Ḥa dịu hay hèn yếu?
Ngô Nhân Dụng
Sáng ngày 16 Tháng Bảy 2009 chín ngư phủ Việt Nam bị tầu lạ đâm ch́m ngoài
biển Đông ngày hôm trước đă về tới Quảng Ngăi nhờ các tầu bạn cứu đưa về.
Một người thoát nạn kể, “Trong đêm khuya mịt mù giữa biển cả, giữa lúc các
thuyền viên chợp mắt nghỉ ngơi trong khoang tàu th́ bỗng dưng một chiếc tàu
tông thẳng từ đằng sau tới.”
Những vụ tầu đánh cá Việt Nam bị tầu Trung Quốc tấn công đă tăng lên trong
mấy năm qua, và chưa bao giờ “hung bạo” như trong năm 2009 này. Chỉ trong
ṿng hai tháng qua, ba tàu đánh cá của dân xă Nghĩa An, huyện Tư Nghĩa, tỉnh
Quảng Ngăi bị tàu lạ đâm ch́m vào ban đêm trên biển. Từ Tháng Giêng, một tàu
đánh cá của ngư dân Phú Yên đă bị một tàu lạ đâm ch́m ở vùng biển Đại Lănh,
chín ngư dân mất tích. Đến Tháng Ba, một tàu đánh cá ở Bạc Liêu bị một tàu
lạ khác đâm ch́m, hai người tử nạn và hai người mất tích. Đầu Tháng Năm, một
tàu ngư dân thuộc huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngăi, khi đang vây bắt cá ở cách
bờ chừng 65 hải lư th́ bất ngờ bị một tàu nước ngoài đến yêu cầu dỡ lưới đi
nơi khác, nếu không sẽ gặp rắc rối. Ngày 22 Tháng Năm, một tàu cá khác từ
huyện Đức Phổ, Quảng Ngăi đă bị một tàu nước ngoài tấn công ngay trên nơi
thả lưới, lấy đi hơn một nửa số cá vừa đánh bắt được. Bọn cướp trên chiếc
tàu lạ này c̣n dùng lưỡi lê đâm thủng thuyền thúng dùng làm xuồng cứu nạn.
Chính phủ Trung Quốc đă “ra lệnh” từ Tháng Sáu đến Tháng Tám không cho tàu
đánh cá vào vùng Hoàng Sa mà họ coi là thuộc chủ quyền của họ. Ngay đầu
Tháng Sáu, một chiếc tàu của ngư dân huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An đă bị hai tàu
lạ tấn công, phải bỏ lưới thoát thân.
Riêng tỉnh Quảng Ngăi bị chú ư đặc biệt, đến nay đă có 33 chiếc tàu đánh cá
với 373 ngư dân là bị Trung Cộng bắt, riêng năm 2007 đă có 9 ngư dân bị giết
chết hoặc bị thương. Những người này bị buộc phải nộp tiền chuộc từ 50 đến
70 ngàn Yuan tức từ 9 đến 11 ngàn đô-la mới được trả tự do. Tại họa đến với
dân Quảng Ngăi chắc v́ quần đảo Hoàng Sa thuộc vùng này.
Như
thường lệ, phản ứng của chính quyền Cộng Sản ở Việt Nam lúc nào cũng rất yếu
ớt. Những người bênh vực đảng và nhà nước Cộng Sản thường biện minh rằng
Việt Nam là một nước nhỏ, sức không chống nổi Trung Quốc cho nên phải giữ
thái độ ḥa dịu, mềm dẻo. Ḥa dịu có nghĩa là không gây hấn, không đe dọa ai
hết. Nhưng không có nghĩa là tiếp tục chịu nhục măi. Khi dân nước ḿnh bị đe
dọa, bị tấn công ngay trên mặt biển của ḿnh, mà không có những biện pháp
trả đũa ngoại giao mạnh mẽ, đó là một điều nhục nhă. Ngay khi ngư dân Việt
Nam bị bắt cóc đ̣i tiền chuộc, một chính quyền biết tự trọng ít nhất phải
triệu hồi đại sứ của ḿnh ở Bắc Kinh về để bày tỏ nỗi bất b́nh. Phải đưa nội
vụ ra trước những ṭa án quốc tế để kiện.
