Chống tham nhũng cần vạch mặt chỉ tên

 

Đ́nh Văn

 

Tham nhũng và hệ lụy của nó? Đối tượng tham nhũng? Cơ chế gây ra tham nhũng? Xử lư tham nhũng? Ai chịu trách nhiệm? Đó là 5 câu hỏi lớn về t́nh h́nh tham nhũng khá phổ biến ở nước ta hiện nay. Muốn chống tham nhũng như Đảng và chính phủ mong muốn để xây dựng một xă hội dân chủ, công bằng văn minh. Xây dựng nền kinh tế lành mạnh có sức cạnh tranh quốc tế th́ xin hăy trả lời những câu hỏi trên là mọi chuyện sẽ rơ ràng ngay.

 

Tham nhũng và hệ lụy của nó?

Theo thiển ư của tôi, tham nhũng đó là những người có quyền chức trong xă hội lợi dụng công việc, chức vụ, quyền hạn của ḿnh được xă hội giao để trục lợi cá nhân mà những khoản lợi đó không được xă hội công nhận một cách chính thức. Theo cách hiểu đó th́ tất cả các khoản thu nhập ngoài bảng lương và các thu nhập chính đáng bằng sức lao động của ḿnh bỏ ra đều coi là tham nhũng. Vậy tham nhũng là biểu hiện tiêu cực xă hội, hệ luỵ của nó là làm băng hoại đạo đức xă hội, sói ṃn thuần phong mỹ tục xă hội, là kẻ gây ra sự phân hoá xă hội, là kẻ thù của người lao động và nguy hiểm hơn nó là kẻ thù của cả nền kinh tế, làm sản xuất đ́nh trệ, chi phí sản xuất bị đội lên cao, hàng hoá sản xuất ra có giá thành cao không cạnh tranh được với hàng hoá nhập khẩu dẫn đến nền sản xuất tê liệt, sức cạnh tranh của nền kinh tế yếu và sản xuất sẽ ngày càng teo tóp tiều tuỵ hơn.

 

Đối tượng tham nhũng?

Theo cách định nghĩa tham nhũng như trên th́ đối tượng tham nhũng là những người có chức quyền trong xă hội được xă hội giao phó cho quản lư mọi mặt hoạt động xă hội. Nói một cách cụ thể th́ đối tượng tham nhũng là tất cả các công chức nhà nước có chức quyền (nhiều công chức nhà nước không có chức quyền nhưng cũng dính đến tham nhũng do cơ chế ăn theo). Họ tranh thủ vơ vét tài sản nhà nước (tức là tài sản của nhân dân) và cả tài sản cá nhân của những người dân lao động thông qua tiêu cực trong các thủ tục hành chính tại cơ quan công quyền hay hiện tượng công an giao thông ăn tiền măi lộ, hiện tượng công an trịnh thượng quát tháo và hiếp đáp nhân dân, nhũng nhiễu doanh nghiệp, các tiêu cực khi thực thi các thủ tục hải quan, thuế vụ, đất đai và các tiêu cực trong lĩnh vực y tế, giáo dục thông qua việc ṿi tiền của bệnh nhân, sự quá tải của bệnh viện, hiện tượng dạy thêm, học thêm trong giáo dục và việc cung cấp các dịch vụ giá cao cho học sinh cũng là một biểu hiện, sự lộng hành của các cơ quan bảo vệ luật pháp và muôn vàn các tiêu cực xă hội khác gây lên tham nhũng toàn xă hội.

Chính những kẻ tham nhũng cũng là những người dân, nhưng khi được trao chức quyền họ quay lại bóc lột tiền của, sức lao động của nhân dân để hưởng lợi bất chính và sống sung sướng trên nỗi khổ của biết bao con người lương thiện. Người dân chính là đối tượng bị bóc lột hay có thể gọi là “bị tham nhũng”. Những kẻ tham nhũng c̣n lợi dụng chính sách nhà nước, phong toả hoạt động của các tập đoàn kinh tế, các tổng công ty nhà nước để t́m cách hợp lư hoá tài sản nhà nước thành tài sản cá nhân, bán rẻ tài nguyên quốc gia cho nước ngoài để ăn tiền hoa hồng, nâng khống giá các hợp đồng kinh tế, ăn hối lộ để làm ngơ cho cac doanh nghiệp nước ngoài xả chất thải bị cấm làm huỷ hoại môi trường sống của nhân dân, kết bè, kết cánh bao che nhau tạo ra “nhóm lợi ích” khép kín mà hệ thống luật pháp cũng phải bó tay và c̣n nhiều thủ đoạn ma mănh khác mà không thể kể hết ở đây.

 

Cơ chế gây ra tham nhũng?

