ĐỖ THỊ MINH HẠNH: ANH THƯ NƯỚC VIỆT

Nguyễn Bắc Truyển

Thời thế tạo Anh hùng hay Anh hùng tạo thời thế. Khoảng giữa năm 2006, qua những người bạn có cùng sở thích đi du lịch, tôi được biết một bạn gái trẻ, phải nói là rất trẻ, cô gái này cũng thích được đi khắp nơi để chiêm ngưỡng non sơn gấm vóc vẽ đẹp hùng vỹ của Việt Nam. Cô là một sinh viên, tuổi c̣n ăn học nên khi thấy tôi và các bạn ngao du sơn thủy vào dịp cuối tuần, cô rất là hâm mộ, nhưng chuyện học hành đă không cho phép cô du hành cùng với chúng tôi. Một ngày, cô đến thăm tôi tại văn pḥng làm việc, tôi cho cô xem những h́nh ảnh mà tôi chụp được trong những chuyến đi, cô rất thích. Lần thứ hai, cô đến gặp tôi để hỏi kinh nghiệm về chuyện học trong nhà trường và thực tế trong cuộc sống. Trong lúc tṛ chuyện tôi cảm nhận cô gái này suy nghĩ già hơn cái tuổi đôi mươi của cô. Cô nói về ước mơ, về xă hội và cả lĩnh vực cấm kỵ lúc đó là chính trị. Tôi cảm nhận được t́nh yêu thương của cô dành cho đất nước và người dân Việt, đặc biệt là người nông dân. Như có bạn đồng hành, tôi và cô nói chuyện từ trưa cho đến lúc chia tay cũng hơn 7 giờ tối, tôi mời cô đi ăn tối nhưng cô từ chối v́ đă có hẹn với bạn. Từ đó, tôi không c̣n dịp gặp lại cô. Tháng 5/2010, tôi rời phân trại số 2, trại giam Xuân Lộc về nhà. Sau 3 năm 6 tháng tù, cái tin Chương Hùng Hạnh bị bắt lọt thỏm trong đống tin tức phải đọc. Như được sự sắp đặt, tôi chọn sự quan tâm đến các tù nhân chính trị v́ một lư do đơn giản là v́ ḿnh đă từng ngồi tù. Tôi đọc lại các tin tức về tù nhân trên mạng truyền thông, t́m hiểu từng người xem ḿnh có thể làm ǵ để giúp đỡ họ và gia đ́nh. Và tôi đọc về Minh Hạnh, tôi không ngờ Minh Hạnh chính là cô gái trẻ năm xưa tôi đă từng biết. Tôi muốn bật ra khỏi ghế khi thấy h́nh Minh Hạnh trên Google. Bây giờ tôi mới hiểu: tại sao cô gái trẻ lại có suy nghĩ chính chắn và tâm hồn nhiệt huyết như vậy. Bằng tuổi như cô, tôi chỉ là một kẻ khù khờ, non nớt c̣n tin vào những điều hoang tưởng của một học thuyết mà ngày nay nhiều nước đă quăng vào sọt rác. Tôi đem chuyện này tâm sự với các bậc trượng thượng, có bậc chân tu nói: "cô ấy đă được chọn".Tôi nhớ lại, khi Mẹ tôi vào thăm, có nói một cô gái điện thoại đến nhà hỏi thăm, an ủi và động viên Mẹ tôi, tên là Hạnh, thật sự lúc đó tôi không nghĩ là Minh Hạnh. Tôi muốn viết ǵ đó về Minh Hạnh, nhưng sợ rằng sẽ nguy hiểm cho Minh Hạnh v́ c̣n đang trong giai đoạn điều tra. Sự liên quan đến tôi sẽ bất lợi cho Minh Hạnh, mặc dù tôi và Minh Hạnh biết nhau v́ sở thích du lịch. Gần đây, một người tù đă liên hệ với tôi và cho tôi biết tin về Minh Hạnh. Người bạn tù cho biết, Minh Hạnh rất gầy, người đầy thương tích, lằn vết, chứng tích của sự ngược đăi. Nhưng tinh thần của Minh Hạnh th́ rất tốt. Cô không hề nao núng trước những dọa nạt của bất kỳ thế lực nào, cô thương những bạn tù của ḿnh, san sẻ tất cả những ǵ ḿnh có cho bạn tù, ngay cả những người có trách nhiệm quan sát cô. Minh Hạnh đă lấy t́nh thương để cảm hóa con người. Tôi nhớ Minh Hạnh dáng người gầy, bây giờ chắc hẳn cô c̣n gầy hơn. Điều ǵ đă làm nên con người bản lĩnh từ một cô gái dịu dàng, nữ tính như Minh Hạnh? Minh Hạnh chuyển đến phân trại 6 (phân trại này mới xây dựng và nằm sâu trong rừng) của trại giam Xuân Lộc vào tháng 5/2011, cô thường xuyên bị kêu đi làm việc. Những lời đối đáp của cô đă làm những người quản lư trại giam chắc phải khó xử lắm. Cô nói: "Cán bộ không có người thân bị mất đất, nên cán bộ không hiểu được những nỗi ḷng người dân oan bị mất đất", "Cán bộ không làm công nhân th́ làm sao hiểu được nỗi khổ sở nhục nhă khi bị chửi mắng, đày đọa, bóc lột của người chủ", "Mất từng mănh đất Việt Nam, tôi như mất từng miếng thịt da của ḿnh"... Mẹ của Minh Hạnh cũng được trại giam mời đến để yêu cầu "hợp tác" trong việc "khuyên nhủ" Minh Hạnh chấp hành tốt để được khoan hồng. Nhưng cô nói thẳng: "tôi không xin khoan hồng". Kiểm điểm 3 tháng một lần, Minh Hạnh viết: "Tôi không có tội", ngắn gọn nhưng chắc có người "mệt" lắm, v́ đối với họ: ai vào tù cũng là có tội. Có lẽ tôi phải gặp Mẹ của Minh Hạnh, để an ủi, động viên như Minh Hạnh đă từng làm với Mẹ tôi và tôi sẽ nói: "chị có người con gái rất đáng tự hào, một Anh thư nước Việt". Minh Hạnh có thể chọn cho ḿnh một cuộc sống nhẹ nhàng, an phận như bao người con gái khác, nhưng không chấp nhận sự ích kỷ đó, Minh Hạnh đă dấn thân vào con đường đầy chông gai để em ngày càng trưởng thành hơn, xác quyết hơn những ǵ em đă suy nghĩ, ưu tư và chọn lựa. Cô gái trẻ, 25 tuổi đă chấp nhận thanh thản với bản án 7 năm tù cho sự thể hiện ḷng yêu nước của ḿnh. Thời thế đă cho ta một anh hùng. Có lẽ lâu lắm tôi mới có dịp gặp lại Minh Hạnh. Nhưng tôi tin rằng dù ở một góc tối nào đó, tôi thấy em nở nụ cười qua đôi mắt, em vẫn giữ niềm tin đất nước, dân tộc Việt Nam sẽ sáng lên trong một ngày gần đây. Niềm tin đó đă cho em một bản lĩnh phi thường, mạnh mẽ khi "dạo chơi" qua hàng loạt nhà tù. Tôi ước ǵ có thể tặng em một cành hoa lài, để hương thơm lan tỏa khắp nơi trong chốn ngục tù.

 

Sài g̣n, 15/7/2011

Viết tặng Minh Hạnh nhân dịp Minh Hạnh được Tổ chức nhân quyền Việt Nam tại Oregon vinh danh

(Đại hội liên mạng Kỳ 2, Vancouver, Canada).