Độc tài là tai họa lớn nhất

Ngô Nhân Dụng

Bắc Hàn mới bắn trọng pháo sang một tiền đồn của Nam Hàn trên ḥn đảo Yeonpyeong phía dưới vùng phi quân sự, làm hai binh sĩ miền Nam thiệt mạng. Hành động khiêu khích này chắc sẽ không gây lại một cuộc chiến tranh mới trên bán đảo Triều Tiên, đă ngưng từ năm 1953.
Cũng như hồi đầu năm nay, Bắc Hàn đă đánh ch́m chiến hạm Cheonan của hải quân miền Nam, lần nào chính quyền B́nh Nhưỡng đoán trước Hán Thành sẽ không phản ứng mạnh cho nên lâu lâu lại đánh trộm một lần. Chết người, nhưng họ đâu có quan tâm đến mạng con người?
Tại sao Kim Chính Nhật lại có những hành động khiêu khích mạo hiểm như vậy? Lỡ chiến tranh tái phát th́ sao? Cả hai vụ gây hấn trên đều có mục đích, v́ lư do nội bộ của chính quyền cộng sản miền Bắc. Chủ tịch Bắc Hàn đang bệnh nặng, không biết lúc nào sẽ chết. Ông muốn nâng cậu con trai út Kim Vĩnh Ân lên để nay mai nối ngôi vua mà ông bố đă được ông nội truyền cho. Nhưng cậu trẻ quá, sợ bá quan trong triều không phục. Phải cho cậu thi hành mấy công việc gây sôi nổi khắp thế giới, rồi để cậu điều khiển triều đ́nh trong công tác ứng phó. Gây ra hai vụ giết người, để cho Kim Vĩnh Ân nhân dịp này đứng ra kiểm điểm thái độ, hành vi các tướng lănh một cách chặt chẽ hơn, chuẩn bị cho cậu nắm đầu quân đội. Cậu Út đă được phong lên làm đại tướng và nhậm chức phó chủ tịch Quân Ủy Trung Ương Đảng. Một chính quyền cộng sản độc tài có thể gây ra những biến cố làm thế giới lo sợ, thị trường chứng khoán tụt xuống, chỉ v́ ông chủ tịch nhà nước cần củng cố địa vị của cậu quư tử!
Nhưng tại sao chính phủ Nam Hàn không phản ứng mạnh mẽ hơn những lời tố cáo trước dư luận? Bởi v́ Nam Hàn, ngược lại, là một nước dân chủ. Chính quyền một nước tự do dân chủ sẽ phải lắng nghe ư kiến dân chúng. Các nhà lănh đạo Nam Hàn biết là dân chúng không ai thích chiến tranh. Ai muốn chiến tranh tái diễn để bao tài sản tích tụ được sau nửa thế kỷ xây dựng kinh tế bị phá tan tành? Ai muốn chịu đựng cảnh hàng triệu dân Bắc Hàn chạy xuống miền Nam tị nạn khi chính quyền B́nh Nhưỡng sụp đổ? Thà rằng một chính quyền phải nhịn nhục trước một vụ gây hấn nhỏ c̣n hơn là để cho toàn dân chịu lầm than.
Cái khác nhau giữa dân chủ và độc tài là như thế.
Nhưng trên đây là chuyện thời chiến tranh, hai miền Nam Bắc Cao Ly trên nguyên tắc vẫn c̣n trong t́nh trạng lâm chiến v́ sau khi ngưng tiếng súng vẫn chưa có một hiệp ước nào thiết lập ḥa b́nh.
Ngay trong t́nh trạng b́nh thời, chúng ta cũng có thể thấy các chế độ dân chủ và độc tài hành xử khác nhau trên nhiều phương diện. Thí dụ như khi đối phó với các tai họa, do con người gây ra hay những thiên tai. Các chính quyền dân chủ thế nào cũng lo trước cho dân dễ tránh tai họa, và lo sửa chữa các chính sách để pḥng ngừa tai họa đến sau. V́ họ sợ nếu sơ suất sẽ rất dễ bị mất phiếu trong cuộc bầu cử sắp tới. Thế nào trước khi bỏ phiếu người dân cũng biết là các “cụ bên trên” có lo việc đề pḥng tai họa cho đất nước hay không. Thế nào dân cũng biết các cụ có làm ǵ hay không để sửa đổi các điều sơ suất đă mắc phải. Tại sao dân biết? V́ có báo chí tự do, ai cũng có quyền phát biểu, không giấu diếm được.
