Cá nhân chủ nghĩa và sự liên quan xă hội

Hai trạng thái «cá nhân chủ nghĩa và sự liên quan xă hội» đă tạo ra những nghịch lư mà đôi khi đă làm cho cộng đồng đoàn lũ cấu xé nhau. Bởi lẽ đây là thời cơ thuận tiện (opportunité) cho những con người có đầu óc hoang tưởng mới (nouvelles imaginations) được dịp phát triễn. Chúng ta cứ để ư bất luận một cuộc tranh luận nào, h́nh như hôm nay con người trưởng gỉa thường hay dùng thuật pháp ngôn ngữ để đem phần thắng lợi về cho ḿnh. Thuât pháp ngôn ngữ thường đưa ra áp dụng là mớ lư luận phát xuất từ trí óc tưởng tượng của cá nhân, và như vậy th́ kết qủa các cuộc tranh luận lắm lúc không vững chắc. Không những nó không có giá trị, mà đôi khi c̣n mang tính cách thô lỗ, mạt sát, hồ đồ, ép uổng. Chẳng hạn, nhiều người thường rêu rao trên các diễn đàn chuyển tin rằng các ông tiến sỉ nọ, tiến sỉ kia, hay nhà văn nọ, nhà văn kia đă đánh phá Giáo Hội Công giáo và khẳng định Công giáo là lực lượng đối nghịch với Cộng sản. Câu nói có dụng ư kết án như vậy th́ đồng bào sẽ nghĩ thế nào đối với các tác giả bấy lâu mang danh khoa bảng đang dùng truyền thông để đă kích Giáo Hội Công giáo, mạt sát công khai những vị chủ chăn như HY Phạm Minh Mẫn, GM Sang, GM Thể,Gm Nhơn, và…đức ông Cao Minh Dung trong Toà Thánh.? Kết luận của thuật pháp ngôn ngữ là bắt người đọc tự hiểu «bọn viết lách đó là tay sai cộng sản». Thực ra, lối dùng pháp thuật ngôn ngữ chỉ là cường điệu cái «ta-đây» trước công chúng, thường để lại những dư vị mắng mỏ, xỉ vả một đối tượng, mà người dùng thuật pháp đă quên đi, hay không hiểu, ḿnh có sự quan hệ liên đới xă hội.

Con người sinh ra bẩm tính tự nhiên đă có mối liên đới xă hội. Thái độ đứa trẻ biết khóc trước mặt người lạ và biết cười khi gần người mẹ đủ nói lên sự liên đới xă hội cách tự nhiên đó. Cũng trong cái nhận thức này, khi người lạ thấy đứa trẻ khóc th́ tránh xa (v́ sợ gần th́ đứa trẻ càng khóc to) và người mẹ thấy con cười th́ tinh thần càng vui, càng sảng khoái. Nghĩa là nhờ sự liên đới xă hội mà đứa trẻ và người mẹ đều cảm thấy như tăng thêm sức mạnh. Từ đây suy ra, sự liên đới xă hội rất cần thiết để bảo đảm an ninh cho con người. Trong gia đ́nh, trong giáo hội hay trong đoàn lũ mà sự liên đới xă hội rời rạc, lỏng lẻo, th́ không bao giờ có đủ sức mạnh để bảo đảm an ninh cho con cái, cho tín đồ hay cho cá nhân của cộng đồng được.

 

Giáo hội là một tổng hợp liên đới nên không bao giờ có trách nhiệm.

Những người áp dụng thuật pháp ngôn ngữ thường cho người đọc hiểu sai là khi có ai đă kích vị lănh đạo một giáo phận công giáo tức là đă kích toàn Giáo Hội. Chẳng hạn, họ kết án các tác giả những bài viết phê phán vài vị HY và GM trong HĐGMVN là kẻ phá đạo v́ họ đă nghĩ rắng các vị HY và GM trong Hội Đồng Giám Mục VN là Giáo Hội VN. Ai phê b́nh và dùng ngôn ngữ nặng nề với các HY Mẫn, GM Nhơn, GM Sang, GM Đọc hay đức ông Cao Minh Dung tức là đánh phá Giáo Hội. Ư nghĩ như vậy là sai hoàn toàn !. Họ không chịu hiểu cho rằng mục đích các bài viết là muốn nêu lên trách nhiệm của những vị lănh đạo của các Giáo Phận.

