Nhân sự kiện ông Philipp Roesler, nghĩ về tuổi trẻ Việt trong một thời chiến
Trần
Thị Hồng Sương
Tiếp
sau việc ông Obama đắc cử Tổng thống
Mỹ, là một loạt những sự kiện đáng
lạc quan: ông Philipp Roesler gốc
Việt được bổ nhiệm làm Bộ trưởng y
tế Đức, hạm trưởng tàu khu trục USS
Lassen là ông chỉ huy chiến hạm Lê
Bá Hùng - người Mỹ gốc Việt, nước Mỹ
vinh danh bà Dương Nguyệt Ánh... và
bà Thủ tướng Merkel là người Đông
Đức đắc cử nhiệm kỳ hai, trở thành
người phụ nữ quyền lực nhất thế giới
hiện nay! Các sự kiện đó tự nó mang
nhiều thông điệp mạnh mẽ. Các sự
kiện này h́nh thành ḷng tin về
tương lai tốt đẹp của nhân loại được
gửi vào những nhà chính trị mà tầm
cao tri thức đă vượt lên trên mọi
định kiến, đập vỡ những mê lầm, vất
bỏ các định kiến về cách đánh giá
một con người trong việc trọng dụng
nhân tài...
Cần biết rằng các nhà khoa học mang
tinh thần “khoa học phục vụ đời sống”,
các bác sĩ có “tinh thần nhân đạo
quốc tế” chữa lành bệnh cho bất cứ
ai. Giới trí thức này đă học được
các suy nghĩ cao cả hơn mang tính
nhân loại hơn, để vượt lên trên tất
cả xung đột chính trị và định kiến
xă hội vốn mang tính cục bộ, tính
giai đoạn và dung chứa nhiều định
kiến lạc hậu...
Các sự kiện có thể lấy làm bài học
cho tinh thần dân tộc cực đoan Châu
Á, bài học cho sự đam mê lạc lối
bành trướng đất đai nhiều ngàn đời
của Trung Quốc. Một chứng minh khẳng
định vấn đề giá trị con người không
hề gắn với giai cấp chính trị (Cộng
Sản) không gắn với giai cấp xă hội,
không liên hệ đến điều kiện sinh
thành tức sinh ra trong gia đ́nh bần
hàn hay giàu sang (như đạo Bà La Môn)
và không liên quan ǵ đến màu da
chủng tộc. Việc cha truyền con nối,
phân giai cấp, chia nhau quyền lực
trong đảng là vô cùng lạc hậu và là
nguồn gốc của bất công xă hội phát
khỏi các rối ren...
Nước Đức nơi từng có tham vọng lập
ra kiểu “nhà máy sản xuất thiên tài”,
cực kỳ phân biệt chủng tộc từng giết
hại kiểu diệt chủng dân Do Thái và
từng có định kiến phi khoa học là
người “da trắng mắt xanh tóc vàng”
mới là giống dân ưu tú!
Chính sách khuyến khích quân nhân
Đức phát xít “gieo giống” bằng cách
quan hệ với các cô gái mắt xanh -
tóc vàng - da trắng được tuyển chọn
để cải thiện giống ṇi, sinh cho
nước Đức một thế hệ con người ưu
việt trong tương lai! Khoa học thế
giới cũng từng lưu giữ tinh trùng
người có biệt tài như các nhà bác
học các vận động viên thể thao hàng
đầu để hy vọng chất liệu di truyền
này là nguồn sản xuất nhân tài. Tuy
nhiên người có IQ cao không hề xuất
hiện theo con đường đó! Trái lại
người có IQ cao xuất hiện theo cách
nào chưa được biết mà phải săn t́m
chiêu nhân tài... Trái lại nhân tài
không có điều kiện phát triển cũng
mai một!
Cũng có một kết luận là gene thông
minh lại được truyền qua những người
mẹ thông minh chứ không phải từ tinh
trùng người cha thông minh. Ứng với
kết luận này có nhà bác học nữ Marie
Curie sinh ra các con được giải
Nobel chứ con các nhà bác học nam
không con ai trở thành... bác học!
Một vài trường hợp thật ra chưa đủ
để kết luận, e rơi vào nguỵ biện
“khái quát hoá vội vă” song là cơ sở
để quan tâm thu thập thêm dữ liệu
theo hướng này!
