Bà tiên tri mù đă không trả lời câu hỏi của bọn trẻ. Bà ngước đôi mắt mù nh́n về phía xa. Bà nh́n thấy tương lai của những đứa trẻ và nh́n thấy một phần tương lai của thế giới thông qua những đứa trẻ đó, một tương lai của nỗi sợ hăi và sự đe dọa. Ḷng bà đau đớn vô cùng. Bà biết rơ rằng: nếu bà nói con chim trong tay những đứa trẻ c̣n sống  th́ ngay lập tức chúng sẽ bóp chết con chim có trái tim bé bỏng đang đập những nhịp đập sợ hăi trong tay chúng. Số phận con chim kia phụ thuộc vào t́nh yêu thương của đứa trẻ. Cũng như số phận thế gian này phụ thuộc vào chính ḷng yêu thương của con người. Câu hỏi của những đứa trẻ đă sinh ra từ sự vô cảm và đầy thú tính.

Câu hỏi xấc xược và độc ác ấy của những đứa trẻ đă minh chứng một cách hăi hùng về một thế giới mà con người bắt đầu không dùng t́nh yêu thương để xây dựng nó mà dùng bạo lực để thống trị nó. Sức mạnh để điều hành thế giới này đă và đang không c̣n là chủ nghĩa nhân văn nữa mà là bạo lực. Bạo lực của một kẻ mạnh (những đứa trẻ) đối với một kẻ yếu (con chim) cũng giống như bạo lực của một quốc gia này với một quốc gia khác. Những đứa trẻ hiện diện trước bà tiên tri mù chính là sự hiện diện của độc ác trước một giá trị tinh thần của thế giới. Bà tiên tri mù ấy, trong cách nh́n và suy ngẫm của tôi, chính là khát vọng, là trí tưởng tượng kỳ diệu và ngập tràn tính nhân văn và đó cũng là vẻ đẹp huyền ảo của đời sống thế gian. Và tất cả những điều tốt đẹp này đang càng ngày càng bị đe dọa, thách thức và nhạo báng một cách công khai.

Sự xuất hiện của những đứa trẻ với một câu hỏi xấc xược và độc ác đă gửi cho chúng ta một thông điệp cấp bách: thời đại của bạo lực đă công khai hóa và đang trở thành chiếc gậy điều khiển xă hội loài người. Bạo lực ấy cho đến ngày nay, chúng ta có thể hiểu rộng hơn các phía của nó. Một phía của nó được thể hiện bằng vũ khí và phía khác thể hiện bằng sự áp đặt xă hội con người và đe dọa xă hội con người phải tuân theo những luật lệ có lợi cho một nhóm người hay một quốc gia nào đó.

Bây giờ, nếu chúng ta khoanh sự lư giải của chúng ta vào những đứa trẻ đă cất lên câu hỏi xấc xược và độc ác kia, chúng ta nhận thấy, nền giáo dục của xă hội loài người chúng ta đă và đang đổ vỡ thảm hại. Có một đặc điểm khác biệt giữa những đứa trẻ trong thế kỷ 21 này và những đứa trẻ của mấy chục năm trước. Đó là sự rời bỏ tuổi thơ của những đứa trẻ bây giờ quá nhanh. Chúng đă không sống đủ và sống hết tuổi thơ của chúng. Đấy chính là điều nguy hiểm nhất khi mà những đứa trẻ kia lớn lên thành những chủ nhân của thế giới.

Thế giới đang từng ngày ăn cướp một cách trắng trợn tuổi thơ của những đứa trẻ.  Trẻ em đang trở thành mục đích thương mại hóa của người lớn. Người lớn bóc lột sức lao động trẻ em trong các hầm mỏ, các công xưởng… và bóc lột sức lao động chúng ngay trong ngôi nhà của ḿnh. Người lớn đang kinh doanh t́nh dục trẻ em. Người lớn dùng chiêu bài trẻ em để kinh doanh tiền bạc và chính trị. Chúng ta áp đặt những phương pháp giáo dục trẻ em từ gia đ́nh đến nhà trường một cách quá nguyên tắc. Chúng ta quên lăng tuổi thơ của chính con cái ḿnh. Chúng ta sống với một cuộc sống đầy tham vọng và mưu mô, chúng ta thực sự đang trẻ em hóa những dục vọng của chúng ta.

Một đứa trẻ hiện nay trong một ngày được tiếp cận bao nhiêu phần trăm những điều tốt đẹp so với những ǵ thuộc về một đời sống bạo lực? Thực tế cho thấy rất ít. Các thông tin về bạo lực và xung đột trên các phương tiện thông tin đại chúng của thế giới đă lấn át những thông tin văn hóa và nhân văn. Cùng lúc đó, một khoảng trống quá lớn đă bày ra trước những đứa trẻ mà chúng phải tự quyết định lấy những vấn đề vô cùng quan trọng để h́nh thành nhân tính. Đó là khoảng trống tạo nên bởi sự vô trách nhiệm và bỏ mặc của người lớn.