Trong hệ thống tham nhũng phổ biến ở Việt Nam hiện nay, cơ chế sinh ra nó chính là do sự suy thoái về đạo đức xă hội, sự tranh thủ vơ vét của công và nhũng nhiễu nhân dân của hầu hết cán bộ đảng viên có quyền hành trong xă hội. Nguyên nhân gây ra sự suy thoái này chính là cơ chế độc quyền nhà nước trong mọi hoạt động của xă hội.

Sự thiếu dân chủ trong các tổ chức kinh tế, chính trị và xă hội đă gây nên hiện tượng bè phái và làm nảy sinh “nhóm lợi ích” trong xă hội với qui mô ngày càng lớn bao gồm hết thảy các cơ quan từ Đảng đến chính quyền. Nhóm lợi ích này bao gồm các cơ quan công an, viện kiểm sát, ṭa án và các cơ quan quản lư nhà nước, các bộ, ngành liên đới với nhau tạo ra ṿng tṛn tham nhũng cực kỳ miên man khó giải, tạo nên một ṿng luẩn quẩn đến không thế t́m ra đầu mối để xử lư khi phát hiện mà vụ PMU 18, tập đoàn Vinashin hay vụ đại lộ Đông Tây là ví dụ hết sức rơ nét.

Các cơ quan bảo vệ pháp luật cứ loay hoay (hay cố t́nh loay hoay) không thể đưa ra xét xử hoặc xét xử qua loa mặc dù chứng cứ phạm tội rơ mười mươi. Từ đó niềm tin của nhân dân với công lư bị sói ṃn, dân không c̣n tin vào sự công minh của luật pháp và gây lên tâm lư hoang mang, chán trường.

Trong xă hội xuất hiện tâm lư tranh thủ trục lợi trong tất cả những người làm công tác quản lư xă hội, họ không c̣n biết sợ sự trừng phạt của pháp luật và sự tham nhũng ngày càng liều lĩnh hơn. Hiện tượng “nhóm lợi ích” đó c̣n làm triệt tiêu ư chí đấu tranh phê b́nh và tự phê b́nh trong tất cả những cán bộ đảng viên. Nhân dân và những Đảng viên chân chính cảm thấy bất lực trước hệ thống tham nhũng tinh vi và rối ren với qui mô ngày càng lớn hơn, vụ tham nhũng sau luôn có xu hướng lớn hơn vụ tham nhũng trước.

Một nền kinh tế què quặt hiển hiện trước mắt, nhân dân có quyền đ̣i hỏi một cơ chế quản lư minh bạch, khắc phục những khiếm khuyết (nói chính xác hơn là những lỗ hổng lớn) trong cung cách quản lư của chính phủ mà do cơ chế độc quyền lănh đạo gây ra. Một khi nền tảng xă hội không có sự kiểm soát minh bạch, rơ ràng th́ tham nhũng không thể dẹp bỏ được và tham nhũng chỉ ngày càng phát triển với mức độ ngày càng tinh vi hơn mà thôi.

Sự hô hào chống tham  nhũng với những ủy ban pḥng chống tham nhũng được h́nh thành từ trung ương đến địa phương và cả trong các doanh nghiệp nhà nước như chính phủ Việt Nam đang áp dụng như hiện nay chỉ là bộ máy cồng kềnh, tốn kém tiền của nhân dân để nuôi bộ máy này mà sẽ không có một chút hiệu quả nào được xă hội ghi nhận, măi măi sự hô hào đó chỉ là sự hô hào xuông mà thôi.

 

Xử lư tham nhũng?

Như trên phân tích, muốn xử lư vấn đề tham nhũng hết sức nhức nhối hiện nay đó là phải triệt tiêu nguyên nhân gây lên tham nhũng mà nguyên nhân chính đó là cơ chế lănh đạo độc quyền nhà nước. V́ vậy, việc làm quan trọng nhất hiện nay là việc cần thiết phải xóa bỏ sự độc quyền này. Sự độc quyền dẫn đến những hệ lụy hết sức tai hại, gây cản trở sự phát triển của xă hội.

Không thể có một xă hội dân sự lành mạnh khi Đảng nắm vai tṛ chỉ đạo, điều hành toàn bộ hoạt động của nền kinh tế mà lại không chịu trách nhiệm ǵ khi nền kinh tế nước nhà xảy ra bất ổn nghiêm trọng. Trong các nghị quyết của Đảng đều hô hào Đảng không làm thay chính quyền nhưng thực tế th́ Đảng chỉ đạo hết thảy mọi hoạt động kinh tế. Hơn nữa chính thủ tướng chính phủ đồng thời cũng là một thành viên trong bộ chính trị vậy nên khi xảy ra các biến cố th́ chính phủ đổ lỗi cho sự chỉ đạo của Bộ chính trị. Vậy là tạo ra cái ṿng luẩn quẩn không ai chịu trách nhiệm khiến tính minh bạch của nền kinh tế không có, cơ chế kiểm soát không được chú trọng và quan tâm đúng mức nên ủy ban pḥng chống tham nhũng các cấp chỉ là thứ bột mầu rẻ tiền tô vẽ cho bức tranh chống tham nhũng của nhà nước thêm phần ḷe loẹt hơn mà thôi.

