THƯ NGỎ

VỀ VIỆC NHÀ KHOA HỌC HÀ SĨ PHU

LẠI BỊ CẮT ĐIỆN THOẠI

BÙI MINH QUỐC

 

Trân trọng gửi đến các đồng nghiệp cầm bút, các luật sư và tất cả những ai quan tâm

(Kính nhờ các báo đài trong ngoài nước và mạng internet công bố giùm)

 

Hà Sĩ Phu

Ngày 08.05.2010, điện thoại và đường truyền internet của nhà khoa học Hà Sĩ Phu (địa chỉ tại 4E Bùi Thị Xuân, Đà lạt) ngưng hoạt động.

Sau khi yêu cầu sửa chữa không kết quả và cố công lần t́m manh mối, tiến sĩ sinh học Hà Sĩ Phu mới được chính thức thông báo rằng cơ quan nhà nước quyết định cắt vĩnh viễn liên lạc từ 2 máy điện thoại mà ông thuê của Trung tâm viễn thông Đà Lạt v́ lư do “được sử dụng để truyền tải những thông tin có nội dung chống lại nhà nước CHXHCN Việt Nam, theo kết luận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền (Công an tỉnh Lâm Đồng)” (Trích biên bản làm việc số 64/BB – TTr ngày 18.05.2010 giữa công dân Nguyễn Xuân Tụ tức Hà Sĩ Phu với Thanh tra sở Thông tin Truyền thông tỉnh Lâm đồng gồm chánh thanh tra Bạch Ngọc Dũng và phó chánh thanh tra Nguyễn Thúy Hằng)

Tôi, Bùi Minh Quốc, cũng có mặt cùng tiến sĩ Hà Sĩ Phu trong buổi làm việc đó.Tôi nói với chánh, phó thanh tra sở TTTT : thế là hôm nay nhà nước cũng đă hơi khá lên về mặt hành chính trong quan hệ với công dân, chứ như lần trước, ông Hà Sĩ Phu bị cắt điện thoại liên tục 11 năm 7 tháng từ 1997 đến 2008 mà chẳng nhận được một văn bản nào của cơ quan thẩm quyền.

Tôi tha thiết đề nghị các đồng nghiệp cầm bút và anh chị em trong giới luật sư luật gia hăy cùng gấp rút góp tiếng nói làm rơ thế nào là “những thông tin có nội dung chống lại nhà nước CHXHCN Việt Nam”, đặc biệt đối với người cầm bút th́ phải xác định thật cụ thể rơ ràng rành mạch dứt khoát thế nào là “chống”?

Một người cầm bút viết bài bày tỏ những quan điểm bất đồng với nhà nước và cấp lănh đạo nhà nước là Đảng Cộng sản Việt Nam th́ không thể gọi là “chống nhà nước”.Mà theo chỗ tôi biết th́ nhà khoa học Hà Sĩ Phu suốt mấy chục năm qua chỉ làm mỗi việc ấy thôi, đó là cái việc nh́n thẳng vào sự thật bằng con mắt của ḿnh, suy nghĩ bằng cái đầu của ḿnh, nói đúng nói rơ sự thật bằng tiếng nói trung thực của ḿnh, dù tiếng nói ấy gây chối tai xóc óc những người sợ sự thật đang cầm quyền.Và suốt mấy chục năm qua, những người sợ sự thật trong giới cầm quyền với một bộ máy lư luận đồ sộ đă không thể có một bài nào tranh luận công khai với các luận điểm của Hà Sĩ Phu lại chỉ một mực huy động bộ máy bạo lực đồ sộ dùng đủ mọi biện pháp thất nhân tâm từ bỏ tù đến quản chế, cắt điện thoại, cho công an “mời làm việc” rồi đưa ra đấu tố ở phường chỉ nhằm dập tắt tiếng nói của Hà Sĩ Phu.Tổng cộng, ngoài việc bị cắt điện thoại liên tục 11 năm 7 tháng, ông đă bị tù (bởi một bản án phản công lư) 1 năm, bị khởi tố tội “phản bội Tổ Quốc” nhưng sau ít ngày phía khởi tố thấy vô lư lộ liễu quá phải đ́nh chỉ vụ án nhưng chuyển thành quản chế 2 năm, bị “mời làm việc” và đưa ra phường đấu tố trên 400 buổi.Ấy là chưa kể biết bao những sự sách nhiễu nhiều kiểu, nhiều cách diễn ra dai dẳng triền miên.

