Nỗi buồn biểu t́nh ngày 10/07: Giữ lửa không đều e khó nhóm lại

Đêm qua xong việc mới vào được mạng xem t́nh h́nh thế nào. Thấy bên trang Xuân Diện thông báo hoăn biểu t́nh ngày 10/7, lư do th́ ḿnh đọc mới biết là có vụ an ninh định “làm việc” với người đọc tuyên cáo. Đang mừng rỡ v́ được nghỉ một ngày chủ nhật th́ ngạc nhiên quá khi ḷ ḍ sang trang Dân làm báo thấy vẫn hô hào đi, ḿnh tưởng mọi người không biết nên nhắc họ, thế là bị phản ứng liền. Ḿnh cũng hơi băn khoăn, kể ra đến bây giờ đâu có ai đứng ra tổ chức việc biểu t́nh, nếu ngày mai một số bà con vẫn đi th́ sao?
  Vậy là sáng nay vẫn dậy sớm, nấu cơm cho bố xong rồi khoác ba lô lên vai, khóa cửa và lên đường!
Mọi lần gửi xe vào nhà chị gái ở Lư Nam Đế, chả hiểu sao lần này th́ lại vào ngồi uống nước ở cà phê 32A Điện Biên Phủ. Đang ngồi chờ mấy cháu đem nước ra th́ trông thấy 2 bác quen quen đi qua, chạy vội ra hỏi: các bác đă thấy ǵ chưa?
Bác gái bảo: chưa, đi một ṿng chẳng thấy ai.
Hai bác cũng vào uống nước. Ngồi một lúc, thấy 2 bác nói đi ra chỗ cột cờ, h́nh như mọi người đang ở đó. Cứ để xe máy ở đó, tôi đi theo 2 bác.
Úi giời, cả cái vỉa hè phía trước cột cờ chỉ toàn bóng áo xanh rêu và áo trắng, dễ có đến bốn năm chục anh. Đến chỗ cổng Viện bảo tàng mới thấy dăm mống dân đứng – xin lỗi v́ có cả một bác trai đứng tuổi, trông rất hiền lành. Mọi người chào hỏi nhau xong ngó nghiêng xem có thêm ai nữa không. H́nh như phía cuối đường có một số không đông lắm nhưng khuất sau những bóng áo xanh dày đặc nên không rơ là bao nhiêu người. Chỗ tôi đứng có 9 người gồm 4 nữ, 5 nam phần lớn là trung tuổi trở lên cả, chỉ có một cậu là c̣n trẻ và một cháu trai đi cùng mẹ. Có lẽ đứng mới hơn mươi phút, bên kia đường có một cái xe buưt đỗ xịch lại rồi một toán thanh niên quần ḅ áo phông cộc tay các loại có đeo băng đỏ túa ra. Tôi cứ tưởng như mọi khi là họ chỉ biểu dương lực lượng lượng thôi, ai dè một ông trung niên mặc áo trắng hùng hổ dẫn toán đeo băng đỏ băng qua đường tiến về phía chúng tôi, ông ta ḥ hét xua đám trật tự đuổi chúng tôi ra khỏi khu vực đó. Thực sự không quen bị quát nạt thô lỗ thế, tôi lên tiếng phản ứng về thái độ của ông ta, thế là ông ta chỉ tay về phía tôi bảo hai cậu đeo băng đỏ ra lệnh:
- Đưa chị này lên xe.
Hai cậu túm lấy tay tôi, nhẹ thôi nhưng khá là kiên quyết đẩy tôi về phía chiếc xe buưt. Ôi giời, sức tôi th́ chỉ cần đẩy nhẹ một cái là ngă, chống lại thế nào được, bởi vậy tôi chả có ư đồ kháng cự, tôi bảo:
- Cứ từ từ, lên th́ lên chứ sợ ǵ
Và chả cần lôi kéo, tôi tự bước lên xe buưt, thoải mái t́m chỗ ngồi. Thực ra lúc ấy tôi cũng tự trấn tĩnh ḿnh thôi chứ làm sao có thể dửng dưng được khi một ḿnh ḿnh ở giữa những con người mà ḿnh không thể lường trước được những hành động của họ. Những chuyện họ đối xử thô bạo, thậm chí xảy ra những chuyện chết người mà sau này họ cứ nói là do tai nạn, hoặc chống người thi hành công vụ đăng đầy trên các mặt báo. May quá sau đó tôi thấy tất cả những người đứng cùng tôi đều lần lượt bước lên xe. Nỗi lo lắng của tôi biến mất. Chỉ có 9 người chúng tôi thôi mà có đến mươi mười lăm vị tháp tùng, trong đó có vài anh CSCĐ to cao như hộ pháp không hề ngồi mà cứ đứng lừng lững trên xe, kẻ nào mà yếu bóng vía chắc phải chết khiếp. Người đi đường chắc cũng thấy ngạc nhiên trước hiện tượng có đầy CSCĐ và người đeo băng đỏ trên xe buưt, hoặc họ đoán chúng tôi là tội phạm, hoặc là những người quan trọng !!! Hi hi, tội phạm ǵ mấy ông bà già hết hơi như chúng tôi và một đứa con nít?
