NỖI L̉NG NGƯỜI GIÁO DÂN HÀ NỘI
Pascal Nguyễn Ngọc Tỉnh ofm
Tối ngày 08-09-2009, sau lễ tấn phong cha Giu-se Nguyễn Năng làm giám
mục Phát Diệm, tôi đă nghe bạn bè nói đến các biểu ngữ được trương lên
tại quảng trường nhà thờ Phát Diệm. Chuyện cờ xí hay biểu ngữ trong các
dịp lễ hội không phải là chuyện lạ, thế nhưng khi vào trang mạng
Vietcatholic xem các h́nh ảnh, tôi không thể tin vào mắt ḿnh. Nh́n
những tấm h́nh trên mạng, ta có thể đọc được các nội dung sau đây:
– Chúc mừng Đức Tân Giám mục. Giáo dân Tổng Giáo phận Hà Nội yêu mến Đức
Tổng Giu-se. Chúng con luôn vâng phục và đồng hành cùng Đức Tổng.
– Chúng con biết ơn Đức Tổng Hà Nội.
– Đức Tổng Hà Nội là chứng nhân của công lư và sự thật.
– Đức Tổng Giám Mục Hà Nội – chúng con yêu mến Ngài.
– Đức Tổng Giám Mục Hà Nội – trong trái tim của chúng con.
– Đức Tổng Giám Mục Hà Nội, vị Mục tử hy sinh mạng sống v́ đoàn chiên.
– Đức cha Cao Đ́nh Thuyên, vị Giám mục cao niên can trường.
Cố ư lạc đề
Hồi tôi c̣n đi học, bài luận văn của chúng tôi có khi bị phê là “lạc đề”.
Khi thầy hay cô giáo cho một đề tài để phân tích hay b́nh luận mà ḿnh
đi ra ngoài, hoặc là nói chuyện nọ xọ chuyện kia nên bị phê là “lạc đề”
th́ cũng là chuyện b́nh thường thôi. Nay khi anh chị em giáo dân Hà Nội
đi dự lễ tấn phong giám mục Phát Diệm, mà chúc mừng, tung hô Đức Tân
Giám mục Phát Diệm, th́ chẳng có ǵ đáng nói. Đàng này rơ ràng là họ cố
ư lạc đề: Ngay sau câu Chúc mừng Đức Tân Giám Mục là một lời xác quyết:
Giáo dân Tổng Giáo phận Hà Nội yêu mến Đức Tổng Giu-se. Chúng con luôn
vâng phục và đồng hành cùng Đức Tổng. Chưa hết. Bên cạnh biểu ngữ đó,
c̣n có rất nhiều biểu ngữ khác bày tỏ sự ngưỡng mộ, ḷng gắn bó, tâm
t́nh biết ơn đối với Đức Cha Giu-se Ngô Quang Kiệt, Tổng Giám Mục Hà Nội.
V́ lư do nào?
Những người ṭ ṃ có thể đặt câu hỏi: V́ lư do nào mà Đức Tổng Kiệt được
yêu mến như vậy? Và đây là câu trả lời: Đức Tổng Hà Nội là chứng nhân
của công lư và sự thật. À, ra thế ! Giữa cái xă hội đảo điên này, khi
ngày ngày tai nghe mắt thấy bao nhiêu điều dối gian xảo trá, khi bao
nhiêu chuyện bất công oan trái cứ chồng chất như núi như non, mà ít ai
dám công khai lên tiếng, th́ làm chứng cho công lư và sự thật là điều
cao quư biết chừng nào! Lời chứng càng có thế giá khi phát xuất từ một
người ở vị thế nổi bật như một Tổng Giám Mục. Nhất là khi người làm
chứng không phải là người chỉ đưa ra những lời nói hoa mỹ, những nguyên
tắc trừu tượng xa xôi, nhưng là người sẵn sàng trả giá cho niềm tin của
ḿnh, như nội dung một biểu ngữ khác: Đức Tổng Giám Mục Hà Nội, vị Mục
tử hy sinh mạng sống v́ đoàn chiên. Thế th́ chẳng có ǵ đáng ngạc nhiên
khi người được cộng đồng Dân Chúa mến yêu kính nể, là người đă thể hiện
Lời Chúa Giê-su: Không có t́nh thương nào cao cả hơn t́nh thương của
người dám hy sinh tính mạng v́ bạn hữu của ḿnh (Ga 15,13).
Do đâu giáo dân Hà Nội thấy cần bày tỏ ḷng yêu mến của ḿnh?
Sở dĩ giáo dân Hà Hội thấy cần bày tỏ nguyện vọng, tâm tư của ḿnh qua
việc công khai gắn bó với vị lănh đạo của ḿnh, là v́ thời gian gần đây,
đă có không ít tin đồn Đức Tổng Giám Mục Hà Nội nộp đơn xin từ chức. Hơn
một lần, chính quyền Hà Nội đă công khai bày tỏ ước muốn thấy Đức Tổng
Kiệt ra đi, ít là khỏi thủ đô Hà Nội. Thế nhưng quyền cách chức lại ở
trong tay Đức Giáo Hoàng, mà muốn cách chức phải có lư do. Thế th́ vào
lúc Toà Thánh nóng ḷng muốn tái lập bang giao giữa Vatican với Hà Nội,
phần Đức Giáo Hoàng th́ muốn thăm Việt Nam, ta có thể đoán Nhà Nước Việt
Nam sẵn sàng dùng Đức Tổng Kiệt như một lá bài để mặc cả. Và nếu Nhà
Nước muốn nhờ Hội Đồng Giám Mục Việt Nam làm trung gian để thực hiện kế
hoạch nói trên, th́ cũng chẳng có ǵ khó hiểu cho lắm. Điều mà phía cộng
đoàn tín hữu lo sợ, là đang có những sự sắp đặt trên đầu ḿnh, và tới
một lúc nào đó, sẽ phải đứng trước những sự đă rồi. Khi đó th́ chỉ c̣n
biết gạt nước mắt vâng lời thôi. Nhưng ít ra người tín hữu muốn được một
lần công khai bày tỏ nỗi niềm. Và cơ hội đă đến.