 

Ai chịu trách nhiệm?

Chính phủ xác định tham nhũng là quốc nạn. Vậy để xảy ra quốc nạn tham nhũng này có phải nhân dân Việt Nam phải chịu trách nhiệm? Không, không thể là nhân dân chịu trách nhiệm mà nhân dân là người gánh chịu hậu quả th́ đúng hơn. Nhân dân đă không nói được tiếng nói của ḿnh, không thể hiện đúng vai tṛ của ḿnh được pháp luật cho phép.

Nhân dân muốn nói lắm những điều trăn trở, muốn kêu lắm tiếng kêu đau đớn khát khao công lư và lẽ phải. Các nhân sĩ, trí thức muốn nói lắm những điều tâm huyết, những nỗi khắc khoải v́ nước v́ dân nhưng hỏi rằng có ai nghe họ nói hay không?

Biết bao nhiêu đơn thư kiến nghị, biết bao nhiêu những luận cứ sắc bén, biết bao nhiêu những báo cáo khoa học phân tích, phản biện thấu lư đạt t́nh của những danh nhân, trí thức, các nhà nghiên cứu độc lập, các lớp lăo thành cánh mạng gửi trung ương Đảng, Bộ chính trị hoặc Quốc hội về các vấn đề kinh tế, chính trị, xă hội, an ninh, quốc pḥng, vấn đề chống tham nhũng v.v… đều đă bị bỏ qua mà hơn thế nữa c̣n qui chụp cho họ là trí thức bất măn, tiêu cực, là chống Đảng, chống chính quyền nhân dân. Rồi c̣n chỉ đạo cho lực lượng công an săn lùng bắt bớ, sách nhiễu những người không cùng chính kiến, qui chụp nhiều tội danh, h́nh sự hóa các vấn đề chính trị và cho họ là bị “các thế lực thù địch kích động”, là “diễn biến ḥa b́nh” v.v…

Bằng các văn bản dưới luật, chính phủ đă không cho người dân được mở miệng như cấm khiếu kiện đông người, cấm hội họp và nhiều cái cấm hết sức vô lư. Các đơn thư tố cáo của dân xếp hàng chồng dày tại các cơ quan công quyền mà không ai giải quyết cho dân, có nhiều vụ việc khiếu kiện được gửi đi gửi lại hàng trăm lần, kéo dài hàng chục năm mà cũng không kết thúc. Chính cái “lợi ích nhóm” ấy đă triệt tiêu quyền được nói của nhân dân. V́ vậy, không ai khác chính là chính quyền hiện nay sẽ phải chịu trách nhiệm trước nhân dân về việc để xảy ra tham nhũng tràn lan trên mọi lĩnh vực đời sống xă hội như hiện nay.

 

Thay lời kết

Thiết nghĩ, để có một xă hội dân chủ, triệt để chống tham nhũng th́ cải cách chính trị sao cho thực sự dân chủ, người dân được thực sự mở miệng như lời Hồ chủ tịch từng nói: “Dân chủ là người dân được mở miệng” đó là việc làm cần thiết và cấp bách. Chỉ một xă hội dân sự có sự kiểm soát tam quyền phân lập một cách độc lập mới làm nền tảng cho một xă hội dân sự văn minh. Đảng hăy v́ dân mà cải cách chính trị theo thể chế dân chủ chính danh thực chất, chứ cứ mải mê chống “diễn biến ḥa b́nh”, chống “chiến tranh tâm lư”, chống “các thế lực thù địch” bên ngoài mà không quan tâm chống lại sự suy thoái tư tưởng chính trị và đạo đức lối sống, sự bảo thủ tŕ trệ, tranh giành chức quyền, mua quan bán chức và đấu đá lẫn nhau, hiện tượng quan liêu, cửa quyền ngay trong nội bộ Đảng. Cần chống lại chính sức ỳ cực lớn trong Đảng th́ mới mong vận mệnh nước nhà  không sớm vào bước nguy nan. Tham nhũng hoành hành trong tất cả các mặt đời sống kinh tế, chính trị, xă hội, an ninh, quốc pḥng chính là con sâu, con mọt cực kỳ nguy hiểm đang đục rỗng nát nền tảng của xă hội của chúng ta hôm nay Đảng và Chính Phủ có biết không hay cứ hô hào bao biện để rồi khi ngoái lại th́ đă không c̣n sửa chữa được nữa.

 

Hà nội, 23.11.2010

Đ́nh Văn

<< trở về đầu trang >>