Tất cả những ǵ chúng ta đă và đang làm đă trực tiếp và gián tiếp cướp đi những tơ non, những trong sáng, những tưởng tượng… của trẻ em. Chính những điều ấy đă làm cho những đứa trẻ phải rời bỏ tuổi thơ của ḿnh. Những đứa trẻ ấy bước vào cuộc sống tự lập quá sớm và phải chống chọi lại tất cả những điều tệ hại, xấu xa nhất đang hiển hiện trong xă hội. Những đứa trẻ vô t́nh trở thành những con ngựa đua vô ư thức cho những cuộc cá cược tài chính và cả chính trị của người lớn.

Xă hội Việt Nam!!! nữ sinh đánh bạn

Thay vào sự chiêm ngưỡng đầy run rẩy và đầy tưởng tượng những tổ chim hay những con chim là một thách thức giá lạnh đến hăi hùng. Trong khi chờ câu trả lời của bà tiên tri mù, những ngón tay bé bỏng nhưng vô cảm như những gọng ḱm sắt của những đứa trẻ đang từ từ xiết chặt. Và chỉ cần câu trả lời của bà tiên tri mù cất lên chạm vào sự thách thức độc ác của chúng, những đứa trẻ sẽ xiết chặt những ngón tay ấy để bóp nát trái tim bé bỏng như một hạt đỗ đang đập run rẩy và hoảng sợ của con chim một cách không thương tiếc. Nhưng sự thật th́ những bàn tay độc ác trong tâm hồn đă giết chết con chim nhỏ bé kia một cách dửng dưng ngay từ khi chúng có ư định đến trước nhà tiên tri mù để thách thức bà. Đó chính là sự kiêu khích và đe dọa của một xă hội bạo lực. Nó kiêu khích và đe dọa chủ nghĩa nhân văn của xă hội loài người.

H́nh ảnh những đứa trẻ kia không c̣n là một h́nh ảnh của sự sáng tạo mang tính cảnh báo của một nhà văn và cũng không phải là một h́nh ảnh đơn biệt trong xă hội nữa. Nó là một hiện thực có ở quanh đời sống chúng ta. Hiện thực đó đă và đang công khai cưỡng dâm một đứa bé, công khai chém xối xả một bà già để cướp của, công khai xả súng như một tṛ chơi vào một đám đông, công khai xúm vào đánh đập cho đến chết một sinh viên ngoại quốc, công khai túm tóc một người mẹ sinh ra chúng, công khai vừa đua xe vừa trêu chọc cảnh sát giao thông, công khai đánh hội đồng một bạn học rồi quay clip đưa lên mạng như một tṛ tiêu khiển…

Tất cả những hành động đó cũng chính là h́nh ảnh những đứa trẻ, hiện thân của cái ác đang thách thức chủ nghĩa nhân văn của toàn nhân loại, mà nhà văn Toni Morison nói đến. Nó cho thấy một xă hội đang quá sợ hăi cái ác và nhiều dấu hiệu của sự nhụt trí trong cuộc đấu tranh chống lại cái ác. Nếu không muốn nói ở đâu đó và một lúc nào đó đă vô t́nh sống chung với cái ác. Nó cho thấy những gía trị nhân văn đang bị lấn át và đang bị dồn vào những phần đất hẹp. Nó cho thấy chúng ta đă mắc quá nhiều sai lầm trong việc nhận thức những giá trị đích thực của đời sống và trong việc làm cho cái đẹp lan tỏa vào đời sống.

Nếu chúng ta lùi sâu hơn nữa vào đời sống ngay sau bậc cửa ngôi nhà của ḿnh, chúng ta sẽ nghe được những câu nói của con cái chúng ta. Những câu nói tưởng giản đơn nhưng là những dấu hiệu đầu tiên cho thấy những đứa trẻ đó đang lớn lên trong một đời sống hưởng lạc và vô trách nhiệm.

- Mẹ phải trả cho con 100.000 đ th́ con mới quét nhà.

- Con trông bà nội cả sáng nay trong bệnh viện, bố phải trả công con đấy.

- Bố phải chi tiền cho con hàng ngày con mới đi học.

- Không có Vespa là con ngày nào cũng đi học muộn đấy.

- Nếu bố mẹ c̣n tiếp tục nói con, con sẽ không về nhà nữa.

Và không ít những bậc cha mẹ đă vui vẻ chấp hành những đ̣i hỏi vô lư ấy của con cái. Họ đă và đang đầu hàng trước những đ̣i hỏi hay có thể nói đó là những thách thức đầu tiên của những đứa trẻ này. Rồi đến một ngày nào đó, những đứa trẻ này có thể đến trước mặt cha mẹ hay những người khác trong xă hội và đưa ra những yêu cầu vô lư, láo xược và bắt mọi người phải phục tùng chúng. Nếu không chúng sẽ có những hành động trừng phạt như chúng từng trừng phạt cha mẹ chúng bằng cách bỏ ăn, bỏ học, bỏ nhà và làm những điều mà cha mẹ chúng sợ hăi. Rồi đến một ngày, chúng sẽ đứng trước xă hội một cách ngạo mạn, hống hách và ác độc cất tiếng đ̣i hỏi và đe dọa xă hội bằng bạo lực. Và nếu không được xă hội thỏa măn những dục vọng của ḿnh, chúng sẽ tàn phá xă hội một cách không thương tiếc như những đứa trẻ cầm trên tay con chim đang sống kia.

 

Vương Thảo

http://www.tuanvietnam.net/2010-03-15-trang-page