Đức giữa cơn sốt chính trị, xuyên qua sự kiện Tổng Thống Koehler từ chức

 

* Lê Ngọc Châu (M_Germany)

 

Như chúng ta đă nghe biết Tiến sĩ Horst Köhler, tổng thống Đức bất ngờ tuyên bố từ chức hôm 30 tháng 5 năm 2010 và đây là lần đầu tiên chuyện này xảy ra trong lịch sử nước Đức. Bối cảnh đưa đến sự từ chức có liên quan đến những lời phát biểu của vị nguyên thủ quốc gia do đài Deutschlandradio phỏng vấn, gây tranh luận về sự tham chiến của quân đội Đức tại A Phú Hăn.

Tổng Thống Koehler đă viện dẫn quyết định ông từ chức là do "sự chỉ trích những lời phát biểu liên quan đến sự tham chiến của quân đội Đức tại A Phú Hăn" (nguyên văn: Der Bundespräsident begründete seine Entscheidung mit der Kritik an seinen Äusserungen im Zusammenhang mit dem Afghanistan-Einsatz der Bundeswehr!- Theo Spiegel Online).

Mặc dù tổng thống Đức là người hầu như không ảnh hưởng ǵ đến các diễn biến chính trị nhưng tiếng nói của ông ta hàm chứa một sức mạnh. Người ta tự hỏi rằng tại sao một người như Koehler lại có thể phạm một điều mà chính "sức mạnh đó" đă quật ngă ông ta"? Nguyên nhân nào đă làm ông ta bỏ tất cả và từ chức tổng thống ??

 

 

Nguyên nhân duy nhất có thể nói là nội dung cuộc phỏng vấn hôm 22.05.2010 trong chuyến bay trở về Đức sau khi ông công du thăm binh lính Đức tại A Phú Hăn dành cho một kư giả của đài Deutschlandradio. Một cuộc phỏng vấn khác thường. Phóng viên này hỏi về A Phú Hăn rằng "quyền ủy trị của quân đội Đức đầy đủ?". (nguyên văn theo Spiegel: der Journalist fragt nach Afghanistan, ob das Mandat der Bundeswehr ausreiche?). Köhler phản ứng một cách tổng quát như đ̣i hỏi nên kính trọng binh lính và sự chiến đấu của họ "cho sự an ninh của nước Đức chúng ta hơn", dưới trọng trách do UNO ủy nhiệm.

Tiếp theo  là đoạn phỏng vấn đă gây nhiều tranh căi trong thời gian trước khi Köhler từ chức:

„Nhưng sự đánh giá của tôi, nói chung là chúng ta đang tiến bước trên một con đường và cần phải hiểu đến tính phổ cập của xă hội rằng một nước (quốc gia) có tầm cở như chúng ta với định hướng ngoại thương và lệ thuộc vào ngoại thương cũng cần phải biết, trong trường hợp hoài nghi, trong trường hợp khẩn cấp th́ việc sử dụng quân sự cũng là điều cần thiết, để duy tŕ những quyền lợi chúng ta, chẳng hạn sự cản trở nền thương mại tự do, ví dụ việc ngăn chận sự gây bất ổn cho toàn khu vực, những điều chắc chắn sẽ đẩy lui nhiều cơ hội của chúng ta, ảnh hưởng tiêu cực cho lănh vực thương mại, chỗ làm và thu nhập. Tất cả những điều trên cần phải thảo luận và tôi thiết nghĩ rằng, chúng ta đang trên con đường không tệ lắm". (nguyên văn der Passage_O-Ton Köhler: "Meine Einschätzung ist aber, dass insgesamt wir auf dem Wege sind, doch auch in der Breite der Gesellschaft zu verstehen, dass ein Land unserer Größe mit dieser Außenhandelsorientierung und damit auch Außenhandelsabhängigkeit auch wissen muss, dass im Zweifel, im Notfall auch militärischer Einsatz notwendig ist, um unsere Interessen zu wahren, zum Beispiel freie Handelswege, zum Beispiel ganze regionale Instabilitäten zu verhindern, die mit Sicherheit dann auch auf unsere Chancen zurückschlagen negativ durch Handel, Arbeitsplätze und Einkommen. Alles das soll diskutiert werden, und ich glaube, wir sind auf einem nicht so schlechten Weg").

