Nhà dân chủ Nguyễn Bắc Truyển: Cần đấu tranh dân chủ để phát triển VN

 

Trà Mi - VOA

 

Nhà dân chủ Nguyễn Bắc Truyển tại Trại tù Z30A ở Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai

Hôm nay chúng ta sẽ cùng gặp gỡ nhân vật tranh đấu trẻ, Nguyễn Bắc Truyển, vừa được trả tự do sau 3 năm rưỡi tù giam v́ các hoạt động bị chính quyền Việt Nam tố cáo là “tuyên truyền chống phá nhà nước” nhưng giới ủng hộ dân chủ gọi là cổ vơ cho nhân quyền, dân chủ, và đa đảng.

Cuối năm 2006, nhà bất đồng chính kiến Nguyễn Bắc Truyển và cũng là Giám đốc Công ty vận tải quốc tế Việt-Thịnh-Phát bị bắt cùng với các thành viên thuộc đảng Dân chủ Nhân dân có trụ sở tại Hoa Kỳ. Đến tháng 5 năm 2007, anh bị kết án 4 năm tù giam. Ba tháng sau, bản án được ṭa phúc thẩm giảm xuống c̣n 3 năm rưỡi. Cũng như trường hợp của các nhà bất đồng chính kiến khác tại Việt Nam, án tù dành cho anh cùng với những người đồng sự đă bị các tổ chức bảo vệ nhân quyền quốc tế chỉ trích mạnh mẽ.
Ngày vừa ra tù, anh Truyển đă dành cho Tạp chí Thanh Niên cuộc tṛ chuyện ngắn về những tháng ngày bị giam cầm và những suy nghĩ của một người trẻ tại Việt Nam tranh đấu v́ niềm tin và lư tưởng dân chủ.

Nguyễn Bắc Truyển: Tôi ở phân trại 2, trại giam Xuân Lộc. Nơi đây có khoảng 40 tù nhân chính trị bị giam ở 4 nhà giam trong 1 khu. Phân ra th́ mỗi nhà khoảng 6-7 người.

Trà Mi: Những tù nhân chính trị như anh vừa nói được định nghĩa như thế nào. Họ vi phạm những điều luật nào?
Nguyễn Bắc Truyển: Thật ra, anh em tù thường phạm cũng hay gọi chúng tôi là tù nhân chính trị. C̣n những người cảnh sát trại giam ít khi gọi chúng tôi là đội tù nhân chính trị. Họ thường gọi chúng tôi là phạm tội an ninh quốc gia.

Trà Mi: Việt Nam khẳng định không có tù nhân chính trị, nhưng điều này lại được hiểu một cách rộng răi trong các trại giam, giữa những người tù với nhau. Xin cho Trà Mi được t́m hiểu là cái sự ngầm hiểu chung đó được dựa trên những cơ sở như thế nào?
Nguyễn Bắc Truyển: Chúng tôi được cách ly thành những khu riêng, không được giam chung với các anh em tù thường phạm hay tù h́nh sự. Và những quy chế quản lư chúng tôi th́ cứng hơn các anh em tù h́nh sự. Chúng tôi thậm chí không được mang giấy bút vào buồng nữa mà. Nội quy th́ cho phép, nhưng thực tế th́ không, v́ trại giam sợ chúng tôi dùng giấy viết thực hiện những công việc ǵ mà họ không quản lư được đó.

Trà Mi: Những tù nhân chính trị được giam chung một khu chung quy là phạm những điều luật như 88 hay 79 phải không ạ?
Nguyễn Bắc Truyển: Dạ, trong đó có các tội danh như “tuyên truyền chống phá nhà nước”, “đi nước ngoài âm mưu lật đổ chính quyền”, nặng nhất là bị gán cho tội danh “khủng bố”.

