chính người dân VN? Mỹ ư? Ồ ko bạn ạ, người Mỹ chỉ làm những ǵ tốt nhất cho nước Mỹ, đừng quên Mỹ đang mắc nợ TQ, và đừng quên ko có lư do cụ thể nào để Mỹ phải giúp đỡ VN. Hay 1 vị Bụt hiện ra hỏi “V́ sao con khóc?” và phẩy cây phất trần biến điều ước trở thành hiện thực? Phật có câu “No one saves us but ourselves. No one can and no one may. We ourselves must walk the path.”

“It’s a dirty world out there, but if no one agrees to do the cleaning, the whole country goes down a shit house.” - Vikas Swarup.

Tôi đủ tỉnh táo để hiểu những bài viết của tôi ko đem lại 1 sự thay đổi cụ thể nào. Có 1 số người đă hỏi thẳng, tôi nhận được bao nhiêu tiền để viết. Tôi cảm thấy hổ thẹn cho họ. Tôi sẽ ko giải thích, tôi chỉ đơn giản trích 1 câu của Isabel Allende “How can one not write about war, poverty and inequality when people who suffer from these afflictions don’t have a voice to speak?” Nếu bạn hoàn toàn cho rằng việc viết lách là vô bổ, đừng quên trong chiến tranh ko phải ai cũng tham gia chiến đấu, có những người chiến đấu bằng ng̣i bút. Có những người đóng góp theo cách riêng của họ.

Mọi người biết việc viết lách ko đem lại ích lợi ǵ nhiều. Vô số người đă viết. Vô số người đă lên tiếng. Ko có ǵ được thay đổi. Bản kiến nghị phản đối dự án bauxite được rất nhiều người kư tên cuối cùng cũng bị bỏ mặc. Những người biểu t́nh phản đối TQ bị bắt. Blogger bị bắt và bỏ tù. Ko có ǵ được thay đổi. Nhà nước vẫn tiếp tục làm việc của họ. Họ vẫn chặn facebook. Họ vẫn kiểm soát thông tin. Họ vẫn cấm nhắc tên Hoàng Sa Trường Sa trên game online. Họ vẫn treo băng rôn chúc mừng quốc khánh TQ. Họ vẫn xử tù người bất đồng chính kiến. Họ vẫn tiến hành dự án bauxite Tây Nguyên. Họ vẫn tiến hành dự án điện hạt nhân. Họ vẫn cho thuê TQ thuê rừng đầu nguồn. Họ vẫn.. Họ vẫn…

Nhưng thay v́ đặt câu hỏi tại sao tôi lại viết dù biết việc lên tiếng ko đem lại ích lợi, tại sao bạn ko hỏi v́ sao đă rất nhiều người lên tiếng nhưng vẫn ko có điều ǵ thay đổi? Họ là những người lănh đạo như thế nào khi họ hoàn toàn ko quan tâm đến nhân dân? Họ là những người lănh đạo như thế nào khi họ ko cho phép nhân dân biểu t́nh hoặc chỉ đơn giản là cất tiếng nói? Họ là những người lănh đạo như thế nào khi họ gạt ngang ko đếm xỉa đến bản kiến nghị phản đối 1 dự án gây tác hại trầm trọng đến môi trường, sự sống, và cả an ninh, lănh thổ đất nước? Họ là những người lănh đạo như thế nào khi họ chặn blog, chặn website? Họ là những người lănh đạo như thế nào khi dân oan khiếu kiện, họ ko bao giờ giải quyết? Họ là những người lănh đạo như thế nào khi họ ko đầu tư công sức vào nền giáo dục, tiếp tục những tṛ cải cách chạy ṿng quanh ko cần thiết, bằng cách lấy kiến thức năm này đắp vào năm khác và quay ṿng? Họ là những người lănh đạo như thế nào khi họ ko giải quyết vấn đề tham nhũng trầm trọng và giải thích VN ko phải là nước tham nhũng nhất TG và quốc gia nào cũng có? Họ là những người lănh đạo như thế nào khi họ ko màng đến vấn đề giao thông, để hàng chục ngàn người chết mỗi năm v́ tai nạn giao thông, và phần lớn v́ đường sá chật chội, đầy “lô cốt”, kém chất lượng và gây ra nhiều cái chết phi lư? Họ là những người lănh đạo như thế nào khi họ xem nhân dân là con cái ko được phép căi lời và “hàng xóm” ko cần can thiệp? Họ là những người lănh đạo như thế nào mà họ lên nắm quyền khi nhân dân ko biết họ là ai để bầu cho họ? Họ là những người lănh đạo như thế nào mà họ dù làm bất kỳ điều ǵ, vẫn tiếp tục giữ cái ghế của ḿnh? Họ là những người lănh đạo như thế nào khi họ e ngại mọi sự so sánh và kết luận đó là vọng ngoại và phản quốc? Họ là những người lănh đạo như thế nào khi họ ko dám nh́n thẳng vào khuyết điểm và huyễn hoặc nhân dân rằng mọi đất nước đều có vấn đề riêng và đất nước ta đang ngày càng tiến bộ?

