Hai vụ án và những điểm tương đồng

Nhân vụ án Bà Ba Sương, nhớ lại vụ án 8 giáo dân Thái Hà cách đây đúng tròn 1 năm (8/12/2008 – 2009)

Hai vụ án và những điểm tương đồng

Vụ án bà Ba Sương, Giám đốc Nông trường Sông Hậu, Cần Thơ nóng lên thời gian qua trên báo chí “lề phải” và “lề trái”. Một vụ án được dư luận chú ý bởi vụ án này “Đảng xử án” một cách lộ liễu bằng giấy trắng, mực đen dù chối cũng khó.

Những ngày trước báo lề phải còn được phép nói đã làm ầm ĩ cho rằng: Đây là chuyện động trời, chuyện vi phạm pháp luật rõ ràng… và chuyện đó lên đến tận Chủ tịch nước, buộc khi trả lời cử tri ông đã phải cho một liều thuốc “an thần” rằng: yên tâm, pháp luật sẽ làm việc công minh.

Chắc rồi cũng đến lúc nói nhiều quá thì sẽ được lệnh “im” thôi. Mọi chuyện sẽ rơi vào quên lãng.

Nếu vụ án bà Ba Sương được báo chí lề phải và lề trái cùng “hợp đồng tác chiến” cách mạnh mẽ và hiệu quả, thì ngược lại vụ án 8 giáo dân nạn nhân Thái Hà đã phản ánh một tư duy hoàn toàn trái ngược của báo chí “lề phải”.

Một vụ án được báo chí “lề phải” tìm mọi cách xuyên tạc và bóp méo, thậm chí không dám thông tin trung thực các chi tiết trong và ngoài phiên tòa. Nhưng, các phương tiện truyền thông khác đã làm xuất sắc nhiệm vụ của mình, đưa những hình ảnh, những bằng chứng, những lập luận theo đúng Hiến pháp và pháp luật để cả thế giới biết rằng: Đó là một phiên tòa ô nhục, một phiên tòa “bỏ túi” nhằm trấn áp tinh thần giáo dân mà không đạt được mục đích của nhà cầm quyền.

Diến biến vụ án như sau:

Ngày 15/8/2008, hàng ngàn giáo dân đã đứng cầu nguyện trước tượng Đức Mẹ sau 50 năm rời xa linh địa Đức Bà trở về vị trí Linh địa. Trước một bức tường gạch đơn cũ được xây dựng trên đất chiếm đoạt không có căn cứ pháp luật của Giáo dân, Giáo xứ Thái Hà. Họ đã mỗi người một tay phá bỏ đoạn tường dài 6 mét mở lối để bà con vào cầu nguyện trước tượng Đức Mẹ. Khối lương phá dỡ đó đã được các cơ quan nhà nước tính toán cụ thể là chưa đến 3,5 triệu đồng Việt Nam (Khoảng gần 200 đola Mỹ). Một số tiền mà nếu so với những vụ án của cán bộ cộng sản tham nhũng, phá phách, chiếm đoạt hoặc làm thất thoát, thì chưa thể so là con kiến trên mình con voi.

Và hình như chỉ chờ có thế, cả bộ máy công quyền khởi động rầm rộ với mục đích bắt bằng được, bỏ tù bằng được, kết án bằng được các giáo dân đã “ngoan cố” khi đòi điều mà chính không thể có là minh bạch và công lý đối với khu đất và tài sản của họ.

Ngày 27/8/2008, Cơ quan Cảnh sát Điều tra-Công an quận Đống Đa đã khởi tố vụ án hình sự số 524 với tội đanh “hủy họai tài sản và gây rối trật tự công cộng”.

Cũn ngay ngày hôm đó, một đội quân rầm rộ sai nha, lính tráng được huy động bắt các nạn nhân như bắt giặc. Người ta có cảm giác rằng, nếu không bắt kịp các nạn nhân này, thì chắc họ sẽ nổ bom làm tung thành phố. Việc đó như để muốn biểu thị sức mạnh của chuyên chính vô sản với những người cả gan đòi tự do, công lý ở Thái Hà.