Nhiều ngày trôi qua, chẳng ai đá động ǵ đến cuộc phỏng vấn nói trên. Bỗng dưng hôm thứ năm, 28.05.2010, Spiegel Online đă đưa toàn bộ cuộc phỏng vấn lên mạng. Đài phát thanh Deutschlandradio cũng đặt lại vấn đề liên quan đến cuộc phỏng vấn Köhler và từ đó đă gây ra một cuộc tranh luận dữ dội trong chính giới Đức nói chung, nhất là sự chỉ trích mạnh mẽ từ phiá các đảng đối lập như Dân Chủ Xă Hội (SPD), Xanh và Tả Khuynh (die Linke). Ngay cả phe chính phủ gồm liên đảng CDU/CSU và FDP cũng đâm ra bối rối …

Nhiều tờ báo giá trị, có tầm vóc lớn như Sueddeutsche Zeitung, bảo thủ như "die Welt" hay có khuynh hướng tự do thiên tả (linksliberal) như Frankfurter Rundschau cho chạy tít lớn với những bài phê b́nh nặng kư trong đó có câu, Zitat: "Ein Präsident, der das Wort nicht beherrscht - das ist Kern der Kritik". Und er trifft. (tạm phóng dịch: "Một vị tổng thống, nếu không kiềm chế nỗi lời nói … đó là trọng điểm của sự chỉ trích!". Và sự phê b́nh này trúng đích).

Sau đó tổng thống Koehler đă t́m cách làm sáng tỏ lời phát biểu của ông. Một phát ngôn viên cho biết hôm tuần qua rằng đă có sự hiểu lầm v́ sứ mệnh A Phú Hăn không mang nội dung như vậy.

Dựa vào lời phát biểu của TT Koehler(CDU) trong một cuộc phỏng vấn nêu trên để ám chỉ cho rằng ông đă ủng hộ một sứ mạng vi phạm hiến pháp của quân đội Đức nhằm đảm bảo cho những  quyền lợi kinh tế th́ không có lư lẽ để biện minh, ông Köhler đă nói như vậy hôm 30-05-2010 tại Berlin.

Theo tin tức loan tải, mặc dù ngoại trưởng Westerwelle (FDP) sáng 31.05.10 và ngay cả bà Merkel sau đó đă t́m cách thuyết phục để TT Koehler thay đổi quyết định nhưng bất thành. Trước đó bà thủ tướng Merkel, xuyên qua cuộc phỏng vấn gây tranh căi về sự tham chiến ở A Phú Hăn của TT Koehler, cho biết rằng (xin phóng dịch): " Horst Koehler là vị nguyên thủ quốc gia và thủ tướng không khai mào để diễn giải những lời phát biểu của ông ta". Merkel c̣n nói: " Sự phát biểu này không những đối với ông chẳng cần thiết mà cũng chẳng phải là một phong cách tốt". (nguyên văn tiếng Đức, trích N-TV: Horst Köhler ist das Staatsoberhaupt und die Bundeskanzlerin fängt nicht an, Äußerungen des Staatsoberhauptes zu interpretieren". Er habe dies weder nötig, noch sei das gute Stil, sagte die Kanzlerin; hết trích). Chính v́ vậy, truyền thông Đức cũng đă lên tiếng phê phán và chỉ trích bà thủ tướng Merkel sau khi Koehler từ chức v́ bà ta đă không đứng sau lưng TT Koehler, lên tiếng hậu thuẩn, ủng hộ ông ta một cách rơ ràng!