Nhưng Đảng Cộng Sản Việt Nam hoàn toàn đứng về phía các đồng chí Trung Quốc
của họ. Cứ đọc các báo trong nước th́ thấy rơ báo chí bị kiểm soát để bảo vệ
“t́nh hữu hảo” giữa hai đảng Cộng Sản như thế nào. Trong những bài báo tường
thuật vụ “tàu lạ” đâm vào tàu Việt Nam, không báo, đài nào dám gọi tên hay
bàn bạc rằng đó là những “tầu Trung Quốc!” Những người chỉ huy các báo sợ
đụng tới cái tên đó sẽ mang vạ! Mặc dù vậy, nhiều nhà báo yêu nước vẫn tiết
lộ được điều đó bằng cách nói khéo là những người trên “tầu lạ” ra lệnh cho
các ngư phủ Việt Nam bằng tiếng Trung Quốc! Tuy nhiên chỉ được một vài ngày,
sau đó cả chi tiết về ngôn ngữ đó cũng không được nhắc tới nữa! Sau này các
nhà báo Việt Nam sẽ có dịp viết hồi kư, cho biết những ai ra lệnh cho họ
không được đụng tới tên Trung Quốc! Nhưng chính v́ đảng Cộng Sản “kính nể”
Trung Quốc quá đáng nên họ “được đằng chân lân đằng đầu!” Người dân Trung
Quốc cũng coi rẻ người dân Việt Nam! Và các ngư phủ Việt Nam đang là nạn
nhân của chính sách “ngoại giao mềm dẻo” đến độ “hèn yếu” này!
Năm
ngoái đă xảy ra một cuộc đụng độ tương tự giữa Đài Loan và Nhật Bản trong
vùng Điếu Ngư Đài. Chiếc tàu đánh cá Liên Ḥa của Đài Loan bị một tàu tuần
duyên Nhật Bản đâm rồi bị ch́m vào Tháng Sáu, 2008. Chính phủ Đài Loan đă
phản đối mạnh mẽ. Dù ai cũng biết sức lực Đài Loan yếu hơn Nhật, nhưng ông
thủ tướng Đài Loan vẫn dọa “không gạt bỏ việc dùng vũ lực” để giải quyết
biến cố này! Chính phủ Đài Bắc triệu hồi “đại diện” của họ ở Tokyo về nước (tương
đương với đại sứ v́ hai nước không trao đổi ngoại giao chính thức), rồi cho
5 tuần duyên hải hộ tống một đoàn tàu chở dân Đài Loan “biểu t́nh” tới sát
Điếu Ngư Đài, chạy ṿng quanh cách đảo khoảng 700 mét. Bốn ngày sau, người
đại diện Nhật Bản ở Đài Bắc phải chính thức xin lỗi vị thuyền trưởng tàu
Liên Ḥa, lúc đó cuộc tranh chấp mới yên.
Người Nhật phải kính trọng dân Đài Loan v́ chính quyền Đài Loan không hèn
nhát. Cách chính quyền Bắc Kinh đối xử với các nước khác trong vùng biển
tranh chấp khác hẳn cách họ đối đăi với dân Việt Nam. Ngày 25 Tháng Sáu,
Indonesia đă bắt 75 ngư phủ người Tàu đánh cá trong vùng Trường Sa, mà chính
phủ Trung Quốc chỉ lễ phép khiếu nại và xin trả tự do cho dân của họ. Cũng
trong tháng đó, Phi Luật Tân đă bắt giữ 25 ngư phủ người Trung Hoa trong
vùng tranh chấp Trường Sa, mà chính phủ Manilla không sợ bị Trung Quốc
“trừng phạt.”