Phân chia giai cấp là khái niệm sai
lầm từ căn bản, suy xét về con người
và xă hội luôn biến thiên, luôn
chuyển động mà như h́nh vẽ, con số,
bất biến định h́nh... trên giấy!
Đừng tưởng các lư thuyết gia như
Karl Marx, nhà chính trị như Lenin,
Staline, Mao Trạch Đông hay học
thuyết của các giáo sĩ thác lời
thượng đế, thánh thần, giáo chủ có
tŕnh độ hay thông minh mà không có
sai lầm sơ đẳng như vậy!
Tuy nhiên xin chớ nên lẫn lộn giữa
sai lầm của nhà chính trị và sự đăng
trí của một nhà bác học. Người ta
phát hiện một nhà bác học đăng trí
gọi thợ vào để khoét tường hai lỗ
chui một lớn một lổ nhỏ cho hai mẹ
con con mèo ra vào ! Chú thợ bảo chỉ
cần khoét một lỗ lớn là đủ nhà bác
học bỗng mới... “ngộ” ra !
Khởi đầu là giai cấp công nhân nhưng
mai sau nếu học hành thêm, có tŕnh
độ hơn, đă có thể làm chủ biến thành
giai cấp tư sản. Khởi đầu là bần
nông, làm ăn giỏi mai kia có thể là
trung nông và địa chủ ! Đây là câu
hỏi cho các buổi học chính trị và
chưa bao giờ được giảng viên CSVN...
trả lời ! Một con người có thể kinh
qua nhiều giai cấp th́ đánh giá ra
sao và kết cục là thuộc... giai cấp
nào?
Việc đạo Bà La Môn cho đứa trẻ mang
giai cấp cha mẹ, bị xác định giai
cấp ngay từ khi chào đời chưa qua
học tập và phải mang giai cấp đó như
định mệnh không thoát khỏi để giải
thích giá trị một con người là nguỵ
biện, không logic cũng không tương
thích giữa “kết quả và nguyên nhân”.
Tôn giáo cho mọi điều của đời người
được sắp đặt theo ư chí một của đấng
thiêng liêng. C̣n Cộng Sản vô thần
th́ do không tin vào giáo dục có thể
thay đổi sâu sắc con người. Một chủ
nghĩa sai như CS chỉ có thể dùng các
con người kém phẩm chất, người minh
triết trung thực thấy sai làm sao có
thể phục vụ trung thành với cái sai!
Hiệu quả của trí thông minh IQ và
nền giáo dục tạo ra sự đổi trắng
thay đen như tương lai khác nhau
giữa một đứa bé mồ côi Việt Nam chăn
trâu đen nhẻm ngu khờ và ông bộ
trưởng của xứ sở văn minh! Đó là lư
do tại sao quyền tiếp cận học vấn để
thành người là quyền căn bản công
dân đương đại. Phải vinh danh nước
Đức nơi có nền giáo dục “chi phí
thấp chất lượng cao”.
Người VN xưa nay thường bị nhồi nhét
tư tưởng định mệnh, nên thường tin
vào huyết thống hơn là giáo dục, cho
nên vua chúa mới “cha truyền con
nối” và ông Ngô Đ́nh Diệm mới tạo ra
chế độ “gia đ́nh trị”. Hai yếu tố
này là nguyên nhân bất ổn xă hội
triền miên khi giao quyền lực cho
người mà đạo đức tŕnh độ không hàng
đầu nên không được dân chúng hài
ḷng tin tưởng! Đảng CS chỉ cùng
nhau “ăn chia quyền lực trong đảng”
là cách làm chối bỏ nhân tài, bất
công và tổn hại cho đất nước, khơi
mào sự tham ô nhũng nhiễu bè phái
như kết quả thực tế cho thấy. Chính
nó cũng khơi mào mọi bất ổn cho đất
nước.
Về mối liên hệ sinh học, cũng có
nhiều điều khác biệt cần biết. Người
Mẹ được vinh danh v́ lúc nào cũng
yêu con ḿnh dù ở xứ sở nào dù là
đứa con thành danh hay tàn tật tội
lỗi mang đến vinh quang hay tủi nhục
với nười mẹ cũng chỉ là đứa con ḿnh
sinh ra và muốn che chở suốt đời.