TT Koehler nói rằng ông đă báo cho ông Jens Böhrnsen (SPD), chủ tịch thượng viện Đức về quyết định này. Theo luật Đức hiện hành, qua sự từ chức của tổng thống, ông Böhrnsen sẽ phải đảm nhận tạm thời công việc của nhiệm sở này cho đến ngày bầu cử người kế vị, được ấn định là 30 ngày kể từ khi vị nguyên thủ quốc gia từ chức.
Sự từ chức của TT Köhler (CDU) ngay trong giai đoạn khủng hoảng đồng Euro (ghi chú thêm: cũng như sau vụ từ chức của Thống Đốc tiểu bang Hessen là Roland Koch (CDU) và sự thảm bại trong cuộc bầu cử nghị viện NRW vừa qua!) có thể mang đến nhiều áp lực không tốt cho chính phủ Đen-Vàng của bà nữ thủ tướng Đức, Angela Merkel (CDU). Ông Köhler, năm nay 67 tuổi đă là một ứng cử viên tổng thống của liên đảng Thiên Chúa Giáo (CDU+CSU) và đảng Tự Do Dân Chủ (FDP). Lần đầu tiên Ts Horst Koehler được bầu vào chức vụ Tổng Thống ngày 23.05.2004 và năm năm sau (2009) đó đă tái nhiệm.

Chủ tịch đảng SPD, ông Gabriel b́nh luận về sự từ chức của Koehler như sau: " tôi cho rằng, không có lư do nào để  hành động như thế. Một người trong cương vị như vậy phải chịu nỗi sự phê phán, không thể chạy trốn cách đơn giản được, và càng quan trọng hơn khi đất nước đang trong t́nh trạng khủng hoảng nghiêm trọng !!". Nói chung, dân chúng Đức không cảm thông cho sự từ chức của Koehler. Nhà chính trị học Gerd Langguth (Bonn) c̣n đi xa hơn khi ông ta nói: "Sự từ chức của Koehler cho thấy rằng một người không có kinh nghiệm của một nhà chính trị đảng (Erfahrung eines Parteipolitikers) th́ chưa được "luộc chín", như đương sự cần phải có"!

Ngay sau khi tin TT Koehler từ chức được loan đi th́ ba đảng thuộc liên minh cầm quyền (CDU+CSU + FDP) do thủ tướng Merkel lănh đạo xúc tiến ngay việc t́m người kế vị. Ứng cử viên đầu tiên đă được nêu tên, đó là chủ tịch quốc hội, ông Norbert Lammert (CDU). Ngoài ra, nhiều chính trị gia tên tuổi của Đức cũng được nhắc đến như Bộ trưởng tài chánh Ts Schäuble, thống đốc Rüttgers (NRW), Bộ trưởng giáo dục bà Annette Schavan, thống đốc Niedersachsen Wulff, bà von der Leyen hay cựu bộ trưởng môi sinh ông Töpfer … nhưng dựa theo những nguồn tin loan tải đáng tin cậy th́ liên minh chính phủ và ngay cả khối đối lập muốn có một "nữ tổng thống". Bà Merkel c̣n cho biết thêm qua đài truyền h́nh ZDF và ARD là trong giai đoạn khủng hoảng hiện nay Đức cần có một vị "tổng thống gần gũi với nhân dân, người nói chuyện với dân và phải có kinh nghiệm" và không kém phần quan trọng là được sự chấp nhận của tất cả các đảng phái tham chính!. Đảng trưởng SPD, ông Gabriel cho biết cũng muốn có một tiếng nói liên quan đến vấn đề tuyển chọn tân tổng thống, nếu không SPD sẽ đưa ra một ứng cử riêng. Dựa vào các yếu tố nêu trên và sau khi CSU+FDP từ chối không đề nghị ứng cử viên từ đảng của họ th́ đương kim Bộ Trưởng Lao Động, bà Ursula von der Leyen (CDU), năm nay 51 tuổi có rất nhiều triễn vọng trở thành nữ tổng thống đầu tiên và trẻ nhất của Đức trong trường hợp bà von der Leyen chính thức được CDU+CSU+FDP chọn và đề cử trong cuộc bầu cử tổng thống Đức được ấn định vào ngày 30.06.2010 khi mà liên minh Đen-Vàng (CDU+CSU+FDP) hiện đang chiếm đa số phiếu, hơn khối đối lập 20 phiếu. Tuy nhiên khối đối lập lên tiếng cho biết không hài ḷng cho lắm đối với bà Leyen, ngay cả trong cánh tả thuộc CDU cũng không hoàn toàn bằng ḷng mặc dù hai nhà chính trị gia gộc Otto Fricke (FDP) và Wolgang Bosbach (CDU) đều lên tiếng khen bà von Leyen là nữ chính trị gia rất nhiều kinh nghiệm.