Xe chuyển bánh, tôi loáng thoáng nghe nói xe đi về Mỹ Đ́nh. Tôi chả quan tâm đến nữa, quay sang chuyện tṛ với mấy người phụ nữ. Đang ngoài trời nóng bức thế lên xe có điều ḥa máy lạnh thấy tỉnh cả người. Tuy nhiên tôi cũng không khỏi băn khoăn về việc họ sẽ làm ǵ với chúng tôi. Từ cột cờ về Mỹ Đ́nh tương đối xa, nhưng v́ chả phải tự nguyện đi nên cảm giác ḿnh c̣n bị đưa đi xa hơn thế, xa lắm lắm. Nhưng rồi đi măi cũng phải đến, họ đưa chúng tôi vào trường tiểu học Mễ Tŕ, đồng thời lại là Đồn công an số 1. Thực ra từ lúc lên xe cho đến lúc vào ngồi trong trụ sở đồn công an, thái độ của những người tháp tùng cũng như ở đồn đối với chúng tôi phần lớn là nhă nhặn và lịch sự. Họ gọi từng người sang các pḥng khác nhau, yêu cầu viết bản tường tŕnh. Tôi hỏi:
- Chính tôi mới đang muốn hỏi tại sao các anh buộc tôi lên xe rồi đưa về đây, điều đó các anh phải biết chứ?
- Đưa các bác về đây là phải có nguyên nhân…
- Thế th́ các anh nói xem tại sao lại bắt chúng tôi?
- Không phải là bắt mà là mời các bác về đây…
- Tôi th́ tôi gọi là bắt v́ không ai mời như thế cả.
- Thực ra đưa các bác về đây là công an thành phố, c̣n chúng tôi là công an huyện nên chúng tôi mới phải hỏi các bác.
À ra thế, thôi được, tôi chỉ thích lư sự một tư thôi chứ cứ khai tất tật rơ ràng cho nhanh để cả hai bên cùng đỡ mất thời gian, tôi ngồi hư hoáy viết : Viết theo yêu cầu của công an - chứ không có tường tŕnh ǵ cả.
Một anh ngó thấy tôi viết dài gật gù: ờ viết càng chi tiết càng tốt. Hừ! chả phải bảo, các anh th́ thiếu ǵ cách để biết về lai lịch của tôi, giấu làm cóc ǵ. A! ngó thấy địa chỉ cơ quan tôi đang làm việc, anh chỉ huy nói giọng có vẻ rất “cảnh báo” nhé:
- Lấy lời khai của chị này xong thông báo về cơ quan!
Tôi cười khẩy nói to: cứ gửi thoải mái đi
Hừ, không khéo chính tôi mới lại là người phê b́nh các ông bà nào dám “cạo” tôi về cái vụ biểu t́nh này ấy chứ. Các ông các bà là người ăn bổng lộc nhiều nhất mà lại không có trách nhiệm ǵ với đất nước thế à? Ít ra như một cô bạn ở pḥng khác thú nhận: chí ít ḿnh cũng phải biết xấu hổ khi sống theo kiểu bịt mắt che tai. Nói chung là tôi chả ngán, dọa nhầm đối tượng rồi bác công an ạ.
Trong khi tôi viết các thông tin về cá nhân ḿnh, các anh í đ̣i khám ba lô của tôi, bảo nhỡ đâu có bom th́ sao. Hê hê, ḿnh trong tay họ, không cho khám mà được à. Nhưng chính thế tôi lại cảnh giác:
- Bỏ ra th́ được nhưng đừng có cho thêm cái ǵ vào đấy nhé, tôi là tôi sợ mỗi thế thôi.