C̣n người Cha thương yêu bênh vực
con hay đánh đập khai thác con như
người có công nuôi, đồng thời có
“quyền sở hữu”, có liên quan đến uy
quyền của ḿnh. Ở xứ Trung Đông Hồi
giáo chính người cha ra tay trừng
phạt ra lệnh giết con gái, kiểu
trừng trị nặng hơn pháp luật ít
nhiều v́ quyền lợi cá nhân nhưng
nhân danh danh dự gia đ́nh một khi
người thiếu nữ không thuận theo sự
quyết định của ông mất phần kinh
tế...
Người VN được giáo dục một điều đạo
lư là “huynh đệ như thủ túc “ ai
cũng từng ê a câu: “Anh em như thể
tay chân...!” Thật bất ngờ khi đọc
được một định nghĩa khác của ngành
luật: “Anh em là những người cùng
huyết thống và luôn rối ren v́ vấn
đề tài sản chung của cha mẹ!”. Quả
t́nh khi ở VN khi tấc đất thành tấc
vàng th́ mới thấy cảnh anh em toan
tính tranh giành nhau chí chết, đúng
như câu nói này. Càng là anh em càng
sợ bị mất phần thừa hưởng nên ra tay
hại nhau, mượn tay người khác gây
hại đe doạ anh em thành ra bạo lực
gia đ́nh thường xuyên hơn bạo lực xă
hội! Người ta làm ầm lên khi Công An
đánh người là đúng, song trong gia
đ́nh vợ chồng cha mẹ con cái anh em
gây gổ có khi đến sát hại nhau cũng
là một thực tế bi thương. Con người
khởi đầu cuộc sống ích kỷ ích kỷ gây
rối với gia đ́nh v́ ít nhiều c̣n
nhận được sự tương nhượng từ thân
nhân ! Khi có tranh chấp gia đ́nh
người tốt thường thua thiệt mất
phần. Sợi chỉ đỏ huyết thống mong
manh dễ dứt làm sao khi đă h́nh
thành hai gia đ́nh riêng cho nên
ḷng tham đập vỡ định nghĩa văn học
cao cả “huynh đệ như thủ túc” để
thấy định nghĩa luật pháp nhiều phần
đúng hơn !
Nghiên cứu xă hội đă thấy con người
chỉ hạnh phúc khi có được gia đ́nh
hạnh phúc cha mẹ yêu thương con cái
v́ con cái, anh em bạn bè giúp nhau,
cho nên cần có các biện pháp cần có
nền giáo dục và dư luận xă hội mạnh
mẽ, luật pháp rơ ràng để tránh nảy
sinh nhiều mâu thuẫn gia đ́nh !
Các nước Âu Mỹ đă có hai chính sách
hạn chế cảnh tranh dành “rối nùi”
trong thân tộc là buộc người có tài
sản phải chỉ định ngay người thừa kế
tài sản đó song hành với giấy công
nhận quyền sở hữu như nhà xe.... Thứ
hai là đánh thuế thừa kế tài sản cao
đến 40% giá trị cũng là cách làm nản
ḷng kẻ không lo làm ăn chỉ lo thừa
hưởng...
Phải vinh danh người cha nuôi Đức mà
mục đích nuôi con không phải chỉ để
ḿnh được vui vẻ trong “quyền sở
hữu” mà có mối tương quan giửa người
và người quá tốt đẹp để có thể quan
tâm lo chu đáo cho đứa con... không
ruột thịt.
Chắc chắn ông bộ trưởng người Đức
gốc Việt phải là đứa trẻ có chỉ số
thông minh IQ cao, may mắn như hạt
giống tốt được gieo trồng ở vùng đất
trù phú. Nếu ở VN dù thật thông minh
mà nền giáo dục không tốt chắc nhiều
lắm ông thành người nông dân nhiều
tài vặt như các ông Hai Lúa biết tự
cải tiến máy móc cho nhu cầu nhà
nông của cá nhân mà thôi! Dù sao kết
cục ông vẫn là người... may mắn.