Trà Mi: Một vài nhân vật được nhiều người biết đến bị giam chung một khu vực chung với anh gồm có những ai?
Nguyễn Bắc Truyển: Tôi bị giam chung với anh Lê Nguyên Sang, người chung một vụ án với tôi. Anh Sang c̣n 3 tháng nữa là măn hạn tù 4 năm. Tôi là đảng viên Đảng Dân chủ Nhân dân, cũng là một thành viên của 8406. Các thành viên 8406 bị giam chung khu này có anh Trần Quốc Hiền, Trương Quốc Huy, Phạm Bá Hải, những người mà anh em gọi là những người dân chủ mới, v́ đa số các anh em c̣n lại đă ở tù trên 10 năm rồi. Khu của chúng tôi được quản lư riêng rẽ với tù thường phạm. Trong khu này chia làm 4 nhà. Mỗi nhà khoảng 6-6 người sinh hoạt chung. Từ hôm Tết âm lịch, trại giam mở cửa thường xuyên. Chúng tôi có thể qua lại 4 khu buồng đó bất cứ lúc nào cũng được, trừ giờ họ đóng cửa buồng thôi.

Trà Mi: Những ngày tháng anh bị giam trong 3 năm rưỡi qua như thế nào?
Nguyễn Bắc Truyển: Theo từng thời kỳ. Thời kỳ tạm giam th́ thật là khó cho tôi, bởi điều kiện nhốt quá ngặt nghèo. Nó giống như 1 cái hộp quẹt. Tôi thở không được. Nó quá kín, chỉ có những lỗ thông gió rất nhỏ. Sau khi xử án xong, họ chuyển tôi qua buồng lớn hơn th́ có đỡ hơn tí. Sau đó, họ chuyển tôi vào Chí Ḥa, rồi lên Bố Lá, rồi chuyển lên trại giam chính thức là trại giam Xuân Lộc. Tôi ở phân trại 1 khoảng 8 tháng th́ họ chuyển tôi vào phân trại 2, tức khu giam riêng. Lúc đó, tôi bị biệt lập luôn, không c̣n gặp những người tù h́nh sự. Kể từ tháng 7/2009, trại K2 mới được xây. Chúng tôi được chuyển về trại K2 mới cùng với một số anh em ở phân trại K3 chuyển vào.

Trà Mi: Ngoài điều kiện sinh hoạt trong tù, tù nhân được đối đăi trong trại giam như thế nào?
Nguyễn Bắc Truyển: Tôi chỉ xin phép nói về tù chính trị. Về điều kiện th́ chị cũng biết rồi, tù Việt Nam họ chỉ cấp chủ yếu là cơm thôi. Thực phẩm th́ một tuần họ cho 2 lần thức ăn mặn. C̣n bao nhiêu ḿnh phải tự lo, gia đ́nh phải gửi vào. Trại giam họ chia 4 buồng giam của chúng tôi thành 2 đội. Đội 1 là những người bệnh tật, lớn tuổi, ở nhà. Đội trẻ hơn th́ họ giao cho 1 miếng đất để chúng tôi canh tác. Chúng tôi trồng rau quả, trái cây, đem về phân phát cho các anh em ở nhà, san sẻ với nhau trong cuộc sống.

Trà Mi: Gia đ́nh, người thân được tiếp xúc, thăm gặp mức độ thường xuyên ra sao?
Nguyễn Bắc Truyển: Theo quy định, mỗi tháng được thăm gặp một lần. Ban đầu họ cũng quy định rất ngặt nghèo rằng mỗi người được 5 kg thôi. Sau đó, chúng tôi đấu tranh, phân tích sự bất hợp lư của việc chỉ được nhận 5 kg thực phẩm, th́ họ cũng chấp nhận cho chúng tôi tương đối thoải mái.

Trà Mi: Lúc năy anh có nói rằng ngay cả giấy bút cũng không được mang vào buồng giam. Thế c̣n các nhu cầu về đọc sách báo hoặc học hỏi thêm trong trại giam th́ như thế nào?
Nguyễn Bắc Truyển: Trước đây trại giam không cho phép, nhưng kể từ khi chúng tôi đấu tranh, họ mới cho chúng tôi thêm các loại báo Tuổi Trẻ, Thanh Niên. Tuy nhiên, các loại báo Công an, An ninh, Pháp luật, chúng tôi không được đọc.

Trà Mi: Thế c̣n các ấn phẩm về tôn giáo th́ sao?
Nguyễn Bắc Truyển: Không, dĩ nhiên không rồi, họ không chấp nhận các ấn phẩm tôn giáo. Họ không cho phép đem vào đâu.

