Đường hầm Kim Liên Đại Cổ Việt thành.....sông
Lại thêm một sự cố cầu đường làm choáng váng dư luận và làm tẽn ṭ các nhà xây dựng cầu đường Việt Nam: Chiếc hầm vượt nút giao thông Kim Liên-Đại Cồ Việt bị biến thành sông ngay trong ngày cắt băng khánh thành- thông xe. Sau khi các quan chức Hà Nội và chủ đầu tư cắt băng đỏ khai trương vào sáng ngày 16/6/2009, chính thức thông xe con đường hầm tại nút giao thông này, trông thật hoành tráng, ngoạn mục nhưng lập tức đă biến thành sông sau một trận mưa khoảng 30 phút ngay sau đó...
May mà ông trời c̣n chiếu cố cho cái lễ này cử hành xong mới giáng cho một trận mưa h́nh như để " lật tẩy " cái tài thiết kế, xây cầu của Việt Nam; kết cục là chỉ 30 phút mưa thôi, một cơn mưa b́nh thường đầu hạ mà con đường hầm này đă biến thành một gịng sông nhỏ, trông cùng nên thơ nếu không có những chiếc ôtô, xe máy liều lĩnh chạy qua xô nước tung toé...
Người đi đường háo hức muốn thưởng thức cái cảm giác lâng lâng được tự ḿnh lưu thông qua một con đường hầm hiện đại nhất Việt Nam, con đường hầm được đầu tư 467 tỷ đồng đành phải t́m rẽ qua hướng khác. Măi đến chiều, sự lưu thông qua con đường này mới được tái lập và chúng tôi đă tranh thủ ghé qua đường hầm này xem: tại sao ông trời lại tai ác làm vậy, chơi khăm các chuyên gia cầu đường Việt Nam ngay trong ngày trọng hỷ, ngày khánh thành. Tôi đoán, trưa nay chắc những người tham gia góp công, góp tiền làm nên chiếc hầm đường bộ này đă chuẩn bị một bữa tiệc thịnh soạn để ăn mừng thắng lợi. Nhưng với cơn mưa này th́ chắc chắn chén rượu, cốc bia sẽ sặc mùi đắng, chát??
Ai đă có dịp đi công tác qua thủ đô các nước thấy việc người ta xây dựng những chiếc hầm vượt như thế này dễ dàng như không? Thế mà đối với thành phố Hà Nội, chiếc hầm này đă bị ông trời giáng cho một vố ngay trong ngày trọng hỷ? Phải chăng các vị không thành tâm thắp hương lễ lạt trong ngày động thổ? Sự cố này có đúng là một sự cố b́nh thường của việc xây dựng các con đường hầm vượt hay là do Trời, do Đất hay do Con người " quả báo" nên? Tôi cứ miên man suy nghĩ vớ vẩn như vậy khi cho xe nối đuôi theo gịng người hối hả bon chen qua chiếc hầm mới toanh này, một nút giao thông thường xuyên tắc trước đây...
Không phải là một chuyên gia xây cầu đường, nhưng khi cho xe đi vào điểm trũng nhất của chiếc hầm, tôi hiểu được phần nào nguyên nhân v́ sao xảy ra sự cố hy hữu này. Chẳng phải do trời, đất nào cố ư gây sự, " ghen" với các nhà tư vấn thiết kế và tư vấn thẩm định công tŕnh hầm cầu vượt được coi là hiện đại nhất Việt Nam này cả? Bằng mắt thường và mặc dù không phải là một chuyên gia trong lĩnh vực này nhưng tôi cũng đă nh́n ra: Các nhà tư vấn thiết kế chiếc hầm cầu vượt này đă không biết cách t́m ra giải pháp thiết kế hợp lư nhất, tối ưu nhất phù hợp với địa h́nh của nút giao thông này và thời tiết của Hà Nội...
Hà Nội mưa là chuyện quanh năm của trời, mưa nửa tiếng đồng hồ chưa phải là mưa lớn, mưa giai mà hầm cầu đă thành sông, chứng tỏ tư vấn thiết kế đă không thiết kế được một chiếc hầm cầu vượt tương thích. Việc thiết kế loại hầm cầu này dứt khoát phải qua thủ tục kiểm định của Tư vấn thẩm định. Thao tác kỹ thuật này chắc đă làm chiếu lệ, hoặc là quan liêu hoặc dốt nên đă đóng dấu thẩm định cho phép được đầu tư thi công một cái hầm cầu vượt mà mới mưa sơ sơ đă biến thành sông...
