Video Tài Liệu

Audio Tài Liệu

Nhạc

Tin Tức & Thời Sự

B́nh Luận

 

Khi chính khách kê súng vào mồm... để bắn CIA

Nguyễn Xuân Nghĩa

Cuối năm 1981, Tổng thống Ronald Reagan kư Sắc lệnh Hành pháp Executive Order số 12333 quy định quyền hạn và trách nhiệm mở rộng của các cơ quan t́nh báo, trong đó có điều khoản cấm nhân viên t́nh báo Hoa Kỳ không được thi hành việc ám sát. Sau vụ khủng bố 9-11, lệnh này được Chính quyền George W. Bush tu chỉnh hai lần, nhưng việc cấm ám sát vẫn có hiệu lực.
Ngoại lệ là nếu nhân viên t́nh báo được lệnh riêng của Tổng thống - presidential finding - để thi hành "nghiệp vụ đặc biệt" - bí mật về quân sự hay chính trị - mà Chính quyền có thể phủ nhận, hoặc coi như không biết. Trong các nghiệp vụ ấy có cả chuyện ám sát đặc công khủng bố của al-Qaeda.
Ngày 23 tháng Sáu vừa qua, Giám đốc Trung ương T́nh báo CIA là Leon Pantetta mới biết về một chương tŕnh biệt lập nhằm ám sát đặc công al-Qeda, được lập ra sau vụ khủng bố 9-11. Khi thấy chương tŕnh bí mật ấy không được thông báo cho Quốc hội, ông lập tức ra lệnh hủy bỏ và hôm sau triệu tập buổi họp khẩn cấp để báo cho các ủy ban Quốc hội có nhiệm vụ giám sát hệ thống t́nh báo. Sau đấy, một số chi tiết về chương tŕnh được tiết lộ cho báo chí nổ lớn thành đề tài chính trị ăn khách.
Đảng Dân Chủ khai thác câu chuyện thành đề mục hấp dẫn: "CIA qua mặt Quốc hội!" Báo chí châm thêm chi tiết gay cấn, rằng Phó Tổng thống Dick Cheney là người cấm CIA không được thông báo cho Quốc hội biết về chương tŕnh ấy. Nhân vật hắc ám này quả là lắm tội! Phe Dân Chủ muốn khai thác chuyện t́nh báo để vẹn t́nh bảo vệ Dân biểu Nancy Pelosi - Chủ tịch Hạ viện - khi bà bị đả kích là nói dối rằng ḿnh bị CIA che giấu sự thật trong vụ trấn nước tù khủng bố. Bây giờ, CIA bị bắt quả tang là che giấu Quốc hội và vi phạm đạo luật về T́nh báo năm 1947, năm thành lập cơ quan này.
Đây là một tiêu biểu - nữa - về sự xuẩn động của các chính khách bất lương khi họ đem tṛ chơi chính trị vào chuyện an ninh. Nhưng, muốn bắn hạ cơ quan t́nh báo, họ tự kê súng vào mồm....
Chúng ta hăy cùng t́m hiểu chuyện ấy, từ nhiều khía cạnh khác nhau.
***
Việc ám sát đặc công khủng bố al-Qaeda không thể làm chúng ta ngạc nhiên.
Hơn hai chục năm trước, khi hai toà Đại sứ Hoa Kỳ tại Đông Phi bị al-Qaeda tấn công, Tổng thống Bill Clinton ra lệnh mở chiến dịch quân sự và các điệp vụ mật nhằm triệt hạ đầu năo của tổ chức khủng bố này. Chính quyền của ông c̣n bị phê phán là thiếu hữu hiệu và chểnh mảng nên mới để xảy ra vụ 9-11 vào năm 2001. Ngay sau đó, Tổng thống Bush đă công khai tuyên bố mục tiêu diệt trừ al-Qaeda rồi cũng bị đả kích là không hoàn tất nhiệm vụ.