C̣n những chế độ độc tài th́ khác. Thường họ kêu la rất lớn khi tai họa xẩy ra (để xin thế giới cứu trợ), nhưng sau đó họ rất mau quên, dần dà quên luôn, đâu lại vào đó! Kư sau có tai họa, cả thế giới lại lo cứu trợ! Những vua chúa độc tài không cần biết dân nghĩ ǵ! Dân đang khen họ hay là đang chửi, cũng không ảnh hưởng ǵ đến ngôi vị họ đang ngồi cả. V́ dân đâu có được tự do bỏ phiếu bầu thủ tướng hay tổng bí thư!
Chỉ cần nh́n vào cảnh tượng khi tai họa xẩy ra, chúng ta biết chính quyền loại lo cho dân chúng nhiều hơn. Hăy nói chuyện thiên tai, tai họa do Trời sinh; v́ có thể giả thiết rằng ông Trời không có phân biệt chế độ tự do hay độc tài khi ông gây ra băo lụt hoặc động đất!
Tháng 8 năm 2007, trận băo Dean, cấp 5, thổi vào vùng bán đảo Yucatan, Mexico bên bờ Đại Tây Dương, với tốc độ từ 200 đến 250 cây số một giờ. Trận băo biển này được đặt tên “El Gigante,” (Ông Khổng Lồ) trước đó đă làm 12 người chết khi đi qua các ḥn đảo vùng Caribbean! Cuối cùng, tại Yucatan thiệt hại về tài sản lên tới 400 triệu đô la Mỹ nhưng chính quyền cho biết không một người dân nào bị thiệt mạng.
Gần một năm sau, vào tháng 5, 2008, một trận băo cấp 5 tương tự đă kéo vào nước Miến Điện (Myanmar). Băo được đặt tên là Nargis thổi từ Vịnh Bengal vào vùng châu thổ sông Irrawaddy phía Nam Miến Điện với tốc độ chưa tới 200 km một giờ, cuối cùng đă làm cho gần 200,000 người dân Miến thiệt mạng.
Nhiều người sẽ trách ông Trời thiên vị, thương dân Mexico mà không yêu dân Miến Điện. Nhưng nếu nh́n cho kỹ, hiểu cho sâu, chúng ta sẽ thấy thủ phạm gây ra tai họa của dân Miến là con người, chứ không thể đổ hết tội cho Trời.
Ngay khi nghe tin băo, tổng thống Mexico, ông Felipe Calderón bỏ ngang một cuộc họp với Tổng Thống Mỹ Gorges W. Bush và Thủ Tướng Canada Stephen Harper tại tại Quebec để bay về nước. Cảnh sát được điều động tới 100 ngôi làng để “xua đuổi” dân di tản tránh băo, v́ nhiều người không muốn đi; những người khác lo ngăn ngừa nạn cướp bóc, hôi của nhà cửa bị đổ hay khi dân chạy lánh nạn. Công ty dầu lửa quốc gia Petroleos Mexicanos đă đóng cửa tất cả các giàn khoan dầu ở ngoài khơi và đưa tất cả các nhân viên cùng công nhân vào đất liền tị nạn trước khi băo đồ tới. Tất nhiên, các du khách ở Cancun là những người được di tản sớm nhất, hy vọng sẽ có ngày họ trở lại!
Tại sao trận băo tấn công Miến Điện lại làm chết nhiều người như vậy? Một lư do chính là người dân không chuẩn bị pḥng chống băo, người ta nói cả 500 năm mới có một cơn băo lớn như vậy. Nhưng nguyên nhân chính là do chính quyền Miến Điện không quan tâm đến t́nh trạng dân chúng sống ra sao, không thông báo những tai họa sắp đến để hướng dẫn dân chúng đề pḥng. Chính quyền quân phiệt Miến tự họ bầu lẫn nhau, cũng không cần dân chúng bỏ phiếu cho họ.