Chúng tôi chưa rơ khi tiến hành xây dựng hầm cầu này chủ đầu tư đă đặt ra đầu bài cho việc chọn thầu thiết kế như thế nào, các điều khoản hợp đồng ràng buộc A-B ra sao? Nếu như theo thông lệ quốc tế và theo Luật Đấu thầu 61/2005/QH11, Luật Xây dựng 16/2003/QH11, Nghị định 209/2004/NĐ-CP về quản lư chất lượng công tŕnh xây dựng của Việt Nam th́ với một cơn mưa hơn nửa tiếng đồng hồ mà hầm cầu đă thành sông th́ có nghĩa: tư vấn thiết kế và tư vấn thẩm định phải bị phạt, phải đền bù thiệt hại v́ thiết kế kém ?
Tôi để ư chương tŕnh truyền h́nh thời sự buổi tối nay, xem tác giả của cái công tŕnh được chờ đón là hiện đại nhất Việt Nam giải thích như thế nào về sự cố này ? Tôi được nghe giải thích: hầm chưa hoàn thành, c̣n hạng mục bơm thoát nước chính chưa lắp đặt nên mới xảy ra sự cố bẽ bàng này. Đúng là vừa vụng chèo nhưng chống lại cũng vụng nốt. Sao không đợi cho nó xong các hạng mục hệ thống bơm thoát nước rồi hăy cắt băng tuyên bố thông xe với mọi người? Có điều ǵ đó uẩn khúc ở đây? Vội vàng chi để cho trời phạt? Rơ ràng đây là một sự chống chế vụng về...Tôi đă đi qua nhiều hầm cầu vượt kiểu này, nhưng một chiếc hầm cầu lại phải kè kè một hệ thống bơm thoát nước kề bên th́ ít thấy?
Với một con đường hầm như nút giao thông Kim Liên-Đại Cồ Việt khi tôi đến chỗ trũng nhất, tôi đă nhận thấy sự bất hợp lư: nó thấp hơn hệ thống thoát nước của vùng đất xung quang. Như vậy đây là một giải pháp thiết kế không hợp lư, dại dột...
Tự anh làm ra con đường hầm mà hai đầu thông thiên thông địa thế kia, lại cho thấp hơn hệ thống thoát nước th́ đồng nghĩa với việc anh xây một cái hồ nước nhân tạo, chứ đâu phải là xây một cái hầm đường bộ để phục vụ cho giao thông đi lại? Tự anh vẽ ra rồi vay tiền xây lên một cái hồ nhân tạo; rồi lại phải t́m giải pháp thoát nước bằng một hệ thống bơm th́ đây là mộc sáng kiến "vĩ đại" ngang với sự xuẩn ngốc, tối kiến về phương diện kỹ thuật cầu đường.
Đáng lẽ ra khi thiết kế tư vấn thiết kế phải căn chuẩn vào hệ thống thoát nước xung quang, lấy đó làm điểm cốt thấp nhất cho con đường: mặt đường điểm thấp nhất tối thiểu phải cao hơn cái hệ thống thoát nước. Bởi v́ để làm một con đường, cho nổi lên, đắp cao lên vẫn khả thi và đỡ tốn hơn, an toàn là cho ch́m xuống. Đối với nút giao thông Kim Liên-Đại Cồ Việt cho nổi là hợp lư nhất và chỉ tốn một lần.
T́nh thế bây giờ th́ có mà trời cứu, lại phát sinh thêm, lại thêm tiền đầu tư, lại suốt ngày bơm bơm vá vá; mới mưa có nửa tiếng mà đă bơm mất vài tiếng đồng hồ mới hút được nước ra? Nếu mưa một vài ngày th́ bơm thoát đi đâu hả trời? Tôi vừa đi vừa thấy ngán ngẩm cho các chuyên gia cầu đường Việt Nam về cái sự "vĩ đại" này? Nhận một khoản vốn đầu tư gần 500 tỷ mà c̣n làm ăn không nên hồn?
Đây cũng là một sự cố nhăn tiền mà theo tôi các ông đang lập dự án khai thác bauxite hăy chứng kiến cái cảnh chiếc hầm cầu vượt đơn giản bằng cái lỗ mũi mà mới một trận mưa 30 phút, nó đă bị biến thành ao, thành hồ. Đấy tài năng và khả năng của các nhà kiến trúc xây dựng Việt Nam tài như vậy đấy ?
Cái chiếc hồ trên Tây Nguyên có
diện tích bằng cả một quận của
Hà Nội, gặp năm trái trời, mưa
lớn th́ đập nào mà ngăn nổi?
PHẠM VIẾT ĐÀO