Trung Quốc đối xử khác biệt là do chính quyền Việt Nam không dám có phản ứng
mạnh mẽ sau những vụ chủ quyền và quyền sống của người dân nước Việt bị xâm
phạm trắng trợn, như mới xảy ra ở Quảng Ngăi gần đây. Nếu một chính quyền
nhát quá không dám làm mạnh th́ tối thiểu cũng phải để cho dân trong nước
ḿnh được tự do biểu t́nh phản đối trước các ṭa đại sứ, lănh sự quán. Hoặc
dân chúng kéo nhau đi thuyền đến vùng biển tranh chấp bày tỏ ḷng phẫn uất
của ḿnh, giống như các thanh niên Hồng Kông và Đài Loan đă nhiều lần đi
thuyền đến Điếu Ngư Đài.
Điếu Ngư Đài chỉ là một nhóm chừng 5, 7 ḥn đá lớn nổi trên mặt biển với
diện tích tổng cộng chỉ có 7 cây số vuông, hiện do người Nhật chiếm đóng, họ
gọi tên là Senkaku. Nhưng từ năm 1971 hai chính phủ Trung Hoa, ở lục địa và
Đài Loan, đều khẳng định mấy đảo này là của họ, với tên Điếu Ngư Đài.
Tất
cả những vụ “đụng độ” về các ḥn đảo này thường do người dân yêu nước xướng
xuất, mà chính quyền không ngăn cản. Từ năm 1978, Hội Thanh Niên Nhật Bản đă
hai lần quyên góp tiền để xây dựng những hải đăng trên hai ḥn đảo lớn ở
Senkaku, để xác định chủ quyền. Lần thứ nh́ vào Tháng Chín năm 1996 khiến dư
luận cả thế giới chú ư, chính phủ Mỹ phải lên tiếng tuyên bố đứng trung lập
- cũng như một phụ tá Bộ Ngoại Giao Mỹ mới nói với Quốc Hội vào ngày Thứ Tư,
15 Tháng Năm, 2009 rằng Mỹ hoàn toàn đứng ngoài trong vụ tranh chấp giữa
Việt Nam và Trung Quốc trong vùng biển Đông. Ngay sau đó, có những đoàn
thanh niên từ Hồng Kông, Đài Loan, rồi sau đó đến Trung Quốc đă tổ chức đi
thuyền đến Điếu Ngư Đài cắm cờ quốc gia của họ lên đảo. Một thanh niên Hồng
Kông đă chết đuối trong một chuyến hành tŕnh phản kháng đó.
Tháng Ba năm 2004 một nhóm bảy thanh niên từ lục địa đổ bộ lên Điếu Ngư Đài,
họ bị quân tuần pḥng Nhật Bản bắt; chính phủ Bắc Kinh phản đối và đ̣i Nhật
trả họ về nước. Để chứng tỏ thanh niên Nhật Bản cũng không sợ, vào Tháng Tư,
một nhóm ái quốc ở Nhật lái một chiếc xe vận tải đâm vào ṭa lănh sự Trung
Quốc ở Osaka cho bốc cháy.
Tháng Bảy 2004, thanh niên Bắc Kinh đă biểu t́nh trước Ṭa Đại Sứ Nhật Bản
phản đối việc khai thác dầu khí ở hải phận quanh Điếu Ngư Đài. Hai năm trước
đây, ṭa đại sứ và lănh sự Trung Cộng ở Hà Nội và Sài G̣n đều đóng cửa im ỉm
để mặc cho cảnh sát công an Việt Cộng đối phó khi các thanh niên Việt Nam
tới biểu t́nh phản đối vụ Hoàng Sa. Khi dân Trung Quốc biểu t́nh chống đối,
Ṭa Đại Sứ Nhật Bản ở Bắc Kinh đă cử hai nhân viên ra nhận lá thư phản kháng.
Cũng theo cách đối xử lịch sự như vậy, vào năm 2006 tầu tuần duyên Nhật Bản
chỉ ngăn cản những tầu “biểu t́nh” của một nhóm thanh niên Hồng Kông không
cho họ đổ bộ lên đảo, mà không để xảy ra một vụ xô xát nào.