Ở đây tôi chỉ muốn nói lên vấn đề ư thức. Tôi ko có ư định tung hô nước ngoài như nhiều người sẵn sàng chụp mũ. Tôi chỉ đưa ra 1 vài so sánh. Trong ư thức người dân cũng như người lănh đạo ở những quốc gia có tự do dân chủ, nhà nước được nhân dân bầu lên, và tồn tại v́ lợi ích của nhân dân và đất nước. Nhân dân đóng thuế nuôi các ông lănh đạo, và khi các ông làm việc ko tốt, các ông phải nghe phê b́nh, và có thể bị phế truất. Có rất nhiều người vẫn thường lầm lẫn giữa khái niệm yêu nước và yêu nhà nước. Tất cả đơn thuần chỉ là tṛ chơi đánh tráo khái niệm. 1 kiểu áp đặt thường thấy. Quốc gia dân tộc là cái trường tồn. Nhà nước là cái tồn tại tạm thời. Khi 2 cái đi ngược nhau, tôi ko nghĩ tôi nên chọn cái ngắn thay v́ cái dài. Có nhiều người sẽ bảo tôi là kẻ vô ơn. Rằng tôi sinh ra và lớn lên dưới chế độ này, tôi ăn cơm trong chế độ này, tôi đi học trong chế độ này, tôi phải mang ơn thay v́ phản chủ. 1 lần nữa phải nhấn mạnh, đây chỉ là vấn đề ư thức. Ko biết v́ lư do ǵ, dường như người dân VN có thói quen thường sợ hăi và mang ư thức ḿnh đang mang ơn nhà nước. Trong khi thực tế nhà nước lập ra để lèo lái đất nước, và đại diện cho quyền lợi của nhân dân. Tôi phải biết ơn à? Tôi đă nh́n thấy các ông lănh đạo như thế nào. 1 tờ báo chính thức trong nước từng viết, phải mất 175 năm để VN đuổi kịp Singapore, với điều kiện Singapore đứng yên- điều này là ko thể. GDP cũng tụt hàng trên TG. Tôi phải biết ơn đất nước v́ đă độc lập, tự do, hạnh phúc à? Ta độc lập mà ta ko dám nhắc đến mối quan hệ VN- TQ? Ta độc lập mà ta ko dám biểu t́nh chống TQ? Hạnh phúc? Hạnh phúc mà sau này vô số người vẫn t́m cách bỏ đi, bằng cách này hay cách khác, hôn nhân, du học, lao động hợp tác, làm giấy tờ giả…? Hạnh phúc mà đa phần những người đă đi đều ko muốn về nước sống?