Nghĩ về con ḿnh với cuộc sống nhiều
trắc trở, tôi ước ǵ cháu có được
trường lớp tốt và một chế độ xă hội
không dành riêng chức vụ cho đảng
viên và có mối tương quan giữa người
với người tốt đẹp đáng mơ ước như
thế! Ông không có nhu cầu t́m về cội
nguồn v́ không hề có một kư ức nào
về vùng đồng bằng sông Cửu Long và
thị trấn Khánh Hưng của tỉnh Ba
Xuyên (tỉnh Sóc Trăng) Không có ǵ
khó hiểu khi ông bộ trưởng Roesler
cảm thấy không thiếu thốn điều ǵ để
phải cố công đi t́m kiếm... Chính
thanh niên VN mới phải bôn ba hải
ngoại t́m trường học tốt, t́m việc
làm có thu nhập đủ sống mà khỏi phải
lạm dụng chức vụ hay tham ô, phải lo
tránh sự độc tài cấm đoán giam cầm,
giử cả dân tộc như con tin để khai
thác và nhấn vào hủ nút tối tăm của
sự dốt nát lạc hậu...
Ông Roesler chỉ biết về ḿnh là ông
sinh ngày ngày 24 Tháng Hai năm
1973: “Đó có thể là ngày 25 hay 27
và đó là những ǵ tôi biết. Tôi giả
định là quư vị có thể nói tôi là một
đứa con bị bỏ rơi". Sóc Trăng là
tỉnh từng được sáp nhập vào Cần Thơ
sau 1975 nên do công tác tôi vẫn
thường xuyên đi về. Qua bài viết của
một phóng viên Đức được biết rơ là
ông ở trại trẻ của các d́ Phước ở tu
viện Sóc Trăng, trên giấy tờ ghi là
Khánh Hưng.
Dưới triều Minh Mạng, Sóc Trăng bị
đổi là "Nguyệt Giang tỉnh" (chữ Sóc
biến thành chữ Sông, Trăng thành
Nguyệt, Sóc Trăng biến thành Sông
Trăng rồi đổi thành Nguyệt Giang).
Hiện nay có nhà hàng ở Sóc Trăng lấy
tên nhà hàng Sông Trăng. Sóc Trăng
thời Pháp thuộc là một thị trấn của
Tỉnh Bạc Liêu.
Năm 1956, dưới thời Đệ nhất Cộng ḥa
Việt Nam, Sóc Trăng được lập thành
tỉnh riêng lấy tên là tỉnh Ba Xuyên,
c̣n thị trấn có tên là Khánh Hưng.
Lúc này Cần Thơ cũng đổi tên là
Phong Dinh.
Sau 1975, tỉnh Sóc Trăng - Cần Thơ
-Vị Thanh là tên thường gọi (đúng ra
là tỉnh Chương Thiện, sáp nhập thành
tỉnh Hậu Giang. Đến 1991 tách ra lập
lại tỉnh Sóc Trăng, không c̣n gọi là
thị trấn là Khánh Hưng mà gọi là
thành phố Sóc Trăng của tỉnh Sóc
Trăng.
Cần Thơ lây lại tên Cần Thơ (bỏ tên
Phong Dinh). Đến ngày 1 Tháng 7 năm
1999 Vị Thanh tách khỏi tỉnh Cần Thơ
và lấy tên ra tỉnh Hậu Giang thị
trấn là Vị Thanh (bỏ tên Chương
Thiện)
Nơi này từ thời Pháp thuộc, có
trường nhà ḍng dành cho nữ sinh nổi
tiếng nghiêm minh và quy củ mà các
em gái tôi cũng từng đuợc gửi vào
học nội trú ở đó dù nhà ở Cần Thơ.
Như tất cả nhà thờ bên cạnh thường
là chỗ nuôi trẻ mồ côi.
Là một người mẹ, tôi lặng người khi
nghe lời cảm thán từ một đứa con:
“...tôi là một đứa con bị bỏ rơi”.
