Diễn Biến Hòa Bình Trong Nền Chính Trị Nhật

Diễn Biến Hòa Bình Trong Nền Chính Trị Nhật

Ngô Văn

Ngày 30 tháng 8 vừa qua, cả thế giới chứng kiến một cuộc thay đổi ngoạn mục tại xứ Phù Tang, đó là sự ra đi của đảng Tự do Dân chủ sau 50 năm nắm quyền. Đây đúng là một cuộc diễn biến hòa bình, nếu nói theo ngôn từ của những người lãnh đạo CSVN. Nhưng dân Nhật lại rất vui vẻ đón nhận diễn biến này vì họ muốn có một chính quyền tốt đẹp hơn. Nhật Bản là một quốc gia tự do dân chủ, đa nguyên đa đảng nên cho dù đã nắm quyền hơn 50 năm, lập được nhiều thành tích trong việc đưa Nhật Bản từ một nước bại trận trở thành một cường quốc của thế giới, đảng cầm quyền Tự do Dân chủ vẫn phải cuốn gói ra đi khi người dân muốn thế, chứ không dám viện dẫn bất cứ một lý do hay công trạng gì để bám giữ quyền lực. Đảng viên đảng Tự do Dân chủ Nhật và những người lãnh đạo đảng này biết rõ rằng công lao xây dựng đất nước chính yếu đến từ toàn dân và của toàn dân, chứ không phải của riêng một đảng phái nào.

Nhật là một quốc gia được điều hành theo thể chế Quốc hội lập hiến, trong đó Hạ viện đóng vai trò quan trọng nhất. Thủ tướng Nhật được bầu ra từ Hạ viện. Hiện nay Hạ viện Quốc hội Nhật có tất cả 480 ghế với nhiệm kỳ 4 năm, nhưng có thể bị Thủ tướng giải tán bất cứ lúc nào trước hạn kỳ 4 năm để toàn dân bầu lại.

Chủ nhật ngày 30 tháng 8 năm 2009, người dân Nhật lại một lần nữa sử dụng quyền của mình qua lá phiếu để bầu lại Hạ viện Quốc hội. Đảng nào đạt quá bán số ghế tại Hạ Viện sẽ tiến lên lập nội các nắm chính quyền. Thể thức bầu cử ở Nhật hơi phức tạp một chút vì người dân đi bầu có hai phiếu; một phiếu bầu cho ứng viên trực tiếp đại diện nơi mình cư ngụ và một phiếu bầu cho đảng mà mình muốn lãnh đạo cả nước. Cả nước Nhật được chia thành 300 đơn vị tuyển cử, mỗi đơn vị chọn người đại diện cho 1 ghế. Còn lại 180 ghế thì bầu cho đảng và chia theo 11 khu vực. Mỗi khu vực có thể bao gồm nhiều tỉnh. Đảng nào nhận nhiều phiếu trong khư vực thì được chia phần tỷ lệ ghế tương ứng. Vì có hai cách bầu như vậy nên một ứng viên nhiều khi bị thất cử ở đơn vị tuyển cử của mình, nhưng lại đắc cử theo tỷ lệ số phiếu mà đảng của mình đạt được trong khu vực. Đắc cử theo kiểu này gọi là "đậu vớt".

Do cách tổ chức và kỹ thuật điện toán tối tân hiện nay nên nội trong 24 giờ là đã biết kết quả bầu cử. Tuy nhiên, trước đó người ta cũng đã dự đoán đảng cầm quyền Tự Do Dân Chủ sẽ thua trong lần bầu cử này vì 4 năm qua có quá nhiều chính sách không được lòng dân. Đó là chưa kể những tai tiếng liên quan đến một số nhân vật có máu mặt trong đảng cầm quyền như phát ngôn bừa bãi, say rượu, khai gian tiền quyên góp được cho hoạt động chính trị để trốn thuế. Cùng lúc, Đảng Dân Chủ, thế lực đối lập lớn nhất, biết rõ sự bất mãn của người dân và vận động tranh cử bằng một khẩu hiệu rất ăn khách, đó là: "Đã đến lúc phải thay đổi chính quyền".

Công việc tổng kết phiếu bắt đầu diễn ra lúc 8 giờ tối và đến khoảng hơn 10 giờ là đã phân được thắng bại. Điều người ta không ngờ là đảng đối lập Dân Chủ đã thắng lớn đến vậy - lớn đến độ nhiều tờ báo gọi đây là cơn Sóng Thần chính trị. Đảng Dân Chủ lúc giải tán Quốc hội chỉ có 112 dân biểu Hạ viện, nay thành 308, nghĩa là thắng đến 196 ghế, một thành tích mà từ trước đến nay chưa có đảng nào đạt được. Nhiều chính trị gia tầm cỡ của đảng đương quyền, có thể ví như ’’Độc cô cầu bại’’, lần này cũng phải gạt lệ ra đi. Nhiều vị cựu Thủ tướng, Bộ trưởng mỗi lần đến mùa bầu cử thường không cần bận tâm vận động cho mình mà chỉ bỏ thời giờ ra đi vận động cho những ứng viên cùng đảng yếu thế hơn. Nhưng trong kỳ bầu cử này thì hồn ai nấy giữ, vậy mà vẫn có người thất cử như cựu Thủ tướng Kaifu hay Chủ tịch và Tổng thư ký đảng Công Minh, một đảng trong chính quyền liên hiệp.

Ông Hatoyama Yukio, Chủ tịch đảng Dân Chủ, khi được các ký giả hỏi cảm tưởng về cuộc tuyển cử vừa qua đã trả lời rằng: "Xin đừng nghĩ đây là thắng lợi của đảng Dân Chủ, mà là thắng lợi chung của toàn dân, chỉ vì muốn có một chính quyền tốt đẹp hơn."

Về phía đảng Tự do Dân chủ đang cầm quyền, Thủ tướng Aso họp báo cho hay sẽ xin từ chức Chủ tịch đảng vì đã không làm tròn nhiệm vụ để dẫn đến sự thảm bại ngày hôm nay. Ông Aso cũng ngỏ lời nhắn nhủ tân chính quyền hãy cố gắng làm tốt nhiệm vụ mà toàn dân đã giao phó. Thế là sau 50 năm nắm quyền, đảng Tự do Dân chủ phải lặng lẽ ra đi, nhường lại ghế cầm quyền cho một đảng khác được dân tín nhiệm hơn. Nhật Bản cũng là một nước Á châu, tại sao dân họ làm được chuyện này mà dân Việt chúng ta thì chưa?