VINASHIN: RÚT CUỘC KHÔNG AI CHỊU TRÁCH NHIỆM CẢ.

 

Tác giả TOÀN CHÂN

 

Tuần qua là tuần mà toàn thể chế độ Hà Nội thay phiên đổ tội cho nhau về vụ Vinashin. Câu chuyện tranh đổ lỗi cho nhau lại nực cười hơn nữa v́ được diễn ra trước bàn dân thiên hạ tại diễn đàn của mấy ông bà nghị mà thời nay thỉnh thoảng đỡ gật đôi chút.

Câu chuyện diễn ra vào ngày thứ ba. Đầu tiên là ông Bộ trưởng tài chánh Vũ Văn Ninh. Có vẻ như biết rằng thế nào cũng bị chất vấn, ông bộ trưởng nghe đâu đă đến dự buổi chất vấn với một tài liệu 21 trang, nhưng khi ông chậm răi bắt đầu đọc bản phúc tŕnh này th́ đến chủ tịch Nguyễn Phú Trọng phải yêu cầu ông dừng lại đừng đọc nữa. Theo báo điện tử VnExpress th́ sở dĩ ông Trọng đă yêu cầu ông đừng đọc nữa bởi “nếu tŕnh bày cả bản báo cáo sẽ hết giờ và không c̣n thời gian để trả lời câu hỏi của các đại biểu.” Có blog th́ bảo hẳn đó chính là cố ư của ông bộ trưởng.

Mở đầu tấn công vào ông bộ trưởng là hai ông nghị ở Cà Mau. Dân đồng chua nước mặn thật thà đă “không tránh né hoặc đi ṿng” mà hỏi thẳng vào vấn đề dân chúng ai cũng muốn hỏi đó là “hiệu quả của các tập đoàn kinh tế nhà nước”, nhất là sau vấn đề “ch́m tàu” của Vinashin. Một ông tên là Đặng Như Lợi hỏi là liệu “bộ trưởng có nhầm lẫn ǵ không khi đánh giá rằng hiệu quả đầu tư qui mô của tập đoàn, tổng công ty nhà nước đang nâng dần qua các năm.” Ông bảo năm 2006 trước khi có tập đoàn th́ một đồng vốn nhà nước bỏ ra thu về cho ngân sách được 0,28 đồng. Nhưng năm 2009, một đồng bỏ ra chỉ thu về có 0,13 đồng. Ông Lợi sau đó bèn bồi luôn thêm câu hỏi về vụ Vinashin rằng vậy chứ với tổng tài sản của Vinashin hiện là 105 ngàn tỷ, thế nay trị giá tài sản c̣n bao nhiêu. Và ông hỏi tiếp “đánh giá cho thấy vấn đề tài chánh của Vinashin trách nhiệm phần lớn thuộc Bộ tài chánh, bộ trưởng nhận xét ra sao?” Và sau đó dồn dập một lô các ông bà nghị khác đặt câu hỏi.

Báo điện tử VnExpress kể tiếp “Dường như đă đoán trước được các vấn đề mà đại biểu và cử tri cả nước có thể đặt ra cho ḿnh, nên bộ trưởng Vũ Văn Ninh tỏ ra không mấy bất ngờ. Vẫn chất giọng đều đều không qua vội, chi tiết vấn đề… ông Ninh khẳng định để xảy ra sự cố Vinashin xuất phát từ nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan trong đó trách nhiệm chính thuộc về doanh nghiệp.” Ông c̣n khẳng định “Chúng tôi đă chỉ đạo. Chỉ có điều chỉ đạo và thực hiện chưa hiệu quả.” Về vấn đề trách nhiệm nợ th́ ông bảo chưa trả lời được v́ c̣n chờ đánh giá kiểm định. Ông c̣n nhắc đi nhắc lại là Bộ tài chánh chỉ có “trách nhiệm giám sát, kiểm tra” thôi, thi hành là việc của “họ.”

Tức quá, ông Lợi đứng lên trách bộ trưởng đă không trả lời đúng vấn đề, không trả lời thoả đáng. Ông c̣n mỉa mai bảo “Bộ trưởng h́nh như không nắm được vấn đề mặc dù câu hỏi đă được tôi ghi ra giấy.”

Riêng về vấn đề tài sản của Vinashin c̣n lại bao nhiêu th́ nghe đâu đến các ông bà nghị gật cũng bật cười khi ông Ninh lung túng nhắc đi nhắc lại tới hai lần “Tôi khẳng định chắc chắn không mất hết” nhưng c̣n lại bao nhiêu th́ c̣n đang “đánh giá”.