Tai họa lớn không phải là mưa băo mà là nước lụt sau cơn mưa. Ở vùng đồng bằng sông Irrawaddy người dân đă phá rừng và bỏ những đồn điền trồng xoài trong mấy chục năm qua, thay vào đó là những thửa ruộng trồng lúa và nuôi tôm. Chính họ đă phá bỏ những “con đê tự nhiên” ngăn nước lũ tràn về, để cho khi gặp băo th́ chạy không kịp nữa, giống như nạn phá rừng ở miền Trung nước ta.
Hầu hết dân chúng trong vùng bị băo không hề biết là tai họa sắp xẩy ra. Không có viên chức nhà nước nào đi báo động với dân. Khi băo sắp đập vào, không cai lo di tản dân đi xa những vùng nguy hiểm, mặc dù cả thế giới có thể trông thấy trước cơn băo đang hướng về phía nào, với tốc độ bao nhiêu.
Chúng ta đang sống trong một thời đại có vệ tinh nhân tạo chụp h́nh ảnh, thu lượm tin tức, dữ kiện khí tượng từng phút một để cả thế giới sử dụng khi cần theo dơi các trận băo. Chính quyền mỗi nước phải quyết định xem có đầu tư vào việc sử dụng phương tiện đó hay không. Trận băo Nargis này đe dọa cả Ấn Độ và Bangladesh. Khác với hai nước kia, Miến Điện không có một hệ thống radar để theo dơi và tiên đoán hướng băo sẽ đi tới.
Tại Ấn Độ, sáu đài quan sát thuộc sở khí tượng đă loan tin sắp có băo từ 10 ngày trước, liên tiếp suốt từ 27 tháng 4. Nhưng báo, đài nước Miến Điện, hoàn toàn do tập đoàn thống trị kiểm soát, chỉ loan tin băo 2 ngày trước khi băo ập vào, mà không phải người dân nào cũng để ư. Tại Bangladesh, có hệ thống các c̣i hú, có những đài dựng lên làm nơi cho dân thấy mà chạy tới trú ẩn, nhà nước phát trước những bản đồ chỉ đường chạy lánh nạn khi cần. Nhờ thế nên trận băo Sidr năm trước đó chỉ có 3,000 người Bangal thiệt mạng. Nếu Miến Điện cũng có một hệ thống như vậy, th́ không đến nỗi chất tới 200,000 người! Các nhà quan sát quốc tế gọi đó là “những cái chết không cần phải xẩy ra.”
Những câu chuyện băo lụt trên đây xẩy ra ở Mexico, Myanmar, Ấn Độ, Bangladesh, cho thấy tai họa thiên nhiên gây thảm khốc cho con người nhiều nhất ở những nước mà người dân phải sống dưới những chế độ độc tài. Khi những người cai trị không phải do dân bầu lên mà chỉ do trong đảng cầm quyền họ suy cử, bầu bán lẫn nhau mà thôi, th́ họ không có “phản ứng tự nhiên” là lo trước các tai họa đe dọa đời sống người dân.
Việt Nam hiện đang sống dưới một chế độ như vậy. Hiện nay trong nội bộ Đảng Cộng Sản đang diễn ra một cuộc tranh chấp gay go giữa những người muốn sang năm lên thay thế Nông Đức Mạnh làm tổng bí thư, có thể kiêm luôn chức chủ tịch nước! Các ông Nguyễn Tấn Dũng, Nguyễn Phú Trọng, Trương Tấn Sang, vân vân, dùng đủ các thủ đoạn để bôi nhọ, phá đám nhau. Có ai phải tŕnh bày một “chương tŕnh tranh cử” cho dân Việt Nam thẩm lượng và lựa chọn hay không? Không cần. Xưa nay vẫn như vậy. Chính v́ thế cuộc “tranh cử nội bộ” này càng ngày càng lộ ra những cảnh thật là nhơ nhuốc.