Nhưng dường như thấy các yếu tố pháp luật tron vụ án này không có cơ sở, trước sự quan tâm đặc biệt của dư luận thế giới. Sau khi làm việc mấy ngày với các giáo dân trên đây, thì cơ quan công an ra quyết định chỉ khởi tố 3 người tội “hủy họai tài sản công cộng”, 5 người còn lại bị khởi tố về tội “gây rối trật tự công cộng”.

Thực ra, bắt các giáo dân tay không thì quá dễ, nhưng để khép tội cho họ nếu căn cứ vào Luật pháp thì “hơi bị”… khó. Bởi vì, với số tiền cứ cho là phá hoại đi nữa, thì chưa đủ 3,5 triệu đồng VN/8 người “phá hoại” là không đủ cơ sở để khởi tố vì luật pháp quy định rõ ràng: “vật chất bị phá hủy phải từ 500.000 đồng trở lên”. Trong khi đó, tài sản đất đai trên vẫn thuộc chủ sở hữu và sử dụng là Giáo xứ Thái Hà, của giáo dân mà nhà nước chưa có bất cứ một mẩu văn bản nào phù hợp pháp luật để chiếm của họ.

Về tội gây rối trât tự công cộng cũng hoàn toàn không có cơ sở. Bởi nếu vậy thì phải bắt cả hàng vạn, hàng chục vạn người đã ra đến “Linh địa Đức Bà” mà cầu nguyện ngày đêm. Nhưng, họ chỉ ra đó cầu nguyện ôn hòa, du dương và nói lên tâm nguyện của mình cách tĩnh lặng.

Ngày 20/10/2008, bản kết luận điều tra số 609/ĐTHS của Cơ quan CSĐT- CAQ Đống Đa cho biết từ ngày 15/10/2008, Cơ quan này đã ra quyết định đình chỉ vụ án hình sự đối với tội danh “hủy họai tài sản” và ra quyết định khởi tố bị can 3 giáo dân từ tội “ hủy họai tài sản” sang tội danh “gây rối trật tự công cộng”.

Ngày 24/10/2008, Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) quận Đống Đa đã công bố bản cáo trạng và truy tố một số giáo dân Thái Hà ra toà về tội “gây rối trật tự công cộng”. Một cái tội mà người nghe đã thấy buồn cười, thấy vô lý cho 8 nạn nhân trong số hàng chục vạn người đến đó.

Nhiều luật sư, nhiều cây viết đã ngay lập tức bác bỏ bản cáo trạng một cách thẳng thừng, đầy thuyết phục trước những luận cứ của VKSND Đống Đa bằng chính luật pháp Việt Nam.

Nhưng, có lẽ thấy như vậy vẫn chưa đủ, như vậy đâu có được với ý đồ có sẵn nhằm dằn mặt giáo dân, răn đe kẻ khác.

Ngày 28/10/2008 Toà án nhân dân quận Đống Đa đã trả lại hồ sơ cho Viện kiểm sát nhân dân quận với lý do: Toà xét thấy cơ quan điều tra đã bỏ sót tội và đề nghị truy tố thêm tội “huỷ hoại tài sản”!

Nghe câu chuyện Tòa án Quận Đống Đa chưa xử đã kết luận “bỏ sót tội phạm” yêu cầu trả hồ sơ, người ta nghĩ đến lời phát biểu của Thành ủy viên Cần Thơ, Phó đoàn ĐBQH Cần Thơ Huỳnh Văn Tiếp: “Bây giờ có vấn đề đặt ra là có khả năng còn bỏ sót tội cho chị Ba Sương hay không, tại sao có nhiều tội mà khởi tố có một tội…” trong khi dư luận đang hết sức bất bình bởi “đảng” đã xử vụ án này. Ngay lập tức, Bà Ba Sương được khởi tố thêm tội mới là “tham ô tài sản”.

Có như vậy mới thấy sự chỉ đạo sát sao của các cấp ủy cũng như những ý kiến cá nhân những người có chân trong “ủy” có sức mạnh như thế nào với các cơ quan hành pháp Việt Nam.

