Tàn nhẫn

BS Ngọc

Tôi không có dịp đi nước ngoài nhiều, nên không biết ở ngoài người ta có hệ thống chăm sóc sức khỏe cho lănh đạo hay không. Nhưng nh́n từ góc độ y đức tôi thấy chuyện dành ra một tài khoản và ban bệ chỉ để lo chuyện sức khỏe cho lănh đạo thật là vô minh.

Thời c̣n làm trong bệnh viện nhà nước tôi chứng kiến nhiều cảnh đau ḷng. Thường dân không có thuốc phải nằm chờ chết. Cán bộ cao cấp th́ được lệnh mua thuốc ngoại, giá bao nhiêu cũng được duyệt. Thường dân nằm la liệt hành lang bệnh viện. Cán bộ nằm pḥng có máy lạnh. Đó là thời 79-85. Nhưng thời nay cũng chẳng có ǵ khác. Cũng như giữa giàu và nghèo, khoảng cách giữa dân và quan càng ngày càng lớn. Quan th́ giàu, dân th́ nghèo.

Người ta nói một chuyện làm một chuyện khác. Nói xóa bỏ giai cấp, nhưng lại tạo nên một giai cấp ăn trên ngồi trước. Nói là đầy tờ nhân dân, nhưng trong thực tế là cha mẹ nhân dân. Ngôn ngữ dưới thời XHCNVN không c̣n ư nghĩa thật của nó nữa.

Sài G̣n có bệnh viện Thống Nhất dành cho lănh đạo. Nhưng ít ai biết rằng bất cứ tỉnh nào cũng có một khu trong bệnh viện chỉ dành cho lănh đạo. Phải bao nhiêu tuổi đảng mới được nằm ở các khu đặc trị đó. Tôi không có vinh dự điều trị cho các vị lănh đạo v́ tôi đoán lư lịch của ḿnh không “sạch” mấy (do học y thời trước 75). Nhưng tôi được biết đồng nghiệp điều trị cho các lănh đạo than trời lắm. Họ nói các vị lănh đạo coi bác sĩ chẳng ra ǵ, đối xử với bác sĩ như là cấp trên và cấp dưới. Chán lắm. Bực tức lắm. Nhưng nhiệm vụ và y đức th́ phải làm, chứ chẳng ai ham làm trong các khu đặc trị cho lănh đạo cả.

Thật ra, mấy khu đặc trị là những khu nguy hiểm trong bệnh viện. Dù trang bị tốt hơn các khu khác, nhưng tử vong vẫn cao trong mấy khu đặc trị. Lư do đơn giản là bác sĩ chẳng dám quyết định ǵ cả. Cái ǵ cũng hỏi cấp trên. Có lẽ nhiều người không biết, nhưng có ca phải hỏi ư kiến … cấp ủy. Không có hệ thống y khoa nước nào quái đản như nước ta, bác sĩ xin ư kiến cấp ủy để điều trị! Có cụ bị để nằm cho đến chết v́ chẳng ai dám quyết định, ai cũng sợ trách nhiệm. Có lần tôi tham dự hội chẩn về một trường hợp và bị ám ảnh lâu dài về hệ thống y tế dưới thời XHCN. Ông cụ không phải là cán bộ cao cấp, nhưng là bố của một ông thứ trưởng, nên cũng được nằm khu dành cho lănh đạo. Ông cụ bị cao huyết áp và tiểu đường, bệnh rất hay gặp. Người ta hội chẩn măi, xin ư kiến măi, thậm chí ông thứ trưởng bay vào Sài G̣n thăm bố. Chẳng ai dám làm ǵ! Ba tuần sau, ông cụ qua đời. Chính cái hệ thống phân biệt đối xử và giai cấp làm cho ông cụ chết.

Chính cái hệ thống đó đang giết người dân nữa. Đọc blog thấy có tin Thanh Hóa “ đầu tư xây dựng trụ sở Ban Bảo vệ – Chăm sóc sức khỏe cán bộ tỉnh Thanh Hóa“. Có cái ǵ ghê tởm ở đây. Chúng ta biết rằng người dân Thanh Hóa đang đói. Gần 250.000 người đói. Vậy mà người ta thản nhiên xây tập trung tiền bạc vào việc chăm sóc sức khỏe cán bộ!

Thử nh́n qua hai h́nh dưới đây để thấy bản chất của chế độ:

 

 

Đâu chỉ Thanh Hóa mới lo chăm sóc sức khỏe cán bộ. Trung ương cũng thế. Chẳng những huy động, mà c̣n huy động toàn hệ thống. Thử đọc bản tin Huy động sức mạnh của toàn hệ thống trong công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe cán bộ th́ biết người ta muốn ǵ. Đọc bản tin đó gần chục lần tôi vẫn không giải thích được tại sao người ta lại vô cảm, ngạo mạn, ngang nhiên, trắng trợn như thế.