Trong khi đó, lũ lụt vẫn mỗi năm đổ xuống miền Trung Việt Nam, năm nào cũng chết người như năm nào. Dân đă quen rồi, năm ngoái chết 100 người, năm nay chết 50, những con số đó nghe măi trở thành vô cảm. Có ai lo lắng đến mối lo của người dân hay không? Có ai nghiên cứu thiết lập một hệ thống báo động cho dân không? Ai đă cho phép phá rừng bừa băi suốt từ năm 1975 đến nay để cho lũ lụt tràn về không ǵ ngăn cản?
Bờ biển miền Trung là nơi quá xa xôi đối với “các cụ!” Ngay tại thủ đô Hà Nội năm 2008 mưa lụt cũng đă giết chết 18 người, trong số 49 người chết ở cả các nơi khác. Từ hồi đó đến nay dân Hà Nội đă có được một hệ thống bảo vệ chống lụt tốt hơn hay chưa? Nhưng tại Sài G̣n, th́ đầu tháng 11 vừa rồi lại ngập lụt nữa! Một lư do cũng v́ nhà nước ĺ ra không cử động. Ông Nguyễn An Niên, chủ tịch Hội Khoa học Thủy Lợi thành phố nói với nhà báo rằng từ năm 2008 đă có một dự án pḥng chống lụt, ngân khoản 11,500 tỷ đồng đă được chấp thuận, nhưng chưa thấy ai đem thi hành. Ông Niên không biết bao giờ nó mới được đem ra làm, nhưng sau hai năm th́ tổng số chi phí đă tăng gấp đôi rồi. Không biết để vài năm nữa sẽ có tiền để thực hiện hay không! Nhiều con kinh đáng lẽ trở thành đường thoát nước th́ đă bị “quy hoạch” cho lấp đi cho giới đầu tư xây cất. Riêng trong Quận II đă có 30 mẫu (ha) đất sau khi lấp bằng mấy con kinh.
Nhưng không phải nhà nước cứ đem các kế hoạch pḥng chống lụt ra làm là dân đă bớt khổ. Tại một con đường quận 7, sau khi dự án pḥng chống lụt hoàn tất, hàng ngàn gia đ́nh bị lụt đe dọa, v́ ngôi nhà họ ở thấp hơn con đường mới làm, thấp từ nửa mét đến một mét! Cứ mưa đến là nhà bị lụt ngay, không cần đợi! Các nhà thầu làm dự án nào, cho công việc ǵ th́ chỉ biết công việc trong dự án của họ thôi, không chịu trách nhiệm về chuyện khác! Nếu họ xây một khu gia cư mới, họ sẽ lo đào cống rănh đầy đủ. Nhưng việc nối đường cống mới này vào hệ thống ống cống cũ không phải việc của họ? Có nhà thầu muốn cho “công tŕnh” của ḿnh đẹp mắt, c̣n đem lấp luôn những ống cống cũ xấu xí đi. Nếu bị mưa th́ nước nó ùn đi đâu “kệ mẹ nó!”
Cuối cùng th́ đó là trách nhiệm của ai?
Đó là trách nhiệm của những ông đang chửi nhau ở Hà Nội. Ông này tố ông kia bao che đàn em ăn cắp, làm công quỹ mất mấy tỉ Mỹ kim. Ông kia bèn chỉ mặt ông này kể tội đă từng sách nhiễu t́nh dục cấp dưới, lại nuôi mafia, tư bản đỏ. Nhưng trong cuộc đấm đá này không ông nào tự ḿnh ra mặt cả, toàn dùng thủ đoạn ném đá giấu tay!
Thử hỏi người dân Việt Nam, rằng mấy ông ấy có ai lo về chuyện lũ lụt hay không? Chắc các ông ấy sẽ bảo đó không phải là việc của họ! Xin đồng bào thân mến hăy đi hỏi các đồng chí bên Miến Điện!
Tai họa của các chế độ độc tài th́ kể măi không hết!