SPD và Xanh th́ đưa nhà đấu tranh dân chủ thời DDR (cộng sản Đông Đức cũ) là ông Joachim Gauck ra tranh cử chức tổng thống. Riêng đảng Tả Khuynh th́ theo nguồn tin của AFP cho biết họ không ủng hộ Wulff và Gauck v́ dưới cái nh́n của họ, như chủ tịch đảng Tả Khuynh, ông Ernst nói qua báo Märkischen Allgemein cho rằng Gauck chưa đủ khả năng để tạo nên những xung lực (Impulse) trong hoàn cảnh hiện tại nên chưa phải là ứng cử viên xứng đáng. Tả khuynh dự định sẽ đưa ra ứng cử viên tổng thống riêng, nhưng chưa nêu danh tánh là ai!

Tuy rằng có nhiều giả thuyết đă được đưa ra nhưng thực tế đôi khi khác hẳn. Trái ngược với phỏng đoán đề cập ở trên, hôm 03-06-2010, liên minh cầm quyền đă ra mắt công chúng và giới truyền thông ứng cử viên tổng thống chính thức của liên minh CDU+CSU+FDP, đó là đương kim thống đốc Niedersachsen, ông Christian Wulff (CDU), năm nay 51 tuổi. Nữ thủ tướng Merkel giới thiệu ông Wulff và nói rằng ông ta là người xứng đáng kế vị cựu tổng thống Koehler. Bà ta phát biểu: " Ông Wulff là một người luôn ṭ ṃ, đến với mọi người. Đồng thời ông Wulff là người đưa ra định hướng". Thống đốc tiểu bang Bayern, ông Horst Seehofer c̣n nói thêm: " Wulff, thống đốc Niedersachsen đă làm việc rất giỏi tại đó v́ thế ông ta tin rằng Wulff sẽ là vị tân tổng thống cho mọi tầng lớp dân chúng và sẽ góp phần vào sự thắng lợi cho nước Đức của chúng ta trên mọi lĩnh vực". Chủ tịch FDP bổ túc thêm, đảng FDP đă liên minh làm việc chung với Wulff từ nhiều năm qua, kết quả rất tốt nên ông ta hy vọng Wulff sẽ được bầu lên làm người kế vị Koehler vào ngày 30-06-2010 tới. Với đa số phiếu liên minh cầm quyền hiện có (hơn 20 phiếu) th́ ông Wulff (hay ứng cử viên nào khác) cho dù bỏ phiếu kín xem như sẽ là người kế vị Hosrt Köhler qua cuộc bầu cử nói trên.

Sau đó ông Wulff lên riếng cám ơn về sự tín nhiệm ông ta và nói rằng ông sẽ luôn luôn cố gắng phục vụ nhân dân và đất nước. Ông Wulff c̣n nói thêm " Trong nhiệm vụ mới ông ta muốn hướng dẫn mọi người đến với nhau, đóng góp phần nào vào sự đoàn kết những tầng lớp xă hội của chúng ta;  tạo dựng sự can đảm (Mut machen) và lạc quan trong thời kỳ khó khăn".