Dù không có đạo Thiên Chúa, nhưng
thời gian 1973-1975 những ngày Chủ
Nhật tôi và nhà tôi và các bác sĩ
bạn khác thường hay đến thăm hỏi
chăm sóc y tế cho các cháu, nhất là
các cháu tàn tật và trao đổi các vấn
đề sức khoẻ của các cháu với các sơ
trực tiếp nuôi ở trại mồ côi của nhà
ḍng Cần Thơ. Theo tôi được biết,
ngoài cha mẹ có bệnh tâm thần và
nghèo không có khả năng nhận thức
b́nh thường để biết nuôi con chỉ có
các cháu dị tật là thường hay bị bỏ
rơi v́ sợ... tai tiếng và nhiều dị
tật nặng như hở môi chẻ sâu hàm ếch,
việc bú ăn khó khăn nếu về quê xa
bệnh viện cháu bé sẽ mau chết hơn là
được sống !
Chiến tranh trong những tháng ngày
của những năm 1973 của vùng Sóc
Trăng như tôi được biết là gay gắt,
nhất là đêm đêm MTGPMN pháo kích vào
thành phố bất kể dân thường chết
chóc ra sao. Sóc Trăng là địa bàn
ngoại vi ẩn náu của lực lượng phá
rối thành phố Cần Thơ. Ở các huyện
như Phụng Hiệp, nửa đường đi Cần Thơ
– Sóc Trăng từ 1972- 1975. Đêm đêm
nằm nghe đạn pháo nổ đ́ đùng hay rít
véo véo ngang qua nhà. Sáng sớm ra
th́ ghe chở lính chết, dân bị thương
ra nhà thương huyện và đôi khi
chuyển về Cần Thơ bằng trực thăng.
Trong t́nh cảnh đó ngày nào cũng có
cha mẹ bỗng chết banh xác v́ đạn
pháo VC hay pháo đánh trả của VNCH
vào chiến khu VC. Mà pháo kích ai
cũng biết là không hề hay hoạ hoằn
lắm mới trúng mục tiêu vậy cũng có
nghĩa dân thành phố và dân vùng sâu
đều là nạn nhân của pháo kích bên
này bên kia ! Hàng ngày những đứa
con côi cút được gửi vào nhà mồ côi.
Bà sơ Mary Marthe từng nuôi ông cho
biết biết nhiều cháu được gửi vào
trong t́nh trạng đói khát và có khi
do lính hành quân phá các ổ pháo
mang gửi vào nhà trẻ mồ côi... là
trong cảnh đó. Vị nữ tu sĩ kể:
“Những người mẹ tháo chạy từ những
ngôi làng bị cháy, để những đứa trẻ
gần như bị bỏ đói lại cho chúng tôi,
hoặc những người lính đến đây, đưa
cho chúng tôi những đứa trẻ mà họ đă
t́m thấy ở đâu đó”.
Ở đâu cũng vậy, một vấn đề tưởng
thật xấu xa nhưng nếu được t́m hiểu
sâu hơn th́ vẫn t́m thấy tính nhân
bản trong đó hơn là sự xấu xa tàn
ác. Gả con cho nước ngoài đang bị
cho là ham tiền vọng ngoại nhưng có
rất nhiều trường hợp là bước “quá
độ” mạo hiểm, Một liều ba bảy cũng
liều! Các cô tự đi t́m tương lai
khác hơn là ṿng lẩn quẩn đói nghèo
nhiều đời, nhất là khi đă hết chiến
tranh lại rơi vào chính quyền ít học
không có khả năng giúp dân thoát đói
nghèo ! Các cô thường học nhau một
bản lănh để tự cứu là xin ly hôn sau
khi đền đáp nhà chồng bằng cách sinh
cho nhà chồng một đứa con mà họ ham
muốn. Nếu gia đ́nh không ổn th́ ly
hôn đi làm công sống độc lập có thể
xây dựng cuộc đời khác... Thời hiện
đại cũng có nhiều biến tướng cuộc
sống khó ngờ! Một hiện tượng gọi là
“compensated dating” (hẹn ḥ có thù
lao) đang bành trướng mạnh trong
giới nữ vị thành niên. Hiện tượng
này nở rộ ở Hồng Kông chỉ v́ các cô
cần một số tiền nhỏ để làm việc ǵ
đó, thường là do thú mua sắm. Các cô
bé nói cô làm việc này v́ “các bạn
trong lớp đứa nào cũng làm như thế”.
Các cô giấu cha mẹ, vẫn tiếp tục đi
học, có thể tự chọn khách hàng hẹn
ḥ trên internet, không có ma cô
chăn dắt, cho nên tự cho ḿnh mạnh
mẽ kiểm soát được việc làm của ḿnh
và không cho ḿnh là gái măi dâm!
