Tín hữu Tin Lành ở Việt Nam có được tự do hành đạo?

 

Thanh Quang

phóng viên RFA

 

Công an ngăn cản chụp ảnh nhà thờ Tin Lành ở Daklak bị chính quyền tháo dỡ trước đây.                     (ảnh minh họa)

Lễ Giáng Sinh năm ngoái, các Hội Thánh Tin Lành tại Việt Nam được chính quyền ở Hà Nội và TPHCM cho tổ chức 2 buổi tập trung đông đảo tín đồ - tới cả chục ngàn người. Những địa phương khác th́ ra sao?

 

Tiếp tục gặp khó khăn

Thanh Quang: Thưa quư vị, sinh hoạt đạo Tin Lành trong nước tiếp tục gặp khó khăn, mà một trong những lư do chủ chốt là do t́nh trạng bất nhất của giới cầm quyền trung ương và địa phương, nơi gần như thường xuyên diễn ra cảnh công an gây trở ngại, thậm chí đánh đập người Tin Lành hành đạo, như một tín hữu ở Thanh Hóa mô tả:

Tín hữu: “Thời gian vừa qua th́ tín hữu thuộc Hội Thánh địa phương này cũng bị bắt bớ rất nhiều, thậm chí bị đánh đập dă man và tài sản gia đ́nh bị phá phách. Nhưng mà cảm ơn Chúa là Chúa đă cho được b́nh an rồi”.

 

Thanh Quang: Câu hỏi được nêu lên là liệu sự b́nh an ấy có được dài lâu hay không khi – nói theo lời MS Huỳnh Trọng Nghĩa, Tổng Quản nhiệm các Hội Thánh Tin Lành Mennonite Miền Bắc Việt Nam – hành động “cư xử rất bạc đăi” của một số cơ quan chức năng địa phương đối với người Tin Lành vẫn diễn ra với cả tổ chức tôn giáo hợp pháp của ông.

MS Huỳnh Trọng Nghĩa: “ Chúng tôi là những người Mennonite chân chính, làm việc tại Miền Bắc Việt Nam trong nhiều năm rồi. Một số cơ quan chức năng sở tại cấp phường, do nhận thức rất hạn chế và quan liêu nên có lối cư xử rất bạc đăi đối với một số tín hữu, đặc biệt là người chủ những điểm nhóm dù đă được đăng kư, được sự đồng ư của các cấp chính quyền địa phương ở thành phố. V́ chúng tôi là một tổ chức hợp pháp, hợp hiến. Tôi là một Mục sư đă đăng kư trước các cơ quan quyền lực nhà nước từ cấp thành phố tới cấp chính phủ. Nhưng mà ở tại nơi này họ coi chúng tôi như là lục lâm thảo khấu, như là phản động, những người gây rối”.

 

Công an phá sập cơ sở của Ḍng Bác Ái Vinh Sơn tại Sài G̣n hồi năm 2009.

Thanh Quang: Có lẽ một địa điểm dưới sự quản nhiệm của MS Huỳnh Trọng Nghĩa đang gặp nhiều trắc trở là quận Kiến Án thuộc tỉnh Thanh Hóa, nơi MS Huỳnh Trọng Nghĩa đặc biệt lưu ư đến sự hách dịch, quan liêu, chèn áp đạo Tin Lành của chủ tịch phường Văn Đẩu, ông Vũ Đức Phường, khiến gia chủ một điểm nhóm đạo thường xuyên là ông bà Trần Thành Khoái không nhận được sổ đỏ chỉ v́ họ theo đạo Tin Lành. MS Huỳnh Trọng Nghĩa đề cập tới trường hợp này:

MS Huỳnh Trọng Nghĩa: “ Đứng trên cương vị chủ tịch phường ông ta nói với một vị luật sư là ông ta không cấp sổ đỏ v́ cớ đây là người Tin Lành, người Tin Lành là những người gây rối. Cho nên chúng tôi rất suy nghĩ về vấn đề này”.