Xin lược lại vắn tắt quá tŕnh “mở miệng” (chữ dùng của chủ tịch Hồ Chí Minh) của công dân - nhà khoa học Hà Sĩ Phu (tên thật là Nguyễn Xuân Tụ) và quá tŕnh hành xử của nhà nước nhằm bịt miệng ông.

Năm 1988, Hà Sĩ Phu “mở miệng” bằng bài “Dắt tay nhau đi dưới tấm biển chỉ đường của trí tuệ”.Bài này, khi dự thảo, Hà Sĩ Phu đă tŕnh bày trong một cuộc gặp mặt thân mật gồm giáo sư Hoàng Ngọc Hiến, giáo sư Phạm Vĩnh Cư, tiến sĩ kiến trúc sư Đặng Việt Nga (ái nữ của cố tổng bí thư Trường Chinh) và người viết thư ngỏ này – Bùi Minh Quốc, toàn là con đẻ của Cách mạng trưởng thành dưới mái trường xă hội chủ nghĩa cả.Nhân đây xin kể luôn, Hà Sĩ Phu sinh năm 1940 tại làng Lạc Thổ huyện Thuận Thành tỉnh Bắc Ninh (cùng làng với thi sĩ Hoàng Cầm), vốn là một thày giáo dạy cấp 2 tại Vĩnh Phú, được cử đi học đại học tổng hợp Hà Nội, tốt nghiệp cử nhân sinh học năm 1965, tốt nghiệp phó tiến sĩ Sinh học ( Candidata Vẽd, nay gọi tiến sĩ) tại Cộng ḥa XHCN Tiệp khắc năm 1981, là cán bộ giảng dạy tại đại học Dược khoa Hà Nội rồi cán bộ nghiên cứu Viện khoa học Việt Nam; khi Viện thành lập Trung tâm khoa học của Viện đặt tại Đà Lạt, ông tự nguyện xung phong rời Hà Nội vào đây nhân nhiệm vụ phó giám đốc Trung tâm.Công tŕnh về Nuôi cấy mô và tế bào của ông đă trích đăng trên tạp chí Sinh học tháng 8.1984 và tháng 3.1991. Là một trong mấy Phó tiến sĩ đầu tiên của Việt Nam trong lĩnh vực này, nhưng năm 1986, ông đột ngột bị một kỹ sư, cũng là phó giám đốc Trung tâm, ngang ngược đẩy ra khỏi chức vụ.Vụ việc phi lư tệ hại này đă được thông tin rất cụ thể trên báo Lao động năm 1987 nhưng những người có trách nhiệm tại Viện khoa học Việt Nam vẫn coi như không biết; Hà Sĩ Phu bị đẩy khỏi biên chế của Trung tâm chuyển sang Trung tâm khác không hợp chuyên môn và cuối cùng đành về hưu lúc 53 tuổi.