Bản án của 8 nạn nhân Thái Hà này không biết do “đảng xử” hay ai xử, nhưng có nhiều điều còn lộ liễu hơn vụ Ba Sương rất nhiều và là một điển hình cho việc “tố tụng theo hình thức án bỏ túi và không dựa trên luật pháp”.

Qua quá trình gọi là “điều tra” không đúng trình tự pháp luật, không chứng cứ, không tang vật, họ nhắm mắt dùng ngay một băng ghi hình, mà riêng việc sử dụng băng ghi hình đó đã là một sự vi phạm pháp luật để kết tội giáo dân.

Vậy rồi một bản cáo trạng cũng được nhào nặn ra với muôn vàn lời lẽ ngây ngô, buồn cười. Nó cũng giống như một bản báo cáo thành tích cuối năm nào đó, hoặc một bản tổng kết tình hình chống tội phạm được bịa lên hay là một bản tố cáo đanh thép của một học sinh sau khi học tập tinh thần yêu nước của Lê Văn Tám(!).

Với muôn vàn chi tiết chẳng ăn nhập gì đến vụ án, trái lại chỉ làm cho những người dân, những người quan tâm đến vụ án thấy được quả là các cơ quan hành pháp VN là những người thích hài hước và thể hiện được tính chất vụ án là gì.

Nếu vụ án bà Ba Sương cả trăm người đã xin đi tù thay thì ở vụ án 8 nạn nhân Thái Hà, cũng có hàng loạt người xin được tình nguyện đi tù thay cho họ.

Điều khác biệt giữa hai vụ án, đó là cách làm việc của hệ thống truyền thông và thái độ quan chức. Và dù sao, bà Ba Sương còn bị một số quy định luật pháp chế tài để cơ quan công quyền vịn vào kết tội cách “có lý” nào đó. Còn vụ nạn nhân Thái Hà, thì hầu như các cơ quan hành pháp đã cố tình bịt tai và bịt mắt đi theo hướng đã chỉ để kết tội giáo dân bằng được bất chấp mọi luật pháp quy định ra sao.

Điều khác biệt hơn nữa là khi tôi nhìn thấy vẻ mặt bà Ba Sương rất đau khổ khi bị kết án, còn các giáo dân Thái Hà luôn nở nụ cười tươi và diện những bộ trang phục đẹp nhất trong quá trình diễn ra vụ án. Phải chăng đó là cốt lõi khác nhau của vấn đề? Bên bà Ba Sương không biết có bao nhiêu người cùng ra tòa, còn bên 8 nạn nhân Thái Hà là hàng ngàn con người,hàng triệu con tim thao thức dù trước đó đã được báo chí “lề phải” tốn công sức bôi nhọ và thóa mạ, kết tội. Bà Ba Sương được báo chí nhà nước kêu thương, bào chữa vẫn cứ đau khổ, còn 8 giáo dân Thái Hà được báo chí kết tội, họ vẫn ngẩng cao đầu.

Phiên tòa xử 8 giáo dân Thái Hà ngày 8/12/2008 quả là một ngày hội lớn với giáo dân Hà Nội và muôn nơi. Cũng không chỉ là giáo dân, mà cả những người yêu chuộng Sự thật và Công lý. Họ náo nức, kéo đến dự phiên tòa từ muôn phương, họ đến với các nạn nhân mà có thể họ chưa bao giờ quen biết.

Từng đoàn người với cành Thiên Tuế trên tay, hình ảnh Nữ Vương công lý trước ngực đã có một cuộc diễu hành vĩ đại. Lần đầu tiên trong lịch sử đất nước Việt Nam có một cuộc diễu hành hoành tráng và hiên ngang như thế của những nạn nhân, đặc biệt là những người Công giáo. Sự kiện này được các hãng thông tấn toàn cầu hết sức chú ý, các đại sứ, các tổ chức nước ngoài ưu tiên quan tâm đặc biệt.