 

Thanh Quang: Bà Trần Thành Khoái nhân dịp này giải thích thêm:

Bà Trần Thành Khoái: “ Gia đ́nh tôi có đầy đủ giấy tờ chính gốc rồi, nhưng do anh em tranh giành đất, thứ hai nữa là chính quyền cho rằng gia đ́nh chúng tôi theo đạo Tin Lành nên chính quyền không cấp sổ đỏ”.

 

Thanh Quang: Sau khi không liên lạc được với chủ tịch phường Văn Đẩu, chúng tôi t́m hiểu t́nh trạng chèn ép đạo Tin Lành như vừa nói th́ được một quan chức địa phương giải thích:

Quan chức địa phương: “Th́ chính quyền c̣n giải quyết. Chúng tôi dưới trướng không biết được. Các bác hỏi lănh đạo trên, chứ cái này chúng tôi không nắm được.”

 

Thanh Quang: MS Nguyễn Văn Lung, Quản nhiệm Hội Thánh Hải Pḥng cho biết thêm:

MS Nguyễn Văn Lung: “ Ở vùng Kiến An có một số tín đồ mới, họ mới sát nhập vào Hội Thánh. Nhưng chính quyền địa phương người ta không ra mặt, nhưng họ có những đ̣n ngầm là họ đến gián tiếp đe dọa, rồi đưa thông tin rằng nếu tín đồ theo đạo Tin Lành th́ quyền lợi bị ảnh hưởng hoặc địa phương không ưu đăi, hoặc họ bị liệt vào danh sách để rồi gặp khó dễ ”.

 

Chính phủ chưa hiểu về Tin Lành

Thanh Quang: Cũng từ Hải Pḥng, MS Phạm Hữu Thịnh thuộc nhóm MS lănh đạo Hội Thánh Tin Lành Gia Đ́nh Thế Giới mô tả một bức tranh tổng thể hơn về t́nh trạng khó khăn của đạo Tin Lành ở khu vực Miền Bắc, như sau:

MS Phạm Hữu Thịnh: “Thực tế mà nói th́ việc người Tin Lành ở Miền Bắc gặp khó khăn với chính quyền là do chính phủ Việt Nam chưa hiểu nhiều lắm về Tin Lành. Họ quan niệm đây là một tổ chức nào đó có tính cách tranh đua với chính phủ trong khi đạo Tin Lành thuần túy là đem đến sự cứu rỗi linh hồn cho mọi người dân Việt Nam nói riêng cũng như nhân loại nói chung. Thành ra họ xử sự với người Tin Lành giống như là một trường phái chính trị đối lập. Họ coi Tin Lành như là chính trị đối lập chứ không nghĩ là một niềm tin thuần túy. Cụ thể là chúng tôi muốn thờ phượng Chúa thuần túy trong từng gia đ́nh, không tính đến chuyện tổ chức cồng kềnh theo mô h́nh xă hội th́ họ lại cho chúng tôi là không chấp nhận đăng kư hoạt động theo quy định của pháp luật. Nhưng giữa quy định pháp luật và Kinh Thánh khác nhau nhiều lắm th́ chúng tôi không thể thực hiện điều đó được.”

 

Thanh Quang: Và MS Phạm Hữu Thịnh mô tả cụ thể hơn về thực trạng đáng buồn ấy, khi tín hữu Tin Lành bị xúc phạm, bị hành hung, bị bôi nhọ...

MS Phạm Hữu Thịnh: “Thường thường tùy theo từng vùng. Có vùng t́nh h́nh căng thẳng tới mức là họ xúc phạm tới nhân phẩm của người Tin Lành, có lúc xúc phạm tới danh dự, quyền tự do tối thiểu của người Tin Lành, thí dụ người Tin Lành đi đâu th́ họ bám theo sát, quay phim, chụp ảnh. Rồi không có lư do ǵ nhưng họ có thể đưa tín đồ vào trong Phường, trong quận để giam giữ. V́ không có một ai lên tiếng nói công b́nh nên công an hành động như vậy rất tự do như trói tay, lôi lên ô tô, xô đẩy, lăng mạ, thậm chí đưa lên đài, lên báo, lên truyền h́nh với những tin không có thật về Tin Lành nhằm bôi xấu Hội Thánh Tin Lành. Đó là chưa kể c̣n gây ra t́nh trạng nói xấu giữa Hội Thánh này với Hội Thánh khác, giữa Mục sư này với Mục sư khác và gây bất ḥa giữa người Tin Lành với nhau nữa.”