Viết th́ có vẻ gay gắt vậy nhưng cả hai bên đều rất thoải mái, thậm chí c̣n nói với nhau bằng giọng đùa cợt nữa. Mỗi khi họ lấy cái ǵ ra là tôi lại gióng:
- Loa là tôi mua bằng tiền lương của tôi đấy, không phải tiền tham nhũng đâu. Thương bà con biểu t́nh hô hét khản cả giọng nên ủng hộ đấy
- Cả nhà tôi có mỗi một cái lá cờ ấy thôi đấy, nhà tôi mà không có cờ treo là tôi cứ bảo tại các anh lấy của tôi đấy
- Đấy là thuốc của tôi. A! cho tôi xin cốc nước để uống thuốc. Đau đầu quá.
Chả là tôi bị xoang nặng mà. Hi hi, một anh công an c̣n định thử cái loa của tôi nhưng cũng chỉ giả vờ thế thôi chứ nó mà ré lên th́ cũng rách việc v́ lạy giời nó kêu to lắm.
Một bác tên là Phi Khanh, phóng viên báo “Hội người cao tuổi” vừa bị đưa vào ngồi cùng bàn với tôi. Ôi giời, bác í là nhà báo có khác, nói như súng máy, dứt khoát không cho khám đồ nghề, vặn vẹo anh công an hỏi “cung” bác í phải xưng rơ họ tên, cấp bậc, thưa gửi rơ ràng, bắt phải viết theo đúng lời bác í. Hi hi, tui cá là ông công an muốn nổi đóa lên lắm v́ bác nhà báo cứ như ḿnh mới là người yêu cầu công an. Hơ hơ, tôi quay sang bảo cậu công an trẻ đang hỏi”cung”tôi:
- Ờ mà lẽ ra anh cũng nên xưng rơ…để tôi c̣n biết ḿnh đang làm việc với ai chứ?
Cậu í cười gật đầu, tôi hỏi lấy lệ thôi nên chứ chả quan tâm lắm đâu, thích vặn vẹo nhau tư thế thôi. Nói chung là tôi khá hợp tác nên “cặp” của tôi làm việc nhẹ nhàng chứ không ồn ào như bác bên cạnh. Cũng có lúc cậu í hỏi tôi việc tôi đi biểu t́nh thế này có ai rủ rê xui khiến không, tôi gần như nguưt cậu í:
- Tôi chán cái câu hỏi này lắm, thế anh bảo tôi ngần này tuổi mà lại phải để ai rủ rê xui khiến tôi một cái việc như thế sao? Chẳng lẽ tôi không có đủ nhận thức về việc ḿnh làm hay sao? Tôi có phải con nít đâu mà để bị người khác dụ dỗ chứ?...mà tôi hỏi anh, tại sao không bắt ngay từ đầu mà để đến lần thứ 6 mới bắt thế?
Tôi làm một tràng, cậu í không phật ư chỉ gật gù ghi chép. Ừ đă nói rồi c̣n ǵ, công an thành phố chứ không phải công an huyện “bắt”. Phải nói là nghề của các cậu í chắc đ̣i hỏi phải kiên nhẫn lắm khi gặp phải những loại hoặc cứng đầu, hoặc lư sự đầy ḿnh, hoặc nói như súng liên thanh như bác nhà báo kia.
“Khai báo thành khẩn” xong, tôi ngồi chờ. Một anh đến ngồi bên cạnh giả vờ hỏi thân t́nh:
- Đi thế này được bao nhiêu tiền?
Tôi lại nguưt anh ta:
- Anh hỏi thế chứng tỏ nghiệp vụ các anh quá kém, tôi nhận tiền mà lại đi khai với các anh à? Việc đó các anh phải tự điều tra ra chứ.
Anh ta cười:
- Có đấy
- Có mà anh lại c̣n phải hỏi tôi – Ư là nếu có th́ anh cứ việc bắt tôi đi
Ôi giời nói để mà nói chứ cả hai bên cùng biết thừa về nhau, gớm! kẻ nào mà non gan, mặt tái mét, mồ hôi rịn, tay run… có mà chết với các anh í, lúc ấy các anh í chắc chả hiền như khi gặp những kẻ cứ chiếu tướng vào mặt các anh í như thế này đâu. Tôi cứ nhớ măi cái câu cụ nhà tôi dẫn lời của người Tàu: lư trực khí hùng, lư cong khí đoản là vậy đấy!