Trong khi bệnh viện các cấp quá tải, trong khi hai ba bệnh nhân phải nằm chung giường, trong khi bệnh nhân nằm ghế bố la liệt ngoài hành lang, mà có một giai cấp ngang nhiên huy động toàn hệ thống để chăm sóc cho một nhúm cán bộ đảng viên. Họ xem bệnh viện, bác sĩ, y tá, chuyên gia như là tài sản của riêng họ, muốn làm ǵ th́ làm. Không hiểu trong lịch sử nước nhà, đă có một giai cấp thống trị nào chẳng những bất tài mà c̣n tàn nhẫn với người dân như hiện nay. T́m hoài trong cổ sử mà chưa thấy. Tạm thời có thể nói đảng viên là giai cấp tàn nhẫn nhất với người dân trong lịch sử Việt Nam?

 

Chuyện khám bệnh cho lănh đạo cao cấp Việt Nam

(24h) - Trong ngành Y tế Việt Nam có một đội ngũ các y, bác sỹ, dược sỹ rất đặc biệt v́ họ đảm nhận một nhiệm vụ đặc biệt là bảo vệ, chăm sóc, theo dơi sức khỏe, điều trị bệnh cho các lănh đạo cao cấp của Đảng và Nhà nước.

Đây đều là các chuyên gia y học đầu ngành trong cả nước. Công việc quan trọng, đặc biệt này đă để lại trong họ nhiều kỷ niệm, nhiều câu chuyện đáng nhớ mà ngay cả người trong ngành cũng ít khi được biết.

 

Áp lực “nói chung là lớn”

Là GS đầu ngành tim mạch trong cả nước, chính thức nhận nhiệm vụ Chủ tịch Hội đồng chuyên môn phía Bắc Ban Bảo vệ và Chăm sóc Sức khoẻ Cán bộ Trung ương (Ban BVVCSSKCBTƯ) và nhận nhiệm vụ phó Chủ tịch Hội đồng chuyên môn toàn quốc Ban BVCSSKCBTƯ từ năm 2003, GS, Anh hùng lao động Phạm Gia Khải đă khám bệnh, điều trị, theo dơi và chăm sóc sức khỏe cho rất nhiều người là lănh đạo cao cấp của Đảng và Nhà nước Việt Nam.

Khám chữa bệnh, theo dơi và chăm sóc sức khỏe cho những nhân vật đặc biệt nhưng GS Khải cho biết những bệnh nhân mà ông được tham gia theo dơi, hoặc hội chẩn, nói chung rất hợp tác về chuyên môn.

“Cũng có một số trường hợp, chúng tôi phải giải thích cặn kẽ lư do phải áp dụng một số biện pháp chữa bệnh mà sự hợp tác, phản hồi về kết quả là rất cần thiết, v́ sự hiểu biết về bệnh tật không phải là giống nhau, có người biết nhiều, nhưng cũng có người biết ít”, GS Khải nói.

Khi được hỏi liệu có gặp “áp lực” ǵ khi thực hiện một nhiệm vụ đặc biệt như thế này không, GS Khải cũng thú thực: “Tinh thần trách nhiệm bắt người thầy thuốc phải làm tốt nhiệm vụ của ḿnh với tất cả mọi trường hợp bệnh nhân mà ḿnh phụ trách. Đó là danh dự, là lương tâm và cũng là vị thế của ḿnh nữa.

Nhưng cũng phải nói thật là khi khám chữa bệnh cho những người như thế th́ áp lực tinh thần, áp lực về thời gian đối với chúng tôi nói chung là lớn. C̣n những “áp lực” khác, tôi chưa thấy, hay ít nhất là đối với cá nhân tôi, cho tới thời điểm này”.

GS Khải cho biết, theo quy định của Ban BVVCSSKCBTƯ, các cán bộ lănh đạo cao cấp có bác sĩ đặc trách theo dơi sức khỏe đều đặn. Quy tŕnh làm việc của Ban cũng khá ngắn gọn. Hàng tuần Ban đều có giao ban về t́nh h́nh sức khỏe của các vị lănh đạo. Khi có vấn đề ǵ cần đặc biệt chú ư về sức khỏe các vị lănh đạo này th́ những biện pháp điều trị sẽ được đưa ra ngay lập tức.

Trong trường hợp có những vấn đề đột xuất th́ bất cứ lúc nào, t́nh h́nh đó phải được xử lư ngay, phải được hội chẩn nếu cần thiết, với sự tham gia của các chuyên gia (trong nước là chủ yếu).