Trà Mi: Sau khi được trả tự do, cảm nhận đầu tiên của anh như thế nào?
Nguyễn Bắc Truyển: Tôi thấy rất b́nh thường bởi v́ bản án của tôi 3 năm 6 tháng, ngắn thôi. C̣n những anh em khác ở trong đó mới thật sự nặng. Đa số bị kêu án trên 10 năm. Có người như anh Nguyễn Hữu Cầu bị chung thân, anh Trần Văn Thiên bị 19 năm. Họ nay trên 70 tuổi hết rồi. Thành ra tôi thấy bản án tù của tôi so với các anh em đó thật sự là không bằng ǵ, không thấm thía ǵ đối với họ cả.

Trà Mi: Về t́nh h́nh dân chủ của Việt Nam hiện nay, mục tiêu mà anh đă dấn thân tranh đấu, so với 3 năm về trước, trước khi anh vào tù, anh có nhận xét như thế nào?
Nguyễn Bắc Truyển: Tôi thấy có một điều qua vụ án của anh Trần Huỳnh Duy Thức, Lê Công Định. Anh Định trước đây là bạn tôi, học chung khoa luật với tôi ở đại học Tổng hợp. Tôi thấy việc xét xử anh Thức bản án 16 năm là việc làm hết sức tàn nhẫn trong thời điểm này. C̣n việc ḿnh đă dấn thân th́ ḿnh đă chấp nhận bị ở tù rồi, ḿnh không ngại chuyện đó. Nhưng chuyện kêu án anh Duy Thức 16 năm, theo tôi, là một việc làm hết sức tàn nhẫn. Chúng tôi, những người tù chính trị, không có cơ may được giảm án. Những người tù thường phạm có thể được giảm án bởi v́ họ nhận tội. C̣n chúng tôi, mỗi lần kiểm điểm, chúng tôi đều nói chúng tôi vô tội. V́ vậy, chúng tôi không có cơ hội được giảm án.

Trà Mi: Mục tiêu mà anh hướng tới đă mang lại cho anh kết cục như vậy, với bản án 3 năm rưỡi tù giam như thế, anh đă rút ra cho ḿnh bài học ǵ, nghiệm ra điều ǵ cho bản thân sau bản án đó?
Nguyễn Bắc Truyển: Câu này chị hỏi tôi cũng hơi khó thật bởi v́ tôi thấy việc ḿnh làm, đă dấn thân th́ phải chấp nhận chuyện tù đày, đó là điều đương nhiên thôi. Tôi chẳng có ǵ ân hận cả, chẳng có ǵ nuối tiếc cả. Mặc dù sự nghiệp kinh doanh của tôi đang đi giữa đường bị găy đổ, có thể phải bắt đầu lại từ đầu sẽ khó khăn hơn, nhưng tôi không có ǵ nuối tiếc hết.

Trà Mi: Không ǵ nuối tiếc, nhưng có bài học nào anh đă nghiệm ra không?
Nguyễn Bắc Truyển: Bài học cho việc đấu tranh của ḿnh th́ có nhiều, nhưng tôi xin được giữ lại trong đầu v́ chưa thể chia sẻ được.

Trà Mi: Bây giờ sau bản án 3 năm rưỡi tù giam đó, cái mục tiêu anh theo đuổi, cái niềm tin mà dẫn tới kết cục đó, có thay đổi chăng?
Nguyễn Bắc Truyển: Nó vẫn chưa thay đổi. Nó vẫn c̣n. Việc đấu tranh cho dân chủ, nhân quyền tại Việt Nam cần phải được làm v́ điều đó rất cần thiết cho công cuộc phát triển đất nước Việt Nam.

Trà Mi: Tin tưởng vào niềm tin đó, làm thế nào để không bị phạm pháp, không vi phạm điều 88 hay 79?
Nguyễn Bắc Truyển: Điều này khó lắm. Có thể những bản án rất gán ghép và chụp mũ, ḿnh phải chịu thôi, chứ c̣n tránh th́ tôi không biết sao để tránh hết, v́ tôi nghĩ những hành động ḿnh làm đâu có ǵ quá trớn đâu, đối với các nước dân chủ th́ đâu có ǵ quá trớn đâu. Thành ra, tôi không biết làm sao để tránh hết chị Trà Mi ơi.