Mải kể chuyện quên không nói, trong lúc tôi “cung khai”, h́nh như có thêm nhiều người được đưa đến rồi cả đưa đi nữa. Trong “đợt” của tôi có một tay người Nam Định nói năng nhẹ nhàng nhưng lại rất “bạo” mồm, tôi đồ rằng mọi việc sẽ không suôn sẻ với anh ta. Nhưng sau này h́nh như những người đến từ tỉnh khác họ đều “di lư” trả về tỉnh đó. Thậm chí nghe nói có một cô ở Hà Nam ra có việc, tiện th́ ghé tham gia biểu t́nh luôn, thế là họ tống cô ấy lên xe áp tải về Hà Nam mặc kệ cô ấy kêu la rằng cô ấy đi cùng đứa con chưa đầy ba tuổi của cô ấy lúc đó do người khác bế.
Tôi cứ ngồi chờ chẳng thấy ai hỏi ǵ đến ḿnh, lại phải lên tiếng:
- Thế nào, c̣n ai hỏi ǵ tôi nữa không đây?
- Thôi xong rồi mời chị sang pḥng bên.
- Thế mà chả bảo từ năy.
Sang pḥng bên cạnh gặp các bác cùng bị “hốt” với tôi vẫn c̣n gần đầy đủ. Có bác gái người rất nhỏ bé tên là Thanh - mới hỏi tên- họ cho về từ đời nảo nhưng bác í sợ không dám về một ḿnh mà cứ đ̣i chờ cả đoàn. Tôi cũng chả hiểu họ định giữ ḿnh v́ cái ǵ nữa. Đang ngồi thấy một gương mặt quen bước vào, tôi bật dậy:
- Úi giời, hóa ra cũng đi à? Tưởng hoăn?
Hai chị em bắt tay nhau thật chặt, cười nói tíu tít, cậu ấy bảo:
- Vừa được các anh ấy “mời” thô bạo về đây
- Thế hả?
Hỏi thế thôi chứ chẳng lạ ǵ cách mời của họ, nhất là đối với cánh thanh niên. Một tay cầm cái máy quay cứ quay đi quay lại từng gương mặt. Tay này đi, tay khác lại vào chụp, tôi bảo:
- Gớm, chụp ǵ chụp lắm thế, hỏi cũng thế, hết anh này hỏi lại đến anh khác hỏi, nhiều cửa quá,
Lại cười. Tôi hỏi cậu thanh niên mới vào:
- Này mà cậu tên là ǵ nhỉ? Khổ, đi biểu t́nh với nhau mấy lần mà vẫn chả biết tên:
- Em tên Ngữ
- Cho chị xin số điện thoại đi
Hỏi tên, xin số điện thoại liên lạc rộn ràng trước mặt các anh công an, rơ là chả ư tứ ǵ, tổ chức ǵ mà non kém thế!
Lát sau họ bảo cậu Ngữ về trước, thấy thế tôi hỏi:
- Thế c̣n tôi th́ sao, c̣n phải làm ǵ nữa đây?
- À thôi chị về đi, mấy vị c̣n ngồi lại là v́ chờ lấy máy ảnh, điện thoại.
Thật rơ là, nếu tôi không hỏi th́ họ cứ để mặc tôi ngồi đấy đến chiều chắc. Tôi cứ truy việc phải trả chúng tôi về lại cột cờ nhưng biết thừa họ sẽ đánh bài “lờ”. Bác nhà báo Phi Khanh sau khi bị bắt kư vào biên bản không được họ cũng muốn “tống” bác ư về nhưng bác ư cứ đ̣i tiền xe ôm, dọa nếu không bác í nhất định không về, ông công an bảo ở đến mai cũng được, công an ǵ mà “cùn” đến thế là cùng.
Tôi nh́n đồng hồ thấy đă hơn 11 giờ, kêu thế là mất toi buổi sáng, đói bụng quá. Ừ th́ về , tôi đói lắm rồi, không thi gan được như bác Phi Khanh. Tôi rủ bácThanh đi bộ ra bến xe buưt. Ra đến cửa, tôi chào mấy anh công an:
- Chào các anh chúng tôi về nhé, mà tôi nói trước, chủ nhật tuần sau tôi lại đi đấy.
Mấy tay í chỉ cười chả nói ǵ. Ra đến sân đầy nhóc các cô chú áo xanh, tôi lại nói tướng lên:
- Tuần sau tôi lại đi đấy.
Hai chị em bá vai nhau vừa cười vừa đi ra cổng. Đi bộ mất gần 100 mét, may thế, bắt được xe 50 về Hoàng Diệu, mất thêm 3000đồng. Thế nào mà trên xe gặp lại mấy người trong đoàn, úi giời, cười nói hỏi han nhau rộn ràng mặc dù mất toi buổi sáng chả hô hét được câu nào.