 

Khám cho dân thường và lănh đạo “có khác nhau”

Theo GS Khải, giữa việc khám chữa bệnh cho người dân b́nh thường và khám chữa bệnh cho cán bộ lănh đạo cao cấp có khác nhau.

Đối với cán bộ cao cấp, việc khám và ghi chỉ định chữa bệnh phải có quy tŕnh hết sức chặt chẽ do một số thày thuốc chuyên khoa chịu trách nhiệm, với kết quả được ghi chép kỹ lưỡng, xét nghiệm phải đầy đủ (trong phạm vi khả năng các labô của chúng ta cho phép, và theo tôi tới nay các labô này đă khá đầy đủ).

Dân thường, đối với bệnh nhân của GS Khải, GS cho rằng họ cũng không thiệt tḥi ǵ lắm về mặt này (về chuyên môn) nhưng họ phải tự đi mua thuốc, và nếu có được vào bệnh viện để theo dơi, trong những trường hợp không thể để chữa ngoại trú, th́ họ phải chấp nhận nằm đôi, điều kiện sinh hoạt không thể nào sánh với các bệnh viện đặc biệt, các khu vực đặc biệt được.

“Có người dân vào bệnh viện tư nhân, bệnh viện nước ngoài như Việt - Pháp, nhưng không phải ai cũng có điều kiện như vậy v́ chi phí quá lớn so với điều kiện kinh tế của họ. Tôi thấy chúng ta quá thiếu bệnh viện để người bệnh được nằm điều trị theo một cách mà họ đáng được như vậy”, GS Khải băn khoăn.

Trên thực tế có nhiều người dân sau khi khám chữa bệnh đă không qua khỏi và có thể sau đó bệnh viện, bác sỹ sẽ gặp chuyện kiện tụng v́ nhiều lư do khác nhau (về chuyên môn, thái độ chăm sóc, …) song GS Khải cho biết với công việc của ḿnh th́ không có chuyện đó v́ nếu vị lănh đạo đó không qua khỏi th́ có nhiều nguyên nhân như tuổi cao sức yếu, tất cả mọi người (kể cả người thân) đều biết toàn bộ các bác sỹ giỏi nhất đă được huy động và làm hết sức ḿnh v́ những người bệnh “đặc biệt” này.

 

Chỉ có 1 chân lư

Trong ngành y tế phổ biến chuyện cùng một bệnh trên cùng một con người nhưng cách điều trị của mỗi bác sỹ khác nhau là không giống nhau. Và cũng đă xuất hiện rất nhiều trường hợp các bác sỹ tranh luận rất gay gắt để bảo vệ phương án điều trị của ḿnh.

Theo GS Khải, việc khác nhau về quan điểm điều trị là đương nhiên (v́ mỗi người có kinh nghiệm, sự hiểu biết khác nhau về bệnh, đó là chưa kể đến những yếu tố xă hội học tác động vào). Nhưng với hội đồng chăm sóc sức khỏe cho các lănh đạo cao cấp, GS Khải “tiết lộ” các thành viên trong hội đồng khá ăn ư với nhau.

“Chúng tôi coi đó là trách nhiệm của ḿnh. Quy định về theo dơi bệnh lư, về hội chẩn phải nói là chặt chẽ và đảm bảo bí mật nghề nghiệp. Đó là một nguyên tắc không bao giờ được vi phạm”, GS Khải nói.

Sở dĩ các thành viên trong hội đồng khá ăn ư với nhau trong điều trị, theo GS Khải, là v́ người phụ trách chung về chuyên môn trong hội chẩn đă làm tốt vai tṛ của ḿnh.

“Đối với việc khám và chữa bệnh nói chung, chỉ có một sự thật, và chỉ có một chân lư, đó là làm cách nào tốt nhất để người bệnh khỏi bệnh. Những người ba hoa, khoác lác, sớm muộn không có chỗ đứng. Tôi nói như vậy có nghĩa là có thể có nơi, có lúc, hiện tượng này có xẩy ra, nhưng không kéo dài, và được chấn chỉnh một cách nghiêm túc, có t́nh có lư.

Ngày nay, khi đă có giao lưu rộng răi quốc tế và trong nước, các quy định về chuyên môn trong chẩn đoán và điều trị, pḥng bệnh, đều rơ ràng, cho nên, vai tṛ của người phụ trách chung về chuyên môn trong hội chẩn là quan trọng, nói có sách, mách có chứng, không có chỗ cho những người nói theo cảm tính, nói lấy được, làm khổ bệnh nhân và làm thất vọng những người cả tin”, GS Khải nói.