Trở lại bài “Dắt tay nhau đi dưới tấm biển chỉ đường của trí tuệ”, ngay từ khi Hà Sĩ Phu tŕnh bày trong phạm vi hẹp các trí thức văn nghệ sĩ nêu trên và tiếp đó khi hoàn chỉnh và tuyền tay bằng bản đánh máy đă được đồng t́nh tán thưởng mỗi lúc càng rộng răi tuy thầm lặng.Luận điểm cơ bản của bài là khẳng định dứt khoát rằng động lực phát triển của xă hội loài người là trí tuệ chứ không phải đấu tranh giai cấp.Theo nh́n nhận của riêng tôi, trong phạm vi hoạt động lư luận Việt Nam mà tôi thấy được cho đến lúc ấy, đây là một luận điểm có tính phát hiện động trời, thách thức dữ dội luận điểm chính thống về đấu tranh giai cấp và chuyên chính vô sản đă ḱm trí trói tay xă hội Việt Nam suốt bao năm ṛng.Cũng cần nói luôn, chủ trương “Đổi mới tư duy, nh́n thẳng vào sự thật…” của đại hội Đảng lần thứ 6 và lời hô “cởi trói” của Tổng bí thư Nguyễn Văn Linh đă mở ra một không gian mới cho sự “mở miệng” hồ hởi của giới trí thức văn nghệ sĩ trong đó có Hà Sĩ Phu.Tôi đă viết sẵn “Lời ṭa soạn “để chuẩn bị đăng trên tạp chí Lang Biang của Hội Văn Nghệ Lâm Đồng do tôi làm chủ tịch kiêm tổng biên tập.Ở Huế, tạp chí Sông Hương đă đăng lời báo tin sẽ đăng “Dắt tay nhau đi dưới tấm biển chỉ đường của trí tuệ”, tiếc rằng sau đó bị buộc phải  thay bằng bài “Biện chứng và ngụy biện trong công cuộc đổi mới”  cũng của Hà Sĩ Phu.Hà Sĩ Phu gửi bài cho Hội Nhà văn Việt Nam, đă nhận được thư báo tin ân cần của nhà văn Xuân Thiều chánh văn pḥng Hội.Tháng 10 năm 1989, tại đại hội lần thứ 4 của Hội, họp tại hội tường Ba Đ́nh Hà Nội, tôi đă trao tặng bài này (gộp với một bài nữa của Hà Sĩ Phu in vi tính thành cuốn sách mỏng nhan đề “Suy nghĩ của một công dân”) cho đại hội, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm (sau là ủy viên bộ chính trị, chủ tịch hội đồng lư luận trung ương, trưởng ban tư tưởng văn hóa trung ương) thay mặt chủ tịch đoàn đại hội đă trân trọng tiếp nhận.

Mặc dù bài “Dắt tay nhau đi dưới tấm biển chỉ đường của trí tuệ” bị Ủy viên Bộ Chính trị Đào Duy Tùng trực tiếp phê phán trong “Đề cương dự thảo Cương lĩnh Đại hội VII”, nhưng nhà văn Ma Văn Kháng (ủy viên Ban chấp hành Hội nhà văn Việt Nam) đă khéo léo đưa nhiều luận điểm của bài ấy vào tiểu thuyết “Đám cưới không có giấy giá thú” của ông xuất bản đầu những năm 90; trong hồi kư “Năm tháng nhọc nhằn, năm tháng nhớ thương” xuất bản tháng 10 năm 2009 (NXB Hội Nhà văn), ông đă thuật lại cụ thể việc đó khi dành hẳn một chương viết về người bạn cố tri Nguyễn Xuân Tụ - Hà Sĩ Phu.Các cán bộ lăo thành, đảng viên lâu năm và các cựu chiến binh rất yêu mến,  tin cậy vào con người và tiếng nói trung thực của Hà Sĩ Phu, đă t́m mượn cuốn hồi kư của Ma Văn Kháng đem photo truyền nhau, thấy phần viết về Hà Sĩ Phu bị cắt nhiều đoạn (thay bằng kư hiệu chấm chấm chấm…) đă viết thư gọi điện cho tác giả yêu cầu cung cấp bổ sung những đoạn ấy.Tóm lại, dù chưa được chính thức thừa nhận, những luận điểm của Hà Sĩ Phu đă ghi được những dấu ấn nhất định, và sự quan tâm ngày càng rơ trong giới trí thức nước ta.

Thiết nghĩ cũng nên tŕnh dẫn ra đây một số ư kiến đánh giá của đồng nghiệp qua thư gửi đến Hà Sĩ Phu mà ông cho tôi xem.