Sức mạnh xă hội là tổng hợp sự liên đới cá nhân, nhưng xă hội không trực tiếp mang một trọng trách nào đối với cá nhân. Cũng như gia đ́nh là sự liên đới giữa cha mẹ và những đứa con. Trước quan toà, gia đ́nh không có trách nhiệm về hành động của đứa con trong tuổi vị thành niên, mà chỉ có người chủ gia đ́nh, hoặc cha hoặc mẹ, là người có trách nhiệm về hành động của con ḿnh. Người ngoài không trách cứ lời ăn tiếng nói xấc xược của đứa trẻ, mà chỉ trách cứ cha mẹ đứa trẻ quên trách nhiệm dạy đứa con. Cũng như hôm nay, chúng ta không trách cứ người dân trong nước thường hay dùng chữ « đéo » trong đối thoại, hoặc lớp thanh niên thanh nữ ăn chơi đàng điếm hút xách, mà chỉ kết tội chế độ Việt cộng đă không có một nền giáo dục đứng đắn.

Suy rộng ra, Giáo Hội Công Giáo là tổng hợp sự liên đới của nhiều người cùng tôn thờ đức Chúa Jésus. Giáo hữu càng đông th́ sự liên đới xă hội trong Giáo Hội càng mạnh. Giáo Hội không trực tiếp mang trách nhiệm khi một giáo hữu phạm tội đối với pháp luật. Giáo Hội không mang trách nhiệm giải quyết chuyện ông linh mục có vợ có con được đứng cai quản một họ đạo, mà chỉ có ông Giám mục cai quản địa phận, người có quyền hành cao nhất, mang trách nhiệm trực tiếp giải quyết vấn đề. Tôi xin lấy thêm tỉ dụ mới xẩy ra tại Bỉ, (quốc gia có quốc giáo là Thiên Chúa giáo) để làm bằng. Hôm qua (10/06/2010) toà án đă đưa văn thư đ̣i Hồng Y Danniels tŕnh diện để trả lời về vụ một ông Giám mục thuộc quyền đă bê bối, v́ đức HY Danniels là vị TGM địa phận, người mang trách nhiệm hành động bê bối vị Giám mục thuộc quyền. Danh dự của HY Danniels thế nào cũng bị sứt mẻ. Nhưng không ai dám nói bức thư truyền lệnh của toà án là hành động phá hoại Giáo Hội được. Nh́n xa hơn nữa, là Vatican hôm nay (11/06/2010) loan tin Đức Thánh Cha Benoît XVI đă công khai «xin lỗi» những việc «bê bối» trong hàng tu sỉ thuộc quyền. Hành động của Ngài là hành động con NGƯỜI CÓ TRÁCH NHIỆM đối với Giáo Hội Hoàn Vũ. Do đó, những hành động của các HY và GM trong HĐGMCGVN mà bấy lâu báo chí đă phê phán nặng nề là v́ những vị mục tử nầy KHÔNG CÓ TRÁCH NHIỆM đối với GHVN.

Phê b́nh trách nhiệm HĐGMCGVN không phải là đánh phá Giáo Hội VN .

Tại Việt Nam, trước hành động khủng bố của Việt Cộng đối với Giáo dân Hà Nội, Đồng Chiêm, Tam Toà, Cồn dâu…th́ mọi người trong và ngoài nước đă thấy rơ. Đi xa hơn Việt Cộng ngang nhiên đánh nát Thánh Giá là biểu tượng duy nhất của Giáo Hội Công giáo, nhưng v́ lư do nào đó, các ông Hồng Y, và Giám mục trong HĐGMCGVN cứ im thin thít, không chịu lấy trách nhiệm người có quyền hành lớn nhất trong giáo hội và giáo phận đứng ra giải thích điều ǵ. Sự kiện này làm sao lớp giáo dân đứng đắn chịu đựng được ? Sở dỉ có dư luận công khai trách cứ nặng lời với các ông Hồng Y và Giám mục, là v́ các Ngài trốn tránh trách nhiệm mục tử đă được Giáo Hội giao phó. Không lẽ Toà Thánh Vatican đặt để các chức vụ đó để các ngài âm mưu bán rẽ Giáo dân, tức là bán cả Giáo Hội? Việc làm của các HY Mẫn, GM Sang, GM Nhơn, GM Thể, GM Đọc, linh mục Phan Khắc Từ có cho phép chúng ta, những con chiên của GHVN, đặt lên bàn mổ hay không? Việc phê b́nh chống đối các vị trốn tránh trách nhiệm này, phài chăng là hành động đánh phá Giáo Hội Việt Nam ? Trái lại, tôi nghĩ rằng những người kết án các bài viết phê b́nh trách nhiệm vài vị HY, GM trong HĐGMCGVN trong thời gian qua mới là những kẻ đă đánh phá GHVN.