Tháng Sáu năm 2005 một chiếc tầu đánh cá tư nhân của Đài Loan bị tầu tuần
duyên Nhật Bản ngăn chặn xét hỏi khi tới Điếu Ngư Đài. Chính phủ Đài Loan đă
gửi một chiến hạm tới sát gần Điếu Ngư Đài để bày tỏ sự tức giận của dân
chúng Đài Loan; trên chiếc tầu này có ông bộ trưởng quốc pḥng và vị chủ
tịch Quốc Hội. Quân đội Nhật Bản không có một hành động nào ngăn cản chiếc
tàu đó, và sang Tháng Bảy th́ chính quyền hai nước bắt đầu cuộc thương
thuyết về vùng đánh cá, mặc dù không ai bàn đến vấn đề chủ quyền trên Điếu
Ngư Đài. So sánh với các vụ “tàu lạ” đâm vào mạn sườn tầu Việt Nam giữa đêm,
hoặc bắt cóc các ngư dân Việt Nam đ̣i tiền chuộc trong vùng Hoàng Sa thấy
khác hẳn. Khác không phải v́ người Nhật biết cư xử lịch sự văn minh hơn
người Trung Quốc; mà khác ở chỗ chính phủ Tokyo kính nể dân Trung Hoa, c̣n
chính phủ Bắc Kinh không cần kính trọng dân Việt Nam.
Trong cuộc tranh chấp về Điếu Ngư Đài, phía Nhật Bản có những nhóm thanh
niên t́m cách bày tỏ t́nh tự dân tộc mạnh mẽ. Đối lại, dân Trung Hoa ở cả
hai bên eo biển cũng đều t́m cơ hội biểu dương chủ quyền của nước họ. Dân
trong lục địa Trung Quốc không hoạt động mạnh bằng người ở Hồng Kông và Đài
Loan. Có lẽ v́ ở Hồng Kông và Đài Loan dân chúng đă quen nếp sống tự do, xă
hội công dân tự động phát triển phong phú tại cả hai nơi này. Các công dân
hai xứ đó vẫn có thói quen tự đứng ra tổ chức các sinh hoạt chính trị, văn
hóa, xă hội cho chính ḿnh, họ cũng được tự động thể hiện tinh thần ái quốc.
C̣n dân Trung Hoa trong lục địa không quen thi hành quyền công dân của ḿnh
bằng những việc bày tỏ thái độ chung. Dân các nước Cộng Sản vẫn có thói quen
chờ mệnh lệnh của Đảng; khi Đảng xúi giục hoặc cho phép th́ dân mới hành
động.
Dân
Việt Nam c̣n kém may mắn hơn. Việc tổ chức biểu t́nh vốn đă khó khăn v́ dân
không có thói quen tự ḿnh hành động, tệ hơn nữa là những người yêu nước c̣n
bị chính quyền ngăn cấm, không cho bày tỏ phẫn uất trước những hành động xâm
lăng, đe dọa và gây hấn của Trung Quốc.
Người Việt tị nạn ở khắp thế giới có thể biểu t́nh yêu cầu chính phủ các
nước như Úc, Pháp, Mỹ, Canada, vân vân, can thiệp với chính quyền Trung Quốc
để họ ngưng các vụ tấn công tàu đánh cá Việt Nam? Nhưng họ sẽ hỏi, “Tại sao
chính quyền ở Việt Nam không làm việc đó?”
Trong hoàn cảnh này, chỉ có cách là chính đồng bào chúng ta ở Quảng Ngăi, ở
Nghệ An và các thành phố khác phải bày tỏ thái độ. Cần phải can đảm như dân
Đài Loan, dân Hồng Kông. Nếu người dân Việt Nam cũng tiếp tục ngoan ngoăn
như chính quyền Cộng Sản th́ sẽ c̣n nhiều vụ “tàu lạ” đâm vào tàu đánh cá
Việt Nam nữa! V́ người Trung Quốc, hay người Nhật Bản cũng vậy, họ không thể
kính trọng một dân tộc ngoan ngoăn quá! Cả nước từ trên xuống dưới phải “ḥa
dịu” măi sẽ thành ra “hèn yếu!”