Ngày xưa Chủ tịch Mao Trạch Đông gọi Hoa Kỳ là con hổ giấy. Hôm nay, Mỹ coi Trung Quốc là con hổ thật. Thế giới đang "tọa sơn quan hổ đấu" trong cuộc thư hùng chiếm ngôi bá chủ.

Trong cuộc đấu ấy có thêm mấy mũi tên vần T - Tibet (Tây Tạng), Taiwan (Đài Loan), Thương mại, Tin học, Hỏa tiễn và Tầu ngầm...
Người Mỹ cần nhiều đô la Tiền giấy cho thẻ tín dụng vốn bị hao hụt rất nghiêm trọng trong cuộc khủng hoảng tài chính vừa qua. Người Hoa nghèo nên cần ăn nhiều Thịt.

 

Vùng nhậy cảm quốc gia

Người Nga chúa ghét nhắc đến Chechnya, dân Argentina thấy quần đảo Falkland bị Anh quốc chiếm đau khổ biết chừng nào.

Mấy vùng như Tây Tạng (Tibet), Đài Loan (Taiwan) với người Trung Quốc lục địa cũng nhạy cảm  không kém.

Dân blogger Trung Quốc cũng nổi giận khi biết Hoa Kỳ bán vũ khí quân sự hiện đại cho Đài Loan. Về danh chính ngôn thuận, đảo này thuộc về Trung Quốc. Đài Loan từng bỏ ra hàng tỷ đô la để mua chỗ ngồi trong LHQ nhưng không xong.

Đài Loan tiếp tục là cái gai nằm sát nách mà Trung Quốc không có cách ǵ nhổ được. Giới quân sự Trung Quốc chắc đă có kế hoạch đánh chiếm "vùng lănh thổ" này trong vài ngày. Hỏa tiễn của hai phía sẵn sàng bay lên, nhưng thật ra, không ai dám bấm nút.

Gần đây, Tổng thống Mỹ Barack Obama tiếp Dalai Latma, lănh tụ tinh thần của phong trào Tây Tạng đ̣i độc lập, tại Bạch Ốc, đă làm cho dân Trung Quốc nổi xung.

Thông điệp người Mỹ gửi cho Trung Quốc đă rơ: an ninh khu vực, quyền tự trị Tây Tạng, dân chủ nhân quyền không thể bỏ qua trong quan hệ giữa hai cường quốc.

Gần đây lại có chuyện tiếng bấc tiếng ch́ về Google bị đánh phá tại Trung Quốc, các nhà hoạt động nhân quyền bị ăn cắp mật khẩu, công ty dọa rút khỏi nơi đây.

Hôm qua lại có tin của phía Mỹ nói rằng, các cuộc tấn công vào mạng internet gần đây xuất phát từ hai trường học của Trung Quốc, trong đó một trường liên quan mật thiết tới quân đội nước này.

Đó là những vùng nhậy cảm, vấn đề nhạy cảm và công cụ nhạy cảm của cả hai phía.

 

Trung - Mỹ không thể thiếu nhau

Tuy lên tiếng mạnh mẽ, nhưng phía Trung Quốc vẫn cho tầu sân bay Nimitz của Mỹ ghé thăm Hồng Kông ngay trong lúc Dalai Latma cười tươi với Obama tại Washington DC.

C̣n phía Mỹ làm nhẹ đi về ngoại giao bằng việc tiếp vị sư đi dép tông Dalai Latma trong pḥng bản đồ (Map Room) thay v́ trong pḥng bầu dục (Oval Room) chỉ dành cho các nguyên thủ và chính khách quan trọng. Họp báo rất ngắn mang tính h́nh thức.

Vừa vào Bạch Ốc, Obama đă viếng thăm Trung Quốc, rồi bỏ qua cuộc gặp Dalai Latma lần trước để làm đẹp gần hai tỷ dân yếu tiếng Anh này.

Hai quốc gia này sống không thể thiếu nhau. Trong cửa hàng Mỹ tràn ngập hàng "Made in China". Nếu hàng hóa của Trung Quốc không được vào Mỹ th́ liệu GDP của họ hàng năm có tăng lên 9-10% trong mấy chục năm qua và không biết Trung Quốc có thành con hổ thật như hiện nay.

Người Mỹ cũng có nhiều mối làm ăn tại Trung Hoa lục địa, từ sản xuất máy tính đến Ipod, kể cả thiết bị máy bay, xe hơi. Các công ty Mỹ sử dụng tối đa sức lao động rẻ tại đất nước rộng lớn này. Hiện nay, Hoa Kỳ nợ hàng ngh́n tỷ đô la trái phiếu của chính phủ Trung Quốc.

Làm sao họ có thể "ly hôn" trong bối cảnh như thế.

 

Những chữ T trong mối bang giao

Một nhà báo Singapore mô tả quan hệ Trung-Mỹ qua ba chữ T: Trade (Thương mại), Tibet (Tây Tạng), Taiwan (Đài loan). Giới IT thêm chữ Tin học v́ gần đây có chuyện hacker Trung Quốc hoành hành khắp thế giới.
Giới quân sự nghĩ đến vài mũi tên vần T khác như Hỏa tiễn, Tầu ngầm, nhưng không ai nói ra và chưa biết đến bao giờ mới có dịp thử.
Một chữ khác quan trọng là Tiền nhưng không ai nhắc hoặc bị lờ đi trong các phát biểu chính thức.

Những chữ T này được cả hai bên sử dụng như cây gậy và củ cà rốt nhằm khống chế lẫn nhau. Các quốc gia khác đọc "Tiểu thuyết toàn T" để t́m cho ḿnh bước đi tiếp theo.

Thỉnh thoảng lại nghe Mỹ-Trung "đ́ đoàng" về bất đồng dân chủ nhân quyền,  Tây Tạng, Taiwan, (Đài Loan) kể cả Tin tặc, dọa Hỏa tiễn, nhưng vẫn làm ăn với nhau v́ lư do...Tiền là trên hết. Các đoàn cấp cao vẫn thăm viếng và khen nhau hết lời.

Trung Quốc từng cho Mỹ là con hổ giấy. Người Mỹ cho Trung Quốc là con hổ thật.

Ông Đặng Tiểu B́nh từng nói về quan hệ Mỹ Trung khá thú vị "Quan hệ dù tốt đến mấy vẫn không vượt qua được sự khác biệt. Nhưng ở mức xấu nhất vẫn có thể t́m ra lối thoát".

V́ thế, Trung Quốc và Hoa Kỳ không bao giờ thành đồng minh, nhưng cũng không muốn là kẻ thù truyền kiếp.

Hổ thật vẫn vờn đùa với hổ giấy và đôi lúc đổi vai cho nhau. Tây Tạng, Taiwan (Đài Loan) và cả thế giới là những kẻ "ngọa quan". Những chữ T khác là công cụ để hổ thật có nhiều Thịt và hổ giấy kiếm Tiền giấy đô la.

Đó là mục đích cuộc thư hùng không có hồi kết.

• Hiệu Minh