Tôi sẽ bị xem là kẻ hèn nhát. Tôi ko dám ở ngay trong nước hô hào. Tôi thừa nhận, có nhiều lúc tôi đă tự cảm thấy ḿnh là 1 kẻ hèn nhát. Tôi đi. Tôi ko ở lại. Nhưng cách đây ko lâu, ở trường tôi có buổi giới thiệu về 1 số trường ĐH ở Na Uy và ở những nước khác như Anh, Úc, Mỹ, New Zealand… có 1 tấm bảng có ḍng chữ lớn: “Do something for your country: LEAVE.” May mắn được đi, tôi có những quyền tôi ko thể có trong nước. May mắn được đi, bằng những bài viết, dù có thể là vô bổ, tôi đóng góp 1 phần nào đó. May mắn được đi, tôi có cơ hội mở rộng tầm nh́n, và so sánh sự khác biệt giữa 2 TG (tôi thích nói là 2 TG). Những người e ngại sự so sánh ko thể nh́n thẳng vào những khuyết điểm và hạn chế của bản thân để chỉnh sửa và tiến bộ. So sánh là cần thiết. So sánh dẫn đến cạnh tranh. Cạnh tranh giúp phát triển. Thử tưởng tượng, nếu cả 1 khu vực bạn sống chỉ có 1 tiệm giày. Bạn ko c̣n lựa chọn nào khác, dù đẹp dù xấu bạn cũng phải vào đó mua giày. Nhưng nếu có khoảng chục tiệm giày, à ko nhất thiết, có 2 tiệm giày thôi cũng được, bạn được quyền lựa chọn vào tiệm A hay tiệm B, và để thu hút khách hàng, mỗi tiệm dĩ nhiên phải cạnh tranh và nâng cao chất lượng sản phẩm. Tương tự với chính trị. Ồ vâng bạn sẽ nghĩ tôi là đứa tâm thần khi so sánh chính quyền với tiệm giày, nhưng tôi chỉ đang phân tích. Nếu có nhiều đảng, các đảng phải cạnh tranh nhau, đưa ra nhiều chính sách v́ nhân dân và đất nước, và người dân dĩ nhiên sẽ bỏ phiếu cho cái đảng có nhiều chính sách tối ưu hơn. Nhưng nếu chỉ có 1 đảng duy nhất, và đặc biệt những người lănh đạo ko bao giờ bị bắt lỗi, ko bao giờ bị phê b́nh, ko bao giờ bị phế truất, các ông muốn làm bao lâu cũng được, ngồi đó bao lâu cũng được. Ko phải rơ ràng là trong trường hợp đó, cái đảng duy nhất này có thể làm bất kỳ điều ǵ, kể cả những việc có hại cho đất nước sao?
Trong bài viết “Ai ko muốn được tự do?”, tôi đă có đề cập đến sự tự do. Vấn đề chỉ là khái niệm về tự do. Khi con người đă sống quá lâu trong 1 xă hội nơi họ ko được phép có tư duy độc lập và phát biểu ư kiến thực sự của ḿnh, họ dần dần quên mất lẽ ra là con người, họ nên có quyền cất tiếng nói. Trong nghệ thuật, nếu có khuôn mẫu định sẵn và 1 dây xích ḱm hăm, người nghệ sĩ ko thể làm việc với toàn bộ khả năng của ḿnh. Thiếu tự do, con người bị ḱm hăm, khả năng bị giới hạn. Cũng như trong đời sống. Albert Camus từng nói “A free press, of course, can be good or bad, but most certainly, without freedom, a press will never be anything but bad.” Nói mỗi nước đều có tự do dân chủ, chỉ là chế độ khác biệt nên sự dân chủ có màu sắc khác nhau chỉ là lối né tránh cái thực tế chẳng có tự do dân chủ. Nói mỗi nước đều có vấn đề, ko có chế độ nào hoàn hảo chỉ là 1 lối lấp liếm ko dám nh́n thẳng vào những khuyết điểm của ḿnh.

Đúng, ko có chế độ nào 100% hoàn hảo. Nhưng cho đến nay, qua thời gian, đến sự tiến bộ hiện nay của loài người, chế độ dân chủ được xem là lựa chọn tốt nhất. Nhưng có lẽ con chim bị nhốt quá lâu trong lồng khi nh́n thấy cửa mở cũng rụt lại ko dám bay ra TG rộng lớn bên ngoài. Có lẽ con người sợ hăi sự thay đổi. Thay v́ góp sức vào 1 sự thay đổi, thay v́ đứng lên bảo vệ cho quyền lợi của chính bản thân ḿnh, họ ngồi yên chấp nhận thực tế và họ cách lơ đi những vấn nạn của đất nước. Erich Fried có câu nói nổi tiếng được viết ngay trên phần c̣n sót lại của bức tường Berlin tôi đă may mắn có dịp thấy tận mắt: “He who wants the world to remain as it is doesn’t want it to remain at all.”

Nếu muốn, tôi có thể đáp máy bay về nước, có thể để bị bắt và ngồi tù, lúc đó mọi người sẽ biết đến tôi, sẽ cuối cùng công nhận tôi chứng minh được những ǵ ḿnh đang nói thay v́ khoác lác phô trương, sẽ cuối cùng ban cho tôi 1 danh hiệu, hay 1 tấm bằng khen để sau này ra tù tôi treo trong nhà và tự hào giới thiệu mỗi khi khách đến, nhưng liệu điều ấy có giúp ích được ǵ ko? Ư tôi ko phải bảo việc ngồi tù là vô bổ. Tôi rất nể trọng và kính phục những người đă dám lên tiếng và chấp nhận việc ngồi tù là 1 cái giá của việc tranh đấu của ḿnh. Tôi thực sự rất nể trọng họ. Và cảm thấy những ǵ ḿnh làm chẳng là chút ǵ so với những ǵ họ đă làm. Và nhiều lúc cảm thấy bản thân là 1 kẻ hèn nhát đáng ghê tởm.

Nhưng..

Đừng bảo tôi im v́ tôi sống ở Na Uy.

Đừng bảo tôi im v́ tôi 16 tuổi.

Đừng bảo tôi im và bảo tôi chưa đủ trải nghiệm.

Đừng bảo tôi im và bảo tôi thiếu hiểu biết.

Đừng bảo tôi im và kết tội tôi chỉ copy và paste.

Đừng bảo tôi im v́ bạn im.

 

2/3/2010

<<trở về đầu trang>>