Nhớ lại đi con, con trai nhỏ của ta! Con đă đặt chân đến Vạn Lư Trường Thành, ghê sợ cái nghĩa trang ngập xương máu lớn nhất hành tinh. Con đă thấy một Bắc Kinh hào nhoáng nhưng xấu xí với khói, bụi, ô nhiễm, khạc nhổ, oang oang nơi công cộng. Con đă thấy cảnh bắt người bán hàng rong như súc vật ngay chân Tử Cấm Thành. Con cũng đă thương hại gă Trung Hoa khốn khổ, lắp bắp một thứ tiếng Anh giả cầy khi bị quát tháo nơi sân bay quốc tế. Đất nước chúng ta, vẫn trường tồn dưới ách một gă khổng lồ, nhơ bẩn và man rợ như vậy đó con. V́ sao hôm nay ta không để tóc đuôi sam, con không ê a Hán tự, chúng ta không nhồm nhoàm những món ăn man rợ như óc khỉ, chân gà sống nướng? V́ sao chúng ta không bị đồng hóa theo lũ thái thú ô hợp kia, nếu không phải v́ khí thiêng sông núi, anh linh tiên tổ đang chảy trong con?

Quê hương con đó!

Nhiều lắm con, nhiều chỗ để chỉ cho con thấy, dân tộc ḿnh đă oai hùng, kiêu dũng, thanh sạch và khổ đau đến mức nào để có con sinh thành hôm nay.

Hoặc nếu th́ giờ eo hẹp, con hăy về một miền quê cát trắng, nơi ông bà, tổ tiên con yên nghỉ dưới bóng phi lao vi vút. Họ đă sống, đổ mồ hôi trên mảnh đất này, như một người nông dân, lành và lương thiện như đất. Họ về với đất, trong vinh dự âm thầm, không như những ngụy-danh-nhân với lăng tẩm đền đài đồ sộ.

Quê hương con đó!

Sài G̣n mà con ca thán, đâu phải thế! Sài G̣n ngày xưa đẹp, thanh b́nh với “con đường Duy Tân cây dài bóng mát”, với “Trưng Vương khung cửa mùa thu”. Sài G̣n mà con ngưỡng mộ qua những ca khúc vượt thời gian, qua những người Sài G̣n xưa mà con hết ḷng khâm phục. Sài G̣n nay, như một cô gái đẹp bị lũ du côn rạch mặt, nham nhở đến tội nghiệp. Hỗn độn, xấu xí, bẩn thỉu, và hỗn hào biết mấy so với Ḥn Ngọc Viễn Đông nền nă năm xưa.

Quê hương con đó!

Một ngày kia, con sẽ hiểu: đó là một phần máu thịt trong con. Con sẽ quay về với nó, như con cáo nhớ hang, con chim nhớ tổ. Con sẽ có cảm giác về nhà – coming home- như ta mỗi lần quay lại từ một thế giới đầy ánh sáng, đặt chân xuống Tân Sơn Nhất. Cái cảm giác t́m về tổ đó, nó là bản năng, nó dẫn dắt người Do Thái quay về với mảnh đất Sion cằn cỗi, nó là niềm đau đáu của 2 triệu đồng bào con nơi đất khách. Không giải thích được bản năng t́m về cội nguồn đâu, con ạ! Mà cội nguồn con, đâu chỉ là Sài G̣n hỗn độn hôm nay. Cội nguồn con đă bắt đầu, khi Lang Liêu mở tấm bánh chưng xanh mộc mạc tạ ơn trời đất. Gốc rễ con, đă phôi thai với mẹ Âu Cơ khi đem con lên rừng xuống biển.