Trong hai cuộc tranh cử tổng thống năm 2004 và 2008, Chính quyền Bush bị đối lập phê phán là thiếu tập trung vào việc diệt trừ al-Qaeda hoặc ám sát Osama bin Laden mà cứ đi lo chuyện khác. Năm ngoái, ứng cử viên Barack Obama là một tiếng nói đả kích mạnh nhất.
Thật ra, ngay từ năm 2002, cơ quan CIA đă tung ra nhiều đợt không tập căn cứ hay nhân sự đầu năo của al-Qeda tại Afghanistan và Pakistan bằng loại máy bay tự động (không người lái UAVs) như Predator hay Reaper, hoặc bằng máy bay AC-130 cải tiến thành một pháo đài bay. Riêng từ hai năm qua, các nghiệp vụ ấy c̣n gia tăng, rồi tiếp tục mạnh mẽ hơn sau khi Obama nhậm chức. Ngoài hai địa bàn chính là Pakistan và Afghanistan, t́nh báo Hoa Kỳ c̣n tấn công al-Qaeda ở nhiều nơi khác, từ Somalia tới Yemen...
V́ vậy, việc diệt trừ đặc công al-Qaeda là quyết định "lưỡng đảng" do ba chính quyền Hoa Kỳ cùng đồng ư tiến hành, từ thời Clinton qua Bush đến Obama, với sự đồng ư của Quốc hội. Ám sát nhân sự al-Qaeda là một nghĩa vụ.
Nhưng không dễ thi hành.
***
Trước hết, hăy nói về định nghĩa. Al-Qaeda như ta hiểu ngày nay là mạng lưới khủng bố Hồi giáo do Osama bin Laden và Ayman al-Zawahiri đề xướng và hoạt động tại nhiều nơi trước khi rút về hậu cứ tại Afghanistan, nhờ sự bảo vệ của lực lượng Taliban. Đây là mạng lưới có tŕnh độ tổ chức và nghiệp vụ cao, đă từng tấn công Hoa Kỳ ở nhiều nơi trước khi đạt thành tích làm nước Mỹ kinh hoàng là vụ 9-11 rồi vụ tấn công Bali tại Nam Dương, vụ Madrid tại Tây Ban Nha và xâm nhập vào Iraq trong khu vực sinh hoạt của cộng đồng Sunni.
Sau đấy, nhiều nhóm Hồi giáo cực đoan nơi khác cũng noi gương và xưng danh al-Qaeda để tiến hành nhiều đợt khủng bố khác, với mức tàn phá thấp hơn v́ kém tŕnh độ nghiệp vụ. Thí dụ là al-Qaeda tại Bắc Phi hay Đông Phi hay các tổ đặc công xưng danh "Thánh Chiến" khác, thí dụ như nhóm Jemaah Islamiyah (JI), thủ phạm của vụ đánh bom Bali lần thứ nh́ vào năm 2005 và vừa lại tấn công hai khách sạn quốc tế (Mỹ) giữa thủ đô Jakarta của Nam Dương hôm 17 vừa rồi. Các nhóm đó có thể gián tiếp liên lạc với al-Qaeda nhưng chưa chắc đă được tổ chức này trực tiếp yểm trợ hay huấn luyện. Điều ấy không có nghĩa là họ không muốn liên lạc và không thể trở thành chuyện đáng lo.
V́ vậy, lư thuyết có thể phân biệt "al-Qaeda chính gốc" với "al-Qaeda địa phương" hoặc "al-Qaeda nội hóa", "al-Qaeda tự phát"... Các nhà làm luật ngồi trong pḥng lạnh an toàn tại Mỹ th́ mới muốn phân biệt chuyện đó để minh định đối tượng được diệt theo lệnh Tổng thống. Chứ trong lănh vực an ninh th́ đối tượng nào cũng đều đáng theo dơi, ngăn cản và diệt trừ, nếu được.