Mục sư Dương Kim Khải và vợ bị bệnh nằm liệt giường.

Thanh Quang: Khó khăn của đạo Tin Lành ở khu vực Miền Bắc diễn ra như vậy giữa lúc ở Miền Nam – ngay tại giữa TP Hồ Chí Minh, Hội Thánh Mennonite do MS Dương Kim Khải quản nhiệm phải hành đạo, giảng đạo, thờ phượng Chúa, mừng Chúa Giáng Sinh, Chúa Phục Sinh...ở nơi từng là chuồng ḅ bên bờ sông Saig̣n, nhưng vẫn bị giới cầm quyền địa phương “chiếu cố”, như MS Dương Kim Khải cho biết:

MS Dương Kim Khải: “Tất nhiên là họ có đe dọa này, đe dọa khác. Nhưng sự đe dọa của họ th́ tôi đă quen trong hai mươi mấy năm nay rồi”.

 

Thanh Quang: Dù trong nghịch cảnh ấy, MS Dương Kim Khải vẫn bày tỏ lạc quan trong việc hành đạo:

MS Dương Kim Khải: “Điều quan trọng là tấm ḷng. Và tấm ḷng đó biết hướng tới và làm điều lành. Người làm đạo th́ phải giúp được chính nghĩa, cứu nhân độ thế, sống sao cho Thánh thiết, cho lư tưởng, đúng với sự công bằng”.

 

Thanh Quang: Nghịch cảnh đến với đạo pháp như vậy cũng được một số tín đồ phản ứng:

Vox pop: “Dư luận th́ họ rất bất b́nh. Nhưng sự bất b́nh này đâu làm ǵ được. Chỉ biết cầu nguyện thôi. Nói chung nhà nước, chế độ này đẩy người dân vào đường cùng, không lối thoát, tới mức độ chỉ c̣n điều kiện sống nhỏ nhoi nhất của người ta cũng bị tước đoạt”.

 

Thanh Quang: Từ Hố Nai, Đồng Nai, MS Thân Văn Trường bày tỏ cảm thông về hoàn cảnh Hội Thánh của MS Dương Kim Khải và đưa ra nhận xét như sau:

MS Thân Văn Trường: “Đó là hậu quả của sự đối xử phân biệt đối với anh em chúng tôi là những người có Đức Tin. Nhưng tôi thấy không lạ ǵ bởi v́ từ Nam chí Bắc, ở đâu anh em cũng chịu t́nh trạng khó khăn, đều chịu khó dễ để ḿnh giữa Đức Tin của ḿnh”.

 

Thanh Quang: C̣n ở Tây Nguyên th́ sao? Lên tiếng với Đài Á Châu Tự Do nhân khi tháng Tư vừa rồi Ủy Hội Hoa Kỳ Về Tự Do Tôn Giáo Quốc Tế phổ biến bản phúc tŕnh thường niên về t́nh h́nh liên quan tự do tôn giáo toàn cầu, kể cả VN, TS Scott Flipse, Giám Đốc Chính Sách Đông Á của Ủy Ban nói rằng “ Ở vùng Cao Nguyên, tín đồ Tin Lành vẫn liên tục phải đương đầu với khó khăn khi hành đạo, và điều này xảy ra ở những nơi khác (tại Việt Nam).” TS Scott Flipse nhấn mạnh là có các bằng chứng quá rơ rệt cho thấy nhà nước Việt Nam tiếp tục đàn áp người có Đức Tin tôn giáo. Tất cả những bằng chứng đó, theo TS Scott Flipse, quá đủ để đưa VN trở lại danh sách CPC – danh sách những nước cần quan tâm đặc biệt về đàn áp tôn giáo.