Xin cho phép tôi được mở ngoặc thêm một chút tại đây, mạo muội đưa ra vài nhận xét nhỏ theo khả năng hạn hẹp của ḿnh.

Qua các diễn tiến trên chúng ta người Việt Tỵ Nạn cộng sản ở hải ngoại có thể rút tỉa được kinh nghiệm nào từ sự lựa chọn ứng cử viên của CDU/CSU+FDP vào chức vụ quan trọng?

Theo thiển ư người viết: Chuyện phe phái không sao tránh khỏi nhưng bà Merkel đành phải nhượng bộ dù rất muốn ủng hộ bà von der Leyen, lư do đơn giản là bà von von Leyen bị chống đối từ cánh tả trong nội đảng. E rằng không khéo nếu có nhiều thành viên bỏ phiếu chống và von der Leyen thất bại th́ sẽ mất sĩ diện, điều mà Merkel không muốn xảy ra trong giai đoạn khó khăn này.

Một điểm khác khá quan trọng theo nhận xét riêng tôi là kinh nghiệm. Ứng cử viên phải hội đủ kinh nghiệm và bản lănh của một người làm chính trị. Kinh nghiệm, bản lănh không phải tự nhiên mà có. Ông Wulff đă hoạt động chính trị từ thuở thiếu thời, khi c̣n là học sinh trung học. Phải trải qua nhiều giai đoạn trên chính trường mới leo lên được chức tỉnh bộ trưởng CDU, thống đốc tiểu bang Niedersachsen bây giờ, đại diện CDU+CSU+FDP ra ứng cử vào chức vụ nguyên thủ quốc gia. Chắc chắn một người mà tôi tạm gọi là "chưa bị đời nhào nắn trong bất cứ sinh hoạt nào" nếu nắm giữ chức vụ quan trọng th́ (có thể) không hội đủ khả năng để thực hiện hay giải quyết những vần đề khó khăn gặp phải. V́ sao? V́ chưa quen với lề lối làm việc, đó là chưa nói đến chuyện là xưa nay xa rời quần chúng, thiếu kinh nghiệm đấu tranh nói chung.

Và mặc khác, chúng ta phải công nhận dù ở Mỹ, Úc, Pháp … hay Đức, đa số những người làm chính trị đều là những người có bằng cấp, có địa vị, tài ăn nói rất lưu loát và thuyết phục người nghe. Những điều này được các đảng phái đào luyện thành viên trẻ của họ rất lâu, không phải vài ba hôm là xong và trong thời gian dài này các đảng phái đă t́m ra được những nhân tố tốt, khuyến khích và nâng đỡ những mầm non này. Về sau họ sẽ trở thành những người thừa kế sự nghiệp chính trị của đàn anh, chú bác trong nội đảng. Tôi đề nghị các đảng phái quốc gia hải ngoại cũng nên lưu ư đến vấn đề này một chút, nếu không muốn nói rất quan trọng!

Xa hơn nữa phải công tâm nh́n nhận một điều là những chính trị gia Âu Mỹ không tham quyền cố vị. Họ chẳng cố bám vào các chức vụ bộ trưởng, tổng trưởng, chủ tịch, thống đốc hay thủ tướng v.v…khi những lỗi lầm hay x́ căn đanh bị phanh phui. Đành rằng quyết định của Köhler vào thời điểm này không mấy thuận lợi, đưa đến nhiều phê b́nh về ông nhưng cũng phải thán phục ông ta là khi thấy không đáp ứng đúng sự chờ đợi của dân chúng Đức đối với cách hành xử của một vị tổng thống - một chức vụ tối cao của Đức - ông từ chức ngay!

Trở lại chuyện nóng bỏng của nước Đức.