Khi đă hiểu rơ như vậy, th́ không thể lầm lẫn nghĩ rằng Giáo Hội và Vị thủ lănh Giáo Hội là « một ». Cũng như không thể nhầm lẫn các HY, GM, Lm trong HĐGMVN là Giáo Hội Việt Nam. Bởi lẽ, GHVN là tổng hợp sự liên đới của nhiều giáo hữu. Như trên đă nói, GHVN không trực tiếp mang trách nhiệm trước giáo hữu, mà chính các vị HY, GM, Lm là những người mang trách nhiệm đối với giáo dân trước mặt Thiên Chúa. Há lẽ, trong gia đ́nh, người ngoài có quyền phê b́nh và trách cứ cha mẹ, mà trong Giáo Hội, người tín hữu lại không có quyền đánh thức lương tâm trách nhiệm của vị giáo chủ hay sao? Những luận cứ chụp mũ bừa bải cho người đánh thức lương tâm trách nhiệm hàng mục tử lănh đạo giáo phận là kẻ «đánh phá Giáo Hội» c̣n đáng tin cậy hay không?.

Nguyên nghĩa Giáo Hội là hội của nhiều người cùng một tôn giáo. (une société religieuse). Chẳng hạn: Giáo Hội Tin Lành, Giáo Hội Phật giáo, Giáo Hội Cao đài, Giáo hội Hoà Hảo, và…Giáo Hội Công giáo đều nằm trong nhận định chung về hai chữ «giáo hội» đó. Trong đoàn lũ nhân loại, các giáo hội chỉ khác nhau ở phần giáo lư. Một Hội không bao giờ tan rả khi Hội đó c̣n hoạt động. Giáo Hội công giáo cũng vây, Giáo Hội VN không bao giờ bị ai đánh sụp nỗi, chỉ trừ khi các lănh đạo trong HĐGMCGVN thông đồng với Việt Cộng ngăn cấm những cuộc Cầu nguyện Hiệp thông. Do đó, bất cứ một hành động nào làm tắc nghẽn sự hiệp thông cầu nguyện của giáo dân tại Nhà Thờ hay nơi công cộng đều là chiến thuật tiêu diệt Giáo Hội Việt Nam. Thử nh́n lại những ǵ đă xẩy ra cho GHVN trong thời gian qua, ai là kẻ có mưu đồ đánh nát Giáo Hội VN ? Thiết nghĩ, là người công giáo chân thực muốn xây dựng Giáo Hội Công Giáo tại Việt Nam th́ hôm nay phải cùng hiệp thông với Giáo Dân Hà Nội, Đồng Chiêm, Tam Toà, Loan Lư… giữ vững lập trường tiếp tục cầu nguyện cho Công Lư, Công Bằng và Tự do tôn giáo.

 

Kết luận.

Gần đây nhiều độc giả gửi đến diễn đàn Ba Cây Trúc những bài viết phát biểu chống đối các ông Ts Hồng Lĩnh, Ts Nguyễn Phúc Liên, Ts Trần An Bài, Linh mục Pascal Nguyễn Ngọc Tỉnh, diễn đàn Nữ Vương Công Lư, nhà văn Kiêm Ái Lê Văn Ấn, chủ báo Trần Phong Vũ và nhiều người khác. Lư do là các vị này đă đánh phá Giáo Hội Công Giáo Việt Nam. Hôm qua lại có thêm một ông bên Mỹ gán những người này thêm cái tội «muốn lật đỗ chính quyền Vatican! Nhiều bài viết quy nạp rất gọn gàng là trong những tác giả nêu danh trên đều là «tay sai cộng sản»!. Bên cạnh, c̣n có nhiều thư yêu cầu Ba Cây Trúc đăng tải những bài họ viết «để rộng đường tranh luận», nhưng chúng tôi không thể thỏa măn trí óc ngớ ngẩn và ấu trỉ như họ đă viết và đă nghĩ.

Những ai tự xưng là người công giáo chân chính đang muốn bảo vệ thanh danh Giáo Hội hảy phân tách kỷ lưỡng trách nhiệm của các mục tử lănh đạo trong HĐGMCGVN. Việc say sưa quy nạp kết án bừa bải là điều trơ trẽn nên tránh và tôi khuyên những anh chị em công giáo đă lớn tuổi trong Giáo Hội VN cần làm gương, và thận trọng đặt lại lối diễn xuất ăn nói trên các diễn đàn và báo chí, hầu tạo ra một luồng không khí thông thoáng hơn trong Giáo Hội Công giáo VN. Đánh đỗ th́ rất dễ. Xây dựng mới là chuyện khó khăn.

Con người trong nền giáo dục hiện tại không c̣n là lúc ngối chờ đợi ăi chỉ dẫn uống thuốc này thuốc nọ, hay những thực phẩm cần phải ăn, mà là nên đưa ra hiệu lệnh quan trọng nào cho người khác nên theo. Đó cũng là dụng ư của bài viết này.

 

Lê Hùng Bruxelles