 

Thư của nhà văn Xuân Thiều:

Hà nội ngày 4 tháng 7 năm 1989

Kính gửi  đồng chí Hà Sĩ Phu ! Ban chuẩn bị Đại hôi Nhà văn lần thứ 4 đă nhận được bài phát biểu của đồng chí  "Dắt tay nhau, đi dưới những tấm biển chỉ đường của trí tuệ" .Chúng tôi hoan nghênh sự t́m ṭi mạnh dạn của đồng chí về những vấn đề xă hội đang rất nóng bỏng cũng như tấm ḷng của đồng chí đối với Đại hội Nhà văn Việt nam sắp tới. Tuy nhiên thời gian ở Đại hội hạn hẹp sẽ rất khó có điều kiện để tŕnh bày bài phát biểu này.Xin đề nghị với đồng chí gửi cho các tạp chí, các báo để bài phát biểu của đồng chí được ra mắt trước bạn đọc rộng răi. Kính chúc đồng chí sức khỏe, tiếp tục những công tŕnh nghiên cứu mới đóng góp cho đất nước.

TM/Ban chuẩn bị Đại hội Nhà văn lần thứ 4

Xuân Thiều (đă kư)                             

 

Thư của Tạp chí SÔNG HƯƠNG:   

Huế ngày 24 tháng 4 năm 1989

Kính gửi anh Hà Sĩ Phu! Chúng tôi đă nhận được bài "Dắt tay nhau..." của anh .

Đây là một bài viết tốt,thẳng thắn,mạnh dạn và trung thực, chắc chắn sẽ được bạn đọc ủng hộ. Chúng tôi sẽ sử dụng bài viết này trong số tới (39) (*) .Vậy chúng tôi kính báo để anh biết. Chúc anh khỏe, đóng góp cho SÔNG HƯƠNG chúng tôi những bài viết khác của anh.

TM Ban Biên tập, Biên tập viên Vương Hồng Nam.  (*)

 

 

Thư của nhà văn Ma văn Kháng : 

Hà nội ngày 15/6/89

...Trong hoàn cảnh hiện nay, bài "Dắt tay nhau..." quư giá ấy, cố gắng ra được ở những tờ báo, chưa cần là những chốn công luận có danh tiếng, là tốt và cần... Ḿnh nghĩ... đă làm sao sài nổi thức ăn siêu đẳng này ?Nói vậy thôi, ta vẫn cứ nên chờ...,Hay là cứ gửi thẳng bài ấy tới Tạp chí Cộng sản?...

16/9/93: Bài "Đôi điều suy nghĩ..." ḿnh đọc ngay trong đêm đầu tiên nhận được.

Tuyệt! Sâu sắc,có hệ thống logic chặt chẽ và lập được thành một lư thuyết ; ngoài ra là sự kín kẽ, chu đáo, trọn vẹn lư t́nh...

 

Thư của ông Vũ Văn Thanh, nguyên Chủ nhiệm bộ môn Mác-Lê trường Đại học Dược khoa Hà nội:  

Hà nội 24/11/88.

Chiều qua ḿnh nhận được thư và bài viết của Tụ. (bài "Dắt tay nhau..." ).  Vừa thú vị vừa kinh ngạc.Thú vị v́ câu đối viếng đồng chí Trường Chinh, có dịp lên Viện Mác-Lênin ḿnh sẽ đưa cho anh Đặng xuân Kỳ, trưởng nam của đồng chí Trường Chinh; câu đối hay lắm, khái quát được cả cuộc đời, mà chữ nghĩa th́ đúng nhà câu đối! Kinh ngạc v́ ḿnh không ngờ Tụ lại có những ư tưởng rất sâu sắc về một lĩnh vực vốn không phải của ḿnh.Đó chính là Trí tuệ. Người ta có thể có trí thức, là người trí thức, nhưng có trí tuệ lại là chuyện khác.

Các trang 1,2,3,4 rất hay (bài "Dắt tay nhau..." 10 trang đánh máy)

Các trang sau phân tích rất hay, kèm theo một sơ đồ hệ thống rất sáng rơ tư tưởng người viết.