Đàng sau những biểu ngữ
Mấy chữ vàng lác đác trên một khung nền đỏ, đâu có là bao nhiêu. Thế
nhưng đàng sau các tấm biểu ngữ, ta dễ dàng đọc được những tâm tư, t́nh
cảm của anh chị em tín hữu Hà Nội trong một cuộc lễ với 20.000 giáo dân,
hơn 400 linh mục, cả ngàn tu sĩ nam nữ, và hầu hết các Giám Mục của 25
giáo phận. Đây là cơ hội ngàn năm một thuở để trước mặt cộng đồng Dân
Chúa, đứng đầu là các vị lănh đạo, người giáo dân Hà Nội trải ḷng ḿnh
ra. Họ quá biết ư đồ của nhà cầm quyền Hà Nội. Nhưng họ cũng hiểu rằng ở
vào giai đoạn toàn cầu hoá hôm nay, không thể “đẩy” đức cha Kiệt ra khỏi
Hà Nội, như đă đẩy đức cha Thuận gần 20 năm về trước. Nay th́ quyết định
chỉ có thể đến từ Đức Giáo Hoàng. Và đối với Đức Giáo Hoàng, th́ ư kiến
đáng quan tâm nhất, tiếng nói có trọng lượng nhất trong vụ việc này, hẳn
là của Hội Đồng Giám Mục Việt Nam.
Qua các biểu ngữ, giáo dân Hà Nội muốn gửi một thông điệp, và cũng là
một lời van xin thống thiết đến các giám mục: Xin hăy tích cực bảo vệ
người anh em ḿnh. Người ta có thể đẩy Đức Tổng Kiệt khỏi thủ đô Hà Nội
hay khỏi nước Việt Nam, nhưng chắc chắn không thể đẩy ngài khỏi con tim
của người tín hữu Hà Nội.
Và ta có thể quả quyết mà không sợ sai lầm rằng Đức Tổng Kiệt được kính
nể yêu mến, không chỉ ở giáo khu Hà Nội. Ai đă đi dự lễ tấn phong giám
mục của đức cha Nguyễn Văn Khảm, đều đă rơ điều đó: Khi giới thiệu các
giám mục tham dự thánh lễ, cộng đoàn vỗ tay như thường lệ. Nhưng vừa
nghe xướng tên Đức Tổng Giám Mục Hà Nội, th́ những tiếng vỗ tay gịn giă
đă vang lên và kéo dài tưởng chừng không muốn dứt. Thậm chí có người
đứng bật lên, có người vừa vỗ tay vừa lớn tiếng hoan hô.
Đánh giá theo tiêu chuẩn nào?
Cách làm của anh chị em giáo dân Hà Nội c̣n cho thấy tiêu chuẩn để đánh
giá một mục tử: Không phải là những khả năng trổi vượt của một nhà hùng
biện, một kiến trúc sư, hay một tổng giám đốc điều hành, nhưng trên hết
mọi sự, người mục tử phải là chứng nhân của công lư và sự thật, chứng
nhân của Đấng đă hy sinh mạng sống v́ đoàn chiên, của Đấng đă mời gọi
các Tông Đồ: Anh em hăy can đảm, Thầy đă thắng thế gian (Ga 16,33).
Chính v́ lúc này hơn lúc nào khác, ḷng dũng cảm là đức tính được chờ
đợi nơi người lănh đạo, mà bên cạnh các biểu ngữ liên quan đến Đức Tổng
Kiệt, ta c̣n đọc thấy: Đức Cha Cao Đ́nh Thuyên, vị giám mục cao niên can
trường. Trừ khi cố t́nh nhắm mắt để khỏi chia ḷng chia trí, c̣n không
ai có thể đọc các biểu ngữ mà không giật ḿnh suy nghĩ.
Kết luận
Ngày lễ tấn phong giám mục đă trôi vào dĩ văng, nhưng chắc chắn nhiều kỷ
niệm c̣n đọng lại nơi những người tham dự, đặc biệt nơi Đức Tân Giám Mục
Phát Diệm với phương châm “Hiệp thông – Phục vụ”. Và không chỉ riêng
ngài, nhưng tất cả các giám mục hiện diện cũng thế, nếu đưa mắt nh́n
những cánh tay giương cao các biểu ngữ, nh́n những khuôn mặt rạng rỡ vui
tươi, mà c̣n chút quan tâm đến công luận, chắc không thiếu điều để cân
nhắc đắn đo, để suy đi nghĩ lại. C̣n tôi, nếu được phép ngỏ lời với anh
chị em giáo dân Hà Nội, tôi sẽ nói: Anh chị em của tôi thật tuyệt vời!
Tôi cảm phục óc sáng tạo của anh chị em. Tôi yêu mến anh chị em.
Sài-g̣n, ngày 11 tháng 09 năm 2009
Pascal Nguyễn Ngọc Tỉnh ofm
pascaltinh@gmail.com