Trà Mi: Những ǵ anh đă làm dẫn tới bản án này, bị quy là vi phạm điều 88, những việc làm đó là ǵ?
Nguyễn Bắc Truyển: Thứ nhất, tôi viết thư cho ông Nguyễn Minh Triết, yêu cầu ông trưng cầu dân ư về chế độ lănh đạo của đảng cộng sản tại Việt Nam. Tôi viết một bức thư gửi cho bà Condoleezza Rice, Ngoại trưởng Mỹ, để kêu gọi thúc đẩy Việt Nam thả tù chính trị. Một lá thư khác tôi gửi cho Tổng thống Hoa Kỳ George W. Bush, yêu cầu ông thúc đẩy dân chủ cho Việt Nam. Thứ hai, tôi tham gia đảng Dân chủ Nhân dân, họ nói đó là một đảng chống đối nhà nước, là một tổ chức khủng bố. Họ gán ghép như vậy.
 

Trà Mi: Ở Việt Nam không chấp nhận đa đảng. Là một người sống trong Việt Nam mà anh tham gia vào một đảng khác ngoài đảng Cộng sản Việt Nam. Chắc anh cũng đă liệu cho ḿnh rằng những việc này có thể bị cho là phạm pháp?
Nguyễn Bắc Truyển: Hiến pháp Việt Nam đâu có cấm người ta tham gia chính trị, tham gia đảng phái. Công dân được quyền làm những ǵ nhà nước không cấm. Công chức nhà nước th́ ngược lại, chỉ được làm những ǵ nhà nước cho phép. Cho nên, tôi nghĩ rằng, thật sự đối với Hiến pháp nước Cộng ḥa Xă hội Chủ nghĩa Việt Nam, tôi cũng không có ǵ sai phạm. Đối với Hiến chương Liên hiệp quốc mà Việt Nam đă kư kết, tôi cũng đâu có ǵ sai phạm. Việc tôi tham gia đảng Dân chủ Nhân dân, tôi chẳng có ǵ sai phạm với Hiến pháp Việt Nam cả.
 

Trà Mi: Tuy nhiên, một số thành viên của đảng này bị tố cáo là âm mưu khủng bố Ṭa lănh sự Mỹ ở TPHCM..
Nguyễn Bắc Truyển: Khi tôi vô trại tạm giam th́ bên an ninh họ mới nói với tôi rằng “Tổ chức của anh là khủng bố, tính đặt bom Tổng lănh sự quán Hoa Kỳ hoặc Cơ quan an ninh điều tra TPHCM số 4 Phan Đăng Lưu.” Họ gán ghép như vậy, họ cũng chẳng có bằng chứng ǵ hết. Tôi cũng trả lời với họ rằng “Các ông đừng nói như vậy, nói như vậy tôi khinh lắm. Chẳng thà chúng ta nói thẳng, lật bài ngửa nói chuyện với nhau, chứ đừng gán ghép như vậy. Tôi khinh bỉ những lời nói như vậy lắm.”
Tôi cũng cảm ơn bà con Việt Nam ở trong nước và hải ngoại, các tổ chức nhân quyền, các tổ chức phi chính phủ đă có sự quan tâm đặc biệt đến anh em tù chính trị. Không có sự can thiệp đó th́ chúng tôi chắc sẽ khó khăn lắm, có thể là không thể tồn tại được trong môi trường khắc nghiệt như vầy.

Trà Mi: Xin chân thành cảm ơn anh đă dành thời gian cho chúng tôi trong buổi nói chuyện này.
Tạp chí Thanh Niên xin được tạm khép lại tại đây để quư thính giả c̣n thưởng thức những tiết mục khác của chương tŕnh Việt Ngữ VOA hôm nay. Trà Mi thân mời bạn nghe đài đón nghe những câu chuyện mới hằng tuần trên Tạp chí Thanh Niên, các bạn nhé. Xin hẹn gặp lại quư vị và các bạn trong chương tŕnh tuần sau.