 

Sau ba bài lư luận cơ bản “Dắt tay nhau đi dưới tấm biển chỉ đường của trí tuệ”, “Suy nghĩ của một công dân” và “Chia tay ư thức hệ” nhằm góp phần xây dựng một nền lư luận cho con đường phát triển lành mạnh bền vững của Việt Nam, những năm gần đây Hà Sĩ Phu dành thời gian làm thơ, làm câu đối (ông có tập thơ và câu đối mang tên “Sáng trăng” xuất bản tại Pháp và Mỹ), đồng thời tập trung lên tiếng về hiểm họa mất nước bởi thế lực bành trướng trong giới cầm quyền Trung Quốc và bởi thái độ bạc nhược của một số người gánh vác việc dân việc nước Việt Nam.Nếu có chuyện ông “chống nhà nước” th́ quả là ông đang chống cái nhà nước bành trướng phương bắc, và luôn mong muốn nhà nước ta mạnh lên bằng cách thật sự gắn bó máu thịt với nhân dân, đặt chiếc ghế quyền lực giữa ḷng dân chứ không nên xoắn xuưt với cái quan hệ mười sáu chữ vàng giả dối nói một đằng làm một nẻo.

Dù một số người nào đó trong giới cầm quyền có nhân danh Đảng và nhà nước, núp dưới một số điều khoản mơ hồ do họ cố ư cài đặt vào các qui định (như cái câu “những thông tin có nội dung chống lại nhà nước CHXHCN Việt Nam”) để đầy đọa hành hạ sách nhiễu Hà Sĩ Phu thế nào đi nữa th́ ai ai cũng chỉ ngày càng thấy rơ Hà Sĩ Phu là một nhà khoa học yêu dân yêu nước yêu tự do vào hàng mănh liệt nhất, trung kiên bền bỉ nhất, và dứt khoát ông sẽ cứ như thế trọn đời, như lăo thành cách mạng 95 tuổi Nguyễn Trọng Vĩnh: “C̣n hơi thở c̣n lên tiếng!”.

Hà Sĩ Phu không đơn độc.Mái nhà xập xệ chật chội nép bên bờ đường Bùi Thị Xuân nồng nặc mùi nước cống mà vợ chồng ông trú ngụ lại là nơi các cán bộ lăo thành, đảng viên lâu năm và các cựu chiến binh thường xuyên lui tới thăm hỏi và đàm đạo chuyện thế sự quốc sự. Bà Virginia E.Palmer, Phó đại sứ Hợp chủng quốc Hoa Kỳ tại Việt nam đă đến đây ngày 22.05.2009  thăm hỏi và vấn ư Hà Sĩ Phu về t́nh h́nh và lối ra của Việt Nam cũng không v́ lư do nào khác ngoài ảnh hưởng về những bài lư luận của ông.Cuộc đến thăm của bà phó đại sứ đă diễn ra tốt đẹp trong sự tôn trọng lịch lăm của chính quyền tỉnh Lâm Đồng.

Việc đối xử với Hà Sĩ Phu không c̣n bó hẹp trong quan hệ giữa nhà nước với cá nhân ông nữa mà quan hệ tới toàn thể giới trí thức có tư duy và tư thế độc lập của Việt Nam, do đó quan hệ đến quốc thể.

Một người như Hà Sĩ Phu mà không được dùng điện thoại và đường truyền internet, v́ bất cứ lư do ǵ, là một sự phi lư không thể chấp nhận được.

Muốn cắt điện thoại của Hà Sĩ Phu, hăy cho xuất bản các tác phẩm của Hà Sĩ Phu và dùng mấy trăm báo đài của nhà nước phân tích phê phán, đồng thời đăng bài Hà Sĩ Phu tự bảo vệ ḿnh, nếu t́m được chỗ nào có nội dung “chống lại nhà nước CHXHCN Việt Nam” th́ khởi tố truy tố đưa ra ṭa xét xử và việc cắt điện thoại chỉ được thực hiện theo phán quyết của ṭa mà thôi.

Trong khi chờ đợi một sự ứng xử nghiêm túc đúng pháp luật như thế, cần nối lại ngay điện thoại và đường truyền internet cho Hà Sĩ Phu, đấy mới là thượng sách của một nhà nước tử tế.

 

Đà Lạt 22.05.2010

BMQ