Khi nhà dân chủ Ngải Vị Vị được tự do

Bùi Tín

  VOA

 

Nghệ sĩ Ngải Vị Vị nói chuyện với các nhà báo bên ngoài tư gia ở Bắc Kinh, ngày 23 tháng 6, 2011

Nhà dân chủ Ngải Vị Vị là một nhân vật nổi tiếng khắp thế giới từ 4 năm nay. Ông vốn là một họa sĩ trứ danh, một kiến trúc sư xuất sắc, trước khi là một chiến sỹ dân chủ hàng đầu của Trung Quốc.
Ông là tác giả của Sân vận động Quốc gia Trung quốc hiện đại và độc đáo mang h́nh Tổ Chim - giải nhất trong cuộc thi quốc gia về kiến trúc chuẩn bị cho Đại hội Thể thao Quốc tế Olympic năm 2008 tại Bắc Kinh.
Ông c̣n nổi tiếng qua những cuộc triển lăm quốc tế tác phẩm hội họa của ḿnh, bằng tranh sơn dầu và mực tàu, theo bút pháp độc đáo tượng trưng và ẩn dụ, được mến chuộng ở châu Âu, đặc biệt ở nước Anh.
Ông làm cho chính quyền độc đoán Bắc Kinh nổi giận khi lên tiếng công khai phê phán chính quyền tham nhũng đă xây dựng những lớp học mong manh làm cho hơn 5 ngàn em học sinh chết thê thảm trong cuộc động đất ở Tứ Xuyên năm 2008. Ông cũng lên tiếng phê phán mạnh mẽ ngành y tế Trung Quốc đă vô trách nhiệm trong vụ sữa nhiễm độc được lưu hành rộng răi, làm hàng vạn em bé bị bệnh và hàng trăm em thiệt mạng.
Cuối năm 2010 ông lên tiếng đ̣i tự do sáng tác cho văn nghệ sỹ, rồi đ̣i tự do dân chủ cho nhân dân và nước Trung Quốc, phê phán bằng tranh chế độ độc đảng lạc hậu từ thời Mao Trạch Đông cho đến nay.
Đầu năm nay, khi làn sóng đ̣i tự do ở Bắc Phi nổi lên, các nhà dân chủ Trung Quốc phấn chấn hưởng ứng, truyền tin cổ vũ trên internet, Blog, Face book, Twitter…, chính quyền liền mở cuộc đàn áp lớn, đề pḥng sư lây lan của các đợt sóng dân chủ từ Bắc Phi sang châu Á.
Ngày chủ nhật 3 tháng 4 vừa qua, cảnh sát Bắc Kinh đă bắt ông Ngải ở sân bay khi ông cùng vợ là bà Lộ Thanh sắp đi Thượng Hải, nơi ông có xưởng vẽ lớn.
Chính quyền Trung Quốc theo nếp dối trá không biết ngượng, đưa tin Ngải Vị Vị là một tội phạm kinh tế, trốn thuế và lậu thuế, bị truy tố, tạm giam để chờ ngày xét xử. Vợ ông bị quản thúc tại nhà bà một cách cưỡng bức, không nói rơ lư do.
Gần 3 tháng đă qua, phiên ṭa xét xử nghệ sỹ Ngải vẫn không mở được, v́ nhiều luật sư danh tiếng nhận bảo vệ ông trước ṭa án công khai. Chính quyền không có lư do ǵ để mở phiên ṭa kín, v́ không liên quan ǵ đến bí mật quốc pḥng. Hơn nữa, các chính phủ châu Âu, Hoa kỳ, Canada, Úc…, các tổ chức nhân quyền Human Rights Watch, Amnesty International, tổ chức các nhà báo Reporters sans Frontières đều lên tiếng mạnh mẽ yêu cầu chính phủ Trung Quốc trả lại tự do cho nhà nghệ sỹ dân chủ này.
Thế là ngày hôm qua 22-6-2011, ông Ngải được trả lại tự do «tạm thời », nghĩa là có thể bị bắt lại bất cứ lúc nào, với lư do công khai là đă « thành khẩn nhận tội trốn thuế » (!). Dù sao đây cũng là một bước lùi có tính toán của chính quyền cảnh sát, khi lâm vào thế bí, mở phiên ṭa công khai đă khó, mà tạm giam quá lâu cũng không ổn. Các chiến sỹ dân chủ Trung Quốc ghi được một điểm thắng lợi để vươn lên mạnh hơn.