Diễn biến phiên tòa “mấy cục gạch” lại là sự hài hước hơn. Ở phiên tòa đó, thể hiện đầy đủ sự sợ hãi, sự nhát đảm của nhiều cơ quan và cá nhân trước cơn sóng lòng dân khát khao sự thật công lý. Phiên tòa công khai được xét xử im lìm trên tầng 4 ngôi nhà, ai muốn vào thì có vé hạn chế. Xung quanh khu vực gần như ùn tắc và gián đoạn mọi hoạt động dân sinh, hàng ngàn cảnh sát với phương tiện vũ khí hùng tráng được mang ra thi thố để chiều mang về tốn công vô ích.

Thì ra, người ta đã lấy nhiều súng đạn và vũ lực, diễu võ dương oai để cố che giấu đằng sau đó một sự thật về phiên tòa không có công lý.

Tại phiên tòa này, Tòa đã được chính bị cáo chỉ rõ đích danh thủ phạm đã “xúi giục” họ “vi phạm” theo cách gọi của Tòa khi Tòa hỏi ”Ai xúi đập tường”? bị cáo Nguyễn Đắc Hùng trả lời rất rõ ràng: “Chúa”. Vậy nhưng Tòa đã không hỏi đến thủ phạm để kết tội.

Và kết cục phiên tòa, ai cũng biết là một bản án bất công dù đó là bản án nhẹ nhàng không như mong muốn của người chủ trương răn đe nạt nộ.

Nhưng, phiên tòa đó đã để lại trong lòng nhân dân, nhất là giáo dân nhiều điều đáng để nghĩ, đáng để suy: Khi hệ thống luật pháp có thể bị bẻ cong bởi những thế lực siêu luật pháp, thì đừng hòng đòi lấy Sự thật, Công lý. Đó chỉ là một mơ ước xa vời. Càng đừng hi vọng một Nhà nước pháp quyền.

Lấy gì giải thích, an ủi các nạn nhân?

Nghĩ lại, cũng chỉ là chuyện “thường ngày” ở đất nước chúng ta, bao chục năm nay, đã có đâu phải chỉ là vụ án nho nhỏ chưa tử hình, chưa đến mức cải tạo giam giữ không cần xét xử. Mà là những vụ án giết người không cần xét xử, giam giữ bất tận đâu cần bản án, là chuyện xưa như trái đất, thường như cơm bữa ở đất nước chúng ta đâu phải chuyện lạ lùng gì?

Trong lịch sử hiện đại thời Cộng sản, đất nước ta đã từng có nhiều “phiên tòa nhân dân” mà một bà bần cố nông váy có hàng trăm mảnh vá, chưa bao giờ có khái niệm về mặt chữ là người quyết định số phận của hàng loạt người khác. Thậm chí có những người được vùi thây nơi đất khách trong một nhà tù nào đó đâu có được hân hạnh ra tòa.

Vì vậy, những bà Ba Sương, những giáo dân nạn nhân kia, được ra tòa đã là một bước tiến lớn trong một “Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa”, họ còn đòi hỏi gì hơn?

Hẳn phải dùng cách giải thích đó thì mới có thể an ủi được những nạn nhân Thái Hà, những bà Ba Sương? Bởi không thể có cách nào khả dĩ có thể giải thích được rằng: Trong một nhà nước được mệnh danh là của dân, do dân vì dân, trong một nhà nước được coi là “Pháp quyền” lại có thể xảy ra những điều kỳ dị đó.

Người ta coi đó là phiên tòa ô nhục, là phiên tòa của sự dữ và bóng tối, là nhiều ngôn từ khác nữa khi người đạo diễn phiên tòa và xét xử bất chấp luật pháp và lương tâm.

Chỉ tiếc rằng, đất nước chúng ta cũng đã phải bước cùng nhân loại sang Thế kỷ 21 và đã hội nhập với thế giới văn minh. Nếu như có thể quay lại lịch sử vài trăm năm trong chế độ “phong kiến thối nát” nào đó, hoặc các nạn nhân đang sống trong một chế độ phát xít nào đó thì những nạn nhân kia hẳn sẽ có thể an lòng với câu giải thích khiên cưỡng nói trên.

Hà Nội, Ngày 8/12/2009. Tròn một năm phiên tòa ô nhục ở Thái Hà.

· J.B Nguyễn Hữu Vinhl
Nguồn: http://nuvuongcongly.net/