Măi dâm bị coi là bất hợp pháp,
nhưng chính thức không có giải pháp
nào cho nhu cầu đặc biệt như những
người có vợ bệnh tâm thần, bệnh phụ
khoa nan y kéo dài khiến cuộc sống
vợ chồng bị trắc trở. Xă hội có cách
tự điều chỉnh tự giải đáp bằng các
quan hệ t́nh dục đồng t́nh dù không
t́nh yêu thế đó chăng?
Tôi có mối cảm xúc đặc biệt khi biết
về Bộ Trưởng Roeler v́ tôi có hai
con trai và đứa con trai nhỏ của tôi
sinh vào ngày 22 tháng 2 năm 1973
(trước hai ngày so với ngày sinh
chính thức của ông Roesler) nhưng
cháu sinh tại Sài G̣n, một ốc đảo
b́nh yên gần như đứng ngoài cuộc
chiến. Kư ức về giai đoạn này ở vùng
quê Cần Thơ chỉ cách Sàig̣n 165 Km
và Sóc Trăng chỉ cách Cần Thơ thêm
60 Km thôi mà nhiều khi phải đi lại
bằng máy bay v́ cầu bị sập, kẹt phà,
đường bị gài ḿn nổ xe như khủng bố
hiện nay, đường c̣n bị đấp mô gài
lưu đạn thô sơ gần như thường xuyên,
dân vật vạ ngủ ngồi qua đêm trên xe
đ̣... chờ quân đội rà ḿn và truy
quét. Ngồi trên máy bay DC4 bay thấp
nên nh́n xuống bên dưới có thể thấy
đạn pháo và bom Napal (bom xăng đặc)
lửa cháy rực trời bên dưới, không xa
con đường quốc lộ 1A, có cả xe tăng
lội ruộng, giống như đi thị sát mặt
trận...
Những trẻ lành lặn hay c̣n có thể
gọi là đẹp trai như ông Roesler,
trong một xă hội c̣n chuộng con trai
th́ nhiều phần cả gia đ́nh từng
giống những chiếc lá bị cuốn theo
cơn lốc xoáy chiến tranh. Có khi cả
cha mẹ thân nhân ông cũng đều là nạn
nhân của chiến cuộc. Được nghe nhiều
câu chuyện không may của các cháu mồ
côi trong chiến tranh đă khiến tôi
không dễ bằng ḷng với một ư kiến
cho là có những người mẹ lại bỏ rơi
con do nghèo khó, do vô tâm, hay
thiếu trách nhiệm. Những đứa trẻ
hoang thai mà cũng c̣n được gia đ́nh
gửi nuôi nấng trong ṿng thân tộc
mà. Nhà nuôi trẻ mồ côi trên thực tế
đời sống, trong hiện thực chiến
tranh đến hồi quyết liệt lại chính
là nơi an toàn hơn cho đứa con của
ḿnh nếu gia đ́nh lỡ rơi vào vùng
chiến sự và bị nhiều thương vong đến
kiệt quệ. Các sơ chăm sóc các cháu
với nguồn tài trợ của hệ thống giáo
hội Thiên Chúa nên lúc nào cũng tươm
tất hơn nhiều đứa bé sống trong
những vùng quê khi chiến sự lan
tràn.
Nếu ngày xưa nhà sư đức độ cao dày
Tam Tạng được mẹ thả trôi sông, với
lời cầu xin cứu giúp để con khỏi
chết v́ kẻ giết chồng cướp bà làm
vợ, th́ ở Việt Nam thời chiến tranh
tàn khốc kia chắc cũng c̣n nhiều
những trường hợp bi thương như cha
mẹ lạc con, anh chị em lạc nhau.
Mong ngày nào đó ông Rosler t́m được
thân nhân ḍng họ để hiểu rơ hơn
cảnh ngộ riêng và nếu nhận ra nhà
trẻ mồ côi của các sơ là nơi gửi gấm
đúng chỗ, tốt nhất mà cha mẹ hay
thân nhân ông chọn cho ông, chứ ông
không phải là đứa con bị bỏ rơi, th́
sẽ là niềm an ủi lớn!
Trần Thị Hồng Sương