Tôi đi bộ ngược lại quán cà phê lấy xe. May là cậu bé trông xe không những không phàn nàn ǵ mà c̣n hồ hởi kể chuyện có người bị bắt c̣n để xe đến tận khuya mới quay lại lấy.
Về đến nhà đúng 13 giờ 20 phút, tôi lục ngay nồi cơm nguội, không thèm hâm nóng lại cứ thế vừa ăn vừa vào mạng xem tin tức, cảm thấy hụt hẫng quá, gần như chẳng có tin nào. Hóa ra 9 người chúng tôi bị “hốt” đợt đầu nên c̣n khá nhẹ nhàng, c̣n sau đó vào mạng tôi mới biết việc biểu t́nh vẫn diễn ra trong ít phút nhưng đă bị dập tắt ngay. Tôi có cảm giác chính quyền nhân dịp các nhân sĩ trí thức nghỉ xả hơi không đi hôm nay nên tranh thủ trấn áp thô bạo và quyết liệt chưa từng thấy trong 5 lần biểu t́nh ở Hà Nội, và có lẽ cũng để “dằn mặt” cho những đợt tới? Trái ngược hẳn với việc giải cứu Nguyễn Tiến Nam tuần trước, lần này người biểu t́nh đơn độc quá, không đủ sức đối lại với một lực lượng có lẽ không hẳn v́ đông hơn mà v́ một lư do nào đó? Tuy nhiên thái độ của hai lực lượng “bắt” và “giữ” rất khác nhau. Có phải v́ công an thành phố nên “bắt” th́ quyết liệt, thô bạo – nghe nói có cả đánh đập chửi bới? c̣n “giữ” th́ là công an huyện nên rất mềm mỏng và không hề có quát tháo to tiếng. Và thế có nghĩa là không phải ai cũng “may mắn” như chúng tôi. Nh́n những bức ảnh trên mạng, tim tôi thắt lại. Các anh ơi, dân ḿnh đấy, chẳng phải quân thù đâu, các anh nên “nhẹ tay”…viết đến đây tôi lại ứa nước mắt..
Nhưng có một điều lạ là công an chỉ hỏi thông tin cá nhân theo thủ tục mà không có vẻ truy hỏi gắt gao chuyện biểu t́nh, không bắt cam kết không đi biểu t́nh nữa như tôi vẫn nghe thấy trên mạng mà cứ thế thả về. hay họ chỉ cốt kéo xa chúng tôi ra khỏi cái chỗ í?
Dù sao tôi thấy buồn quá, không muốn t́m hiểu ngọn ngành v́ sao ḿnh buồn nữa. Nếu không giữ lửa đều, e rằng khó nhen lại mất.

Hà Nội ngày 10/7/2011
Phương Bích
http://danlambaovn.blogspot.com/

P/S:
Quên chưa kể một chi tiết. Trong lúc ngồi chờ v́ chưa được “chỉ đạo”, tôi có “căi nhau” với một anh mặc thường phục to béó nom rất bệ vệ, giống “đại gia” hơn là sếp công an ch́m:
- Tôi hỏi anh chứ việc tàu Trung Quốc nó cắt cáp dầu khí của ḿnh cả thế giới đều biết, cả nước đều biết, vậy sao bà Phương Nga lại trả lời phóng viên nước ngoài là Bộ Ngoại giao không có thông tin ǵ về việc này. Rồi nữa, tại hội nghị an ninh ở biển Đông ǵ đó được tổ chức tại Mỹ, thế giới người ta lên án Trung Quốc, có lợi cho Việt Nam, sao các ông đại diện cho nước ta lại không nói một tiếng nào?
- Ai bảo chị thế?
- Tôi đọc trên mạng.
- Các chị cứ nghe mạng có mà…báo chí của ta nói đầy.
- Báo chí nào nói mà sao dân chúng tôi không hề biết. Nếu mạng nói sai, sao bà Phương Nga, các ông ǵ đó không lên tiếng phản bác lại đi.
Đương nhiên là ông ta không trả lời, c̣n tôi có nói chỉ là để được nói v́ có ai cho ḿnh cơ hội nói bao giờ đâu, tranh thủ cho các ông í biết quan điểm của người dân một tí. Chẳng lẽ chính quyền chỉ muốn người dân chúng tôi cứ như một cỗ máy, bảo sao nghe vậy ư? Cái ǵ cũng để nhà nước lo th́ chí nguy.