Al-Qaeda chính gốc th́ bị bao vây và truy lùng tại Afghanistan và Pakistan, nhưng chân rết của họ có thể đang trưởng thành và được huấn luyện ở nơi khác để chuẩn bị giết người và thực tế đă giết người. Làm sao vào đến những "nơi khác" đó?
Một thí dụ đáng suy nghĩ đă xảy ra năm 1996.
***
Năm đó, Chính quyền Clinton có yêu cầu chính phủ của Qatar giúp đỡ để bắt giữ Khalid Sheikh Mohammed, nghi can khủng bố của al-Qaeda đang sống ung dung tại thủ đô Doha, trong vai tṛ một kỹ sư cho chính quyền Qatar. Được nhân viên trong chính quyền Doha rỉ tai cho biết yêu cầu của Mỹ, Mohammed bèn lỉnh qua Pakistan. Sau này, phúc tŕnh của Ủy ban Điều tra của Quốc hội Mỹ về vụ 9-11 mới cho biết rằng tay đặc công ấy là đồng đạo và đồng chí với Sheikh Abdullah bin Khalid al-Thani, khi đó đang là Bộ trưởng Tôn giáo vụ của xứ Qatar.
Thoát về Pakistan, Sheikh Mohammed là công tŕnh sư của nhiều đợt khủng bố ác liệt trước khi tổ chức vụ 9-11 tại Mỹ năm 2001 rồi vụ tấn công Bali năm 2002 tại Nam Dương. Nếu đợi khi Mohammed về tới Pakistan với chứng cớ rơ ràng là đặc công của al-Qaeda rồi mới ra tay hạ thủ th́ quá trễ - mà quả là trễ.
Nhưng làm sao ra tay ám sát một đặc công al-Qaeda khi đương sự đang sống trong một quốc gia "vô can", lại có quan hệ ngoại giao với Mỹ? Dù có mắt thần và t́nh báo nhân sự tại chỗ, Predator cũng không thể bắn hạ khủng bố al-Qaeda tại Doha - hay Luân Đôn, Bali, Jakarta... Dấu vết đạn dược - hay hỏa tiễn Hellfire - là cái ǵ đó không dễ xoá tại các thành phố của đồng minh, bên trong lại có cơ sở của khủng bố.
V́ thế, nếu chỉ dùng hỏa tiễn bắn từ phi cơ xuống th́ không đủ. Hoa Kỳ cần gửi người vào tận nơi, trong đất bạn và thù - thường th́ là đất bạn - để thanh toán mục tiêu cho gọn mà không để lại dấu vết. Đồng minh nào mà cho t́nh báo Mỹ xâm nhập để giết người như vậy? Và nếu CIA để lại dấu vết th́ sẽ gây vấn đề ngoại giao: xâm nhập một quốc gia khác để giết người th́... Ṭa án Quốc tế về Tội ác Chiến tranh sẽ thụ lư hồ sơ, với sự cổ vơ của các tổ chức cực tả của Mỹ.
Và cả thế giới sẽ hùa theo báo chí... Mỹ đả kích Hoa Kỳ là côn đồ, ngang ngược.
T́nh báo Mỹ cẩn giải pháp tinh vi hơn để xác định và tiêu diệt đối tượng.
***
Cơ quan CIA phải huấn luyện nhân viên đi vào vùng đất xám - có thể là một xứ đồng minh mà có vẫn có mạng lưới bao che cho quân khủng bố - và t́m ra đặc công khủng bố để thanh toán rồi rút lui êm thấm. Xin phép nước bạn vào đó là điều khó, mà lại dễ bị lộ ngay từ khi manh nha. Phải bí mật xâm nhập mà không để bị bắt, bị truy tố và gây ra vấn đề. Nếu lại bị chính quân khủng bố bắt được th́ coi như xong: bị tra tấn rồi tố cáo om x̣m, xong mới bị chặt đầu. Vợ con chít khăn tang trong nín lặng v́ Chính quyền Mỹ không bao giờ công nhận là có nhúng tay vào chuyện ám sát. May lắm, trong trụ sở CIA tại Langley mới có một ngôi sao và một cái tên...