Quá tŕnh chính trị của ứng cử viên tổng thống phe chính phủ th́ nhiều, kể sao cho hết nên qua bài tóm lược này người viết chỉ sơ lược một cách tổng quát tiểu sử cuả ông Christian Wilhelm Walter Wulff, gọi ngắn là Christian Wulff (CDU), người có thể sẽ kế vị Ts Horst Köhler:

Ông Wulff sinh ngày 19 tháng 6 năm 1959 tại Osnabrück.

Ông theo học trường trung học Ernst- Moritz-Arndt tại Osnabrück và sau khi đậu tú tài th́ theo học Luật tại Đaị Học Osnabrück và tốt nghiệp năm 1987.

Nghề nghiệp Luật sư và là một chính trị gia của đảng Dân Chủ Thiên Chúa Giáo (CDU).

Ông theo đạo công giáo và có hai người con với người vợ đầu. Kể từ năm 2008 th́ có vợ khác, Bettina Wulff, nguyên họ là Körner.

Ông Wulff gia nhập CDU từ năm 1975, lúc đầu sinh hoạt tích cực trong giới học sinh và sau đó trở thành chủ tịch liên bang từ 1978-1980.

Từ 1979-1983 là thành viên trong ban lănh đạo thanh thiếu niên liên bang "Jungen Union"

Từ 1983-1985 ông là chủ tịch "Jungen Union" của tiểu bang Niedersachsen.

Năm 1984 là thành viên hội đồng lănh đạo đảng CDU Niedersachsen

Từ 1994-1998 ông Wulff giữ chức chủ tịch đảng CDU, tiểu bang Niedersachsen

Kể từ 07-11-1998 là một trong 4 nhà chính trị đại diện cho chủ tịch đảng CDU và từ năm    2003 là thành viên của hội đồng lănh đạo "Konrad Adenauer Stiftung"

Từ năm 2003 đến nay ông là thống đốc tiểu bang Niedersachsen do CDU và FDP nắm quyền.

 

Huân chương: Ông Wulff là nhà chính trị nhận được nhiều huân chương (không dịch ra tiếng Việt!)

- Mùa Hè 1995 , Wirtschaftsforum (Đại Hội kinh tế) in Davos đă chọn ông là một trong "100 Global Leaders for Tomorrow".

- Tháng 11-2003 nhận được giải "Deuschen Mittelstandspreis der Düsseldorfer Verlaggruppe  Markt-Intern"  v́ đă xuất sắc đóng góp vào sự phồn thịnh cho tầng lớp trung lưu.

- Tháng 10-2006 cùng với Hugo-Müller-Vogg được giải "der Deutsche Mittelstandspreis des

Bundes für Selbständigen wegen seiner Wirtschafstpolitik (chính trị kinh tế học)".

- Năm 2006 ông Wulff được giải người Cà-vạt trong năm (Krawattenmann des Jahres)

- Năm 2007 Tongi-Universität Shanghai đă phong tặng ông Wulff bằng Tiến Sĩ Danh Dự.

        

Từ đây đến ngày bầu cử c̣n khá lâu, biết đâu sẽ c̣n nhiều bất ngờ xảy ra. Nhưng nếu không có ǵ thay đổi và so với những vị tiền nhiệm kể từ 1949 như Theodor Heuss (1949-1959), Heinrich Lübke (1959-1969), Richard von Weizsäcker (1984-1994), Gustav Heinemann (1969-1974), Walter Schell (1974-1979), Karl Carstebs (1979-1984), Roman Herzog (1994-1999), Johannes Rau (1999-2004) và Horst Köhler (2004-31.05.2010) th́ ông Christian Wulff sẽ là vị Tổng Thống trẻ nhất của Đức (nhiệm kỳ 5 năm và theo luật Đức chỉ được phép tái nhiệm một lần) khi chỉ mới 51 tuổi !!

 

* Lê Ngọc Châu tóm lược

(M_Germany, 05.06.2010)

Tài liệu tham khảo:   Der Spiegel, N-TV, AFP, Google und Wikipedia

<< trở về đầu trang >>