Trường hợp nghệ sỹ Ngải Vị Vị rất giống trường hợp luật sư Cù Huy Hà Vũ. Cùng là thế hệ trên 50 tuổi - ông Hà Vũ 54, ông Ngải 53 tuổi -, cùng là con những quan chức cộng sản lăo thành, cùng là những trí thức tiến bộ cương trực trong sáng, được cả nước quan tâm, cả thế giới biết đến, cùng được chính quyền các nước dân chủ và các tổ chức nhân quyền quốc tế bảo vệ một cách mạnh mẽ.
Một sự trùng hợp nữa là nghệ sỹ Ngải bị bắt giữ ngày 3-4-2011, ngày hôm sau 4 tháng 4 luật sư Hà Vũ bị kết án 7 năm tù và 3 năm quản chế, Hai người đều bị đàn áp quá mức b́nh thường do chính quyền độc đảng ở 2 nước đều bị «hội chứng Bắc Phi» ám ảnh, giật ḿnh.
Thế rồi cả 2 chế độ độc đoán độc đảng đều lâm vào bế tắc. Trường hợp ông Ngải nếu là phạm tội kinh tế trốn thuế th́ phạt một số tiền là xong. Mà ông không thiếu tiền. Nhưng tiếp theo là ǵ? Làm sao cấm nhà nghệ sỹ tài ba danh tiếng ấy mở miệng? Và mở phiên ṭa công khai th́ chế độ có lư do ǵ để kết tội bị can, làm sao bác bỏ các bản biện hộ của bị cáo dày dạn và của những luật sư tài năng? làm sao che dấu bộ mặt khó coi của chính quyền cộng sản chuyên hà hiếp dân lành? Chi bằng tránh né mọi chuyện phức tạp, cho bị cáo tạm tự do, may ra c̣n hưởng được chút tiếng thơm là biết điều.
Trường hợp luật sư Hà Vũ cũng tương tự. Sự bế tắc của giới đương quyền c̣n nguyên vẹn. Phiên ṭa sơ thẩm đă bị phủ một lớp màn đen, do xử qua quít không theo đúng luật, không có bản buộc tội, các luật sư chưa lên tiếng, hoàn toàn không có tranh biện, một phiên ṭa nhập nhèm trước con mắt chăm chú của nhân dân và thế giới, ngay sau lời hứa xây dựng một chế độ pháp quyền nghiêm minh.
C̣n phiên ṭa phúc thẩm mà bị can, gia đ́nh, bạn bè bị cáo và công luận chờ đợi, đến bao giờ mở được? Sẽ tiến hành ra sao? Hay lại qua quít, nhập nhèm như phiên ṭa sơ thẩm? Để quá lâu là phạm luật, không ổn. Xét xử công khai đúng luật th́ bị cáo sẽ trở thành quan ṭa, chế độ độc đoán dễ trở thành bị cáo, giữa lúc cuộc khủng hoảng ở biển Đông diễn ra cực kỳ khẩn cấp, bọn bành trướng ngang nhiên gây hấn, khiêu khích, bị cáo Hà Vũ lại là chiến sỹ tiên phong kiên cường chống bành trướng.
Chính luật sư Hà Vũ đă nhắc đi nhắc lại những câu nói bất hủ: «Vàng bạc của các ngươi chúng ta không màng, nhưng một ngọn cỏ, một ḥn sỏi đất ta, ta quyết giữ đến cùng» (theo lời thề thứ 9 của nhà thơ Lưu Quang Vũ), và: «Liên minh quân sự với Hoa Kỳ là mệnh lệnh của Thời đại», là chính kiến của chính anh. Luật sư Hà Vũ cũng lên tiếng đề nghị Tổ Quốc ghi công các binh sỹ hải quân quân đội Việt Nam Cộng Ḥa đă hy sinh anh dũng bảo vệ quần đảo Hoàng Sa cuối năm 1974 chống trả cuộc xâm chiếm của quân đội Trung Quốc.
Đó chính là những lập trường quan điểm yêu nước và ḥa hợp dân tộc mà đất nước cần khẳng định và nêu cao vào thời điểm khẩn cấp hiện nay.
Cho nên trả lại tự do cho luật sư Cù Huy Hà Vũ lúc này là yêu cầu cấp bách của t́nh thế, là một chủ trương hợp ḷng dân, thỏa ḷng bè bạn thân thiết khắp thế giới, là một quyết định sáng suốt hợp t́nh hợp lư, mang nhiều ư nghĩa tích cực trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước, góp phần tạo nên đồng thuận dân tộc vững chắc, chống lại mọi âm mưu xâm lược, bành trướng xảo quyệt đang diễn ra đối với nước ta.