Chương tŕnh này v́ vậy phải coi chuyện bảo mật là ưu tiên, bảo mật ngay từ bên trong CIA ra tới bên ngoài. Người được huấn luyện xong th́ coi như sẽ thành Kinh Kha kamikaze- mà không được uống rượu làm thơ trước khi lên đường. Những đ̣i hỏi ấy có thể là lư do khiến chương tŕnh không thành h́nh, có lẽ chưa qua được giai đoạn huấn luyện để trở thành một trong các hoạt động của CIA. Nhưng việc bảo mật ấy có công hiệu: sau hơn bảy năm rưỡi chuẩn bị, chương tŕnh vẫn nằm trong bóng tối.
Bây giờ v́ sao lại bị phanh phui?
Là nhờ Quốc hội Mỹ.
***
Thông thường, các cơ quan hữu trách Hoa Kỳ về t́nh báo đều tường tŕnh lên tám nhân vật chủ chốt trong Quốc hội.
Đó là bốn người lănh đạo hai đảng Dân Chủ và Cộng Hoà tại hai viện trên dưới, với bốn người cầm đầu hai đảng trong Ủy ban T́nh báo Thượng và Hạ viện. Khi chỉ có tám người đó được biết chuyện tuyệt mật, rủi ro bị tiết lộ tất nhiên bị thu hẹp, nhờ vậy mà nhiều chuyện chưa bị tiết lộ.
Nhưng khi cơ quan CIA phải báo cáo với toàn thể Dân biểu Nghị sĩ có trách nhiệm về t́nh báo - bốn chục người, chưa kể ban tham mưu của họ - th́ chuyện lộ mật trở thành quy luật phổ biến.
Nhờ tiết lộ đó, quân khủng bố biết thêm về phương pháp truy lùng của Mỹ mà thoát hiểm và tiếp tục giết người. V́ tiết lộ đó, công sức t́nh báo thành công cốc - tốn kém cho ngân sách - và nhân viên t́nh báo có khi mắc nạn, không bị khủng bố chặt đầu th́ bị mời ra điều trần trước Quốc hội, có khi bị truy tố v́ phạm luật! Thật ra, Quốc hội Mỹ đă nhiều lần là trung tâm tiết lộ bí mật quốc gia chỉ v́ một đám chính khách bất lương và truyền thông đốn mạt.
Vụ CIA "giấu diếm Quốc hội" đang gây om x̣m dư luận là một điển h́nh:
Giám đốc CIA vừa thông báo cho hai Uỷ ban về T́nh báo của Lưỡng viện hôm 24 tháng Sáu là báo chí Mỹ lập tức biết ngay về một dự án được giữ kín trong hơn bảy năm rưỡi! Và cho nổ lớn để vài Dân biểu có lư cớ điều tra về tội ác CIA. Chủ tịch Ủy ban T́nh báo Hạ viện Silvestre Reyes (Dân Chủ Texas) mau mắn nghĩ tới việc đó. Nhiều Dân biểu Dân Chủ c̣n thông báo là họ sẽ đổi luật để từ nay các cơ quan về t́nh báo phải báo cáo cho nhiều người hơn trong Quốc hội.
Thế th́... giă từ mẫu thân - nôm na là bỏ mẹ! Đá khéo nên... không khá.

Kết luận?
Một góc Quốc hội Mỹ đang tự biến ra trại gia súc của truyền thông thiên tả. Nhiều chính khách Mỹ tự biến ra điềm chỉ viên cho báo chí vô trách nhiệm. Al-Qaeda lại được yên tâm v́ các chính khách Mỹ đang tự kê súng vào mồm. Trong khi nhân viên t́nh báo CIA ngao ngán đi t́m việc khác an toàn hơn - về chính trị.

NGUYỄN XUÂN NGHĨA

<< trở về đầu trang >>