Có vẻ như thấy t́nh h́nh “gay go” nên chính quyền đă cử ra đến hai bộ trưởng và một phó thủ tướng thường trực ra để “giải tŕnh”. Sau ông Ninh là một ông đáng lẽ không có trong danh sách “đăng đàn kỳ này” nhưng chiều hôm 23 cũng xuất hiện đó là Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Vơ Hồng Phúc. Nhưng thay v́ t́m cách đỡ lời cho bạn đồng liêu, ông Phúc đă khẳng định với các ông bà nghị là “theo phân cấp trách nhiệm, bộ của ông chỉ có vai tṛ tham mưu cho chánh phủ về quy hoạch, kế hoạchvà chiến lược phát triển của Vinashin.” Và ông thản nhiên tuyên bố “Đối với việc làm tham mưu cho chánh phủ th́ chúng tôi dẫ làm tṛn nhiệm vụ…bởi v́ những văn bản mà chúng tôi tham mưu, nếu đọc lại bây giờ th́ hoàn toàn đúng với tinh thần chỉ đạo của Bộ chính trị”!

Chưa hết, ông c̣n bảo là chính mấy ông bà nghị đă “gật” thông qua Luật doanh nghiệp nhà nước năm 2003, vốn quy định “rất rơ chức năng nhiệm vụ của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước…theo đó họ tự huy động vốn, sản xuất kinh doanh và tự chịu trách nhiệm.” Do đó “nếu nói là các quy định trong đó sai vậy Ban soạn thảo cũng có trách nhiệm, suy rộng ra, các đại biểu bấm nút thông qua th́ cũng phải chịu một phần trách nhiệm!”

Rồi cả hội trường cười ồ lên khi ông tiếp lời “Có người nói với tôi rằng: anh Phúc ơi, chúng ta chẳng khác nào ‘đựi ươi giữ ống’ bởi chẳng có quyền hành ǵ cả.” Rồi ông kết luận vụ “đắm tàu” này là “một bài học đau đớn mà không chỉ chíng phủ, các bộ ngành mà bản thân mỗi đại biểu quốc hội cũng cần rút kinh nghiệm.”

Khổ một nỗi, ông nghị chủ tịch Ủy ban pháp luật Nguyễn Văn Thuận lại không thuận. Ông bảo là Bộ kế hoạch đầu tư đă xây dựng chiến lược, cố vấn tham mưu nên không thể vô can. Ông này kết luận “Nếu nói như bộ trưởng Phúc th́ đổ lỗi hết cho Ủy ban thường vụ quốc hội, như vậy là không ổn.”

Và sau cùng Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Sinh Hùng được mời lên “nói cho rơ”. Và quả là ông đă nói thật rơ. Ông đă dùng gần hết 15 phút cho phép để kể lại lịch sử h́nh thành Vinashin, tiềm năng, cơ hội của ngành đóng tàu…rồi để chặn họng câc ông bà nghị, ông thản nhiên khẳng định “Năm nay Vinashin tiếp tục lỗ, sang năm sẽ lỗ ít nếu làm tốt, quản trị tốt, năm 2012 sẽ bớt lỗ hay ḥa vồn trả nợ. Sang năm 2013-2014có thể có lăi”?!

Rút cuộc như vậy là không ai chịu trách nhiêm cả. Bộ Tài chánh không chịu trách nhiệm v́ chỉ chỉ đạo c̣n thi hành là việc của Vinashin. Bộ Kế hoạch và Đầu tư không chịu trách nhiệm v́ chỉ tham mưu, tức là chỉ vẽ đường cho hưu chạy c̣n hưu chạy đường nào không phải là nhiệm vụ của ông. C̣n đến ông phó thủ tướng th́ rất lạc quan, năm nay lỗ, ít lâu nữa lời lo ǵ. Có điều trong khi các ông đang trấn an thiên hạ th́ công ty Vinashin đang xin hoăn nợ, và nếu không được th́ ta tuyên bố phá sản thế là xù hết nợ có ǵ khó đâu.

Khổ một nỗi, Vinashin không phải là General Motors đẻ có thể kết luận như  Lenine: Nếu vay của nhà băng 1000 đồng th́ đó là vấn đề của ḿnh, nhưng nếu vay 1 triệu đồng th́ đó là vấn đề của nhà băng. Nhà băng ngoại quốc nếu các ông xù nợ lần này th́ sẽ không cho vay nữa, lúc đó lấy tiền đâu ra mà đầu tư?

 

TOÀN CHÂN